اتهام، ارتباط با گری سیک

نیک‌آهنگ کوثر

شاید خیلی‌ها خیال کنند که ارتباط با یک استاد دانشگاه کلمبیا، مسأله‌ای ساده و بدون دردسر باشد. چه این همان دانشگاهی است که رییس جمهوری ایران در آن سخنرانی هم کرده است. اما وقتی اسم این استاد، گری سیک باشد، مطمئناً باید نگران عواقب دیدار بود.

امروز وقتی با گری سیک حرف می‌زدم، اندکی احساس نگرانی هم کردم، چه شاید گفت‌وگوی تلفنی ما باعث افزایش اتهام‌های خود من هم بشود! وقتی از ایران خارج می‌شدم، مجموعه اتهام‌هایم دو زونکن را پر کرده بود و منشی دفتر سعید مرتضوی به فکر زونکن سوم بود.

گری سیک در باره ماجرای اتهام کیان تاجبخش به خاطر دیدار با او و عضویت در گروه گالف ۲۰۰۰ حرف‌های جالبی می‌زند. او در نشریه آن‌لاین دیلی‌بیست می‌نویسد که شاید مدت زمانی را که در سال‌های اخیر با سفرای ایران در سازمان ملل سپری کرده، با کیان تاجبخش نگذرانده است، با آن‌که او و کیان هر دو دانشگاهی و ساکن نیویورک بوده‌اند و گاه به گاه همدیگر را می‌دیده‌اند.

دکتر سیک در طول این ۳ سال گذشته و در ۴ جلسه مختلف، بیشتر از ۹ ساعت را با رئیس جمهوری ایران سپری کرده. او در آخرین دیدار با محمود احمدی نژاد به او گفته بود که اگر رییس جمهوری ایران تنها به عنوان یک استاد ساده دانشگاه از ایران با او ملاقات کرده بود، مطمئناً در بازگشت به ایران با مشکلات زیادی روبرو می‌شد.

او می‌افزاید که البته مقام‌های امنیتی ایران اهل شوخی نیستند، اما آیا به خاطر دیدارهایی که با من داشته، هیچ‌گاه کیفرخواستی علیه رییس جمهوری ایران تهیه کرده‌اند؟

گری سیک از سوی دستگاه‌های حکومتی ایران مامور سیا خوانده شده. او در این باره چنین می‌گوید که ۲۴ سال عضو نیروی دریایی آمریکا بوده که هزینه دانشگاهش تا پایان دکتری را داده، و حتی زمانی که عضو شواری امنیت ملی آمریکا بوده، از نیروی دریایی حقوق می‌گرفته نه سیا.

سیک اضافه می‌کند که اتفاقاً بسیاری از تحلیل‌گران سیا که قبلاً عضو این سازمان بوده‌اند رسماً می‌گویند برای کجا کار کرده‌اند، اما من نمی‌توانم چنین کنم، چون هیچ‌گاه برای این سازمان کار نکرده‌ام.اما گروه گالف ۲۰۰۰ چیست که حضور در آن، اقدام علیه امنیت ملی به حساب آمده؟

گری سیک

این گروه، شبکه‌ای اینترنتی و محدود است که کارشناسان و افراد علاقه‌مند به حوزه کشورهای خلیج فارس، چه استاد دانشگاه، چه محقق و چه روزنامه‌نگار می‌تواند عضوش شود. افراد در این شبکه آزادانه به تبادل نظر می‌پردازند و مقاله‌ها و گزارش‌های این حوزه را معرفی و به بحث می‌گذارند و یا در باره موضوعی، هم‌دیگر را به چالش می‌کشند.

در این گروه مسائل اجتماعی و سیاسی کشورهای منطقه خلیج بررسی می‌شود. اعضا اگر لینکی را جایی ببینند که دیده نشدنش حیف باشد، از طریق ایمیل به دبیر گروه می‌فرستند او نیز در ایمیلی گروهی برای همه می‌فرستد.

اما مسأله‌ای دیگر که باعث نگرانی خیلی‌ها شده، نحوه تعامل دولت و دستگاه‌های امنیتی- قضایی ایران با محققین و کارشناسان دوملیتی‌ای است که یک ملیت‌شان ایرانی است.

بسیاری معتقدند که محکومیت تاج‌بخش برای گرفتن امتیاز از آمریکا است. تاجبخش کسی است که این سال‌ها در ایران درس داده و تحقیق کرده و نوشته و حالا متهم است که هدفش ایجاد انقلابی مخملی است. از این جهت بسیاری از اساتید حوزه علوم اجتماعی ایرانی ساکن آمریکا و دیگر کشورهای غربی با تردید به بازگشت به ایران می‌اندیشند.

دکتر کاوه احسانی، استاد دانشگاه ایلینوی شهر شیکاگو معتقد است که این بگیر و ببندها، مطمئناً باعث ایجاد مانعی در ارتباط علمی میان ایرانیان متخصص حوزه علوم اجتماعی با داخل کشور می‌شود، چه دو ملیتی‌ها، و چه کسانی چون خود او که فقط یک ملیت دارند و فقط ساکن غرب هستند:

من خودم دوملیتی نیستم و پاسپورت ایرانی دارم، اما دچار تردید می‌شوم. خیلی‌های دیگر هم دچار همین مسأله می‌شوند، چون محقق و پژوهش‌گر، خصوصاً در حوزه علوم اجتماعی، محتاج فضای بازی هستند که بتوانند سؤال‌هایی را مطرح کنند و پژوهش کنند، این سلال‌ها می‌تواند جنبه سیاسی هم پیدا کند.

اگر قرار باشد که بترسند که عاقبت این کار چه می‌شود و به آن‌ها اتهام جاسوسی بزنند، قطعاً چنین کاری نمی‌کنند و ضررش به جامعه می‌رسد، چون جامعه نمی‌تواند بداند که در بدنه‌اش چه اتفاقاتی دارد می‌افتد.

اما بعد از اعلام محکومیت کیان تاج‌بخش و برخی دیگر از متهمان وقایع اخیر، سازمان دیده‌بان حقوق بشر در بیانیه‌ای از دستگاه قضایی ایران خواست تا در احکام خود تجدیدنظر کند. در این بیانیه ضمن اشاره به اتهام کیان تاج‌بخش، به مورد ویژه حسین درخشان هم پرداخته شده است. عدم دسترسی به وکیل و دوری از استانداردهای بین المللی قضایی از موارد اعتراضی دیده‌بان حقوق بشر است.