ماريو وارگاس يوسا برنده نوبل ادبيات شد

ماريو وارگاس يوسا، نويسنده مشهور پرويی و يکی از نام‌های بزرگ ادبيات جهان برنده نوبل ادبيات ۲۰۱۰ شد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، آکادمی سوئد در بيانيه‌ امروز خود به مناسبت اعلام نام برنده نوبل ادبيات، اهدای اين جايزه به يوسای ۷۴ ساله را به خاطر «نشان دادن ساختار قدرت و تصاوير بی‌پرده‌ای که از مقاومت و شورش و شکست افراد در آثارش به نمايش گذاشته شده‌اند»، اعلام کرد.

ماريو وارگاس يوسا، يکی از نويسندگان ممتاز زبان اسپانيولی است که برای علاقه‌مندان ايرانی نيز نامی آشناست.

وی نويسنده نزديک به ۳۰ رمان، داستان کوتاه، نمايشنامه و تحقيق است. وارگاس يوسا در سال ۱۹۹۰ به‌عنوان نامزد ائتلاف راست ميانه در انتخابات رياست جمهوری پرو شرکت کرد اما در رقابت با آلبرتو فوجيموری شکست خورد.

ماريو وارگاس يوسا، با نام کامل «جرج ماريو پدرو وارگاس يوسا»، در ۲۸ مارس ۱۹۳۶ در شهر جنوبی پرو، «آره‌کوئيپا» به دنيا آمد. او در بوليوی و پرو درس خواند و پس از پايان تحصيلات به مدرسه نظامی در ليما، پايتخت پرو رفت. وارگاس يوسا سپس ليسانس ادبی گرفت و تحصيلات خود را در مادريد اسپانيا ادامه داد و موفق به دريافت مدرک دکترا شد.

وی سپس به پاريس رفت و در آن‌جا اقامت گزيد و در آن‌جا شغل‌های مختلف را پيشه کرد، از جمله مترجمی، معلم اسپانيايی، روزنامه‌نگاری برای خبرگزاری فرانسه.

در سال ۱۹۵۹ نخستين داستان‌های خود را با نام «سردسته‌ها» منتشر کرد اما با رمان «شهر و سگ‌ها» (در ايران: «سال‌های سگی») در سال ۱۹۶۳ بود که فعاليت ادبی او جدی گرفته شد. سه سال بعد با رمان «خانه سبز» شهرت او تثبيت يافت.

وی که شيفته فيدل کاسترو و انقلاب کوبا بود به اين کشور سفر کرد و از آن‌جا راهی اروپا شد. در اروپا ابتدا از فعالان طرفدار انقلاب کوبا و چپ‌های تندرو بود و سپس به منتقدان سرسخت وی تبديل شد.

ارزش ادبی وارگاس يوسا با رمان «گفت‌وگو در کاتدرال» در سال ۱۹۶۹ افزايش يافت.

با رمان‌ «خاله جوليا و نمايشنامه‌نويس» در سال ۱۹۷۷، الهام‌گرفته از ازدواج نخست‌اش و «جنگ آخرالزمان»، در سال ۱۹۸۲، اشاره‌ای به سياست‌های برزيل، شهرت وی اوج گرفت.

«چه کسی پالمينو مولرو را کشت»، رمان ديگر وی در سال ۱۹۸۶ درباره خشونت سياسی در پرو است و «ماهی در آب» در سال ۱۹۹۳ اتوبيوگرافی داستان‌گونه است.

«مرگ در آند» (۱۹۹۶) «سور بُز» (۲۰۰۲) از ديگر رمان‌های وارگاس يوسا هستند.

او در سال ۱۹۹۵ برنده جايزه «سروانتس»، يکی از معروف‌ترين جايزه‌های ادبی دنيای اسپانيايی زبان شد.

ماريو وارگاس يوسا، دوستی ديرينه‌ای با گابريل گارسيا مارکز نويسنده مشهور و برنده نوبل ادبيات در سال ۱۹۸۲ دارد.

از زمانی که مارکز برنده جايزه نوبل ادبيات شد، وی اولين نويسنده اهل آمريکای جنوبی است که اين جايزه معتبر ۱.۵ ميليون دلاری را از آن خود می‌کند.

تاکنون چندين اثر از وارگاس يوسا به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله «سردسته‌ها»، ترجمه آرش سرکوهی از انتشارات چشمه؛ «سال‌های سگی»، ترجمه احمد گلشيری از انتشارات نگاه؛ «گفت‌وگو در کاتدرال»، ترجمه عبدالله کوثری از نشر لوح فکر؛ «جنگ آخرالزمان»، ترجمه عبدالله کوثری از انتشارات آگاه؛ «مرگ در آند»، ترجمه عبدالله کوثری از انتشارات آگاه؛ «سور بُز»، ترجمه عبدالله کوثری از نشر علم؛ «چرا ادبيات؟» ترجمه عبدالله کوثری از نشر لوح فکر و «چه کسی پالمينو مولرو را کشت»، ترجمه احمد گلشيری از انتشارات نگاه.