| خانه > انديشه زمانه > ما و غرب | |
ما و غرببازگشت به روشنگری؟بابک مینا: چپ مدت‌هاست که فقط «غرب» را سرزنش می‌کند و در مقابل هیچ ابتکار عملی از خود نشان نمی‌دهد. و در این سرزنش گاه ممکن است تا جایی پیش برود که از برقع هم دفاع کند. برای هم‌زبان‌نشدن با راست‌گرایان که نوعی نژادپرستی را پشت انتقاد از برقع پنهان کرده‌اند نباید به زبانی واکنشی پناه برود. چپ باید استفاده پنجاه ساله‌اش را از گفتمان‌های ضد روشنگری وارسی کند. گفتگوی آندرا نوسه با صادق جلال العظم خشونت تروریستی، واکنشی است در بحران اسلامگراییترجمهی مسعود نکوبخت: صادق جلال العظم فیلسوف سوری، یکی از برجسته‌ترین روشنفکران دنیای عرب است. او متعلق به خاندان العظم یکی از خانواده‌های با نفوذ سوری در دوران امپراطوری عثمانی می‌باشد. وی در بیروت به مدرسه رفت، لیسانس فلسفه را در سال ۱۹۵۷ از دانشگاه امریکایی بیروت و دکترای فلسفه اروپایی را در سال ۱۹۶۱ از دانشگاه اییل دریافت کرد و بعد از آن در سال ۱۹۶۳ استاد دانشگاه امریکایی بیروت شد. تاملاتی پیرامون روابط ایران و آمریکا گفت و گو، به منظور حل مسائل و ایجاد روابطاکبر گنجی: ایران عضو سازمان ملل متحد و از امضا کنندگان اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی سازمان ملل متحد است. اگر دولت‌ها می‌توانند از طریق آژانس بین المللی انرژی و شورای امنیت بر دولت ایران فشار وارد آورند، چرا نمی‌توانند از طریق این سازمان بر دولت ایران در زمینه‌ی رعایت حقوق بشر فشار وارد آورند؟ حقوق بشر را فدای مسائل هسته‌ای نکنیددر آستانه سفر محمود احمدی‌نژاد به نیویورک، اکبر گنجی مطلبی را برای «سی‌ان‌ان» نوشته که ترجمه‌ی آن را می‌خوانید: مردم ایران بر این باورند که محمود احمدی‌نژاد با تقلب چند میلیونی به ریاست جمهوری ایران منصوب شده است. پاسخ دولت ایران به اعتراض ایرانیان در خیابان‌ها، شلیک گلوله و به قتل رساندن آنها بود. احمدی‌نژاد به نیویورک می‌آید تا به نمایندگی از مردم ایران سخن بگوید، در حالی که مردم او را رییس جمهور خود به شمار نمی‌آورند. روان‌کاوی معضل «ما با غرب» و «غرب با ما»انسان ایرانی جهان و نگاهش گرفتار یک حالت خیر- شری است و از این رو مدرنیت و غرب برای او تبدیل به تبلور خواست‌های خطرناک و جذاب اهریمنی و دنیوی می‌شود که هم آنها را می‌طلبد و هم از آنها به شدت هراس دارد. مدرنیت و جهان غرب، سیستم پیشرفته و رفاه غربی، برای ایرانی جذاب است و هم‌زمان او هراس از دست دادن سنت و هرج و مرج اخلاقی را دارد. پرونده «ما و غرب» - گفت‌وگوی کتبی با محمد قائد درباره کتاب در دست انتشار «ظلم، جهل و برزخیان زمین» اسم این حرف‌ها را گذاشته‌اند گفتگوی تمدنهامحمد قائد در گفتگوی کتبی‌اش با راديو زمانه، ريشه اختلافات ايران و غرب را اين گونه شرح می‌دهد: «وقتی در تبلیغات جهانی، این بگومگوها را بزرگ می‌کنند، منظورشان این نیست که جمهوری اسلامی ایران یکی از اقطاب دنیاست؛ بلکه بر این نظرند که تعدادی از چاه‌های نفت به دست عده‌ای آدم ناجور افتاده که عایداتش را خرج کارهای نادرست می‌کنند و باید آنها را دک کرد و غائله را فرو نشاند.» پرونده ما و غرب - گفت‌وگو با بهنام قلی‌پور "ما هنوز در مدنیت وامانده‌ایم"«نه ایرانی توانست از فرنگ روایت دقیقی ارایه دهد و نه فرنگی از ایرانی. این نکته‌ی عجیبی‌ست که هشام جعیط رندانه به آن اشاره می‌کند و می‌گوید تماس میان فرهنگ‌ها همواره به پیدایش درام می‌انجامد...» گفت‌وگو با بهنام قلی‌پور در ادامه‌ی پرونده‌ی ما و غرب. پرونده ما و غرب-گفتگو با دکترغلامعباس توسلی، جامعه‌شناس «مسأله فلسطين، تأثير زيادی در رابطه ما و غرب دارد»دکتر غلامعباس توسلی: «من فکر می‌کنم که این بدبینی، یک مقدارش برمی‌گردد به ریشه‌های تاریخی، یک مقدارش برمی‌گردد به آن اجحافات و مظالمی که داشتند. مثلاً کودتای ۲۸ مرداد که بعد از ملی شدن صنعت نفت به وجود آمد، تأثیر بسیار بدی در رابطه ایران، در قبال آمریکا داشت. شاید در قبال اروپا به این صورت نبود. به هر حال مسأله فلسطین هم بوده؛ مسأله جنگ عراق هم بود. بنابراین چندین جریان بر روحیه ایرانی‌ها تأثیر گذاشته و جدا کردن این‌ها هم از همدیگر مشکل است.» ما و غرب در گفت‌وگو با شهريار مندني‌پور، نويسنده «بايد قضاوت را به تعويق بيندازيم»تفسيري كه ما از غرب داريم از كجا به دست مي‌آيد؟ از فيلم‌هاي سينمايي غربي به دست مي‌آيد؛ از كانال‌هاي ماهواره‌اي به دست مي‌آيد؛ تفسيري است كه مردم ما مثلاً از لس‌آنجلس آمريكا دارند آن هم در شبكه‌هاي مبتذل ماهواره‌اي. جوانان ما ديگر از كجا اطلاعات دارند؟ من در يك مصاحبه گفتم متأسفانه، بعد از انقلاب، از ترس تهاجم فرهنگي، يك ديوار بزرگ دور ايران كشيده شد؛ سدي دور ايران كشيده شد و ارتباط منطقي و عادي ما با فرهنگ غرب قطع شد. ما و غرب، بخش دوازدهم: گفت‌وگو با دکتر احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار: غرب ما را با خاورمیانه یک‌کاسه نمیکنداحمد زیدآبادی در گفت‌وگو با زمانه: «تصویری که رسانه‌های غربی به دست می‌دهند این است که مردم خاورمیانه ضدغربی و افراط‌گرا هستند اما دولت‌هایشان معتدلند. اما در ایران کاملاً به عکس است: مردم ایران گرایش به اعتدال و روابط خوب باغرب دارند اما دولت‌شان رادیکال و افراط گراست...» ما و غرب، بخش يازدهم: گفت‌وگو با دكتر داوود هرمیداس باوند، سخنگوی جبهه ملی نگاه ایرانی‌ها همواره به غرب مثبت استداوود هرمیداس باوند: «ما نه هیچ منافع حیاتی و اساسی در مسائل خاورمیانه و اعراب و اسرائیل داریم و نه ارتباط جغرافیایی. بنابراین ما بر اساس مبانی ارزشی یک موضعی اتخاذ كردیم، بهای سنگینی هم بابت آن پرداختیم، و مادامی كه این موضع را ادامه بدهیم همچنان آن بها را خواهیم پرداخت.» ما و غرب، بخش دهم: گفت‌وگو با دکتر سعید مدنی، پژوهشگر «مشکل، فقدان جامعه‌ی مدنی در ایران است»سعيد مدنی: «تفاوتی که بین جامعه‌ی ما و جامعه‌ی غربی وجود دارد این است که در آنجا جامعه‌ی مدنی قوی‌ای وجود دارد که می‌تواند صدایش را به میزان صدای بوش یا سایر متولیان نظام‌های سیاسی آنجا بالا ببرد و بنابراین به همین دلیل هم وقتی به جامعه‌ی غربی نگاه می‌کنیم فقط شخصیت‌های سیاسی درون قدرت آنجا را نمی‌بینیم؛ بلکه طیفی را می‌بینیم از جامعه‌ی مدنی تا نظام‌های سیاسی.» ما و غرب، بخش نهم: گفت‌وگو با احسان نراقی، نویسنده و پژوهشگر «بی‌اعتمادی موجود، مصنوعی است»احسان نراقی در نهمین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب چنین می‌گوید: «ما الان سی سال است از وقتی سفارت را اشغال كرده‌ایم تا حالا می‌خواهیم درست یا نادرست با غرب در بیفتیم، این روال روزنامه‌ها و مطبوعات ما شده. من وقتی كه می‌روم آنجا و به غرب نگاه می‌كنم، تعجب می‌كنم. می‌بینیم احساساتی كه اینجا است آنجا نیست.» ما و غرب، بخش هشتم: گفت‌وگو با هوشنگ ماهرویان، نویسنده و محقق «نگاه انتقادی به گذشته نداریم»هوشنگ ماهرویان، نویسنده و محقق، معتقد است که ضعف ما ایرانی‌ها در مواجهه با غرب و البته در مواجهه با خود، نداشتن خرد انتقادی است. او معتقد است تا زمانی‌که ما به خرد انتقادی دست پیدا نکرده‌ايم نمی‌توانیم با غرب ارتباط سازنده‌ای داشته باشیم. ما و غرب، بخش هفتم: گفت‌وگو با امیرهوشنگ افتخاری‌راد باید مواجهه با غرب را واسازی کنیماميرهوشنگ افتخاری‌راد می‌گويد بايد پارادايم‌های مواجهه با غرب واکاوی شود و اعتقاد دارد: «ما همچنان نسبت به غرب یک جور میل و امتناع داریم. یعنی از یک سو همچنان میل داریم که غرب را بشناسیم و مثل جهان معاصر زندگی بکنیم ولی از سوی دیگر امتناع هم داریم. شاید این قضیه برگردد به همان وجه دوگانه فاصله گرفتن مدرنیته. که یک وجه‌اش استعماری است و یک وجه‌اش رهایی‌بخشی.» ما و غرب، بخش ششم: گفت‌وگو با علی باباچاهی، شاعر تقابل دو نگاه پوپولیستیعلی باباچاهی در پنجمین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب چنین می‌گوید: «در عصر وانموده‌ها که ناواقعیت‌ها جای واقعیت‌ها را گرفته‌اند به مدد تعدد رسانه‌های گروهی نفاق‌‌افکن ما ظاهرا با دو نوع نگاه پوپولیستی رو به رو هستیم: یک نگاهی که غربی‌ها را به طور یکدست منشا فتنه و آشوب و توطئه می‌داند و نگاهی که غیرغربی‌ها و به اصطلاح ما را تروریست و آدم‌‌کش تلقی می‌کند.» ما و غرب، بخش پنجم: گفت‌وگو با سلیمی نمین، روزنامه‌نگار و پژوهشگر نگاه مردم غرب متاثر از تبلیغات غربی‌ها استدر چهارمین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب، سلیمی نمین چنین می‌گوید: «ملت آمریکا به شدت تحت‌تاثیر تبلیغات هستند. این مساله در آثار مایکل مور هم دیده می‌شود که آمریکایی‌ها را تا چه حد متاثر از تبلیغات هیات حاکمه می‌داند. و از این طریق ملت آمریکا را ملتی بسیار خرافی و همواره در ترس نگه داشته شده می‌داند. بنابراین نقش انحصارات اقتصادی در غرب در شکل‌‌دهی نگاه غربی‌ها به ملت ایران و سایر ملت‌ها تاثیرگذار و تعیین کننده است.» ما و غرب، بخش چهارم: گفت‌وگو با یاسر میردامادی، دانش‌آموخته‌ی حوزه علمیه قم چند صد سال به تعطیلات تاریخ رفتیمدر سومین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب، یاسر میردامادی چنین می‌گوید: «چیزی به نظر من به نام تمدن ایرانی به صورت زنده وجود ندارد مگر آنچه در تاریخ بوده و هم اکنون آثاری از آن باقی است و به تعبیر دیگر اصلا در دنیا، تمدنی به جز تمدن غربی وجود ندارد چرا، فرهنگ ایرانی ممکن است وجود داشته باشد. فرهنگ اسلامی، فرهنگ ژاپنی ولی اکنون فقط یک تمدن، یعنی منظورم آن ماتریال که در دنیا هست یعنی نوع زیست، نوع پوشش و مانند این موارد و تمدن‌های دیگر یا وجود ندارند یا کاملا در حاشیه هستند.» ما و غرب، بخش سوم: گفت‌وگو با سعید حنایی کاشانی نقش فعالی در ساختن تصویر غرب نداریمسعید حنایی کاشانی در سومین بخش از مجموعه‌ی «ما و غرب» می‌گوید: «بیشترین شناختی را که ما از غرب داریم از طریق تولیدات فرهنگی خود غرب است. امروز مردم غرب را از طریق سینما، تلویزیون، رمان، داستان، موسیقی، نقاشی و همه‌ی چیزهایی می‌بینند که به آنها داده می‌شود؛ و این در واقع تصویر غرب را نه تنها برای ما بلکه برای خود غربی‌ها ساخته...» ما و غرب، بخش دوم: گفت‌وگو با هوشیار انصاری‌فر،شاعر و مترجم مشکل ما و غرب: در شناخت هم قصور کردهایمدر دومین بخش از مجموعه گفت‌وگوها در ارتباط با روابط ما و غرب، هوشیار انصاری‌فر چنین می‌گوید: «به نظر من اگرچه وجود بی‌اعتمادی بر روابط ما با غرب درست است اما تاریخ شناخت ما از غرب یک تاریخ چند صد ساله است و همیشه مبتنی بر بی‌اعتمادی نبوده. حسی که الان وجود دارد، بیشتر توهمی است که غرب خواهان فرودستی و خوار داشت ایرانیان است و کم کم شبیه به پارانویا می‌شود.» |
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
 |
