«دستور» منتشر شد

چهارمین شماره‌ مجله‌ ادبی ـ انتقادی دستور انتشار یافت.

به گزارش بخش ادبی رادیو زمانه چهارمین شماره‌ مجله‌ ادبی – انتقادی دستور منتشر شد. نشریه دستور به شکل فایل پی دی اف منتشر می‌شود و در هر شماره در قالب پرونده‌هایی به یک یا دو موضوع مشخص می‌پردازد.

چهارمین شماره دستور به کتاب «پس از بابل» نوشته شهریار وقفی‌پور و اشعار سوده نگین‌تاج اختصاص دارد.

در این پرونده‌ها مطالب انتقادی از امیر احمدی آریان، آرش اله‌وردی، حسین ایمانیان، شاهین باوی، پویا رفویی، علی سطوتی قلعه، امید شمس، رضا عامری، پیمان غلامی و خدامراد فروهر و طرح‌هایی از محمد سانیان منتشر شده است.

علاوه بر این در بخش مجزایی به نام «نقدِ نقد» مقالاتی از حسین ایمانیان، پیمان غلامی منتشر شده است.

در بخشی از سرمقاله‌ این شماره‌ دستور که امید شمس آن را نوشته، آمده است: «امروز رویه‌ نقد ادبی بر بنیاد یادداشت‌نویسی ژورنالیستی استوار است. بدیهی است که در چنین فضایی، یعنی فضای سطحی، خلاصه و اخته‌ ژورنالیستی، نظریه‌ ادبی فارسی هیچ جایگاهی ندارد.»

اين سرمقاله می‌افزايد: «نقد ادبی که خاصیت تکمیل‌کنند‌گی اثر ادبی را از دست داده، در فضای ادبی صرفاً بدل به معرف اثر ادبی شده است. معرفی که گاه صفاتی را به اثر می‌بندد که بیش‌تر معرف ویژگی‌های مطلوب نظر منتقد هستند تا معرف ویژگی‌های اثر.»

نویسنده در ادامه انتقاد از جریان ادبی در ایران می‌افزاید: «ناتوانی نقد و نظریه‌ ادبی فارسی برای روشن کردن و تغییر دادن ذهن خواننده و آماده کردن او برای روبه‌رو شدن با اثر ادبی معاصر، شکافی عظیم میان سطح درک خواننده و سطح تولید آثار ادبی پدید آورده است. حقیقت آن است که بخش عمده‌ای از نقد ادبی چیزی جز آینه‌ای نیست که نارسیس‌وار، رو به خود گرفته شده است. نقد ادبی اثر را مصادره و بهانه می‌کند تا چهره‌ بی‌رمق خود را با رنگ و لعاب نظریه‌پردازی بزک کند.»

بر فراز این سرمقاله و از سوی تحریریه‌ دستور از مریم خدایگان، ویراستار مجله سپاسگزاری شده است.

شهریار وقفی‌پور و سوده نگین‌تاج هر یک در یادداشت‌هایی تحت عنوان «چرا من چنین می‌نویسم؟» توضیحاتی درباره‌ آثارشان داده‌اند.

شهریار وقفی‌پور در بخشی از یادداشت‌اش آورده است: «نظریه از وحشت برمی‌آید. برانگیزنده‌ وحشت کیف مادر است و نشانگر تقرب به دیگری بزرگ است. وحشت پاسخ به مواجهه با امری ناشناخته و غیرقابل شناخت است. [...] نظریه باید اختگی را بپذیرد یعنی محدودیت‌های نمادپردازی.»

سوده نگین‌تاج نیز در یادداشت خود نوشته است: «آن‌چه در من ایجاد می‌شود تمایل به محو کردن است؛ محو کردن سرنخ‌ها، تصاویر مهلکی که مدام تکثیر می‌شوند و نشانه‌سازی می‌کنند. نشانه می‌شوند و بالا می‌روند. با آن پنجه‌های درشت و توخالی که خود را از دسترس خارج کرده‌اند. با قرار دادن‌ام در برابر منشوری از آینه‌های خالی و قدرتمند با تصاویری مسخره از خودم.»

پرونده‌های شماره‌ آینده دستور به «رمان‌های محمدرضا کاتب» و «معضل‌شناسی جامعه‌ی ادبی» اختصاص یافته است. در پرونده‌ ویژه‌ ترجمه هم به رمان الجزایر از کتی آکر که اخیراً در سایت شیزوکالت منتشر شد، پرداخته می‌شود.


مجله‌ ادبی انتقادی دستور که نخستین شماره‌ آن در شهریور ۸۸ منتشر شد، هم‌چون یک مجله‌ کاغذی تولید می‌شود؛ با این تفاوت که چاپ و توزیع آن به خوانندگانش سپرده شده است.