Sep 2010

ستارگان سینما در کشتاری بزرگ

نادر افراسیابی: رومان پولانسکی در حبس خانگی در سوییس، بر اساس نمایشنامه‌ی «خدای کشتار» اثر یاسمینا رضا فیلم‌نامه‌‌‌‌ی فیلم تازه‌اش را نوشت. او اکنون موفق شده است موافقت کیت وینسلت، جودی فوستر و کریستف والس را برای بازی در این فیلم جلب کند. هر سه این هنرپیشگان جایزه‌ی اسکار را در کارنامه‌ی خود دارند. قرار است که فوریه‌ی سال آینده، (اسفند ماه) فیلم‌برداری این فیلم در فرانسه و در شهر پاریس آغاز شود.

جهان واقعی کجاست؟

تارا نیازی: «سرآغاز» روایتی است پیچیده از دنیایی که برای ما نا آشناست، ولی همه‌ی ما با آن درگیر بوده و هستیم. اول بار گویا متفکری چینی بود که این پرسش را مطرح کرد که «در خواب پروانه‌ای را دیدم، آیا من آن پروانه هستم که اینک خواب انسان بودن را می‌بینم یا انسانی هستم که خواب پروانه را دیده است؟» پرسشی که به کرات در تاریخ تکرار شد و هیچگاه جوابی نگرفت.

بدعت‌های ناگهان

امیرمحمد بهرامی‌نوا: هفته گذشته را هفته‌ی عجیب سینمای ایران لقب دادم، غافل از اینکه هر هفته دریغ از هفته‌ی قبل. این هفته اتفاقی در سینمای ایران افتاد که هم خنده‌دار بود، هم تاسف‌آور. ساختاری که از جشنواره‌ی فجر سال گذشته مدیران ناشی و البته قدرت‌طلب این سینما پایه‌گذاری کردند باید هم به اینجا ختم می‌شد. جایی که دیگر هیچ حاشیه‌ی امنیتی در صدور پروانه‌ی ساخت و احیاناً به نتیجه رسیدن همان اندک فیلم‌های مطرح این سینما نمی‌توان سراغ گرفت.

بهمن – بغداد و موقعیت زن ایرانی

الاهه نجفی: نمایش «بهمن – بغداد» به کارگردانی شبنم طلوعی برای نخستین بار در تماشاخانه‌ی «فابریک هدر» در کرفلد، آلمان روی صحنه رفت. این نمایش تا ۱۷مارچ ۲۰۱۱مجموعاً ده بار در تماشاخانه‌ی مشترک دو شهر کرفلد و مونشن‌گلادباخ اجرا خواهد شد. «بهمن – بغداد» از مجموعه نمایش‌هایی است که توسط کارگردانان غیراروپایی کارگردانی شده است.در این مجموعه، هر بار نمایش‌هایی از کشورهای مختلف جهان روی صحنه خواهد رفت.

نقاب‌های توخالی زنانه و بورژوازی عقیم تهران

امیر کیان‌پور: نقاشی‌های ساغر دئیری در مجموعه‌ی «زیبا، جادار، مطمئن»، در وهله‌ی نخست، معرف و بازنمای نوعی راهبرد زندگی با علامت مشخصه‌ی «وسواس» یا «تشدید» اند: تشدید زندگی با بیشتر زندگی کردن، با برجسته کردن بیشتر لب‌ها، با دیدنی ساختن بیشتر چشم‌ها، با تندترکردن رنگ سایه‌ی آنها؛ افراط در خود‌رنگ‌آمیزی (در شرایطی که رنگی واحد نمی‌تواند جهتی معتبر و مؤثق برای زندگی به دست دهد) و در حقیقت، به طرزی دیالکتیکی افراط در رنگ‌باختگی.

یک قاتل آمریکایی عاشق

نادر افراسیابی: در دومین فیلم سینمایی آنتون کوربیجان، عکاس سرشناس و کارگردان هلندی، جرج کلونی در نقش یک قاتل حرفه‌ای به نام جک به کشورهای اروپایی برای انجام مأموریت‌هایی اعزام می‌شود. فیلم از لحظه‌ای شروع می‌شود که جک در سوئد از عهده‌ی مأمورتش برنیامده است. به او اعلام می‌شود که باید برای انجام دادن آخرین مأموریتش به ایتالیا برود.

فرایند سیمای زن در سینمای ایران

علی امینی نجفی: فقه سنتی موقعیت اجتماعی و پايگاه حقوقی زن را پایین‌تر از مرد ارزيابی می‌کند. تعارض اين ديدگاه با جایگاه واقعی زنان در جامعه، تنها مسأله‌ای مدنی يا اخلاقی نيست، بلکه بستر يکی از حادترين کشمکش‌های اجتماعی است که بر سرگذشت جمهوری اسلامی تا امروز تأثيری تعيين‌کننده باقی گذاشته و سینما یکی از عرصه‌های تجلی آن بوده است.

هر چه تو بخواهی...

عارف محمدی: فیلم «هرچه تو بخواهی» آخرین ساخته‌ی آچرو ماناس فیلمساز اسپانیایی یکی از فیلم‌های مورد توجه تماشاگران و برخی منتقدان در فستیوال فیلم تورنتو بود.فیلمساز موفق شده با دستمایه قرار دادن یک قصه‌ی عاطفی، برخلاف بسیاری از فیلم‌های ملودرام که در بستر چنین موضوعاتی، عامدانه با احساسات تماشاگر بازی می‌کنند، با استفاده از عناصر درست درام در طول فیلم، اثری دلنشین و تأثیرگذار از عشقی بی‌قید و شرط خلق کند.

تولد «سبک» از دل سانسور

علی امینی نجفی: گاهی گفته می‌شود که سینمای ایران «سبک بیان» خاصی دارد. بسياری از فيلم‌ها پيچيده به نظر می‌رسند یا به زبانی کنایی سخن می‌گویند. برخی از منتقدان خارجی اين پدیده را به شیوه بیان متفاوت یا حتی «زبان شعری» سینمای ایران تعبير می‌کنند. بسياری از فيلم‌ها اصل بدیهی «تعقيب توجه» را نقض می‌کنند، و در نتيجه ساختار روایتی و ريتميک آنها غریب به نظر می‌رسد.

ورشکستگی، بیخ گوش سینمای ایران

امیر محمد بهرامی‌نوا: هفته‌ی عجیب سینمای ایران در حالی سپری شد که «درباره الی» بهترین فیلم جشن چهاردهم شد، «بدرود بغداد» به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی امریکا برای مراسم اسکار ۲۰۱۱ معرفی شد و شورای عالی تهیه‌کنندگان ورشکستگی سینمای ایران را رسماً اعلام کرد. جشن چهاردهم خانه سینما در حالی برگزار شد که بر خلاف دوازده جشن قبل تقریباً هیچ مقام دولتی از معاونت سینمایی و بنیاد سینمایی فارابی در آن حضور نداشت.

پروانه ساخت فیلم اصغر فرهادی لغو شد

الاهه نجفی: سید علیرضا سجادپور، مدیرکل اداره کل نظارت و ارزشیابی سینمای حرفه‌ای دستور داد که پروانه‌ی ساخت فیلم «جدایی نادر و سیمین» لغو شود.تهیه‌کننده و کارگردان «جدایی نادر و سیمین» اصغر فرهادی، کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران است.به گزارش خبرگزاری‌های نزدیک به دولت ایران، به دستور مستقیم آقای سجادپور به دلایلی که هنوز نامعلوم است پروانه‌ی ساخت تازه‌ترین فیلم اصغر فرهادی لغو شد.

دور دنیا در ۱۱ روز

عارف محمدی: پس از یازده روز، فستیوال فیلم تورنتو که از ۹سپتامبر آغاز شده بود با حضور بیش از ۲۰۰۰ میهمان و نمایش ۳۰۰ فیلم کوتاه و بلند در ده‌ها سالن نمایش و فروش نزدیک به ۳۰۰۰۰۰ بلیت در بخش‌های مختلف روز یکشنبه ۱۹ سپتامبر طی مراسمی در هتل بین‌المللی مرکز تورنتو به سبک سال‌های قبل با اعلام اسامی برندگان به کار خود پایان داد.لازم به یادآوری است که این جشنواره مانند جشنواره‌های بزرگ اروپایی و یا مراسمی چون اسکار خیلی روی جوایز تکیه ندارد.

دور باطل خشونت و شکنجه

تارا نیازی: غیرقابل اندیشیدن، به کارگردانی گرگور جوردان و فیلمنامه‌ای از پیتر وودوارد تریلری تعلیقی است که در سال ۲۰۱۰ مقابل دوربین رفت. این فیلم به لحاظ خشونت و زبانی که در آن استفاده شده در آمریکا درجه R دریافت کرد که به معنی بالا بودن میزان خشونت در فیلم است و در نتیجه برای کودکان مناسب نیست. فیلمی که خشونت را در مرزهای «غیرقابل اندیشیدن» به تصویر می‌کشد، اما همچنان مشروع باقی می‌ماند.

عسل، یک فیلم شاعرانه

نادر افراسیابی: شاعرانه‌ترین و هنرمندانه‌ترین فیلمی که این هفته در سینماهای غرب اکران شده، عسل است. کاری از سینماگر ترک، سمی کاپلان‌اوغلو. یوسف (بورا اطلس) در کنار پدر و مادرش در کوه‌های دورافتاده‌ی اطراف دریای اژه در شمال غرب ترکیه زندگی می‌کند. او در مدرسه به لکنت زبان مبتلاست، اما با پدرش رابطه‌ی عمیق عاطفی دارد. پدر او، یاکوب (اردال بسیک‌چیکولو) نوعی از زنبور عسل را پرورش می‌دهد که عسل کمیاب سیاه تولید می‌کنند.

سیاست، سینمای تبلیغی و سودجویی

الاهه نجفی: نمایش فیلم سینمایی «دره‌ی گرگ‌ها، فلسطین» در ترکیه به بحران سیاسی میان ترکیه و اسرائیل انجامید. پولات علمدار، جیمز باند ترکیه است. در فیلم سینمایی «دره‌ی گرگ‌ها، فلسطین» او با اسرائیلی‌ها می‌جنگد و با عملیاتی جسورانه از اسرائیلی‌ها به خاطر بحران غزه و مشکلاتی که در کمک‌رسانی به فسلطینی‌های ساکن غزه به وجود آوردند انتقام می‌گیرد. در پی این انتقام، روابط ترکیه و اسرائیل بحرانی می‌شود.

آدمکشی در خانه‌ی سینما

امیر محمد بهرامی نوا: روز ملی سینمای سال ۸۹ هم در حالی سپری شد که بیشتر از همیشه مدیران سینمای ایران با هم درگیری مسئولانه و ضدمسئولانه داشتند، که البته همه‌ی این دعواها از سر طلب قدرت بیشتر است و حکمرانی بر ضعیفانی که به نان شب محتاج‌اند. در این اوضاع کسانی هستند که به یاد نمی‌آورند سینمای ایران طی سال‌های گذشته بر اثر بی‌درایتی‌های برادرخوانده‌هایش مسیری را در پیش گرفت که حالا زنگ خطر بدصدای آن گوش ما را می‌آزارد.

کلود شابرول؛ سینمایی سرشار از زندگی و جنایت

امید حبیبی‌نیا: مرگ کلود شابرول در شامگاه دوازدهم سپتامبر توسط معاون شهرداری پاریس اعلام شد و روز گذشته، بازتاب وسیعی در رسانه‌ها یافت. از وی به عنوان یکی از آخرین بازماندگان موج نوی فرانسه یاد کردند. اکنون جز گدار و اریک رومر، کسی از این جریان سینمایی که جبهه‌ی تازه‌ای در سینما در برابر جریان مسلط سینما و «کارخانه‌ی رویاسازی هالیوود» گشود، باقی نمانده است.

تازه نفس‌های نسل نو

علی امینی نجفی: پس از انقلاب نسل تازه‌ای از فيلمسازان وارد ميدان شدند که برخی از آنها در روند تحول سينمای کشور نقش برجسته‌ای ايفا کردند. آنها با نظام تازه و انتظارات آن آشنایی نزدیکتری داشتند، مکانيسم نظارت را بهتر می‌شناختند و در گريز از مقررات دست‌و‌پاگير چابک‌تر بودند. اما فرزندان اين نسل نيز در برخورد با ناملایمات رنج‌های فراونی متحمل شدند.

نگاهی به چند فیلم جشنواره ونیز

محمد عبدی که به جشنواره‌ی فیلم ونیز رفته بود، در نگاهی به چهار فیلم برتر در این جشنواره به داوری روشنی از بهترین فیلم‌های جشنواره‌ی فیلم ونیز می‌رسد. او در این جستار فیلم‌های عروسک (فرانسوا اوزون)، روح‌های ساکت(آلکسی فدورچنکو)، جایی(سوفیا کوپولا) و آتش‌ها (دنی ویلنوو) را بررسی می‌کند. این واقعیت که «جایی» ساخته‌ی سوفیا کاپولا جایزه‌ی شیر طلایی ونیز را از آن خود کرد، از ارزش‌ فیلم‌های دیگر نمی‌کاهد.

سوفیا کوپولا، برنده‌ی شیر طلایی ونیز

الاهه نجفی: به گزارش خبرگزاری‌های جهان سوفیا کاپولا کارگردان ۳۹ساله‌ی آمریکایی جایزه‌ی شیر طلایی جشنواره‌ی فیلم ونیز را از آن خود کرد. دختر فرانسیس کاپولا، امروز شنبه، یازدهم سپتامبر مهم‌ترین جایزه‌ی شصت و هفتمین جشنواره‌ی فیلم ونیز را به خاطر ششمین فیلم خود که با نام «بعضی جاها» (Somewhere) در این جشنواره به نمایش گذاشته شد به دست آورد. سوفیا کاپولا در این فیلم به زندگی درونی یک هنرپیشه‌ی سینمای هالیوود می‌پردازد.