وکیل سکینه آشتیانی: امیدمان به واکنش‌های جهانی‌ست

ایرج ادیب‌زاده

پخش فیلم اعترافات تلویزیونی خانم سکینه محمدی آشتیانی، از تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی، سه‌روز پیش خشم بین‌المللی را برانگیخته است.

قرار بود امروز دیوان عالی کشور جمهوری اسلامی، تصمیم پایانی خود را درباره‌ی خانم سکینه محمدی آشتیانی اعلام کند، اما وکیل وی، جاوید هوتن‌کیان، به زمانه گفت اعلام این تصمیم به یک هفته‌ی دیگر موکل شده است.

سکینه محمدی آشتیانی

گفت‌وگوی تلفنی امروز ما با جاوید هوتن‌کیان چندین بار قطع شد. ابتدا از وی درباره‌ی آخرین خبرها، در مورد پرونده‌‌ی سکینه‌ی محمدی آشتیانی پرسیدم:

من امروز شعبه‌ی ۹ دیوان عالی کشور بودم. فرمودند که هفته‌ی بعد مراجعه کنم.

امروز قرار بود خبری بدهند. آیا هیچ خبری ندادند؟

نه، امروز خبری ندادند. جناب آقای داودی ریاست محترم شعبه‌ی نه دیوان عالی کشور، فرمودند که تقریباً یک هفته‌ی دیگر مراجعه کنم.

شما خودتان چه فکر می‌کنید؟ چرا یک هفته‌ی دیگر این خبری که امروز قرار بود اعلام کنند، به‌ عقب انداخته‌اند؟

مقامات دیوان مسئله‌ی شلوغی شعبه را مطرح می‌کنند که به نظر من امری طبیعی است. چون در همان شعبه من دو پرونده‌ی قتل دیگر هم دارم مربوط به آقایان اسلام فارسی و ناصر خاکپور. به خاطر همین آنها هم با اطاله‌ی دادرسی مواجه شده‌اند.

شما وکیل چهار نفر دیگر هم هستید. آیا آنها هم در ارتباط با سکینه محمدی آشتیانی هستند؟

نه، در ارتباط با این مسئله نیستند.

معلوم است که تلفن را به عمد قطع می‌کنند.

بله، تلفن را عمداً قطع می‌کنند.

درباره‌ی اعترافات تلویزیونی سکینه محمدی می‌خواستم نظرتان را بپرسم.

امروز هربار خواستم با رسانه‌های خارجی مصاحبه کنم تلفن قطع می‌شد... دلیل این موضوع مشخص است و نیاز به توضیح ندارد. شما که این قبیل اعترافات تلویزیونی و این دست نمایشنامه‌های تلویزیونی را شنیده و دیده‌اید! بنابراین دیگر نیاز به توضیح ندارد.

شما با سازمان دیده‌بان حقوق بشر که صحبت کرده بودید، گفته بودید که این اعترافات تحت شرایط عادی صورت نگرفته است.

بله، بازهم می‌گویم و احتیاج به توضیح ندارد. اصلاً ایشان چنین شخصیتی ندارند که بیایند و راجع به یک وکیل یا فردی دیگر چنین سخن بگویند. اصلاً در پرونده چنین موضوعاتی وجود ندارد که حالا می‌بینیم داستان‌های دیگری تعریف می‌کنند. شما اگر دقت کرده باشید، در آن برنامه حتی یک کلمه از سنگسار یا مجازات سنگسار نامی برده نشد.

ادامه‌ی کار شما در مورد این پرونده چگونه خواهد بود؟

من با وصف تهدیدات بسیاری که می‌شوم از طریق مقامات، در همین مصاحبه‌های رادیویی، تعهدهایی داده‌ام. بنابراین تا جایی که بتوانم راجع به موکلینم هرکاری که از دستم برآید انجام می‌دهم. به‌خصوص با توجه به این که من در هیچ کدام از این پرونده‌ها حتی یک ریال هم پولی نگرفته‌ام و در همه‌ی این پرونده‌ها وکیل تسخیری هستم.

آیا هنوز اجازه نداده‌اند شما با موکل خودتان یا با دیگر موکلین‌تان ملاقات کنید؟

نه، هنوز با موکلینی که دارای جرم سنگسار هستند، من اجازه‌ی ملاقات پیدا نکرده‌ام. دقیقاً از روزی که مصاحبه‌ی تلویزیونی خانم آشتیانی پخش شده است.

شما حتماً واکنش‌های جهانی را نسبت به اعترافات تلویزیونی سکینه محمدی و اعدام قریب‌الوقوع او شنیده‌اید. نظرتان درباره‌ی این واکنش چیست؟

من به این مسئله صرفاً از جنبه‌ی حقوقی نگاه می‌کنم. منتهی بعضی مسائل سیاسی در این بعد مطرح می‌شود. متأسفانه در ایران همه‌چیز به سیاست آلوده شده است و بعضی مقامات قضایی را بسیار عصبانی می‌کند. به‌خصوص مقامات دیوان عالی کشور را. مصاحبه‌‌ها خیلی ایشان را ناراحت می‌کند.

یکی از نکته‌های مهمی که در اعترافات تلویزیونی سکینه محمدی به آن اشاره شد، این بود که گفته شد آقای مصطفایی با وی دیدار نکرده‌ و اصلاً وکیل وی نبوده است.

وقتی وکیلی می‌رود از زندانی وکالت بگیرد، مراحل مختلفی را طی می‌کند. به‌خصوص که فرد زندانی در معرض اتهام اعدام است. حالا به هر شکل آن: سنگسار، دار یا تیرباران. ایشان می‌رود از قاضی ناظر زندان اجازه می‌گیرد و می‌رود زندان. در آن‌جا از دژبانی اجازه می‌گیرد و می‌رود به دبیرخانه و مسئله ثبت می‌شود. بعد رییس زندان اجازه می‌دهد و می‌رود با زندانی در جمع مأمورین ملاقات می‌کند. از او اثر انگشت می‌گیرد و این اثرانگشت به تأیید مسئولین زندان می‌رسد. تمام این مراحل بسیار پیچیده طی می‌شود. چه جوری آقای مصطفایی، بدون این که ایشان را ببینند، توانسته است وکالت بگیرد؟!

گفتید که مسائل را به طور حقوقی دنبال می‌کنید. از نظر حقوقی یک‌بار اعلام شده است که این خانم از مسئله‌ی قتل تبرئه شده است. خود شما فکر می‌کنید مسئله به کجا بکشد و ختم شود؟

البته مسئله‌ی قتل ایشان به این پرونده ارتباطی ندارد. چون اگر مسئله‌ی قتل ایشان به این پرونده ارتباط داشت، مسلماً تدوین می‌شد و در یک شعبه و در یک دادنامه آورده می‌شد. در ضمن مشارکت در قتل، مطابق قوانین ایران، مجازات فاعل مستقل را دارد که اعدام است. در این صورت دیگر نوبت رسیدگی به سنگسار و زنای محصنه نمی‌رسید. چون همین اتهامات را در مورد موکلین دیگر هم داشتم که هم به مجازات قصاص محکوم شدند و هم به مجازات رجم. منتها آن پرونده در شعبه‌ی ۱۲ کیفری استان بوده که یک آقایی اعتراف به قتل کرده اما به‌خاطر حس انسان‌دوستانه از طرف مادر مقتول و بچه‌های خانم آشتیانی رضایت داده شد. ایشان هم الان آزاد هستند. به پروند‌ه‌ی سنگسار ایشان در شعبه‌ی شش کیفری استان و تحت یک پرونده‌ی دیگر رسیدگی شده است.

این حکم از لحاظ موازین حقوقی و حتی شرع شیعه که اینها قوانین‌شان بر مبنای آن تنظیم شده است، کاملاً و صددرصد اشتباه است.

پرسش دیگرم درباره‌ی فرزندان خانم سکینه محمدی آشتیانی است که شما وکلای آنها هم هستید. نظر آنها درباره‌ی اعدام مادرشان چیست؟

آنها به خاطر مسئله‌ی مادرشان شب و روز در دفتر من هستند و از لحاظ روحی و روانی خیلی در استیصال قرار دارند. شما اگر مصاحبه‌های ایشان را بخوانید همان‌طوری که مسئولان زندان هم شاهد هستند، متوجه می‌شوید که در ملاقات‌های مکرری که داشتند، خواهان آزادی مادرشان هستند. چون سرپناه و سرپرستی در این جامعه ندارند.

فکر می‌کنید واکنش‌های جهانی بتواند به‌گونه‌ای روی این حکم اثر بگذارد؟

امیدوارم. تنها امیدم همین است.