Oct 2009


گفت‌وگو با سپهرناز پناهی، همسر سعید لیلاز و مهدیه محمدی، همسر احمد زیدآبادی از بازداشت‌شدگان حوادث پس از انتخابات
مسأله تفاوت برخورد دادستان جدید با سایر مقامات

مریم محمدی: اکثر قریب به اتفاق دستگیر شدگان وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری، هم‏چنان در بلاتکلیفی به سر می‏برند. روز چهارشنبه، بیش از ۱۰۰ نفر از اعضای خانواده‏های این دستگیر شدگان در مقابل دادستانی تهران اجتماع کردند تا اعتراض خود را نسبت به ادامه‏ی این وضعیت نامعلوم اعلام کنند. در باره‏ی این حرکت، با خانم سپهرناز پناهی، همسر سعید لیلاز، اقتصاددان و هم‏چنین با خانم مهدیه محمدی، همسر احمد زیدآبادی، دبیر کل سازمان ادوار که نگرانی‏های زیادی پیرامون وضعیت سلامتی وی در طی زمان بازداشت وجود داشته است، گفت‏وگویی انجام داده‏ام.



گفت و گو با نسرین ستوده، فعال حقوق بشر
«استمرار بازداشت کیوان صمیمی غیرقانونی است»

حسین علوی: در حالی که برخی مقامات قضایی ایران از برگزاری دادگاه تعداد دیگری از فعالان مدنی و سیاسی سخن می‌گویند، برخی گزارش‌ها حاکی است که فشارهای روانی بر کیوان صمیمی روزنامه‌نگار زندانی افزایش یافته و وضعیت زندانیان سابق بازداشتگاه کهریزک نیز نامشخص است. در این ارتباط با نسرین ستوده، حقوق‌دان و فعال حقوق بشر در تهران گفت و گو کرده‌ام.



گفت و گو با ژیلا بنی‌یعقوب
«این جایزه را به همکاران دربندم تقدیم می‌کنم»

لیدا حسینی‌نژاد: ژیلا بنی‌یعقوب، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان برنده «جایزه جهانی آزادی بیان» در کانادا شد. این جایزه به خاطر «شجاعت فوق‌العاده و غلبه بر مشکلات بزرگ برای گزارش اخبار» به ژیلا بنی‌یعقوب و یک روزنامه روسی اهدا شد. به بهانه‌ی اهدای این جایزه، با ژیلا بنی‌یعقوب گفت و گوی کوتاهی کرده‌ام.



قتل فرزند: پدر تعزیر، مادر اعدام

کیارش پارساعالی‌پور: سهیلا قدیری، زن جوانی که به اتهام قتل نوزاد پنج روزه‌اش به اعدام محکوم شده بود، بامداد چهارشنبه بیست ونهم مهرماه، در زندان اوین به دار آویخته و اعدام شد. اما شنیده‌ها حاکی از این است که در پرونده سهیلا قدیری ابهاماتی وجود داشته است که معلوم نیست چرا بدون توجه به این موارد حکم ایشان به اجرای احکام رفته و نهایتاً اعدام شده است. در همین رابطه به سراغ محمد مصطفایی، حقوقدان و هم‌چنین مینا جعفری، وکیل پرونده سهیلا قدیری رفته و در این باره از ایشان سؤالاتی پرسیده‌ام.



گفت‌و‌گو با خلیل بهرامیان، محمد مصطفایی، عبدالصمد خرمشاهی و صالح نیکبخت، وکلای دادگستری و حقوقدان
پیچیدگی وضعیت بازداشت‌شدگان حوادث اخیر

مریم محمدی: به نظر می‌آید وضعیت متهمان حوادث اخیر هنوز روشن نیست و این پیچیدگی بر خلاف معمول، فقط در باره‏ی متهمانی که پرونده‏ی آنان هنوز تکمیل نشده و یا دوران بازجویی خود را نگذرانده‏اند، نیست. این ناروشنی در مورد کسانی که به دادگاه رفته‏اند و آنانی که محاکمات‌شان پایان یافته نیز صادق است. در همین زمینه با چهارتن از وکلای این متهمان که در رده‏های گوناگون و در روابط مختلفی دستگیر شده‏اند، گفت‌و‌گوهایی کرده‏ام.



گفت و گو با نوشابه امیری درباره گزارش سالانه آزادی مطبوعات سال ۲۰۰۹ جهان
قصه‌ای که از آب چشم فراتر رفته است

ایرج ادیب‌زاده: در رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات سال ۲۰۰۹ که سازمان گزارش‌گران بدون مرز منتشر کرده‌ است، ایران در کنار سه کشور جهنمی آزادی مطبوعات به توصیف گزارش یعنی ترکمنستان، کره شمالی و اریتره قرار گرفته است. نوشابه امیری، عضو شورای سردبیری روزآنلاین در گفت و گو با رادیو زمانه در این باره می‌گوید: «قصه‌ی ما فراتر از آب چشم رفته است؛ این قصه دیگر پر از خونِ دل است.»



گفت و گو با عبدالکریم لاهیجی پیرامون نامه فعالان حقوق بشر به دبیر کل سازمان ملل
«سیاست سرکوب به بن‌بست رسیده است»

ایرج ادیب‌زاده: شماری از فعالان حقوق بشر در نامه‌ای به دبیر کل سازمان ملل نسبت به آغاز اعدام‌ها در ایران هشدار داده‌اند. دکتر عبدالکریم لاهیجی، رییس جامعه دفاع از حقوق بشر ایران در گفت و گو با رادیو زمانه درباره احتمال آغاز اعدام‌های سیاسی در ایران می‌گوید: «ما امیدواریم که به این صورت نباشد. به لحاظ این‌که ما فکر می‌کنیم سیاست سرکوب و شدت عمل هم در جمهوری اسلامی به بن‌بست رسیده است.»



گفت و گو با شیوا نظرآهاری درباره بازداشت وی پس از انتخابات
فشار افکار عمومی می‌تواند موجب آزادی زندانیان شود

مجتبی سمیع‌نژاد: شیوا نظرآهاری، فعال حقوق بشر و از دانشجویان محروم از تحصیل است که روز ۲۴ خردادماه بازداشت شد و به مدت ۱۰۲ روز در زندان اوین به سر برد که ۳۰ روز آن در زندان انفرادی سپری شد. او در گفت و گو با رادیو زمانه درباره شیوه بازداشتش می‌گوید: «هنگام بازداشت یک برگه کپی‌شده نشانم دادند که نوشته بود: از آن‌جا که پس از اعلام نتایج انتخابات، عده‌ای قصد ایجاد آشوب و اغتشاش را دارند، نسبت به شناسایی عوامل و سازمان‌دهندگان آن به سرعت اقدام شود.»



گزارشی از تضاهرات فمینیست‌های فرانسه که کمپین یک میلیون امضاء، شاخه پاریس هم به آن دعوت شده بود
«اصلی‌ترین شعار ما، تغییر برای برابری است»

ایرج ادیب‌زاده: در تظاهرات روز ۲۵ مهر، در پاریس، فعالان زنان و فمینیست‌های فرانسه از شاخه‌ی پاریس کمپین یک میلیون امضاء برای برابری زنان ایران هم دعوت شده بودند. مهم‌تر این که از نمایندگان کمپین یک میلیون امضاء در پاریس خواسته شد که پیشاپیش راهپیمایان فرانسوی حرکت کنند که این مساله بی‌سابقه بود. با برخی از شرکت کنندگان در این تظاهرات گفت و گوهای کوتاهی کرده‌ام.



گفت‌وگو با عبدالفتاح سلطانی، حقوقدان و فعال حقوق بشر
«کاش رییس قوه قضاییه از میان قضات انتخاب می‌شد»

حسین علوی: جابجایی افراد در دستگاه قضایی یک مساله است و خود ساختار دستگاه قوه‏ی قضاییه مساله‏ای دیگر. پس از تصدی ریاست قوه‏ی قضاییه توسط آقای صادق لاریجانی، تغییراتی در ساختار این قوه از جمله در معاونت امنیت به وجود آمده است. همچنین برخی گزارش‏ها حاکی از آن است که آقای زارع دهنوی یا همان قاضی حداد برکنار شده است. در این زمینه با عبدالفتاح سلطانی، وکیل و حقوق‌دان گفت و گو کرده‌ام.



گفت و گو با احمد قابل درباره وضعیت برادرش، هادی قابل
«حاکمیت در مسأله بازداشت‌ها دچار بحران شده است»

مریم محمدی: حجت‌الاسلام هادی قابل، عضو شورای مركزی جبهه مشاركت ايران در شهريور ۱۳۸۶ بازداشت و سپس به اتهام اقدام عليه امنيت ملی و نشر اكاذيب به قصد تشويش اذهان عمومی به حبس تعزیری محکوم شد. انتشار خبر بستری شدن ایشان در بیمارستان که مدت محکومیت خود را می‌گذراند، موجب شد تا گفت و گویی با احمد قابل، اسلام‌شناس و تحلیل‏‌گر سیاسی و برادر هادی قابل داشته باشم.



گزارشی در خصوص تحصیل دانشجویان افغان در ایران
از اخراج اجباری افغان‌ها، تا ثبت نام در دانشگاه

لینا آریا: ایران محدودیت‌های تحصیلی را که برای مهاجرین غیر مجاز افغان وضع کرده بود از میان برداشته است. تغییر یک‌باره سیاست ایران در مورد مهاجرین افغان بحث‌هایی را در افغانستان به راه انداخته است. زیرا تا چندی پیش مهاجرین افغان به صورت اجباری از ایران اخراج می‌شدند. آن‌ها نه تنها اجازه شرکت در کنکور را نداشتند بلکه حتی کودکان‌شان هم نمی‌توانستند در مدارس به تحصیل بپردازند. فدا حسین مالکی، سفیر ایران در کابل در این خصوص گفت: «تا به حال هر کدام از مقامات افغان که از این موضوع مطلع شده‌اند تلفنی تشکر کرده‌اند.»



گفت و گو با نادر وهابی، جامعه‌شناس و نویسنده در بررسی مسأله اعدام در ایران
«اعدام در ایران یک مشکل ساختاری است»

ایرج ادیب‌زاده: روز شنبه دهم اکتبر، به مناسبت «روز جهانی مبارزه با اعدام»، راه‏پیمایی‌ای در میدان سوربون پاریس با شعار «همه علیه اعدام» برپا شد. به مناسبت این روز و با توجه به جایگاه خاص ایران در رابطه با مسأله اعدام، گفت و گویی با نادر وهابی، جامعه‌شناس و نویسنده در پاریس که کتابی هم به زبان فارسی و با نام «جامعه‏شناسی مجازات» در سال ۲۰۰۷ منتشر کرده است و به بررسی جنبه‏های مختلف مجازات اعدام از نظر اجتماعی و روانی سیاسی پرداخته است؛ انجام داده‌ام.



به مناسبت دهم اکتبر، ششمین سال‌گرد روز جهانی مبارزه با اعدام
مبارزه با اعدام: روندی مثبت، چالشی بزرگ

ناصر غیاثی: گرچه تعداد کشورهایی که انسان‌ها را اعدام می‌کنند کم شده است اما با این وجود تعداد اعدام‌شدگان رو به افزایش است. براساس گزارش امسال سازمان عفو بین الملل، ۹۳ درصد اعدام‌ها در پنج کشور جهان انجام می‌شود: این کشورها به ترتیب عبارت‌اند از چین، ایران، پاکستان، عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا که با توجه به جمعیت هر کدام از این کشورها، ایران در صدر این لیست قرار می‌گیرد.



گفت و گو با رؤیا کاشفی پیرامون پرونده‌های بهنود شجاعی و اکرم مهدوی
اعدام اکرم ارزان‌تر در می‌آید

ایرج ادیب‌زاده: روز یکشنبه قرار بود حکم اعدام بهنود شجاعی و اکرم مهدوی به اجرا گذاشته شود. رؤیا کاشفی، مسئول کمیته‌ی حقوق بشر انجمن پژوهش‌گران ایران در گفت و گو با زمانه در این باره می‌گوید: «خانواده‌ی مقتول تصمیم گرفته بودند که به هر حال یک فرد باید قصاص بشود و باید جواب‌گو باشد و از آن جایی که از لحاظ مالی برایشان راحت‌تر است که اکرم قصاص شود، به دلیل زن بودن و پایین بودن ارزش جانش، ایشان قصاص شود.»



گفت و گو با مینا جعفری، وکیل اکرم مهدوی
«برای خانواده‌ی اکرم مهم نیست که او اعدام شود»

فرشته قاضی: حکم اعدام اکرم مهدوی که قرار بود فردا اجرا شود، با رضایت یکی از شاکیان او متوقف شد. در ۲۰ سالگی به اجبار پدر با مردی ازدواج کرد که ۵۰ سال از او بزرگ‌تر بود. اکرم در هشت سال زندگی با همسرش دو بار تقاضای طلاق داد که هر دو بار رد شد و در نهایت روزی با همدستی مرد دیگری، دستش به خون شوهر آلوده شد. در همین زمینه با مینا جعفری، وکیل اکرم مهدوی گفت و گو کرده‌ام.



گزارشی از شرایط اعدام رحیم محمدی و از وضعیت پرونده مجرمین محکوم به اعدام در روزهای جاری در گفتگو با محمد مصطفایی
زنی در انتظار سنگسار و هفت نفر ثانیه‌شمار چوبه دار

مریم محمدی: محمد مصطفایی، وکیل، حقوقدان و فعال در عرصه‌ نجات مجرمین محکوم به اعدام، به ویژه محکومین زیر هجده سال می‌گوید، «من ۳۵ پرونده داشتم که ۹ نفرشان نجات پیدا کردند. گروه‏های مختلف هستند که خدا را شکر اعلام آمادگی کرده‏اند و می‏روند با خانواده‏های اولیای دم صحبت می‏کنند. الان هم به همین صورت این کار ادامه دارد و اخیراً نیز توانستیم رضایت دو خانواده‏ی دیگر را جلب کنیم. برای امیر خالقی که در سن کم‏تر از ۱۸ سال مرتکب جرم شده است، توانستیم رضایت خانواده‏ی مقتول را بگیریم و هفته‏ی آینده از زندان آزاد می‏شود.»



گفت و گو با محمد سیف زاده
«سلول انفرادی از مصادیق بارز شکنجه است»

ایرج ادیب‌زاده: «سعید لیلاز، روزنامه‌نگار زندانی با گذشت بیش از ۱۱۰ روز از بازداشتش همچنان در سلول انفرادی بسرمی‌برد. این روزنامه‌نگار که در ماه‌های اخیر جهت اعترافات تلویزیونی به شدت تحت فشار قرار داشته، در آخرین ملاقاتش از ادامه‌ی نگهداری در سلول انفرادی خبر داده است!» در این زمینه با محمد سیف‌زاده، حقوقدان و عضو کانون مدافعان حقوق بشر در ایران، گفت و گویی کرده‌ام.



ضرورت گسترش فعالیت گروهی زنان

پروین اردلان فعال جنبش زنان در ایران، و برنده جایزه سال ۲۰۰۷ بنیاد اولاف پالمه، ششم اکتبر در سالن شگلبانای، «تئاتر جنوب» در شهر استکهلم درباره جنبش زنان ایران در ۳۰ سال اخیر سخن گفت. پروین اردلان با تاکید بر ضرورت گفت‌ و گو و آموختن از تجربیات یکدیگر گفت: «در همین کمپین یک میلیون امضا ما به عنوان نمونه از خواهران مراکشی خود آموختیم و خواهران افغان هم از ما نکاتی را آموختند.»



گفت و گو با نعمت احمدی و محمدعلی عمویی پیرامون اتهامات وارده به سعید مرتضوی در پرونده زندان کهریزک
سعید مرتضوی تقاص کهریزک را پس می‌دهد؟

مریم محمدی: به تازگی علیرضا زاکانی، نماینده اصول‌گرای تهران در مجلس شورای اسلامی، سعید مرتضوی، دادستان پیشین تهران را به تخلف در رابطه با پرونده زندان کهریزک متهم کرده است. آقای مرتضوی نیز با انتشار نامه‌ای، اظهارات زاکانی را تکذیب و او را به غرض‌ورزی شخصی با خود متهم کرد. سؤال این است که آیا این پرونده هم به سرنوشت پرونده قتل زهرا کاظمی دچار می‌شود؟ برای بررسی جنبه‌های حقوقی و سیاسی اتهامات قاضی مرتضوی با نعمت احمدی حقوق‌دان و محمدعلی عمویی فعال سیاسی چپ گفت و گو کرده‌ام.