جنسیت و جامعه


چرا زنان بیشتر عمر می‌کنند؟

ونداد زمانی: دکتر زیست‌شناس و نویسنده‌ی کتاب «چگونه انسان پیر می‌شود؟» در مقاله‌ی علمی جدیدی که برای مجله‌ی امریکایی «دانشمند» نوشته است مدعی شده است که زنان نه‌تنها بیشتر از مردان عمر می‌کنند بلکه به لحاظ فیزیکی از مردان قوی‌تر هستند. او می‌گوید مردانی که از هورمون تستسترون بیشتری برخوردار هستند طول عمر کمتری خواهند داشت و به طور ضمنی مطرح می‌کند که «اخته» کردن حدود ۱۴ سال به عمر مردان اضافه خواهد کرد.‌



تکامل و افسردگی

ترجمه‌ی ونداد زمانی: روانشناسان تکامل‌گرا بر این نکته‌ی مهم پا می‌فشارند که چون مغز حفظِ ذات و بقای بشر را بر عهده دارد ضرورتاً به گونه‌ای تطبیق یافته است که بتواند در مقابل ناهنجاری‌های روانی مقاومت کند و اجازه ندهد تا اختلالات مغزی حضور گسترده‌ای در انسان‌ داشته باشد. از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۳۰ تا ۵۰ درصد انسان‌ها از نظرِ دانش پزشکی، نشانه‌های بالینی افسردگی را در یکی از دوران زندگی خود بروز می‌دهند.



بررسی کتاب «ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ» - بخش دوم
ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ - ۲

ونداد زمانی: در بخش نخست مقاله «ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ» نگاهی داشتیم به دستاوردهای تحقیقاتی زن و شوهر نویسنده، سیسلدا جِتا و کریستوفر رایان. این دو نویسنده در فصل‌های مختلف کتاب «ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ» به طرح سئوال‌های کلی پرداختند و به آنها پاسخ دادند. نمونه‌هایی از این پرسش‌ها و پاسخ‌ها را برای شما خوانندگان انتخاب کرده‌ام که امیدوارم روشنگر بخشی از سوءتعبیرهای ایجاد‌شده درباره این موضوع باشد.



بررسی کتاب «ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ» - بخش نخست
ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ

ونداد زمانی: کریستوفر رایان و سیسیل جِتا، در جدیدترین کتاب خود، پایه‌های بنیانی‌ترین باورهای انسان معاصر از ازدواج را زیر سئوال می‌برند. این دو محقق، در کتاب «ریشه‌های سکس در ماقبل تاریخ» با بی‌پروایی منحصر‌ به‌فرد، ضمن بررسی انگیزه‌های جنسی انسان‌های اولیه، به این نتیجه می‌رسند که مشکل اصلی در روابط زناشویی انسان معاصر در انکار این حقیقت نهفته است که بشر، در طول تکامل بیولوژیک خود هرگز قرار نبوده به شیوه تک‌همسری زندگی کند.



گزارشی از تحقیقی در زمینه‌ی فرهنگ و آثار دیدن فیلم‌های پورن
تا حالا فیلم «سوپر» دیده‌اید؟

سمیه دهبان: اگر از من بپرسید فیلم سوپر چیست؟ می‌گویم حتماً اصطلاحی که نسل ما از آن استفاده می‌کرد، با اصطلاح نسل شما فرق می‌کند. منظورم فیلم سوپر، فیلم سکسی، فیلم صحنه‌دار و پورن است. در برنامه‌ی امروز دنبال یک پاسخ برای این سئوال می‌گردم: آیا تماشای فیلم سوپر برای شخص و برای جامعه مفید است یا مضر؟ جوابی که ارائه می‌دهم انعکاس نظرات و تجربیات سکس‌درمان و روان‌درمان معروف، وندی مالتز است.



دلایل خودخواهانه برای داشتن بچه

ونداد زمانی: «بریان کاپلان» در مقاله‌ای نگاه بسیار حسابگرانه‌ای دارد به این پرسش که آیا در دنیای معاصر زوج‌های جوان بهتر است بچه‌دار شوند یا نه؟ او مقاله‌اش را با به کارگیری احساس عاطفی تهییج شده در حول و حوش روز پدر شروع می‌کند و با صراحت مطرح می‌کند که اگر به داشتن بچه فکر می‌کنید ولی از مشکلات آن می‌ترسید بدانید که بر اساس دیدگاه‌های اقتصادی و حتی علمی جدید داشتن بچه، مفیدتر از نداشتن آن است.



طلاق

فرزانه ثابتی: طلاق را لابد بارها شنیده‏اید؛ ماجراهای زندگی و جدایی را. اما احتمالاً از زبان و دید پدر و مادرها و یا کارشناس‏ها. احساس؛ تجربه‏های واقعی و حرف‏های ما جوان‏ها را هم شنیده‌اید؟ اگر پدر و مادر من از هم‏دیگر جدا شده باشند، چه فکرهایی در سرم می‏چرخد؟ اجازه‏ی اعتراض دارم یا به‌تر است سکوت کنم؟ حالا اگر پدر و مادرم متارکه نمی‏کردند، آیا الزاماً خوشبخت‏تر بودم؟ سؤال‏های از این دست را از مریم که در ایران زندگی می‏کند، پرسیدم.



تبلیغات کالا با سکس

برگردان؛ ونداد زمانی: آزادی جنسی و فرخنده شمردن لذت ناشی از آن باعث تولد معانی و مفاهیم جدید در عرصه‌ی روح و روان بشر گشت. ارزش‌های تازه‌ای که به ماجرای زندگی غنای بیشتری بخشید. اما در دهه ٧٠ ورق برگشت و دنیای تجارت، جشن لذت‌طلبی و بهره‌وری از آزادی‌های اخلاقی جدید را به کالا تبدیل کرد. از آن پس، سکس به عنصر اصلی مد و کالا و تفریحات هنری بدل گشت و هر ساله تجاری شدن سکس شکل گسترده‌تری به خود گرفت.



آسیب‌شناسی پروژه‌ی تجاوز به بازداشت شدگان

شاهین جانپاک: سونامی پیامدهای انتخاباتی که تردیدهای ریشه‌ای و عمیقی در ارتباط با صحت برگزاری آن وجود داشت، امواج خود را تا درونی‌ترین پایگاه‌ها و مراکز قدرت نظام موجود در ایران گستراند. سوای از تبیین علل ایجاد و نحوه‌ی اشاعه‌ی چنین موضوعی، یکی از مسائل حیاتی و حائز اهمییت پس از انتخابات، چگونگی نحوه‌ی برخورد با افرادی است که بنابر دلایل گوناگون، موافق صحت برگزاری آن نبوده و نسبت به نتایج انتخابات معترض و مردد هستند. در این مقاله، به جنبه‌هایی جامعه‌شناختی در نوع به‌کارگیری شیوه‌های برخورد با معترضین و به طور خاص به تبیین پروژه‌ی تجاوز به بازداشت شدگان خواهیم پرداخت.



جنسیت و جامعه - بخش هجدهم و پایانی
سکس و جوان امروز

ماه‌منیر رحیمی در آخرین بخش از مجموعه برنامه‌ی جنسیت و جامعه، در میزگردی سویه‌های گوناگون جنسیت را از نگاه جوانان بازمی‌کاود.



جنسیت و جامعه - بخش هفدهم
روسپی‌گری و جامعه

ماه‌منیر رحیمی در هفدهمین بخش از برنامه‌ی جنسیت و جامعه، در میزگردی با حضور چند جوان ایرانی به مهم‌ترین بحث "سکس و اجتماع" می‌پردازد: روسپی‌گری.



جنسیت و جامعه - بخش شانزدهم
سکس، دیپلماسی، و سیاست‌پیشِگان

ماه‌منیر رحیمی در شانزدهمین بخش از برنامه‌ی جنسیت و جامعه بحث "سکس و سياست" را ادامه می‌دهد و دو موضوع را مطرح می‌کند؛ یکی ارتباط جنسیت با دیپلماسی و دیگری حریم خصوصی سیاست‌مداران.



جنسیت و جامعه- بخش پانزدهم:
سکس و سیاست جمهوری اسلامی

قسمت پانزدهم رشته برنامه‌ی «جنسیت و جامعه» مبحث «سکس و سیاست» را پی می‌گیرد. ماه‌منیر رحیمی این بار به دوره‌های مختلف طی سه دهه‌ی اخیر ایران می‌پردازد؛ از زاویه‌ی سیاست‌های رسمی مربوط به جنسیت.



جنسیت و جامعه- بخش چهاردهم
رابطه‌ی جنسی، ابزاری سیاسی

بخش چهاردهم رشته برنامه‌ی «جنسیت و جامعه‌» ، دومین قسمت از موضوع «سکس و سیاست» است. ماه‌منیر رحیمی امروز این پرسش را درمیان می ‌نهد که چه‌گونه سکس، یعنی خصوصی‌ترین امر فردی، به موضوعی در پیچیده‌ترین قلمرو اجتماعی، یعنی سیاست تبدیل می‌شود و ابزاری می‌گردد برای مهار مخالفان سیاسی؟



جنسیت و جامعه - بخش سیزدهم
تن و سیاست

در سیزدهمین بخش از رشته برنامه‌ی جنسیت و جامعه، ماه‌منیر رحیمی می‌کوشد در گفت‌وگو با دکتر احمد نقیب‌زاده، رییس پیشین دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه تهران، و همچنین یک معلم روسی شباهت‌ها و تفاوت‌های جامعه‌ی کنونی ایران را با اتحاد جماهیر شوروی سابق، در زمینه‌ی روابط جنسی بررسی کند.



جنسیت و جامعه- بخش دوازدهم
سکس، قدرت و خانواده

ماه‌منیر رحیمی در دوازدهمین بخش از برنامه‌ی جنسیت و جامعه این سوال را مطرح می‌کند که آیا خانواده نهادی‌ست که برای اعمال قدرت استفاده می‌شود و اگر این‌طور است، آیا باید این نهاد ازهم پاشیده بشود. آیا شکلی از خانواده وجود دارد که در آن، هم منافع فرد تأمین شود و هم منافع جامعه؟



جنسیت و جامعه- بخش يازدهم
آزادی جنسی و خانواده

اگر روزی متوجه بشوی که همسرت، تعهد دوجانبه‌تان را زیر پا گذاشته، یک‌جانبه رفته به میل خودش چه واکنشی نشان می‌دهی؟ در یازدهمین بخش از برنامه‌ی "جنسیت و جامعه" این سؤال را مطرح کرده‌ايم که مرز آزادی جنسی کجاست و در این مورد با یک کارشناس و چند ایرانی صحبت می‌کنيم.



جنسیت و جامعه- بخش دهم
جنسیت و خانواده در آمريکا

ايران و آمريکا از زوایه‌ی پیشرفت‌های علمی و صنعتی بسی متفاوت‌اند و نیز، به لحاظ سیاسی سال‌هاست که گویی رودرروی هم قرار دارند. ولی به گواه شاهدان، شباهت‌های بسیاری در فرهنگ عمومی مردم آمریکا و مردم ایران دیده می‌شود؛ خاصه در مورد جای‌گاه خانواده. گرچه باز در همین مورد هم، در قوانین رسمی دو کشور فرق‌هایی اساسی می‌یابیم. برای قیاس، گفته‌های یک حقوقدان را می‌شنویم.



جنسیت و جامعه- بخش نهم
سکس و خانواده

خانواده و حفظ آن، به باور برخی جامعه‌شناسان، بدون سلامت روابط جنسی ممکن نیست. برخی معتقدند اگر هیچ ضابطه‌ای در رابطه‌ یک زوج تعریف و مراعات نشود، از یک سو، انگیزه‌ی ازدواج کاهش می‌یابد و از سویی، آمار طلاق بالا می‌رود، که خود تبعات متفاوت فردی و اجتماعی به‌دنبال دارد، و در مجموع امنیت نهاد خانواده را تهدید می‌کند. اما این امنیت به چه معناست؟



جنسیت و جامعه - بخش هشتم
سکس، گونه‌ای دیگر

شواهدی چون وجود فیلم‌ها و ابزار تشدید میل جنسی نشان می‌دهد که روابطی موسوم به سکس گروهی، سکس با حیوانات، سکس با کودکان، سکس با خویشان یا زنای با محارم، یا آن‌ها که عمل جنسی را با خشونت یا به شکل‌های دیگر می‌پسندند نیز، کم نیستند. اما در جوامع امروزی بیشتر هم‌جنس‌گرایی موضوع بحث است. بخش هشتم سلسله برنامه‌ی «جنسیت و جامعه» گرایش به جنسی از خود را بررسی می‌کند.