پایان دوران بوش و آغاز دوران اوباما

نیک‌آهنگ کوثر

صبح روز سه‌شنبه، باراک اوباما به کلیسای سنت جانز در همسایگی کاخ سفید رفت تا در مراسم دعای پیش از ادای سوگند شرکت کند. و سپس در ساعت نه و پنجاه و پنج دقیقه به کاخ سفید رفت تا کلید خانه جدیدش را از جورج بوش، مستأجر قبلی خانه بزرگ شماره ۱۶۰۰ خیابان پنسیلوینیا تحویل بگیرد.

بوش و همسرش به استقبال باراک و میشل اوباما آمدند و با مستأجران جدید وارد کاخ سفید شدند. مطابق یک رسم، رییس جمهوری سابق، رییس جدید قوه مجریه را تا محل ادای سوگند در کنار کنگره مشایعت می‌کند.

ساعت ده و چهل و هفت دقیقه، دیک چنی، سوار صندلی چرخ‌دار از کاخ سفید خارج شد. معاونان اول روسای جمهوری آمریکا در چند دوره اخیر نیز یکی، یکی برای حضور در این مراسم به جایگاه وارد شدند.

جورج بوش بعد از مراسم سوگند رییس جمهوری جدید، با هلی‌کوپتر از مجاورت کاخ سفید به سوی پایگاه هوایی نظامی خواهد رفت و برای همیشه قدرت و واشینگتن دی‌سی را ترک می‌کند.

مراسم سوگند جو بایدن، معاون اول اوباما / عکس: Ap

بر اساس نظرسنجی سی‌ان‌ان، شصت و هشت درصد مردم آمریکا دوران ریاست جمهوری بوش را نا‌امید کننده خوانده‌اند. هشتاد و چهار درصد مردم آمریکا روش کاری اوباما را در انتخاب کابینه از روز انتخابا شدنش تا کنون را پسندیده‌اند.

سه‌شنبه برای بسیاری از مردم آمریکا، به خصوص اقلیت سیاه‌پوست این کشور، همان لحظه‌ رویایی که مارتین لوتر‌کینگ ۴۵ سال پیش مژده‌اش را داده بود، فرا رسیده بود. برای مبارزان علیه تبعیض نژادی، این روز یک رویا است.

فرنگ سزنو، یکی از خبرنگارانی که که سال‌هاست مراسم تحلیف و سوگند را گزارش کرده، معتقد است که این سه‌شنبه از همه نظر با تمامی گردهمایی‌های روز تحلیف در تاریخ آمریکا متفاوت است.

سزنو به سی‌ان‌ان گفت در دوره‌های اخیر مراسم سوگند رونالد ریگان و بیل کلینتون دارای اهمیت ویژه‌ای بودند، ریگان هنرپیشه سابقی که دنیا او را نمی‌شناخت اما محافظه‌کاران او را نماد یک انقلاب می‌دانستند و کلینتون با مشکلات و بحران‌هایی که از قبل از ورود به کاخ سفید با آن‌ها دست و پنجه نرم کرده بود.

هر دو با کلی حرف و حدیث وارد کاخ سفید شدند، اما اوباما فراتر از هر دو بدون جنجال این دوره را آغاز می‌کند. کروین سوینت، یک تاریخ‌دان معتقد است که همین حضور اوباما در مراسم برای تاریخی بودن این مراسم کافی است.

روز سه‌شنبه نزدیک به دو میلیون نفر از روبه‌روی کنگره تا کنار لینکن مموریال در سرمای شدید واشینگتن دی‌سی جمع شده‌اند تا ورق خوردن این برگ تاریخ را از نزدیک شاهد باشند و لمس کنند.

اوباما تحت نام باراک حسین اوباما مقابل جان رابرتز، رییس دادگاه عالی آمریکا سوگند خورد / عکس:Ap

اما ده‌ها میلیون نفر از طریق فیس‌بوک و سی‌ان‌ان به صورت آن‌لاین آغاز دوره جدید تاریخ آمریکا و جهان را نظاره می‌کنند. هر از چند ثانیه یک بار، می‌‌شود نظرگاه یکی از بینندگان فیس‌‌بوک را در‌باره امروز دید.

از کارمندی که از عقب افتاده بودن کامپیوترهای محل کارش شاکی است تا دختری که برای گریه کردن بعد از ادای سوگند رییس جمهوری آینده دستمال کاغذی خریده است.

هزینه مراسم سوگند امروز تقریباً صد و پنجاه میلیون دلار گزارش شده است. سی‌ان‌ان گزارش داد که تیم اوباما چیزی در حدود چهل و دو میلیون دلار این مراسم را تأمین کرده‌اند که در طول هفته‌های اخیر جمع‌آوری کرده بودند، بخش عمده هزینه صد و پنجاه میلیونی صرف تأمین امنیت مراسم شده است.

بزرگ‌ترین مراسم مشابه پیش از این در سال ۱۹۶۵ برای ادای سوگند لیندون جانسون بود. در ۱۹۶۵، یک میلیون و دویست‌ هزار نفر در نشنال مال یا پارک ملی واشینگتن دی‌سی آمده بودند. روز سه‌شنبه نزدیک به دو میلیون نفر در پارک ملی جمع شده‌اند.

دیک چنی، سوار صندلی چرخ‌دار از کاخ سفید خارج شد / عکس: Ap

روز سه‌شنبه در قیاس با دوره‌های قبلی، تعداد بیشتری رنگین‌پوست به نشنال مال رفته‌اند تا این برگ تاریخ را از نزدیک شاهد باشند. حتی گروه‌هایی از کنیا به واشینگتن دی‌سی رفته‌اند.

پدر باراک اوباما اهل کنیا بود و انتخاب یک کنیایی‌الاصل به ریاست جمهوری آمریکا برای مردم کنیا نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. اما به گزارش مردمی که از سراسر آمریکا از طریق فیس‌بوک به این مراسم آن‌لاین آمده‌اند، مردم در میادین بزرگ آمریکا در شهرهای مختلف جمع شده‌اند و دارند از طریق مانیتورهای غول‌آسا این واقعه را تماشا می‌کنند. یکی از تماشاگران آن‌لاین به تجمع بزرگ مردم در میدان تایمز نیویورک اشاره می‌کرد.

انتخابات ۲۰۰۸ و حواشی آن را می‌توان دوران جدید ارتباط آنلاین مردم با سیاستمداران نامید. دورانی که مردم از طریق یوتیوب پیام خود را به نامزدها می‌رساندند، دورانی که وبلاگ‌نویسان به طور زنده وقایع را گزارش می‌کردند و دورانی که میلیون‌ها نفر نه از طریق تلویزیون و رادیو که از طریق اینترنت و شبکه دوستی فیس‌بوک شاهد واقعه مهم تاریخی روز سه‌شنبه هستند.

جورج بوش سوار بر هلی‌کوپتری مرکز قدرت را ترک کرد / عکس: AP

مراسم ادای سوگند

پس از ورود شخصیت‌های مهم سیاسی به جایگاه، همسران و فرزندان روسای جمهوری قبلی و جدید و اعضای خانواده‌های معاونین اول سابق و آینده به جایگاه آمدند تا از نزدیک شاهد انتقال قدرت باشند.

در ساعت یازده و سی و شش دقیقه، جورج بوش به صحنه آمد. بوش تا انتقال قدرت، رسماً رییس جمهوری کشور خوانده می‌شود. باراک اوباما در یازده و چهل و یک دقیقه با چهره‌ای جدی آرام آرام پس از گذر از راهروهای کنگره، بعد از رییس کنگره و سناتور دایان فاینستین و دیگران رهبران کنگره و سنا وارد جایگاه شد.

بعد از سخنرانی دایان فایسنتین، دکتر ریک وارن یکی از رهبران مذهبی آمریکا مراسم دعا را آغاز کرد. تمام مدت چشمان اوباما بسته بود و دیگران را در دعا همراهی می‌کرد.

سپس اریتا فرانکلین، یکی از معروف‌ترین خواننده‌های سیاه‌پوست آمریکا به افتخار اوباما سرود My Country 'Tis of Thee را خواند.

زنی سیاه‌پوست در مراسم سوگند اوباما / عکس: رویترز

با حضور پال ستیونز یکی از قضات دادگاه عالی جو بایدن، در حالی که دست چپش را روی کتاب مقدس گذاشته بود، سوگند یاد کرد که به عنوان معاون اول به کشورش خدمت کند. بایدن عملاً از ساعت یازده و پنجاه و نه دقیقه، معاون اول رییس جمهوری آمریکا شد.

سپس چهار تن از بزرگ‌ترین نوازندگان معاصر، اسحق پرلمن، یویوما، انتونت مک‌گیل و گابریلا مونترو، قطعه‌ای را از جان ویلیامز اجرا کردند. در ساعت ۱۲ ظهر در حین اجرای قطعه موسیقی، باراک اوباما که هنوز سوگند یاد نکرده بود، عملاً رییس جمهوری آمریکا شد.

اوباما در ساعت دوازده و پنج دقیقه، وقتی دستش را روی انجیل لینکن گذاشته بود، تحت نام باراک حسین اوباما مقابل جان رابرتز، رییس دادگاه عالی آمریکا سوگند خورد که از قانون اساسی آمریکا محافظت کند و خادم کشورش باشد.

اوباما چند باری تپق هم زد. صدای شلیک گلوله‌های توپ را می‌شد به خوبی شنید. اوباما در دوازده و هفت دقیقه، به عنوان چهل و چهارمین رییس جمهوری آمریکا سخنرانی کرد.

او خطاب با شهروندان آمریکا بعد از تشکر از خدمات جورج بوش سخن گفت. اوباما به درگیر بودن کشورش در جنگ و وضعیت ضعیف اقتصاد سخن گفت. اوباما گفت مشکلات پیش رو واقعی است، اما با آن‌ها روبه‌رو خواهد شد.

عکس: Ap

او افزود که همه جمع شده‌اند تا امید بر ترس فائق شود. او نوید مبارزه با دگماتیسم را داد. اوباما اضافه کرد که از این به بعد باید با قدرت پیش رفت و باید کارهای زیادی کرد. اقتصاد نیاز به عمل دارد. شغل‌های جدید باید ایجاد شود. باید از طریق فن‌آوری‌های جدید مشکلات درمانی را حل کرد، با امکانات طبیعی، انرژی، خورشید و باد بر مشکلات انرژی فائق آمد.

او خطاب به کسانی که آرزوهای بزرگ و اهداف او را زیر سوال می‌برند، گفت که حافظه‌شان کوتاه‌مدت است و یادشان رفته الان به کجا رسیده‌ایم.

اوباما خطاب به همه کسانی که از همه جای دنیا این برنامه را نگاه می‌کنند و با اشاره به زادگاه پدرش گفت که آمریکا دوست همه ملت‌ها خواهد بود.

او گفت با همه دوستان و دشمنان پیشین برای از بین بردن تهدید هسته‌ای تلاش خواهد کرد. اوباما تأکید کرد که عراق را به نحوی مسئولانه دست عراقی‌ها خواهد سپرد. و برای حفظ صلح افغانستان خواهد کوشید.

او خطاب به تروریست‌ها گفت که با قدرت با آن‌ها مبارزه خواهد کرد. اوباما خطاب به جهان اسلام گفت دنبال راهی جدید می‌گردد تا بر پایه احترام متقابل و منافع مشترک با آن‌ها ارتباط برقرار کند.

به رهبران کشورهای اسلامی که مشکلات خود را تقصیر آمریکا می‌دانند گفت که مردم‌شان بر اساس آنچه می‌توانند ایجاد کنند قضاوت می‌کنند نه آنچه از بین می‌برند.

اوباما خطاب به رهبرانی که به واسطه فساد و ساکت کردن اعتراضات مردمی قدرت یافته‌اند‌، گفت در جناح غلط تاریخ ایستاده‌اند ولی اگر بخواهند از رفتار خود دست بردارند، روی کمک آمریکا حساب کنند.

بعد از سخنان اوباما جمعیت میلیونی حاضر در نشنال مال به تشویق او پرداخت. در ساعت دوازده و پنجاه و پنج دقیقه جورج بوش سوار بر هلی‌کوپتری که تا امروز مارین یک خوانده می‌شد، مرکز قدرت را ترک کرد. بوش همراه با پدر و مادرش راهی تکزاس می‌شود.