تاریخ انتشار: ۱۲ آذر ۱۳۸۹ • چاپ کنید    

زایش بیابان در ایران ادامه دارد

بیژن روحانی
rohani@radiozamaneh.com

به گفته‌ی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، بیابان در برخی نقاط ایران با سرعت در حال پیشرفت است و بخش‌های بیشتری از کشور در حال از دست دادن پوشش گیاهی خود هستند.

Download it Here!

ایران که در اقلیمی خشک و نیمه خشک قرار گرفته همواره با خطر پیشروی و زایش بیابان‌ها روبه‌رو بوده است. فعالیت برای متوقف کردن زایش بیابان‌ها در ایران از چندین دهه قبل آغاز شده اما برخی عوامل از جمله خشکسالی و عوامل انسانی باعث شده است تا در برخی مناطق ایران، بیابان همچنان به گسترش و پیشرفت خود ادامه دهد.

در تازه‌ترین گزارش از این دست، مدیرکل حفاظت محیط زیست در استان اصفهان به رسانه‌ها اعلام کرده است به دلیل خشک شدن تالاب گاوخونی، کویر با سرعت به سمت اصفهان در حال حرکت است.
به گفته‌ی احمدرضا لاهیجان‌زاده در شرایط فعلی می‌توان گفت تالاب گاوخونی خشک شده و چون هیچ‌گونه کشاورزی در آن منطقه انجام نمی‌شود سرسبزی آن نقاط نیز از میان رفته و در وضعیت خشکسالی، شاهد توسعه‌ی بیابان به سمت اصفهان هستیم.

تداوم این وضعیت سبب می‌شود تا بحث در مورد جیره‌بندی آب آشامیدنی نیز مطرح شود. مدیرکل سازمان محیط زیست استان اصفهان وضعیت آب پشت سد زاینده‌رود را نیز بسیار محدود توصیف کرده و آن را در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته بی‌سابقه خوانده است. بنابراین به اعتقاد او نمی‌توان امیدی به تامین حق‌آبه و یا زهاب برای تالاب داشت.


گاوخونی، عکس: Irandeserts

تالاب گاوخونی نقش موثری در اکوسیستم اصفهان دارد و اکنون با توجه به خشک شدن آن، آثارش در آلودگی هوای این شهر نیز مشخص شده است.

آقای لاهیجان زاده از افزایش غبار شدید در هوای اصفهان به دلیل خشک شدن گاوخونی خبر داده است.

فرو نشست زمین

به جز پیشرفت کویر در اصفهان، از اردبیل نیز گزارش‌هایی مبنی بر فرونشستن زمین بر اثر برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی منتشر شده است.

هفته‌ی گذشته مدیركل مدیریت بحران استان اردبیل نسبت به بروز این پدیده در شرق دشت اردبیل هشدار داد و اعلام کرد این پدیده باعث نشست چندین ساختمان در یکی از روستاهای این منطقه شده است.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، علی اسلامی گفت: «براساس اعلام كارشناسان آب منطقه‌ای اردبیل، منابع آب‌های زیر زمینی دشت اردبیل در وضعیت هشدار قرار دارد و تداوم این موضوع می‌تواند سبب پیامدهای ناگواری از جمله گسترش پدیده‌ی فرونشست زمین در قسمت‌های دیگر این دشت و بروز خسارات و تلفات احتمالی شود.

فرونشست زمین که در پی برداشت گسترده از منابع آب‌های زیرزمینی رخ می‌دهد از یک‌سو زمین‌های کشاورزی را تهدید می‌کند و از سوی دیگر خطری است برای ساختمان‌ها و تاسیسات زیربنایی که در این مناطق ساخته شده‌اند.

مطابق تحقیقات جدید زمین‌شناسی که نتایج آن در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، در پانزده سال اخیر در ایران، هرسال چیزی نزدیک به نیم متر از سطح سفره‌های زیرزمینی و آبخوان‌ها کاسته شده است.
افزایش جمعیت به همراه رشد و توسعه‌ی اقتصادی و همچنین روند شتابان صنعتی شدن و توسعه‌ی مناطق کشاورزی، نیاز به آب را در ایران به چنان مرحله‌ای رسانده است که اکنون برداشت از ذخیره‌های آب در این سرزمین بیش از میزان ورود آب به سفره‌های زیرزمینی است.

پیش از این فرنشست زمین در مناطقی مانند دشت‌های پسته‌کاری رفسنجان، دشت ورامین، همدان و مناطق مرکزی ایران نیز دیده شده بود.

باز هم گلستانی که سوخت

آتش گسترده در جنگل‌های گلستان نیز همچنان بخش وسیعی از این ذخیره‌ی ارزشمند جنگلی را به خاکستر تبدیل می‌کند.


آتش در جنگل‌های گلستان؛ عکس: خبرگزاری مهر

آتش در گلستان که از حدود پانزده روز پیش آغاز شده هم‌چنان ادامه دارد. در دو هفته‌ی اخیر جنگل‌های گلستان در شمال ایران دوبار دچار آتش‌سوزی شد که آتش‌سوزی دوم همچنان ادامه دارد.

به گزارش خبرگزاری مهر، اکنون آتش‌سوزی در دو نقطه از جنگل‌های جعفرآباد گرگان و میان رستاق علی‌آباد همچنان در جریان است و درسایر مناطق، آتش‌سوزی‌ها خاموش شده است.

جنگل‌های گلستان یکی از ارزشمندترین مناطق حفاظت شده و زیستگاه‌های طبیعی در ایران است که در بخشی از آن جنگل‌های کهن هیرکانی قرار دارد.

در پی آتش‌سوزی‌های گسترده و مداوم در جنگل‌های گلستان، نماینده‌ی گنبد کاووس در مجلس در اخطاری با استناد به اصل ۵۰ قانون اساسی از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خواست با گسیل نیروها به منطقه و استفاده از امکانات ملی مانع گسترش آتش‌سوزی شوند و آن را مهار کنند.

در نهایت با استفاده از هفت دستگاه بالگرد و بیش از هزار نفر از نیروهای ستادی، منابع طبیعی، محیط زیست، هلال احمر، بسیج، ارتش و روستاییان برای نجات این بخش از جنگل‌های گلستان اقدام شد.

بسیاری از کارشناسان عقیده دارند برای حفاظت از چنین زیستگاه‌ها و ذخیره‌گاه‌های ارزشمندی لازم است سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور مجهز به یگان هوایی ویژه‌ای شوند تا در موارد اضطراری بتوانند به سرعت از بالگرد‌های آتش نشانی استفاده کنند.

در حال حاضر چنین امکاناتی باید از وزارت کشور درخواست شود تا از طریق نهادهایی مانند هوانیروز و یا هلال احمر در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار بگیرد.

Share/Save/Bookmark

مطالب مرتبط
وقتی زمین فرو می‌رود
گسترش بیابان‌ها
تالاب‌های ایران، سی و هشت سال پس از پیمان رامسر
نظرات بیان شده در این نوشته الزاماً نظرات سایت زمانه نیست.

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)