ده کشته طی هفت روز

محسن کاکارش

طی هفته‌ی گذشته بر اثر تیراندازی نیروهای انتظامی و افراد ناشناس در مناطق مختلف ایران، ده نفر کشته و شش نفر دیگر زخمی شدند.

بیشتر این موارد در مرزهای بلوچستان و کردستان رخ داده و قربانیان آن افراد مدنی بودند.

کشته‌شدن افراد مدنی در حالی صورت می‌گیرد که فشار بر شهروندان، صدور حکم و بازداشت‌ها علاوه بر این مناطق در آذربایجان هم ادامه دارد.

کارشناسان مسائل قومی و ملی ایران در گفت‌وگو با زمانه از زمینه‌های بروز درگیری‌های خشونت‌بار و فضای امنیتی در کردستان و بلوچستان گفته‌اند.

بلوچستان

در ادامه‌ی نقض حقوق بشر در بلوچستان سه شهروند بر اثر تیراندازی نیروهای انتظامی کشته و زخمی شدند.
هرانا گزارش داد، سه جوان بلوچ که برای تفریح به بیرون از شهر رفته بودند، بر اثر تیراندازی نیروهای یگان ویژه در جاده‌ی نصرت‌آباد بلوچستان، کشته و زخمی شدند.

در پی این تیراندازی، یکی از این سه جوان کشته و دو نفر دیگر به شدت مجروح شدند. نیروهای امنیتی اتهام این سه جوان را حمل مواد مخدر اعلام کرده‌اند.

کارشناسان مسائل بلوچستان می‌گویند نیروهای انتظامی تحت نام مبارزه با مواد مخدر به سوی شهروندان بلوچ تیراندازی می‌کنند که به کشته شدن آنان منتهی می‌شود.

ناصر بلیده‌ای، سخنگوی حزب مردم بلوچستان، در رابطه با این رویدادها به زمانه می‌گوید: «متاسفانه این حوادث تازگی ندارند و در بلوچستان به امری روزمره تبدیل شده است. همان‌طور که می‌دانید رژیم (نظام جمهوری اسلامی) مسائل بلوچستان را امنیتی می‌بیند. گاه به سوی افراد عادی بدون این‌که هیچ جرمی مرتکب شده‌ باشند تیراندازی می‌شود. به عنوان نمونه کسی که در خیابان راه می‌رود یا به تفریح رفته چه تهدیدی می‌تواند برای نظام محسوب شود.»

در رویدادی دیگر، برخی از رسانه‌ها اخباری مبنی بر کشته شدن دست کم پنج شهروند ایرانی توسط افراد مسلح ناشناس در شهر تربت ایالت بلوچستان پاکستان (نزدیک مرز ایران) منتشر کردند.

رسانه‌های محلی پاکستان اعلام کردند، حدود ده تن از اتباع ایرانی که قصد داشتند با اتوبوس به شهر كراچی پاکستان سفر كنند مورد تیراندازی افراد مسلح قرار گرفتند.

مقام‌های ایرانی و پاکستانی در این خصوص اظهار نظر نکرده‌ و تاکنون هیچ گروهی مسئولیت آن را به عهده نگرفته‌اند.

ناصر بلیده‌ای بر این باور است که اکثر افرادی که در این مناطق تردد دارند، تاجر و یا مردم کم درآمدی هستند که برای امرار معاش به این مرزها روی آورده‌اند.

سخنگوی حزب مردم بلوچستان یکی از عوامل چنین رویدادهایی را عملکرد حاکمیت می‌داند و می‌گوید: «این افراد کسانی هستند که به شکلی مشغول تجارت هستند و از این مسیر عبور می‌کنند و رژیم برای ایجاد وحشت و ترور دست به چنین اقداماتی می‌زند و شماری از شهروندان را بدین شکل می‌کشد.»

بلیده‌ای ضمن اشاره به یکی از گزارش‌های سازمان ملل، رفتار نیروهای انتظامی در بلوچستان را چنین توضیح می‌دهد: «سازمان ملل متحد در رابطه با رفتار دولت جمهوری اسلامی با مردم بلوچ در گزارشی نوشته بود که در آن یکی از فرماندهان نیروهای امنیتی در بلوچستان (که به مرساد شناخته شده‌اند) گفته بود، ما برای دستگیری نیامده‌ایم، بلکه ما دستور داریم هرکسی که اشرار باشد، بکشیم. حقیقتاً بیشتر مردم بی‌گناه قربانی این سیاست شده‌اند.»

کردستان

کشته شدن شهروندان بلوچ در حالی است که چهار شهروند کرد در آن‌سوی کشور بر اثر تیراندازی افراد ناشناس و نیروهای انتظامی در رویدادهای مختلفی جان خود را از دست دادند.

آن‌طور که پایگاه خبری- تحلیلی روانیوز گزارش داد، روز دوم آذرماه دو فرد کاسب به نام‌های «لقمان طهاپر» و «نادر میرانی» در مناطق مرزی اشنویه به علت تیراندازی نیروهای انتظامی جان خود را از دست دادند.

هم‌چنین در مناطق مرزی شهر بانه یکی دیگر از افراد کاسب مورد اصابت گلوله‌ی نیروهای انتظامی واقع و به شدت زخمی شد.

در هفته‌های گذشته نیز دست کم چهار تن از افراد کاسب بر اثر تیراندازی نیروهای انتظامی کشته شدند. شهر سنندج اما در ادامه‌ی نا آرامی‌های اخیر کرستان، شاهد درگیری افراد ناشناس با نیروهای امنیتی بود.

به گزارش رسانه‌های دولتی این رویداد در محله‌ی عباس‌آباد این شهر رخ داد که در پی آن دو نفر کشته شدند.
پایگاه کردستان و کرد نیوز، ارگان رسمی حزب دمکرات کردستان از کشته شدن چهار نفر و دستگیری شخصی به نام محمد امین کریمی خبر داد.

در این هفته وزارت اطلاعات رویدادهای اخیر کردستان را به تندروهای اسلامی نسبت داد و از کشته شدن «سرکرده‌ی یک گروهک تروریستی از عناصر وهابی منحرف از سوی سربازان گمنام امام زمان» در اداره‌ی کل اطلاعات استان کردستان خبر داد.

وزارت اطلاعات اعلام کرد: «این شخص که پس از پنج ماه از آخرین اقدام تروریستی خود در همدان متواری شده بود، در شهرستان سنندج شناسایی و در کمین نیروهای اطلاعات قرار گرفت و طی درگیری مسلحانه به همراه معاونش به هلاکت رسید.»

طی ماه‌های گذشته، گروه‌های افراطی مذهبی تهدید کرده بودند که در مناطق و محله‌های پر جمعیت شهر سنندج که از آنها به عنوان مراکز «فسق و فجور» یاد شده، اقدام به بمب‌گذاری و حملات انتحاری می‌کنند. برخی از کارشناسان مسائل کردستان، در مصاحبه با رسانه‌ها گروه‌های افراطی مذهبی، از جمله گروه «سلفی‌ها» را یکی از عاملان احتمالی حوادث یک سال اخیر کردستان دانسته بودند.

حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی نیز روز ۲۳ مهرماه جاری، «گروه سلفی‌های کرد» را عامل اصلی انفجار مهاباد معرفی کرده بود.

زاگرس خسروی، فعال سیاسی و تحلیل‌گر مسائل کردستان، بر این باور است که در کردستان گروه‌های تندرو سنی با سر کار آمدن حکومت اسلامی فعال‌تر شده‌اند و در تمامی عرصه‌های سیاسی، فرهنگی وحتی نظامی پشتیبان جمهوری اسلامی هستند.

خسروی به زمانه می‌گوید: «اگر عامل تاریخی به قدرت رسیدن اسلام سیاسی در ایران و دسترسی آنها به یکی از عظیم‌ترین منابع ثروت جهان را از اصلی‌ترین زمینه برای رشد دین‌گرایی در منطقه بدانیم، بدون تردید می‌توان تحولات و حوادث اخیر را به آن مربوط دانست. همه‌ی فاکتورهای سیاسی و اقتصادی این دوره، افول قدرت این غول مدافع تروریسم جهانی را گواه است و به همین اعتبار تلاش‌های آنها در جهت نا امن کردن منطقه و ایجاد کانون‌های بحران جدید و یا حتی شکل‌های جدید از رودررویی را بیان روشن این علل دانست.»

این تحلیل‌گر مسائل کردستان برای ادعای خود چنین مثال می‌آورد: «دخالت مستقیم و غیر مستقیم جمهوری اسلامی درعراق، ایجاد دستجات متعصب سنی در مناطقی چون کردستان و بلوچستان و کشورهای ساحل دریای خزر و از همه جالب‌تر در اهواز که اکثریت مردم عرب اهواز شیعه هستند.»

درماه‌های گذشته کردستان شاهد یک درگیری نظامی بین نیروهای مسلح ناشناس و نیروهای انتظامی مستقر در میدان اقبال شهر سنندج بود که در نتیجه‌ی آن پنج نفر کشته و نه نفر زخمی شدند. یک هفته پیشتر، در ۳۱ شهریورماه نیز بر اثر انفجار یک بمب صوتی در مراسم رژه‌ی نیروهای ارتش در مهاباد، بیش از ده نفر کشته و نزدیک به ۸۰ نفر زخمی شده بودند.

از سوی دیگر در ادامه‌ی نقض حقوق بشر در کردستان علی‌رغم آزادی عباس کاکایی و علیرضا مرادی، دو دانشجوی کرد دانشگاه تهران شماری از شهروندان بازداشت و به حبس محکوم شدند.

به گزارش روانیوز، شورش عزیزی اواخر مهرماه از سوی نیروهای انتظامی در شهر اشنویه دستگیر شد و دادگاه در روزهای اخیر وی را به ۱۶ سال زندان محکوم کرد.

به گفته‌ی خویشاوندان وی یکی از اتهام‌های شورش عزیزی، خرید و فروش مشروبات الکلی عنوان شده است و هنوز جزئیات بیشتری در مورد پرونده‌ی وی در دست نیست.

دیدبان حقوق بشر کردستان هم خبرداد، بهروز لاجورد و فیروز مالکی از فعالان مدنی در سلماس توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

خانواده‌های این فعالان مدنی گفته‌اند، نزدیک به سه هفته از بازداشت آنها می‌گذرد، اما تاکنون تماسی با منزل نداشته‌اند و به همین دلیل از محل نگهداری آنان بی‌اطلاع هستند.

هم‌چنین احمد تمویی یکی از فعالان سیاسی کرد در زندان مرکزی ارومیه که به اتهام محاربه به ۱۵ سال زندان و تبعید محکوم شده، در این هفته به سلول انفرادی منتقل شده است.


آذربایجان

صدور حکم و بازداشت شهروندان از جمله موارد نقض حقوق بشر طی هفت روز گذشته در آذربایجان بودند. در همان‌حال اکبر آزاد، نویسنده و روزنامه‌نگار آذربایجانی پس از پنج‌ماه انفرادی با سپردن وثیقه‌ی ۲۲۰ میلیونی از زندان تبریز آزاد شد.

به گزارش رسانه‌های آذربایجان، این نویسنده‌ی آذربایجانی از روز چهام خردادماه به مدت ۱۸۲ روز در بازداشت موقت بود.

گفته می‌شود آزاد بارها در سلول‌های انفرادی بازداشتگاه وزارت اطلاعات در تبریز مورد شکنجه‌های روحی و جسمی قرار گرفته و موارد متعدد ضرب و شتم، بازجویی های ۲۴ ساعته، بی خوابی و... را متحمل شده است. آزاد از موسسان گروه چیچک‌لر قورولوشو، عضو هیئت موسس اتحادیه‌ی نهادهای مدنی آذربایجان، عضو هیئت موسس کانون زبان و فرهنگ (دیل و مدنیت اوجاغی) و از نویسندگان نشریه‌ی وارلیق بود.

هم‌چنین حکم فرزاد زهتاب و فاطمه نصیرپور، دوتن از فعالان دانشجویی و حکم حسین نصیری، فعال مدنی در این هفته تائید شد.

به گزارش سایت جنبش دانشجویی آذربایجان، فراز زهتاب از سوی شعبه‌ی ۱۱۱ جزایی تبریز به شش ماه زندان محکوم شد.

این فعال دانشجویی خرداد ماه ۱۳۸۸ توسط اداره‌ی اطلاعات تبریز دستگیر و پس از تحمل نزدیک به سه ماه بازداشت موقت به قید وثیقه از زندان تبریز آزاد شده بود. اتهام وی مشارکت در فعالیت تبلیغی علیه نظام از طریق مدیریت وبلاگ و چاپ و انتشار اعلامیه و دعوت مردم به تظاهرات عنوان شده است.

حکم شش‌ماه حبس تعزیزی فاطمه نصیرپور نیز از سوی شبعه‌ی ششم دادگاه تجدید نظر به اتهام فعالیت در زمینه‌ی قوم‌گرایی، تجزیه‌طلبی و تبلیغ علیه نظام از طریق چاپ ویژه‌نامه‌ی تشکل دانشجویی آرمان دانشگاه آزاد تبریز به مناسبت روز جهانی زن با عنوان «آذربایجان قادینی» تائید شد.

هم‌چنین حسین نصیری، فعال مدنی آذربایجان از سوی رئیس شعبه‌ی ششم دادگاه تجدید نظر استان آذربایجان شرقی تایید شد. هم‌اکنون این فعال مدنی در بند مالی زندان تبریز هشتمین ماه بازداشت خود را سپری می‌کند. این فعال مدنی روز سیزدهم فروردین ماه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود.

از سوی دیگر یوروش مهرعلی بیگلو و لطیف حسنی هم‌چنان در سلول انفرادی بازداشتگاه وزارت اطلاعات به سر می‌برند و مامورین امنیتی بر عدم تکمیل پرونده‌ی آنان و ادامه‌ی روند بازجویی تاکید کرده‌اند. این دو فعال آذربایجانی هرکدام نزدیک به دویست روز است که در انفرادی به سر می‌برند.

در ادامه‌ی بازداشت‌ها در آذربایجان شماری از هواداران تیم‌های آذربایجانی بازداشت شدند و تعدادی از بازداشت‌شدگان دیدار تیم‌های شهرداری تبریز و پاس همدان که روز ۲۱ آبان ماه برگزار شده بود، به بند قرنطینه‌ی زندان تبریز منتقل شدند.