نشست رسانه‌ای روز جهانی فلسفه

مسئولان کنگره روز جهانی فلسفه که به ابتکار یونسکو از ۳۰ آبان تا ۲ آذر در ایران برگزار می‌شود در یک نشست مطبوعاتی پیرامون این کنگره بحث‌برانگیز توضیحاتی دادند. در این میان اعتراض‌ها به این کنگره همچنان ادامه دارد.

به گزارش خبرگزاری کار ایران، ایلنا، غلامعلی حدادعادل (رئیس سابق مجلس و رئیس كمیسیون فرهنگی مجلس هشتم و رئیس کنگره روز جهانی فلسفه)، غلامرضا اعوانی(رئیس انجمن حكمت و فلسفه و دبیر بخش علمی کنگره روز جهانی فلسفه) و نیز محمد حسین ایمانی خوشخو(معاون هنری سابق وزارت ارشاد و دبیر اجرایی کنگره روز جهانی فلسفه) در نشست رسانه‌ای کنگره روز جهانی فلسفه حاضر شدند و پیرامون کنگره روز جهانی فلسفه توضیحاتی دادند.

حداد عادل، رئیس کنگره و غلامرضا اعوانی، دبیر بخش علمی کنگره. تأکید بر فلسفه اسلامی. مقالات را از قم سفارش داده‌اند

غلامعلی حداد عادل درباره اهداف کنگره روز جهانی فلسفه گفت: «گردهمایی فیلسوفان و اندیشمندان درجهت تبادل نظر و گفت‌وگوی فلسفی، بسترسازی برای غنای فلسفه به عنوان یكی از پایه‌های اصلی حركت به سمت كمال و تعالی، آشنایی بیشتر با مبانی فلسفه ایرانی ـ اسلامی، آشنایی دانشجویان و دانش‌پژوهان ایرانی در رشته‌های مختلف با آخرین دستاوردهای و یافته‌های علمی ـ فلسفی در جهان، موضوع اصلی همایش فلسفه است.»

غلامعلی حداد عادل در بخش پرسش‌ها و پاسخ‌ها اعلام کرد که قم در این همایش نقش محوری و مدیریتی ایفا می‌كند. اهمیت قم تا آن حد است که فقط با نویسندگانی از این شهر برای نوشتن مقالات کنگره قرارداد بسته شده است.

در ادامه این نشست غلامرضا اعوانی، دبیر بخش علمی کنگره اعلام کرد که فلسفه اسلامی در این کنگره اهمیت بسیار دارد و دبیرخانه این بخش در مجمع عالی حكمت اسلامی تشكیل شده است.

سپس ایمانی خوشخو، دبیر اجرایی کنگره پیرامون برنامه‌های تفریحی که برای مهمانان خارجی تدارک دیده شده، توضیحاتی داد. او گفت: « علاوه بر گشت داخل شهر و بازدید از مراكز فرهنگی و تاریخی تهران، سفری به اصفهان برای میهمانان برنامه‌ریزی شده است كه در پایان كنگره انجام خواهد شد.»

وی اعلام کرد که همزمان با برگزاری کنگره روز جهانی فلسفه یکی از بوستان‌های تهران به نام «گذر فلسفه» نامگذاری می‌شود و مجسمه‌هایی از فیلسوفان ایران را در این بوستان نصب خواهند کرد.

گفتنی است که برگزارکنندگان کنگره از بیش از ۴۰۰ فیلسوف در سراسر جهان برای شرکت در کنگره روز جهانی فلسفه دعوت کرده‌اند، اما بیانیه‌های اعتراض‌آمیز در خارج از ایران این برنامه‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده است.

گفتنی است که لیست مهمانان خارجی کنگره در ایران مخفی است. این موضوع امر بی‌سابقه‌ای در تاریخ برگزاری کنگره‌های علمی به‌شمار می‌آید.

رامین جهانبگلو و محمد رضا نیکفر. دو اندیشمند و فیلسوف تبعیدی. نیکفر: کسانی که سقراط را به مرگ محکوم کردند، فقط از سر وقاحت بی‌حد ممکن بود آکادمی فلسفه تأسیس کنند

خانم شهین اعوانی، از برگزارکنندگان این کنگره، در مصاحبه‌ای با «رادیو فردا» گفته است که نام مهمانان خارجی‌ای را که قرار است در کنگره شرکت کنند، اعلام نمی‌کنند، چون از آن بیم دارند که مبادا معترضان به برگزاری این کنگره در ایران با آن مهمانان تماس گیرند و این باعث شود که آن مهمانان از سفر به ایران برای شرکت در همایش فلسفه خودداری کنند.

برگزاری «کنگره جهانی فلسفه» در ایران با انتقادهای سخت در خارج از ایران مواجه شده است. بیاینه‌ای را که رامین جهانبگلو و دو فیلسوف ایتالیایی تهیه کردند، تعداد کثیری از استادان نامدار فلسفه، از جمله یورگن هابرماس، امضا کردند. اعتراض اوتفرید هوفه، مسئول بخش فلسفه سیاسی دانشگاه توبینگن آلمان و عضو افتخاری مؤسسه حکمت و فلسفه ایران به برگزاری کنگره جهانی فلسفه در ایران پربازتاب بوده است.

علاوه بر این، هفته گذشته نیز جمعی از دانش‌آموختگان و آموزگاران فلسفه در بیانیه‌ای به برگزاری کنگره فلسفه در ایران اعتراض کرده‌اند. به نظر آن‌ها این کنگره «نمایشی» است که برگزارکنندگانش «سرمداران سرکوب» هستند.

محمدرضا نیکفر، از امضاکنندگان بیانیه اعتراضی به برگزاری کنگره روز جهانی فلسفه در ایران در این مورد به رادیو زمانه گفته است: «فلسفه برای اینکه رشد کند و ببالاید، نیاز به محیطی آزاد برای گفت‌وگو دارد. کسانی که سقراط را به مرگ محکوم کردند، فقط از سر وقاحت بی‌حد ممکن بود آکادمی فلسفه تأسیس کنند. این نهایت بی‌شرمی استت که خود فیلسوفان مطرح ایرانی در تبعید به سر برند، در خارج و یا در حالت انزوا در داخل، و بعد رژیم بیابد عده‌ای مهمان خارجی دعوت کند و مدعی شود در ایران فلسفیدن ممکن است. آنها آموزش علوم انسانی، از جمله فلسفه را به حالت تعلیق درآورده‌اند، تا این علوم را با ایدئولوژی خود منطبق سازند. »

جمعی از روشنفکران و دانش‌آموختگان فلسفه در بیانیه اعتراضی خود نوشته‌اند: «سال گذشته، پس از این که در یک دادگاه نمایشی علوم انسانی را در مقام متهم نشاندند، با پشتیبانی و فرمان پیشوای دستگاه، به دانشگاه‌ها یورشی بردند که پیامد آن فشار بیشتر بر استاد و دانشجو و گسترش سانسور و خفقان بوده است. طبق فرمان رهبری، می‌خواهند برای علوم انسانی بدیلی اسلامی بسازند، با این گمان که از طریق تدریس و تبلیغ آن بتوانند ذهن استاد و دانشجو و جامعه را آن‌گونه که خود می‌خواهند به راهِ راست هدایت کنند.»
نویسندگان بیانیه از همه‌ی کسانی که برای این کنگره مقاله فرستاده‌اند، خواسته‌اند یا مقاله‌ی خود را پس بگیرند یا از شرکت در کنگره بحث‌برانگیز خودداری کنند.

علاوه بر این بیانیه دیگری هم روز سه‌شنبه گذشته، ۲۷ مهرماه در اعتراض به برگزاری روز جهانی فلسفه در ایران صادر شد. این بیانیه را نویسندگان و اندیشمندانی چون داریوش آشوری، سیروس آرین‌پور، باقر پرهام، رامین جهانبگلو و محمدرضا نیکفر امضاء کرده‌اند.

پس از انتشار این بیانیه امضای آن همچنان ادامه دارد. یکی از مبتکران انتشار این بیانیه به رادیو زمانه گفت که علاوه بر استادانی چون آقایان عطا هودشتیان، داود غلام‌آزاد و سهراب بهداد، عده‌ کثیری از دانشجویان فلسفه که اکثر آنان در داخل کشور هستند، بیانیه را امضا کرده‌اند. بیانیه در داخل کشور پربازتاب بوده است.

سازمان یونسکو سومین پنج‌شنبه از ماه نوامبر هر سال را روز جهانی فلسفه اعلام کرده است. اولین مراسم بزرگداشت روز جهانی فلسفه در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۰۲ برگزار شده است.