«صدای هم باشیم»

ایرج ادیب‌زاده

مراسم سی‏ و یکمین سالگرد تاسیس جمهوری اسلامی در ایران، در حالی توسط مسئولان حکومت جشن گرفته می‏شود که تهدید معترضان و مخالفان حکومت اسلامی از سوی نیروهای امنیتی و انتظامی، به طور بی‏سابقه‏ای بالا گرفته است.

از خانم رؤیا کاشفی، مسئول کمیته‏ی حقوق بشر «انجمن پژوهش‏گران ایران» و یکی از امضا کنندگان این کمپین، از هدف‏ها و فعالیت‏های آن می‏پرسم:

کمپین «صدای هم باشیم»، به دنبال کنفرانس اضطراری اعدام که در ماه دسامبر ۲۰۰۹ در آلمان برگزار شد، به وجود آمد و نهادهای حقوق بشری و مدنی و سازمان‏ها و احزاب ایرانی با اعلام این که هرگونه مجازات اعدام در ایران را محکوم می‏کنند و استفاده‏ی شرم‏آور از این حکم را به عنوان یک ابزار سیاسی و ایجاد حفقان و فضای رعب و وحشت قابل قبول نمی‏دانند، از جامعه‏ی بین‏المللی درخواست کمک کردند.

نکته‏ی محوری این کمپین که همه با هم دور آن جمع شده‏ایم این است که تمامی ما ایرانیان برخاسته از نقاط مختلف ایران، بی هیچ‏گونه تمایزی به ویژه از حیث نژاد، رنگ، جنس، زبان، دین، عقیده و مرام و مسلک با هم برابر هستیم و اعلام کرده‏ایم اگر در هرجای ایران چوبه‏ی داری برپا شود، بدون هیچ‏گونه قید و شرطی آن را محکوم می‏کنیم و تعهد داده‏ایم که با استفاده از تمامی توان خودمان، از هم‏دیگر حمایت متقابل می‏کنیم.


تا امروز استقبال بسیار گسترده‏ای از این کمپین شده و همان‏طور که شما هم اشاره کردید، به وسیله‏ی سازمان‏های مختلف ایرانی امضا شده است.

با در نظر گرفتن جلسه‏ی ادواری شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که دوشنبه پانزدهم فوریه در رابطه با وضعیت حقوق بشر در ایران تشکیل می‏شود، بیانیه‏ی کمپین را از پیش به سازمان ملل متحد و اتحادیه‏ی اروپا هم ارائه داده‏ایم.

رؤیا کاشفی، مسئول کمیته‏ی حقوق بشر «انجمن پژوهش‏گران ایران»

خانم کاشفی، شما نیز مانند بسیاری از فعالان حقوق بشری ایران، در جلسه‏ی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو شرکت خواهید کرد. چقدر امیدوار هستید که نقض حقوق بشر در ایران در این جلسه محکوم شود؟

این جلسه چهار سال یک‏بار تشکیل می‏شود و مشخصا به نقض حقوق بشر و یا وضعیت حقوق بشر در کشور تحت بررسی می‏پردازد. امسال نوبت به ایران رسیده و وضعیت حقوق بشر در ایران و نحوه‏ی برخورد حکومت جمهوری اسلامی با آن بررسی می‏شود. ما نیز به عنوان نماینده‏ی انجمن پژوهش‏گران ایران و سازمانی که از پیش گزارشی به سازمان ملل متحد برای این جلسه ارائه داده است، در داخل سالن حضور خواهیم داشت.

نهادهای حقوق بشری مانند ما که از پیش اعلام حضور کرده و مدارکی ارائه داده بودیم، در صحن جلسه‏ی شورای حقوق بشر حاضر خواهیم بود، اما اجازه‏ی صحبت کردن نخواهیم داشت. بلکه نمایندگان دولت‏ها هستند که هرکدام حداکثر سه دقیقه اجازه‏ی صحبت و پرسش از ایران را دارند.

کاری که ما و دیگر نهادهای حقوق بشری حاضر در جلسه انجام داده‏ایم، این است که با استفاده از ارتباطات‏مان، از نمایندگان کشورهایی که معتقد‏اند جمهوری اسلامی ناقض حقوق بشر و حقوق اولیه‏ی انسانی مردم ایران است، خواسته‏ایم سؤال‏های ما را مطرح کنند تا جمهوری اسلامی و نمایندگانش در این جلسه مستقیما پاسخ‏گو باشند.

باز به دلیل ساختار شورای حقوق بشر، متاسفم که بگویم از حالا ما هیچ‏کدام این امید را نداریم که نتیجه‏ی جلسه به محکوم کردن ایران برسد. هرچند امیدوار هستیم که لحن گزارشی که در پایان جلسه از سوی این شورا تهیه می‏شود، مقداری تند خواهد بود. ولی به خاطر رایزنی‏هایی که جمهوری اسلامی کرده، فکر نمی‏کنیم به محکوم کردن منجر شود.

اما به هرحال تلاش خودمان را می‏کنیم و امیدوار هستیم بتوانیم حداقل سؤال‏های خود و پاسخ‏ها به آن‏ها را در مدارک رسمی سازمان ملل به ثبت برسانیم.

ایرانیان مختلف و فعالان حقوق بشر برای حضور در مقابل جلسه‏ی ادواری شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو فراخوان داده‏اند و قرار است گروهی از ایرانیان در آن‏جا تجمع کنند. فکر می‏کنید حضور این گروه چه تاثیری خواهد داشت؟

حضور همگانی ایرانیان که از سراسر دنیا برای آن هماهنگی می‏شود تا در این سه روز در ژنو باشند، از لحاظ جنبش اجتماعی‏ای که در چند ماه گذشته در ایران شاهد آن بوده‏ایم، بسیار بسیار مثبت است و روحیه‏ی بسیار خوبی را به وجود می‏آورد. بدون تردید نمایندگان کشورهای مختلف را که به داخل ساختمان سازمان ملل متحد وارد می‏شوند نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.

همین‏طور جلسه‏هایی در کناره‏ی جلسه‏ی اصلی روز دوشنبه دارد برگزار می‏شود که از نمایندگان کشورهای مختلفی که اجازه‏ی سؤال کردن دارند دعوت شده آن‏جا حضور داشته باشند و باز امیدواریم که با درخواست از آنان و مدارک و شواهدی که به آنان ارائه شده، آن‏ها بپذیرند و سؤال‏هایی را که باید مطرح شود، طرح کنند و در نهایت بتوانیم نتیجه‏ای را که می‏خواهیم از این جلسه داشته باشیم. ضمن این که توهم هم نباید داشت؛ چون سیستم بسیار پیچیده و بوروکراتیکی در سازمان ملل متحد حاکم است.

فقط این نکته قابل یادآوری است که این جلسه‏ی ادواری که چهار سال یک بار تشکیل می‏شود، تنها مرجع رسیدگی در رابطه با وضعیت حقوق بشر در ایران نیست و شورای حقوق بشر مرتب در این رابطه بررسی می‏کند و نهادهای حقوق بشری همیشه این امکان و این اجازه را دارند که مدارک و مطالب خود را به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد بفرستند و درخواست بررسی آن را داشته باشند.

بنابراین همیشه جای امیدواری برای این که بتوانیم نتیجه‏ای را که می‏خواهیم از این جلسات داشته باشیم، وجود دارد.

سری هم به ژنو، مقر کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد می‏زنم و در گفت‏وگوی کوتاهی با خانم دایان علایی، نماینده‏ی جامعه‏ی بهایی در سازمان ملل، از ایشان می‏پرسم که چشم‏انداز ایشان در ارتباط با جلسه‏ی روز دوشنبه‏ی شورای حقوق بشر سازمان ملل چیست؟

روز دوشنبه برای سه ساعت هم نماینده‏ی دولت جمهوری اسلامی باید گزارش خود را در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران به جلسه ارائه بدهد و هم کشورهای دیگر در این رابطه از دولت ایران سؤال کنند. البته هیچ نوع محکومیتی اتفاق نخواهد افتاد. ولیکن از سؤالات و پیشنهادهایی که ارائه می‏شود و به خصوص از پاسخ‏های دولت ایران، وضعیت حقوق بشر در ایران مشخص و هم‏چنین منتشر می‏شود.

دایان علایی، سخنگوی جامعه بهائیان

در این جلسه‏ی ادواری شورای حقوق بشر سازمان ملل، نقض حقوق اقلیت‏های مذهبی در ایران و به ویژه بهاییان هم مطرح خواهد شد؟

نقض حقوق اقلیت‏های مذهبی در ایران و مخصوصا وضعیت ایرانیان بهایی، در تمام گزارش‏های دبیرکل سازمان ملل و هم‏چنین گزارش‏گران ویژه‏ی این سازمان همیشه مطرح می‏شود. تعداد زیادی از کشورها نیز نگرانی‏ خود در این زمینه را به دولت ایران ابراز می‏کنند.

بنابراین به احتمال خیلی قوی، این مساله هم جزو موضوعاتی است که کشورها در مورد آن از دولت جمهوری اسلامی سؤال خواهند کرد و امیدواریم حتی پیشنهادی هم برای حل این مورد از نقض حقوق بشر در ایران، ارائه بدهند.