Mar 2008

«در حقوق بشر گام به گام عقب می‌رویم»

شیرین عبادی در گفت‌وگو با مریم محمدی درباره وضعیت حقوق بشر در ایران در سالی که گذشت می‌گوید. خانم عبادی در نگاهی به سال گذشته به تبعیض علیه زنان، انتخابات ناسالم، آزار و فشار علیه اقلیت‌های قومی و مذهبی، مجازا‌ت‌هایی چون سنگسار، زندانیان سیاسی و وضعیت دانشجویان در بند، کشته شدن دو دانشجو به طرز مشکوک و بسته شدن چند نشریه از جمله ماهنامه زنان اشاره می‌کند. همچنین او به گرانی روز افزون در ایران تاکید می‌کند.

هر زن، باید یک رسانه باشد

جلوه جواهری از فعالان حقوق زنان در ایران و از اعضای کمپین یک میلیون امضا، در آذر‌ماه گذشته به دنبال احضار و بازجویی، از سوی معاونت امنیت دادسرای انقلاب تهران بازداشت شد و مدتی را در زندان گذراند. او در گفت و گو با زهرا مینویی می‌گوید: «اگر که به فرض قبلاً خطوط قرمز فقط تجمعات بود و می‌آمدند فقط در تجمعات افراد را دستگیر می‌کردند، خطوط قرمز خیلی دیگر تنگ شده بود. درواقع محدوده عمل ما را خیلی تنگ کرده بودند و فقط برای یک امضا جمع کردن، افراد را بازداشت می‌کردند و از خانه آنها را احضار می‌کردند.»

وقایع اتفاقیه نوروزی

منیره برادران: خانواده چند تن از دانشجويان زندانی تحويل سال را در کنار ديوارهای زندان اوين گذراندند. آنها سفره‌های هفت سين خود را در آنجا چيدند و عکس‌های دانشجويان زندانی را بالای سفره گذاشتند. دکتر محمد ملکی هم در جمع خانواده‌ها حضور داشت. مادران در نامه‌شان شعری نوشتند که آخرین بیتش این بود:
گر نکوبی شيشه «ظلم» را به سنگ
هفت رنگش می‌شود هفتاد رنگ!

نوروز در زندان

منیره برادران: در بند عمومی مجبور نبودیم شام را همان ساعت بخوریم. دیگ غذا را در پتویى مى‌پیچیدیم تا ساعت ٧ بشود. شاید هم الان بچه‌ها در تدارک سفره هفت‌سین بودند. ماه‌ها بعد شوکت برایم تعریف کرد که در بند، کسی حال و هوای عید ‌نداشت. تنها مادر طلعت و فردین در تدارک هفت‌سین برآمده بودند. خواسته بودند که بچه‌ها را از اندوه انبوه سال ۶۷ به درآورند. نشده بود. شهلا گریه را شروع کرده بود، نازلی، عفت، زهره، فاطی، میترا، مهری هم بدنبال او. همسر یا برادر آنها را در آن تابستان اعدام کرده بودند. بقیه بند هم به آنها پیوسته بودند. بهت و ناباوری سال دهشت یکباره در بند ترکیده بود. هنوز عید ۶۸ به روز ١٣ نرسیده بود که فردین را هم اعدام کردند.

«مسائل زنان از مسائل فرعی تلقی می‌شد»

فروغ تمیمی؛ جامعه‌شناس در گفت‌وگو با معصومه ناصری: «هنوز درصد زنان شاغل در ایران به نسبت به دیگر کشورهای در حال توسعه خیلی پایین است. مسئله‌ی اشتغال، یکی از مسائل اصلی زنان است. اگر زنان ما استقلال اقتصادی نداشته باشند چگونه می توانند با داشتن تحصیلات عالیه روی پای خودشان بایستند. نباید فراموش کنیم که در تمام جوامع زنان فقیرتر از مردان هستند.»

چهل سال با سازمان عفو بین الملل

سازمان عفو بین‌الملل به عزم و کوشش یک حقوقدان انگلیسی به نام پیتر بننسون تشکیل شد. با خواندن یک گزارش در مورد وضعیت دو دانشجوی پرتغالی در دوران دیکتاتوری سالازار، طرح یک جنبش و سازمانی، که بعدها سازمان عفو بین‌الملل نامیده شد، در ذهن بننسون شکل گرفت. این دو دانشجو به جرم «نوشیدن به سلامتی آزادی» به هفت سال زندان محکوم شده بودند. باید کاری صورت می‌گرفت تا رژیم سالازار وادار شود آن دو زندانی را آزاد کند. طرح بننسون این بود . . .

مهاجران تاجیک و روز عید بانوان

عبدالقادر علوی در گفت‌وگو با رسول شادان: «در آن روز زنان و دختران از کارهای منزل و خانگی آزاد بودند. مردان و پسران، علاوه بر هدایایی که به مادران، خواهران و دختران خود می‌دادند؛ انجام کارهای خانگی از قبیل پخت و پز، شست و شور، رفت و روب را به عهده داشتند تا بر برگزاری این کارهای خانگی مردان، پسران به اندازه‌ای از زحمت زنان آگاه باشند.»

نوآوری‌های سازمان‌های زنان: درس‌های فراموش شده

سوسن طهماسبی: نمی‌دانم در مدتی که ما بارها و بارها کار مستندسازی را از نو آغاز می‌کنيم و هر بار اين کار را با سازمانی تازه و بخشی تازه آغاز می‌کنيم و با تأثير منفی قانون بر زندگی زنان، چند دختر جوان ديگر خواهند مُرد. من دقيقاً نمی‌دانم که چند دختر جوان جان خود را از دست خواهند داد تا ما به کار خلاقانه‌ی زنانی که با منابع محدود در زمينه‌ی ترويج حقوق زنان کار می‌کنند اذعان کنيم و تلاش‌های‌مان را تقويت کنيم، و افرادی که قدرتی نسبت دارند دل به دريا بزنند و مسايل مربوط به زنان را به عرصه‌ی اجتماع بکشند و از حوزه‌ی امنيتی خارج کنند.

بعد از انقلاب زن‌ها عقب نرفتند

مرضیه مرتاضی لنگرودی در گفت‌وگو با مریم محمدی درباره زنان از نگاه نواندیشی دینی می‌گوید: «‬جنسیت در ظرف اجتماع ساخته می‌شود و مقوله‌ای اجتماعی است. باید دید که این جنسیت در کدام ظرف زمانی و اجتماعی ساخته می‌شود. بنابراین ما این شکل‌گیری جنسیت را به اجتماع برمی‌گردانیم؛ اجتماعی که نگاه پدرسالارانه و مردسالارانه دارد. الزاما هم نگاه پدرسالارانه و مردسالارانه توسط دین نیامده است.»

ضرورت تشکیل کمپین علیه حجابِ اجباری

فروغ. ن. تمیمی: چگونه است که فمینیست‌های مبارز ما‌ در حوزه‌های گوناگون زنان، تابو ها و مسائل مهمی مانند چند‌همسری و صیغه، سنگسار، خشونت خانگی، قتلهای ناموسی، تجاوز به محارم، تجاوز در زندان، رواج ‌فحشا، و دهها معضل دیگر را مطرح، با آن مبارزه کرده ‌و انواع کمپینها را برای کسب حقوق برابر راه می‌اندازند؛ اما‌ به طرح و راه اندازی بحث حق‌ ابتدایی انتخاب لباس و پوشش زنان در جامعه‌ بی‌توجه‌اند و آن را به آینده موکول می‌کنند‌ و از تعیین یک استراتژی فمینیستی در این مورد سرباز می‌زنند؟

ایران، دومین «وزیر امور زنان» را در جهان داشت

ماهمنیر رحیمی: مهناز افخمی، رییس سازمان زنان در پیش از انقلاب و وزیر امور زنان در سه سال آخر حکومت محمد رضا شاه پهلوی در گفت و گو با رادیو زمانه می‌گوید: «با جمعیتی نصف جمعیت امروز و تعداد نمایندگان مجلس، به همان نسبت کمتر، ما ۲۲ نماینده‌ی زن در مجلس داشتیم. سفیر داشتیم. وزیر داشتیم. من خودم دومین وزیر زن در دنیا بودم. البته الان صد تا وزیر زن در دنیا هست ولی، آن زمان، ایران بعد از فرانسه دومین کشوری بود که وزیر زن داشت. و در خیلی از زمینه‌ها. مردم درگیر این حرکت بودند. یک میلیون نفر در سال با سازمان زنان هم‌کاری می‌کردند؛ از طبقات مختلف.»

روشنگری در گواتمالا ادامه دارد

منیره برادران: «بر طبق گزارش، عمليات نظاميان حاكم در گواتمالا تنها مخالفان را نشانه نرفته ‌بود، بلكه هدف آنها در وهله اول ايجاد ارعاب در جامعه بود. بسياری از قربانيان را انسان‌های بی‌‌دفاعی تشكيل می‌‌دادند كه هيچگونه ارتباطي با مخالفان مسلح نداشتند. كشتن كودكان در جلوی چشمان والدين، تجاوز به زنها و نابودی زمين‌ها در اين راستا بود. بيش از ديگر اقشار، قوم مايا، كه از محروم‌ترين اقشار جامعه گواتمالا می‌‌باشد، قربانی كشتارهای جمعی نظاميان واقع شد.»

یک درصد جمعیت بزرگسال آمریکا در زندان

احمد سمایی: بر اساس گزارش تحقیقی یک موسسه‌ی پژوهشی مستقل، آمریکا به لحاظ تعداد زندانیان، در تاریخ بشر رکورددار شده است. در ابتدای سال ۲۰۰۸ بیش از دو میلیون و سیصدهزار نفر در آمریکا در زندان بوده‌اند. افزایش هزینه‌ی ایجاد زندان و نگهداری زندانیان در ۲۰ سال اخیر، ۶ برابر افزایش بودجه‌ی آموزشی بوده است.