آیا باید سن و سال او را هم پرسید؟ نمی‌دانم هنوز به سن بلوغ رسیده یا نه اما یک پارچه شور و شوق و گرماست. گاهی در سردترین فصل سال کنار رودخانه‌ای در زادگاهش به دنبال سنگ‌های رنگین می‌گردد. این کودک سرتق سر از جاهایی در می‌آورد که آدم‌های 60 ساله را راه نمی‌دهند و همین‌طور تکلیف آن جوان احساساتی عاشق‌پیشه چه می‌شود که زیبایی را در هر گوشه دنیا بو می‌کشد و در برابرش به خاک می‌افتد؟

شاید منظور از بیوگرافی یک شاعر، آموزش دبستانی و دبیرستانی و دانشگاهی است. از شما می‌پرسم کدام دانشگاهی می‌توانست شاعری را به من بیاموزد. سوء تفاهم نشود، شاید شاعر نامیدن من نتیجه یک خیال شیرین باشد. با این حال چون همه‌ی زندگی خیالی بیش نیست، من این تهمت را به خودم می‌پذیرم.

اصولا بیوگرافی هر کسی را دیگری می‌نویسد وگرنه موضوع مثنوی هفتاد من است. اگر مشخصات من را می‌خواهید، در چند کلمه خلاصه می‌شود: جلال سرفراز، متولد 1321 شمسی و بقول هموطنان آلمانی (حالا که پاسپورت آلمانی گرفته ام!) 1942 میلادی، و راستی چه دره هولناکی میان این دو سالروز وجود دارد، که ظاهراً یکی است. هیچ فکر کردید که بحران هستی و سرنوشت نسل من را همین سرگردانی تقویمی رقم می‌زند؟

راستی من کجایی‌ام؟ اهل کوهپایه زیبایی به نام شاهرود با فضایی بکر و آرام که چند سال پیش آن‌جا را ترک کردم یا اهل این جهان پرآشوبی که حالا در آن زندگی می‌کنم؟

بگذار راحتت کنم. منم مثل شما فرزند دلهره جهانم. می‌بینید؟ کار به فلسفه‌بافی کشیده شد. به خاطر دارم که یکی از نویسندگان معروف آن روزگار می‌گفت: «هر شاعر و نویسنده برجسته‌ای باید در زندگی‌اش یک بار از روی پل روزنامه‌نگاری گذشته باشد». من هم شاید به طمع شاعر برجسته شدن، در همان سال‌های آغاز کار شاعری، به سمت روزنامه و روزنامه‌نگاری کشیده شدم و متاسفانه روی این پل ماندگار شدم.

کانون نویسندگان ایران هم افتخار داد و من را به عضویت خودش پذیرفت. از همین‌جا بود که سرانجام به سمت سیاست کشیده شدم. همان چیزی که هنوز هم به درستی چیزی از آن سر در نمی‌آورم. شاعر را چه به سیاست؟

فکرش را بکنید. این رویای تغییر جهان است که به کابوس تبعید انجامیده است؟ اشتباه نشود؛ نمی‌خواهم گذشته‌ام را زیر سوال ببرم. در واقع باید همانی می‌شد که هست. با همه‌ی تلخی‌ها، دستاوردهایی هم داشته است. کمترین دستاورد این دوران، فرود آمدن از برج عاجی بود که تاریک‌اندیشان روشنفکر برای خودشان ساخته بودند.

خوشبختی من، اگر نگویم نسل من، در این است که انسان امروز یواش یواش از سفر کیهانی توهم به زمین برمی‌گردد تا ببیند واقعیت ملموس زندگی چیست؟ حتما می‌گویید که واقعیت تلخی هست. من هم بر آن باورم که تلخی واقعیت بهتر از شیرینی توهم است. توهم یا توهماتی که پیامد آن هزارپارگی روح انسان است.

رویدادهای دهه اخیر نشان می‌دهد که تاریخ، ورق تازه‌ای خورده است. روی این ورق تازه اگرچه رد ناکامی‌ها و شکست‌ها پاک شدنی نیست اما چشم‌اندازهای نوینی در حال شکل‌گیری است که زیبا و دوست‌داشتنی است.