موسیقی آسیای میانه


«از هلاک خویش احیا می‌شویم»

ظفر ناظم، خواننده شناخته شده‌ی تاجیک به سن ۷۰ سالگی رسید. هفته گذشته دولت تاجیکستان جشن باشکوهی به این مناسبت برگزار کرد که در آن شاگردان استاد ظفر ناظم روی صحنه امدند و ترانه‌های معروف او را اجرا کردند. این مراسم در تالار کاخ باربد در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار شد. ظفر ناظم پس از مرگ نابهنگام پسر ۳۴ ساله‌اش که پیرو هنر او بود، مدتی از خوانندگی کنار گرفت. هرچند دوباره در راه گسترش هنر خود بیشتر به تربیت شاگرد مشغول بود در جمع و رسانه‌ها حضور چشمگیری نداشت. اما ترانه‌های او تا امروز در تاجیکستان با شیوه و سبک‌های گوناگون اجرا می‌شوند.



«هرچند نفروختید، رنج دادید مرا»

وختنگ کیکتبیدزه، خواننده موسیقی استرادا، کارگردان فیلم، فیملنامه نویس و همین طور هنرپیشه شناخته شده‌ی گرجستانی است. او مولف چندین ترانه است که در فیلم‌های معروف ساخت روسیه مثل ترانه‌ی معروف «چتا چتا مارگاریتا» به معنی «چه چه می‌گوید مارگاریتا»، به کار رفته‌اند. در این ترانه گفته می‌شود: «وقتی خوشحالم آواز می‌خوانم، وقتی ناراحت‌ام باز هم آواز می‌خوانم.» این ترانه با عنوان «چتا چتا مارگریتا» در سال‌های ۸۰ به مدت ۴ سال به یکی از ترانه‌های محبوب جوانان تبدل شده بود.



پول، کار، نان

پول، کار، نان کلمه‌هایی است که این روزها در بسیار‌ی از کشور‌های دنیا بسیار استفاده‌ می‌شوند و در کوچه و خانه‌ها در صحبت‌های کاری و دوستانه زیاد به گوش می‌رسند. به خصوص در جامعه تاجیک و بین تاجیکان مهاجر. با کمک یکی از دوستان تاجیکم که در عین حال در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان به کار روزنامه‌نگاری مشغول است چند ترانه تاجیکی گردهم آوردم که در موضوع مهاجرت سروده شده‌اند. موج مهاجرین تاجیک از سال فروپاشی شوروی شروع شد و در سه سال گذشته به اوج خود رسید.



گفت و گو با عبدالمنان عبدالرحمن درباره چنگیز آیتماتوف، نویسنده مشهور قرقیز
نویسنده‌ای ورای مرزهای قرقیزستان و شوروی

چنگیز آیتماتوف، نویسنده معروف قرقیز سه‌شنبه پیش در آلمان فوت کرد. با عبدالمنان عبدالرحمن، ادیب و منتقد تاجیک که آقای چنگیز آیتماتوف را به خوبی می‌شناخت، درباره تاثیر فعالیت‌های ایشان بر ادبیات تاجیک و روس گفت و گو کردم. او معتقد است: «شهرت آیتماتوف در روسیه و شوروی و بلکه تمام جهان بود. نه برای این‌که حیات مردم قرقیزستان را انعکاس دادد؛ بلکه اثار او فلسفه عموم بشری داشت. این بیشتر ارزش داشت.»



گفتگو با منیژه دولتوا، خواننده تاجیک
«دوست دارم با گوگوش بخوانم»

«منیژه دولتوا» خواننده مشهور تاجیکی نامی آشنا برای دوستداران موسیقی در آسیای میانه است. افغان‌ها و ایرانیان نیز او را می‌شناسند و با ترانه‌ها و اجراهایش آشنایند. در ایام نوروز فرصتی شد با او به گپ و گفت‌وگو در باره کارهای تازه و فعالیت‌هایی که داشته، بنشینم.



سیل خوانندگان تازه کار در تاجیکستان

این روزها در تاجیکستان و در آسیای میانه، به بهانه نوروز جشن و کنسرت‌های زیادی برگزار می‌شوند. در این میان، ما نام‌های تازه و ناآشنایی را هم می‌بینیم که کنسرت‌های بزرگی برپا می‌کنند و صحنه این گونه کنسرت‌ها در واقع پر از مخاطب و بیننده است.



هنوز اول عشق است سفر دنباله دارد

شبنم ثریا از آن دسته خوانندگان زنی‌ست که هنر را از ازدواج برتر می‌داند و به همین دلیل از ازدواج اول خود سرمی‌تابد و با دختر 10 ساله‌اش، تمام وقت روی ترانه‌های جدید خود کار می‌کند.
او می‌گوید دو برابر باید کار کند تا بتواند از هنر و انتخاب خود دفاع کند.



یک آلبوم موسیقی از ازبکستان
بیا به خیابان بزنیم برخلاف میل مادران

گروه موسيقی "باله‌لر" ازبکستان در اجرا و صدا شاید آن قدرها هم برجسته نباشد اما متن ترانه‌هاشان بسیار برگرفته از زندگانی روزمره‌ی جوانان است و راز شهرت این گروه نیز از همین است که ساده‌ و روان از زندگانی جوانان می‌گویند.



موسیقی آسیای میانه
اجرای ترانه های ایرانی توسط هنرمندان ازبک

برای شنیدن فایل صوتی «اینجا» را کلیک کنید. (برنامه موسيقی ملل را روزهای سه شنبه از راديو زمانه بشنويد) ممنوع شدن خط فارسی در دوره محدودیت و حکومت کمونیستی اتحاد جماهیر شوروی، مردم آسیای میانه را که عاشق فرهنگ و...