سلام مطلبی با موضوع فریاد عدالت نوشته ام دیدن فرمایید/

با درود در مورد قرآن وارتباط آن با پیامبر، آقای بنی صدر بطور مفصل در سر مقاله های انقلاب اسلامی به سواٌلات جواب داده اند که می توانید آنها
را در تارنمای آقای بنی صدر قسمت مقاله ها از شمارهٌ٦٩٤تا٧٠٤ بیابید.جواب برداشتهای سنتی و دیگر انواع برداشتها و آقایان مجتهد شبستری و
سروش داده شده اند. به آقای ملکیان اشاره کردید،یکی از سر مقاله ها بطور مفصل درمورد افکار ایشان است که متاسفانه شمارهٌ آن را بیاد نمی آورم.
درمورد ماه وخورشید وکهکشان وگردش های آنها، نظرات نویسنده مقاله دقیق وخالی از ابهام از نظر من نیست؛موضوع حوصله تشریحی بیشتری را
ازنظرمن می طلبید.از زحمت نویسنده در نوشتن این مقالهٌ با ارزش و رفرانس گزاری صمیمانه سپاسگزارم

محمدرضاراعی

تاسف برما که خود را با بحثهای سرگرم می کنیم که به مدت خلقت انسان قدمت دارند و هرکسی در این ره گذر ادعائی دارد،دریغ از فیلسوف و نظریه پردازی که با ارئه راهکارهای روشن ، معظلات فعلی جامعه خمود و ب تحرک ما در مسیری پویا و با نشاط رهنمون سازد .

سوالی داشتم از شما وآقای گنجی:
ایا میشود کسی کلام خود به نام خدا بنویسد وبیش از هزار سال آدمیان بدان باور کند و خدا بیخیال باشد و فقط آقای سروش پس از قرن ها حقیقت را بیابد؟؟!!!!(فرض که خدای را قبول داشته) آیا خدای شما سالها در خواب است؟؟!! اگر بدان باور دارید به چگونه خدایی باور دارید؟؟ این امر مقدم بر مفعول است پاسخ گویید اگر به راستی ایمان میجویید.
در پناه خدا

به نظر من مشكل آقاي دكتر سروش و دنباله‌روان وي در تفسير انتساب قرآن اين است كه ميان‌ فهم‌ها و زبان‌هاي عرفي و علمي تفكيك قائل نمي‌شوند و آنها را با هم خلط مي‌كنند. اين نكته را با مثالي توضيح مي‌دهم. دو نفر را فرض كنيد كه يكي سوار قطار در حال حركت است و ديگري بيرون از قطار نظاره‌گر آن قطار. فرض را بر اين بگذاريد كه نه اولي روزي بيرون از قطار بوده و نه دومي روزي سوار بر قطار. حال اگر از اولي بپرسيد، چه چيزي حركت مي‌كند، بدون هيچ ترديد و دروغي خواهد گفت: زمين، و اگر از دومي بپرسيد، چه چيزي حركت مي‌كند، او نيز بدون هيچ ترديد و دروغي خواهد گفت: قطار. هر دو واقعاً همان‌گونه ديده‌‌اند و واقعاً همان‌چيزي را كه ديده‌اند، گفته‌اند و دروغ نگفته‌‌اند.
خداوند در قرآن مطابق فهم و به زبان عرفي عرب عصر نزول سخن گفته‌است؛ نه مطابق فهم و به زبان علمي دوره معاصر. براي مثال، حركت خورشيد از مشرق به مغرب آسمان كه در قرآن از آن سخن رفته است، طبق فهم و زبان عرفي عرب عصر نزول درست است و اگر از هركسي در آن عصر پرسيده مي‌شد، خورشيد حركت مي‌كند، يعني چه؟ پاسخ مي‌داد: يعني همان حركت از مشرق به مغرب آسمان.
ممكن است، ما كه در اين عصر زندگي مي‌كنيم، از خدا و پيامبر و قرآن انتظار داشته باشيم، فرموده باشند، خورشيد ثابت است و زمين حركت مي‌كند؛ اما چنين انتظاري هرگز عقلايي نيست؛ چون اساساً غرض از بعثت پيامبر(ص) و نزول قرآن آموزش‌هاي علمي نبوده است؛ بلكه غرض اصلاح اعتقادات و سنت‌ها و اخلاقيات مردم آن عصر بوده است؛ به علاوه بيان آموزه‌هاي علمي براي چنان مردمي كه از مقدمات علمي هم بي‌بهره بوده‌اند، آفت‌زا بود. آنان در چنان شرايطي، نه آموزه‌هاي علمي را مي‌پذيرفتند و نه آموزه‌هاي اعتقادي و اخلاقي را. ترديدي نمي‌توان داشت كه اگر به آنان گفته مي‌شد، زمين ثابت است و خورشيد حركت مي‌كند، همه چيز را تكذيب مي‌كردند؛ چون آنان به وضوح خلاف آن را در نگاه ظاهري خود مي‌ديدند. هيچ عاقلي نمي‌آيد، يك سخن بي‌ربط به غرض را بگويد كه غرضش را هم نقض كند و سخن اصلي‌اش را هم تباه سازد؛ چه رسد، به خدا كه در رأس عقلاست.
خداوند با همين فهم ظاهري عرب عصر نزول مماشات كرده و از آن براي پيش‌برد اهداف معنوي و اخلاقي خود بهره برده است. به آنان گفته‌است، از نشانه‌هاي قدرت الهي اين است كه خورشيد را از مشرق به مغرب روان مي‌سازد.
ما براي فهم درست آيات قرآن بايد در موضع عرب عصر نزول قرار بگيريم؛ نه در موضع دانشمندان معاصر. خداوند را نيز بايد در موضع خطيب خردمند و فصيح و بليغي كه خطاب به آن مردم سخن مي‌گويد، قرار دهيم؛ نه در موضع كسي كه خطاب به دانشمندان معاصر سخن مي‌گويد. آنگاه خواهيد فهميد كه نه در قرآن سخن باطلي هست و نه قرآن سخن پيامبر(ص)؛ چون نه سبك قرآن به سبك سخنان پيامبر(ص) است و نه مضامين آن با سوابق آگاهي‌هاي او مطابقت دارد. آنگاه سر تسليم به بانگ رساي قرآن سر فرود خواهيد آورد كه:
فَاعْلَمُوا أَنَّما أُنْزِلَ بِعِلْمِ اللَّهِ (هود، 14)؛ بدانيد كه قرآن فقط با علم خدا نازل شده است.
تَنْزيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمينَ * وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ اْلأَقاويلِ * لأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمينِ * ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتينَ (حاقه،43-46)؛ اين قرآن از سوي پادشاه جهانيان نازل شده است. اگر پيامبر(ص) سخناني به ما مي‌بست، دستش را مي‌گرفتيم و رگ حياتش را مي‌زديم.

زنده باد! مطلبی را که ذاتا پیچیده می نماید با زبان روشن و بی ابهام بیان کرده است، به دور از مغلق گوئی و غموض فضل فروشانه. این متن میتواند الگوئی برای سایر اندیشمندان باشد تا مباحث مناقشه انگیز را از لفاف پرابهام خود به در آورند و بر آفتاب حقیقت افکنند. درود بر جناب مباشری.

باسلام به رادیو زمانه چندین ماه هست که در این کونه کامنت ها شرکت نمی کردم چرا که اول فکر میکردم تبادل اطلاعات برای ما مردم ایران جهت بالا بردن سطح اکاهی وعلمی بسیار لازم است بعداز تجربه دیدم وچندین بار به رادیو زمانه نوشتم این کفتارها از ورطه یک کروه بیشتر نرفته وبه قول کامنت کزار محترم بالا مانند وقت تلف کردن چرا که تبادل نطر شرایط خاص خود را طلب می کند.نه اینکه 6ماه یکنفر مانند کنجی بایید بکوید سروش چه کفت وکامنت کزاران محترمی که از تعداد انکشتهای دو دست تجاوز نمی کنند وبرای همه انها هموطنان عزیز ارزش قایلم ماننذ علی.نکوتاموو......خوذتان یک تحقیق صحیح بفرماییذ وبعد از کنجی چشممان به این برادر جدید روشن شده مانند اینکه ما نشسته بودیم ایشان بیایند وبکویند سروش ذرست می کوید وما خودمان شعور که نداریم هیچ ویک سری مقاله 20 قسمتی در500صفحه از دانشمند محترم دکتر بنی صدر وجود ندارد که هیچ فقط این جناب به2.3سوال من جواب دهند همه حرفها قبول .1شما پیرو شدید فلسفه دوالیستی شدید هستید چرا می فرمایید بین سنت وسروش باید اندیشه های سروش را قبول کرد /چرا معلوم نیست میکویند اندیشه دکتر سروش به علم نزدیکتر است چرا/علم از نظر شما چیست که محک ان نزد شمااست ..اما سوال در مورد قران کلام خدا یا محمد بار از قول اقای سروش میکوییدچون بعضی ایه ها درست وبعض غلط است پس قران کلام محمد است من از شما سروش ودر کامنت خودم از اقاس شبستری سوال کردم که در ارزیابی بعدی خناب اقای میردامادی یکی از سوالهای قابل طرح بودوان سوال کتابی که نیمی درست است ونیمی غلط به چکار میایدخدایی که نمی تواند دستوراتش را به پیغمبرش بکوید به چکار می اید وما از شما قبول می کنیم قران کتاب محمداست به قول استاد بنی صدر خدای فعل پذیر به چکار می اید

سلام
در فرصتی که این مقاله را خواندم تلاش نویسنده در تبین و بررسی دیدگاه دکتر سروش از دو جنبه نگاه همدلانه و منتقدانه قابل توجه است و خود نمونه ای از تلاش روشنفکران در تبین حقایق و مقابله با باورهای غیر علمی و نامطقی می باشد .
با تشکر از آقای مباشری.

پایان کامنت اولبواسطه طولانی شدن نکفتم دلایل شرکت دوباره به خاطر این هست که با وجود نقایصی که بر شمردم کار رادیو زمانه را در تبادل افکار مهم میدانمومعتقدم که باید کمک کنیم این سنت حسنه از ایرادات مبراوکارشان بدون نقص واز زحماتشان سپاسکزارم.امادرمورد ابوزید که از طرف استاد بنی صدر نقد شده و امید وارم به زبانهای دیکر بزودی ترجمه شود.هرکاه پیامبر شخصی بود که
پیامش مجموعه راه حلهایی می شد برای حوادث کذرانیاز به عمر جاودانه وولایت مطلقه بر همه انسانهاوهمه زمانها ومکانه پیدا نمی کرد.2هرکاه ازادی رابطه انسان با خدا باشدجدا شدن از خداسبب از دست رفتن استقلال مشود پیامبری که از ازادی واستقلال خود غافل است کجا می تواند پیام اور استقلال وازادی برای انسانها باشد.2خداوندکه قران را از راه پیامیر به انسانها ابلاغ می کند.ازادی.علم.خلق وزیبایی محض است عارف کاملی که پیامبر بودو می کفت در کلام من احتمال خلاف وجود داردومی دانست از علم اندکی بیش به انسان داده نشده ایا با دخل وتصرف در کلام خدا جز این می کردکه کامل را ناقص2بیان قدرت بر اساسامرهای واقع ناپایدارساخته می شودقدرت مدارهانیز همه امرهارا زودکذر میی دانندوکرنه ازادی خودرا بخاطر قدرت از یاد نمی بردند اینک پرسیدنی است پیامبر چکونه می توانست امرهای مستمر در جامعه انروز عربستان را بشناسد چه رسد به جامعه جهانی3دلیل حقانیت حق درخود حق است اکر نباشد پیام خدا نیست بنا بر این پیامبر ازاد است پیام را نه بدین خاطر که خداوند می فر ماید بپدیرد وابلاغ کند بلکه به این خاطر بپدیرد وابلا غ کند که حق است پدیرفتن وابلاغ پیامی که دلیل حقانیت اش در خودش نیست غفلت از ازادی خویش است4.کذاراز نقص به کمال یعنی از ظن به علماست نسبت پیامبر به خدا نسبت علم نسبی به علم مطلقاست نه به عکس پس دستکاری پیام به وسیله پیامبر کاستن از علم وافزودن بر ظن.این چندین سوال فقط 2صفحه از 500صفحه از کتاب قران بر اساس موازنه عدمی دکتر استاد بنی صدر است که البته فرق ما در این است که ما مانند شما به کفته ایشان خود را مطلق نمی کنیم که بکوییم این است وجر این نیست .با تشکر مجدد از رایو زمانه وامید به موفقیت اشان.

با عرض سلام
باعث تاسف است،که مشاهده میشود در قرن 21 قومی از چنان درجۀ عقب ماندگی فرهنگی برخوردار است، که فیلسوف آن بدیهی یاتی را در امر معرفت شناسی مطرح نموده و بزرگان آن قوم آن را بدعت انگاشته اند!!!!!البته که تجربۀ پیامبران خارج از تجارب عارفان نیست!وصد البته که راه برقراری تماس با خداوند نه تنها در توان پیامبران ،وحتی بشریت بلکه در توان موجوداتی چون زنبور،و مورچه گان است!!و این خود نص صریح است!!و در ضمن مسئلۀ وحی مسئلۀ ارتباط بین گیرنده و فرستنده است!فرستنده یکی است!لیکن گیرندگان بسیار و این را هم باید دانست که تمامی گیرندگان از شرایط گیرندگی یکسانی برخوردار نیستند!!!! مجتبی-ملبورن

در مورد حرکت خورشید باید بگویم سالهای زیادی است که دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که کل منظومه شمسی در مدار خاصی در حال حرکت است و حتی کل کهکشان راه شیری هم در مسیر خاصی در حال حرکت میباشد .
اکثر نظراتی که مطرح شده اند صرفاً برداشتهای شخصی را بعنوان دلیل مطرح کرده اند بیایید فرض کنیم که در یک محکمه هستیم و قاضی فقط دلایل قطعی قابل لمس را میپذیرد و از آنجا که هیچ علمی نیست که ناقض علوم دیگر باشد پس میتوانیم بپذیریم آنچه را که دانشمندان شاخه های دیگر علوم بر اساس آن دلیل می آورند ؛ و مهمترین آنها تفاوت بین نظریه و فرضیه است در تقریباً تمامی بحثهایی که بین علما در این رابطه در میگیرد به این توجه نمیشود که بابت هر دلیلی که می آوریم باید مدرک دو دو تا چهارتا بیاوریم که مو لای درز آن نرود و اگر ثابت شد که قرآن کلام خداست به صرف یک شبهه نمی آیند کل کتاب را زیر سوال ببرند بلکه مانند علم فیزیک بر اساس همان فرمول اثبات شده عمل میکنند اما دنبال دلیل شبهه جدید نیز میگردند و تا وقتی که فرمول جدیدی واقعاً و محکمه پسند و بر اساس واقعیات قابل لمس مانند آزمایشات فیزیک و شیمی و دلایلی که در دادگاهها پذیرفتنی باشد پیدا نشود همان فرمول قبلی حاکم است .
مثلاً در دادگاهها اثر انگشت را یک دلیل قاطع میدانند و اثری که 27 ( یا شاید هم 21 بوده الان حضور ذهن ندارم ) نقطه مشترک با سر انگشت متهم داشته باشد یکی تلقی میشود یعنی از بینهایت حالت 27 نقطه مشترک کافیست
کسانی که قرآن را کلام خدا نمیدانند بگویند بر اساس دلایل اثباتی که دانشمندان در سایر علوم قائل هستند چند دلیل میخواهند تا آنوقت قانع شوند یا شاید تا ابد دلیل میخواهند و اینکه اگر موافقان کلام خدایی دلیلی مثل استدلالهای ریاضی بیاورند مخالفان خود را موظف میدانند اول دلیل آنها را با استدلال رد کنند یا صرفاً خود را موظف به ارائه کردن دلیلهای مورد نظر خودشان میدانند.
من در اینجا فعلاً نخواستم به اثبات شبهاتی که آقایان آورده اند بپردازم چراکه اول باید دانست که طرف مقابل به چه چیزی بعنوان دلیل قانع است که ما راه اضافی و بیهوده نرویم مخصوصاً که هر مدرک آوردنی کلی جمله میبرد .
فقط به کسانی که دلایل عقلی ( منظورم علوم تجربی است نه نظری ) را هم نمیپذیرند آیاتی از قرآن را یادآوری میکنم از سوره ملک آیات 8 و 9و10 " دوزخ از خشم منکران نزدیک است پاره پاره شود و هر گروهی را که به آتش افکنند ملائک دوزخ میپرسند آیا برای شما ترساننده ای نفرستادند --- آنها در جواب گویند آری فرستادند و ما تکذیب کردیم با دلیل اینکه( آیات) فرستاده خدا نیست و شما ( رسولان ) در توهم و خیالاتی آشکارید ---- آنگاه با تأسف گویند اگر ما میشنیدیم یا تعقل میکردیم [ منظورم بیشتر در این کلمه است ] امروز از دوزخیان نبودیم .
و در آخر میخواهم عرض کنم که اگر عده ای به این نتیجه رسیده اند که اشکالاتی در قرآن وجود دارد پس این خطاها میتواند در کل قرآن جاری باشد و دیگه فایده این کتاب چیست و اگر پیامبر دچار تخیلاتی بوده که باعث قلب آیات شده پس از نظر علمی چون میزان این اشتباهها میتواند خیلی زیاد باشد پس بکل اسلام دین مطمئنی نیست پس چگونه است که عده ای مثل گنجی هم خدا را میخواهند و هم خرما را یعنی هم ادعا میکنند که مسلمانند و هم اینکه اسلام را دینی پر از خطا میدانند . بهتر نیست شجاعت پیشه کنند و دینی را برگزینند که بهتر و سریعتر موجب رستگاری شود .

اقای نکو نام، درود و سپاس از کوشش روشنگرانه شما. تنها چیزی که مرا گیج کرده است اینست که الله داناوتوانا به جای گفتن سخن نادرست در باره گردش ماه، خورشید و زمین می توانست خاموش نشیند وسخن نراند. این الله داناباید میدانست که روزی کپرنیک ها وگالیله ها نادرستی سخن او را اشکار خواهند کرد. دانش او مگر اندر زمان بی کرانه نیست؟
با درود دوباره سهراب پارسی نژاد

جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه
چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند
شاید درمقاله "انسان خدا نگاهی به شخصیت پیامبران و طبیعت وحی" واقعا حقیقتی باشد.

نمیدانم چرا احساس میکنم چند کامنت پای مقاله گرچه با امضای مختلف است اما به یک قلم است شاید چون بر خلاف متعارف با تشکر و سپاس و درود و سرود نسبت به نویسنده گرامی همراه شده است.

اما بعد - گفتگو از کتابی است که دنیا را در نگرش آن، نه فلک است و هفت آسمان و هفت زمین. و ستارگان که ما امروز آنها را سیارگان و خورشیدها و منظومه ها یافته ایم گل میخهائی بر دامن آسمان بیش نیستند که برای تزیین آن و شادی بینندگان در آسمان نهاده شده اند (انا زینا السماء الدنیا بزینه الکواکب - آیه 6 سوره 37). دریغ از اندیشه و وقت که بر سر چنین کتابی به هدر رود.

عالی بود. روایت خلاصه و مفیدی بود از آن چه بین سروش و منتقدان رفت و در کنار آن هم نقدهای خوبی از نگرش منتقدان به عمل آمده بود.

بسم الله الرحمن الرحیم
محمد مباشری در مقاله « فیلسوفی در محاصره‌ی فقیهان و متکلمان» ادعا می کند در قرآن مجید چند غلط ‏علمی وجود دارد و برای آن مثالهای زیر را ذکر می کند:« به عنوان مثال قرآن به طور مشخص در باب ‏آفرینش می‌گوید که «اوست که آسمان و زمین را در شش روز آفرید و ‏عرش او بر روی آب بود» آیا ‏این به تنهایی مثال نقض دیدگاه سنتی نیست؟ کدام کیهان شناس و کدام نظریه‌ی معتبر علمی در حوزه‌ی ‏کیهان‌شناسی این شش مرحله را تایید می‌کند و در چه دوره‌ای جهان از آب ساخته شده بوده است؟ آیا ‏بیان شش روز و نیز قرار داشتن عرش خدا بر آب چیزی جز نظر نادرست تورات‌ در باب آفرینش ‏است؟ آیا خود «بر آب بودن» همان نظریه‌ی قدیمی تالس مبنی بر ساخته شدن همه چیز از آب نیست؟ ‏نظریاتی که همگی امروزه ابطال شده‌اند!»‏
غلط علمی در قرآن باید بر اساس مسلمات علم باشد. همین قدر عرض کنم که در قرآن مجید از ‏روزهایی به اندازه هزارسال و یا پنجاه هزار سال هم یاد شده است. بر اساس تجربه و مشاهده، نه تو ‏دانی و نه من و نه کسی دیگر که خلقت آسمان و زمین در چند روز بوده است. دانشمندان در این باب ‏تنها می توانند بر اساس برخی شواهد نظریاتی ارائه دهند که هر آن احتمال تغییر آنها وجود دارد.‏
تعبیر عرش او بر آب قرار دارد نشان از این دارد که آب نقش مهمی در هستی دارد. اگر در زمانی که ‏مردم نمی دانستند اغلب بدن موجودات زنده را آب تشکیل می دهد و در زمین نیز اغلب آن با آب ‏پوشانده شده است کسی بر این قضیه ایراد می گرفت شاید جا داشت اما از شما که این طور چیزها را ‏بهتر می دانید چرا؟ ‏
مباشری در مثال دیگری می نویسد: «‌و یا قرآن در‌باره‌ی ذوالقرنین می‌گوید که وی «تا هنگامی که به ‏مغرب رسید و جایی که خورشید را چنین ‌می‌یافت که در چشمه‌ی آب تیره‌ای غروب می‌کند.»28‏
آیا خورشید در جایی خاص غروب می‌کند؟ چگونه است که طرفداران نگاه سنتی از مواردی به شدت ‏تفسیر بردار بسان «مشارق و مغارب»، کروی بودن زمین را نتیجه می‌گیرند اما موردهایی به‌سان این ‏موردها که آشکارا مبطل نگاه ایشان است، به روش‌های عجیب و غریب توجیه می‌شوند؟!»‏
این که ذوالقرنین خورشید را چنین ‌می‌یافت که در چشمه‌ی آب تیره‌ای غروب می‌کند، دروغ نیست. بیان ‏مشاهده یک فرد را به عنوان غلط علمی قرآن اعلام کردن، ظلم به کتاب الهی نیست؟ این غیر از آیه ‏رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ پروردگار دو مشرق و دو مغرب(الرحمن: 17) است که سخن مستقیم ‏خدا با انسانهاست.‏
محمد مباشری در ادامه می گوید:« مورد جالب‌تر آن‌که قرآن با پذیرش نظام زمین مرکزی، خورشید را ‏در حال گردش به دور زمین معرفی می‌کند.‏
برای اثبات این مدعا به آیه‌های چندی رجوع می‌شود: نخست می‌توان به آیه‌های ۳۸ و ۳۹ سوره «یس» ‏رجوع کرد. «و نیز خورشید که بر مدار معین خود دایم بی هیچ اختلاف به گردش است برهان دیگر بر ‏قدرت خدای دانای مقتدر است». «و نیز گردش ماه را که در منازل معین مقدر کردیم تا مانند شاخه ی ‏خرما بازگردید‌». «نه (در گردش منظم عالم) خورشید را شاید که به ماه فرا رسد و نه شب به روز ‏سبقت گیرد و هر یک بر مدار معینی شناورند.»29‏
‏... این آیه‌ها تایید نظام زمین مرکزی بطلمیوس است. ...چرا به هیچ وجه نامی از زمین و حرکت آن ‏نمی‌برد؟ چرا از مدارهای ماه و خورشید نام می‌برد که در ذهن مردم دوران پیامبر بی‌شک تداعی ‏کننده‌ی نظام بطلمیوسی است؟ چرا مطرح کرده است که «نه (در گردش منظم عالم) خورشید را شاید ‏که به ماه فرا رسد و نه شب به روز سبقت گیرد و هر یک بر مدار معینی شناورند.»‏
آیا تقارن شب و روز در کنار ماه و خورشید همان دیدگاه زمین مرکزی نیست؟ مگر نه آن که ... از ‏آن‌جا که حرکت خورشید نیز در کنار ماه مطرح شده به قرینه‌ی معنوی مشخص است که منظور حرکت ‏آن به دور زمین یا همان زمین مرکزی است. چرا قرآن حتی یک بار به صراحت از حرکت زمین به ‏دور خورشید چیزی نگفته است تا همه‌ی این استدلال‌ها به راحتی دفع گردند؟»‏
پاسخ این است هیچ یک از آیات بالا مطلب غلطی را بیان نمی کنند. این که شما یا برخی اعراب صدر ‏اسلام منظور آیه را به ادعای شما بد می فهمیدند چندان عجیب نیست. خیلی ها قرآن را بد فهمیده اند. ‏راه درست فهم قرآن مراجعه به رسول خدا یا اهل بیت معصوم اوست.‏
بله اگر در قرآن آمده بود جعل الارض مرکزا للعالم و جعل الشمس یدور حولها حق با شما بود. اما از ‏معجزات الهی قرآن است که این همه در باره طبیعت سخن گفته است و چنین جمله ای که از بدیهیات ‏آن زمان به حساب می آمد نیامده است.‏
عجیب تر از علم آن روز این است که قرآن مجید اعلام می کند: " كوه‏ها را مى‏بينى و آنها را ساكن و ‏جامد مى‏پندارى در حالى كه مانند ابر در حركتند" (وَ تَرَى الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ ‏السَّحابِ). نمل: 88‏
مباشری می افزاید: «مورد جالب دیگر، آیه‌ی ۶ سوره‌ی ق است. «آیا منکران حق آسمان را فراز خود ‏نمی‌نگرند که ما چگونه بنای محکم اساس نهادیم و آن را به زیور ستارگان آراسته‌ایم و هیچ شکاف و ‏خللی در آن راه ندارد؟»‏
در این‌جا از یک طرف آسمان را بر فراز انسان‌ها معرفی می‌کند در حالی‌که فضا و آسمان بالا و پایین ‏ندارد. بالا و پایین بودن برخی نقاط در سیستم ارسطویی- بطلمیوس مطرح بود که در کیهان‌شناسی جدید ‏محلی از اعراب ندارد. مورد دیگر آن که ستارگان را زیور آسمان معرفی می‌کند و این نگاهی انسان ‏محور و به تبع زمین مرکز است. زیرا از دید کیهان‌شناسی جدید، زمین تنها نقطه‌ای بسیار کوچک در ‏جهان است.‏
زیور زمانی معنا می‌دهد که در رابطه با چیزی ضروری مطرح شود و جنبه‌ی تزیینی و فرعی داشته ‏باشد، در حالی‌که زمین و مردمانش هیچ جایگاه خاصی در برابر ستارگان ندارند که آن‌ها زیور در نظر ‏گرفته شوند. »‏
اگر غلط قرآن این است که از منکران حق پرسیده است: « آیا منکران حق آسمان را فراز خود ‏نمی‌نگرند » ما می پذیریم باید قرآن می گفت آیا منکران حق آسمان را در فراز، کنار یا زیر پای خود ‏نمی‌نگرند تا به زعم آقای مباشری درست باشد. راستی که برای مخالفت با قرآن چه دستاویزهایی پیدا ‏نمی کنند؟ این هم از معجزات قرآن است که یک دانشجوی فلسفه علم برای مخالفت با قرآن، چیزی ‏دندانگیری پیدا نکرده است و چنین مثالهایی را ذکر کرده است.‏
تعبیر « زیور ستارگان » نشان از زیبایی ستارگان دارد. آیا شما منکر آن هستید؟ اگر زیباست، زیور ‏هم هست. چرا الماس زیور است؟ زیرا می درخشد و سو سو می زند. ستارگان هم از منظر زمینیان ‏همین کار می کنند و روی سخن خدا با زمینیان است.‏
‏« این نگاهی انسان محور و به تبع زمین مرکز است.» فرض کنیم نگاهی انسان محور دارد. این از ‏معجزات قرآن است که در هستی، انسان را گل سرسبد آفرینش قرار داده است. اما از انسان محوری ‏چگونه به زمین محوری می رسید و آیا این را در باره اومانیسم غربی نیز روا می دارید؟ آیا برداشت ‏غلط شما می تواند اعلام یک غلط در قرآن مجید باشد و راستی که کلام الهی مظلوم است.‏
مباشری در مثال دیگری می نویسد: «در آیه‌ی ۱۲ سوره‌ی الرعد مورد جالب دیگری مطرح شده است. ‏‏«اوست که برای بیم از قهر و امید به رحمت خود برق را به شما می‌نماید و ابرهای سنگین را از هر ‏جانب بر می‌انگیزد.»‏
این آیه با دانش جدید تعارض دارد، زیرا وقتی به جای نگاه معمول علمی، برای تبیین رعد، پای قهر و ‏امید و عمل خاص خدا را به میان می‌کشیم آن‌گاه نباید بتوانیم دست به پیش‌گویی زمان رعد بزنیم، زیرا ‏ما نمی‌توانیم به کنه عمل خداوند و تصمیم او پی ببریم. »‏
اصل آیه این است: هُوَ الَّذي يُريكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ يُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ اوست كسى كه برق را ‏براى بيم و اميد به شما مى‏نماياند، و ابرهاى گرانبار را پديدار مى‏كند. (رعد: 12)‏
هدف خدا در این آیه تبیین مفهوم علمی برق نیست بلکه هدف معرفی خود اوست. از این رو، جنبه ‏هایی از برق که برای این هدف کارآیی بیشتری دارند مورد اشاره واقع شده است. قرآن نگفته است برق ‏را «فقط» به این دلیل نمایانده است که شما را بترساند یا امیدوار سازد. اگر چنین گفته بود شاید حق با ‏شما بود اما کلمه فقط در آیه نیست و مباشری آیا منکر است که صاعقه، بیم و امید را در آدمی پدید می ‏آورد؟
‏ در ضمن کارهای خدا قانون دارد. قانونی که تغییر بردار نیست.«... و هرگز براى سنّت خدا تبديلى ‏نمى‏يابى و هرگز براى سنّت خدا دگرگونى نخواهى يافت. (فاطر: 43)» از این رو، می توان قوانین ‏الهی حاکم بر نظام هستی و نیز قوانین حاکم بر جوامع بشری را شناخت.‏
خادم کوچک قرآن کریم: 6 بهمن 1387‏

اتفاقا همین سوره نحل که آقای سروش مطالعه آن را به اهل نظر و "حضرت آیت الله" توصیه می کنند، به روشنی تمام گواهی می دهد که آقای سروش درکش را از این سوره (بعلت خواندن اشعار مولانا و باور داشتن به تز وحدت وجود و انسان خدایی) از غیر قران گرفته و بیشتر گرفتار شبهات اساسی شده اند. چه آیات این سوره بوضوح تمام بیان می دارد که مثال نبی و مثال نزول قرآن مانند مثال باران و زمین مرده است. چراکه تا زمانی که زمین مرده است و دامن از باران رحمت الهی تر نکرده با آن هیچ ارج و قربی نیست. هرچه هست از خدا و آن بارانی است که او از عالم بالا بر زمین مرده فرو می آورد " و خدا است که از آسمان، آبى فروفرستاد، و زمين را، پس از آنكه مرده بود، زنده گردانید! در اين، نشانه روشنى است براى گروهى كه گوش شنوا دارند! (65 نحل)
شاید توجه به این مطلب که خدا در آیه 64 سوره نحل تکلیف پیامبرش را روش کرده، به درک بهتر اصل مطلب کمک کند. "ما انزلنا علیک الکتاب الا لتبین لهم الذی اختلفوا فیه و هدی و رحمة لقوم یومنون". (=و قرآن را بر تو نفرستادیم بجز آنکه (تو) برای آنها که در آن اختلاف دارند روشن سازی و آن هدایت و رحمت است برای آنها که بدان ایمان دارند.)
یعنی ما این قرآن را برای این منظور بر تو نفرستادیم که تو راجع به خودت صحبت کنی و یا فرضا بخواهی برای خودت و اهل بیت ات حکومت و ولایت درست بکنی، بلکه برای این فرستادیم که تو آنهایی را که (در ارتباط با موضوع وحی و نحوه آن) در آن اختلاف دارند راهنما باشی . یعنی آنها را از اختلاف در آوری که فکر نکنند تو خودت آن ها را ساخته ای بلکه این خدا است که آنها را بر تو فرستاده. ارزش تو از آنجا بالا گرفت که خدا بر وجودت (زمینت) وحی کرد. بعد در آیه 65 روشن می سازد که داستان وحی مثل داستان باران با زمین مرده است. و بعد توضیح می دهد این نشانه روشنی است برای گروهی که گوش شنوا دارند. از قرار معلوم برای درک اصل نکته این آیات گوش شنوا لازم است که گویی آقای سروش آن را ندارند. اما ایشان علی رغم کلام راستین خدا داستان دیگری را مطرح می سازند که نه تنها هدایتگر و راه گشا نیست که اختلاف و تاریکی های بیشتری را نیز سبب می شود.
باز در آیه 66 این مسئله را قرآن روشن تر می سازد: که "و ان لکم فی الانعام لعبرة ...(و در وجود چهارپايان، براى شما عبرتى است (که بدانید که خدا است که بر چهارپایان (این فعل خیر را وحی کرده که) : از درون شكم آنها، از ميان سرگین و خون، شير خالص گوارا به شما مى‏نوشانيم! 4
وقتی می فرماید از میان سرگین و خون، شیر بوجود می آوریم یعنی ما از ظلمات هر چیز خیرات بعمل می آوریم. کماآنکه باز در آیه 67 این موضوع را بیشتر روشن می کند که در مورد درختان نیز همین حکم صادق است که :" و از ميوه‏هاى درختان انگور و نخل ، شراب مستی آور و رزق نیکو بوجود می آوریم; در اين، نشانهء روشنى است براى قومى كه انديشه مى‏كند!
یعنی اگر آقای سروش از زمره خردورزان (دینی) باشند باید اینگونه فکر کنند که خدا در همه این امور از انزال کتاب بر محمد گرفته تا باران بر زمین مرده و پدید آوردن شیر از میان سرگین و خون در چهارپایان تا پدیدآوری شراب مستی آور و شهد از انگور و خرما همه بواسطه اراده و وحی خدا است. اینها (یعنی این موجودات) هیچ کدام دخالتی در آنچه خدا بر آنها اراده کرده ندارند. پیشتر فراموش کردم که یادآور شوم خداوند در آیه چهلم همین سوره نحل به صراحت تمام اشاره می کند که وقتى چيزى را خدا اراده مى‏كند، فقط به آن مى‏گويد: «موجود باش!» بلافاصله موجود مى‏شود.
به همینگونه در مورد زنبور عسل در آیه 68 و 69 سوره نحل بروشنی تمام بیان می دارد: "پروردگار تو به زنبور عسل «وحى نمود كه: از كوه‏ها و درختان و سقف ها (داربستها)، خانه‏ بساز سپس از همه ثمرات (و شيره گلها) بخور و راه‏هايى را كه پروردگارت براى تو تعيين كرده است، براحتى بپيما! «از درون شكم آنها، نوشيدنى با رنگهاى مختلف خارج مى‏شود كه در آن، براى مردم شفا است، همانا در اين امر، نشانه روشنى است براى گروهی كه مى‏انديشند". یعنی به زنبور وحی کردیم که اینگونه باش ( یعنی برو از ثمرات بخور و در سقف ها و .. خانه بساز تا از درون شکمت عسلی که شفا در رنگهای مختلف پدید آید،) پس او نیز همانگونه شد که اراده ازلی بر او رفته است.
این همان سخن حافظ است که بگونهء دیگر می گوید:
فیض روح القدوس ار باز مدد فرماید/ دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می کرد
یعنی از فیض الهی است که عیسی و محمد بوجود می آیند. خدا اگر باز بخواهد از من و شما هم می تواند عیسی و محمد پدید آورد. این از اعتبار خدا است که وقتی اراده می کند چیزی صورت واقعیت ببندد وحی می کند پس آن چیز همان می شود که خدا اراده کرده است. یعنی اعتبار موجودیت موجودات از خواست و اراده الهی حاصل می شود. به این عبارت که خداوند است که همه عالم را خلق کرده، آنچه را خواسته عزیز کرده و آنچه را خواسته ذلیل "و تعز من تشاء و تذل من تشاء" (26آل عمران). بنابراین خدا اگر محمد را عزیز کرده و به رسالت خویش برگزیده برآن بوده که او این پیام را به مردم برساند و آنها را از گمراه شدن و اختلاف کردن در وحی و کتاب برحذر دارد. اگر محمد از پیش خود به این حقایق رسیده بود آنگاه در قرآن نمی امد (56 قصص) "همانا تو (ای محمد) کسی را که دوست داشته باشی نمی توانی هدایت کنی، ولیکن خدا هرکه را خواهد هدایت می کند". این چه اثری است که حضرت محمد آن را ساخته اما (به گفته خود قرآن) خودش نمی تواند هدایت کند اما کتابش هدایتگر است؟ و این نیست جز اینکه آن کتابی که بر محمد نازل گشت جز این کتابی است که مسلمانان آن را می خوانند. یعنی حرف شما و قول امام فخر رازی، بی اساس است که می گویید "اينکه در قرآن آمده است که خدا حافظ قرآن است (انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون-حجر:۹) معنای غريب و ماوراء طبيعی ندارد. همين که مسلمانان اهتمام به جمع آوری قرآن کردند، و آن را ثبت در مصحف نمودند، عين حفظ الهی است. و برين قياس همه امور ديگر ".
در این سخن امام فخر رازی چه معرفت لطیفی نهفته است که باید به روان او درود فرستاد؟ اگر اینگونه باشد که او می گوید آنگاه قول امام باقر چه می شود که می فرماید : "بخدا قسم که خدا نفرمود که قرآن کتابی است میان دو جلد :"بل هو آیات بینات فی صدورالذین اوتواالعم و ما یحجد بایاتنا الاالظالمون" =بلکه آنها نشانه های روشنی است در سینه آنهایی که علم آن را خدا به ایشان داده است و با آن مخالفت نمی کنند مگر ظالمان(49 عنکبوت) که منظور از ظالمان همانهایی هستند که به این سخن اعتقاد چندانی ندارند بلکه با تشبث به ظاهر قرآن با آنها که معتقدند قرآن را در سینه خود محفوظ دارند عناد می ورزند. این روایت با مصداق قرآنی اش در اصول کافی آمده (جلد اول ص310).
"ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ/ به قرآنی که اندر سینه داری".
قرآن کتابت شده ای که اینک در دسترس ما است به "اهتمام مسلمانان" جمع نشد بلکه به زور و قلدری عثمان بن عفان و تحت فشار قرار دادن علی بن ابی طالب و یارانش و شلاق زدن به ابن مسعود جمع شد. اگر اینگونه باشد که شما می فرمایید و امام فخر رازی می گوید آنگاه چه معنی دارد که در ابتدای سوره بقره قرآن بگوید"ذلک الکتاب لا ریب فیه"؟ چراکه حداقلش این است که شما در آن شک آورده اید! آقای سروش بعد از همه این مولوی خوانی ها اینک کارش به اینجا کشیده که اعتقادات ما را با گفته های امام فخر رازی جفت و جور سازند؟
با توجه به اینکه در آیه ١٣ سوره عبس اشاره شده که قرآن در صفحات گرانقدر والامقام پاک ‌«فی صحف مكرمه ، مرفوعه مطهره». قرار دارد، اگر این "صحف مکرمه مرفوعه مطهره" همانی باشد که معاویه و عمروعاص در جنگ صفین سرنیزه ها کردند، آنگاه چه ضرورتی داشت که علی بن ابی طالب بگوید: "منم کلام الله ناطق، آن قرآن ها را از سر نیزه ها بیندازید"؟ و اگر منظور از کتاب الهی همین قرآنی باشد که امام فخر رازی می گوید، آنگاه چه لزومی داشت که در سوره (79 واقعه) بیاید: "فی کتاب مکنون لا یمسه الا مطهرون"؟ این است آن ایمانی که جنابعالی می فرمایید "آن را از عارفان گرفته ام نه از فقيهان"؟
ما با سخن امام فخر رازی کجا می توانیم از قرآن و متون عرفانی و بویژه شعر حافظ نکته معرفت دریابیم؟ قرآن کجا و سخن امام فخر رازی کجا! می خواهید از قرآن تقدس زدایی کنید که دست ... ولایت طلب را از آن کوتاه سازید چرا سرنا را از ته گشادش می دمید؟
از خطرات پذیرفتن حرف آقای سروش این است که نهایتا محمد جای خدا نشانده می شود (همینگونه که در صوفیه اقطابشان را جای خدا نشانده اند و یا شیعیان صفوی و جبل عاملی و جمکرانی که به معصومیت و خطاناپذیری محمد و خاندانش -14 معصوم- معتقدند). بدینگونه کل پیام سلامت طلب پیامبر عالیقدر اسلام را به اغراض و امیال شخصی و برتری طلبی های گروهی و قومی فاسد و آلوده کنند (که کرده اند). با این سخن باور داشتن به مبدا و معاد یعنی خدا فراموش می شود (که همینک فراموش شده).
اگر ما معتقد باشیم که خدا ، خدای زنده پابرجا است و او را چرت نمی گیرد و زمان برای او مطرح نیست(آیه 255 بقره) بنابراین باید از این خدای زنده پابرجا برای فهم درست آیات قرآنی و اینکه در آنها اختلاف نکنیم و با آن فساد و ظلم نکنیم استمداد بطلبیم. بعبارت دیگر باید ایمان را از خدا گرفت نه فقها و فلاسفه و شاعران صوفی مسلک. ایشان چه می فهمند از اینکه "خدا از میان مردم امی (دانشگاه نرفته و حوزه ندیده) کسی را مبعوث می سازد تا آیاتش را بر مردم بخواند و توضیح دهد و آنها را پاک کند و سپس به آنها کتاب و حکمت بیآموزد که در آن اختلافات نکنند".

درود به تمام دوستانی که زحمت می کشند و نکات مختلف را توضیح می دهند. این اقای کورش ازاد و دوتای دیگر توجه من را به نظرات اقای بنی صدر
جلب کرده و دارم روزی یکی از انها را می خوانم.چرا اینقدر کم از ایشان اسم برده می شود؟
بدرود نیکی

جدايي ناپذيري تصورات از زبان
يكي از دوستان فرمودند كه مگر چه مي‌شد كه خداوند هرگز از حركت خورشيد از مشرق به مغرب سخن نمي‌گفت تا امروزه ايراد نمي‌گرفتند كه چرا خداوند طبق تصوري غير علمي سخن گفته است؟
پاسخ اين است كه منشأ زبان تصورات اهل زبان است و آن دو از هم‌ديگر جدا نشدني است. توضيح اين كه اهل زبان وقتي با پديده هاي پيرامونش مواجه مي‌شود و از آنها تصوراتي پيدا مي‌‌‌كند، براي آن كه تصوراتش را از آن پديده‌ها به ديگران القا كند، الفاظ و تعابيري را براي آن تصورات وضع مي‌كند و براي تفهيم به ديگران به كار مي‌برد. عرب در گذشته با نگاه به خورشيد در آسمان تصور كرده است، خورشيد در آسمان از مشرق به مغرب حركت مي‌كند و از رهگذر اين حركت شب و روز پديد مي‌‌آيد؛ بر اين اساس، الفاظ و تعابير خود را نظير «مشرق» و «مغرب» و «جريان شمس» وضع كرده و به كار برده است؛ بنابراين تجزيه و جدا كردن تصورات از الفاظ و تعابير زبان امكان ندارد؛ به همين رو هركسي كه مي خواست، با مردم عرب آن عصر سخن بگويد، ناگزير بود، در قالب تصورات و الفاظ و تعابير آنان سخن بگويد و گرنه مفاهمه و تبادل پيام صورت نمي‌گرفت. هركسي اعم از خدا يا افراد بشر وقتي مي خواسته‌است، با عرب عصر نزول سخن بگويد، ناگزير بوده است، در قالب تصورات آنان سخن بگويد.
تصحيح تصورات ديني بر عهده پيامبر اسلام و قرآن بوده است؛ اما تصحيح تصورات غير ديني از قبيل تصورات فيزيكي و زيست‌شناختي بر عهده پيامبر اسلام(ص) و قرآن نبوده است و حتي پرداختن به آنها به هدف از بعثت پيامبر(ص) و نزول قرآن را آسيب مي‌رساند.
خصلت تجزيه‌ناپذيري زبان از تصورات اهل زبان به چند لفظ و تعبير محدود نيست. منتها برخي از تصورات اهل زبان در دوره گذشته با تصورات علمي دوره معاصر تفاوتي پيدا نكرده است؛ اما برخي از آنها تغيير پيدا كرده است. در خصوص آن تصوراتي كه امروزه تغيير كرده است، امكان نداشته است، طبق تصورات امروزي با عرب عصر پيامبر(ص) سخن گفت؛ چون تصورات امروزي براي عرب آن عصر نه قابل درك بود و نه قابل پذيرش. براي مثال، مردم آن عصر نه به آساني مي‌توانستند، درك كنند كه خورشيد ثابت و زمين متحرك است و نه اگر درك مي‌كردند، مي‌پذيرفتند.

جناب نكونام
گمانم تمام نوشته را نخوانده ايد، همچنين آقاي بدون نام كه از گردش منظومه شمسي حرف مي زند! حال آنكه جواب در همين نوشته بود، اگر مي پذيريد كه خداوند به زبان حال قوم سخن گفته و خطاهاي علمي توجيه شدني اند، چيزي جز اثبات حرف سروش نيست! اگر مي پذيريد كه خداوند براي بيان مقصود خود مجبور بوده از قوانين وضع شده توسط اعراب جاهل پيروي كند، حرف سروش را بي كم و كاست پذيرفته ايد، قرآني كه براي هدايت مردم يك دوره زماني خاص(و نسبتا كوتاه، حدود 1000 سال، در مقايسه با زماني كه پيش رو داريم) مجبور شده دروغ منطقي بگويد(خطاهاي علمي) چرا همان قرآن براي پذيرفته شدن حرفش توسط همان مردم، به دروغ(مصلحتي) نگويد اين متن از طرف پادشاه جهانيان، الله است؟

جناب لطف علي لطيفي
صحبت از كائنات است و شما مي پنداريد در همه كائنات آب بيشترين از همه چيز وجود دارد كه خداوند هم بر آن عرش(؟) خود را بر آن استوار ساخته؟ اگر بيشترين مدتي كه براي يك روز در قرآن ذكر شده را همان پنجاه هزار سال بگيريم، پنجاه هزار * 6 مي شود 300000 ، اين جزء بديهيات است كه سيصد هزار سال نمي تواند مدت زمان خلق شدن كائنات، به وجود آمدن حيات در زمين و.... باشد.
اگر بديهيات علمي را هم قبول نداريد، چرا دوباره به سراغ همان علم مي رويد و سخنان خود را اثبات مي كنيد؟ گمان مي كنيد تا كي همه اينچنين نعل وارونه زدنهاي شما را باور مي كنند؟ سخن قرآن بي كم و كاست، واضح و روشن است، واقعا از برداشت هاي عجيب شما تعجب مي كنم.

تنها یک سوال مرا اگر می توانید جواب دهید: اگر حرف و ادعاهای این مقاله درست است پس بلاغت بی همتای قرآن از کجا آمده است؟ اگرحرف شما صحیح است پس چرا تاکنون کتابی به بلاغت قرآن نیامده است؟

- آقاي نكونام دچار دور و تسلسل باطل شده و در واقع براي رد نظر آقاي گنجي به جوابهايي متوسل مي شود كه خود مويد نظر آقاي گنجي است. مي داند كه در قرآن اخبار علمي غلطي ارائه شده، مي گويد:
"هركسي اعم از خدا يا افراد بشر وقتي مي خواسته‌است، با عرب عصر نزول سخن بگويد، ناگزير بوده است، در قالب تصورات آنان سخن بگويد.
تصحيح تصورات ديني بر عهده پيامبر اسلام و قرآن بوده است؛ اما تصحيح تصورات غير ديني از قبيل تصورات فيزيكي و زيست‌شناختي بر عهده پيامبر اسلام(ص) و قرآن نبوده است ..."

آخر اگر تصحيح تصورات فيزيكي و زيست شناختي بر عهده پيامبر نبوده، پس چرا بيخود بدان پرداخته است؟ آيا از سر تفنن بوده يا چيز ديگر؟
امثال تو كه تا به حال مي گفتند اين يك كتاب جامع و بي نقص است، حالا چطور مي خواهيد به دنبال توجيه اشكالات آن باشيد؟
اين آقا مي گويد حالا همان كتاب با تمام تقيدات زماني - مكاني و اشكالات در بيان واقعيتهاي جهان براي هدايت مردم اين دوران مناسب است و مهم نيست كه اخبار غلط در آن وجود دارد.
ايشان توجه ندارند كه انسان متفكر امروز براي پذيرش كتابي كه ميگويد تبيين همه چيز است و از جانب خدا آمده، دليل مي خواهد و اخبار غير واقعي در خصوص عالم آن را از حجيت براي جهان امروز خارج مي سازد.

جناب خادم قرآن
درباره "بلاغت بي همتاي قرآن" در مقاله هاي تحدي قرآن گنجي دنبال مي شود، ولي توجه داشته باشيد كه اگر تحدي را به بلاغت كاهش دهيد، عواقبي دارد. شما نمي توانيد بپذيريد كه متني به فصاحت و بلاغت قرآن نوشته شده باشد، چرا كه اين را از قبل پذيرفته ايد. نمي دانم شما همه متوني كه نوشته شده را خوانده ايد، متوني كه در آينده نوشته مي شوند چطور؟ آثار شكسپير و .... را خوانده ايد؟ البته قصد مقايسه آنها با قرآن را ندارم، چون بايد به زبان عربي(زبان قرآن) متن نوشته شود؟

قبول این ادعا که خداوند جهان را در شش روز آفرید هم خیلی مفرح ذات است! آخر قبل از آفرینش خورشید و زمین، روز و شبی نبوده یا میزان سنجش طول مدت خلقت باشد! فاعتبرو یا اولی العلوم! همین زمین که روی آن زیست میکنیم حداقل 4 میلیارد سال است که از شکل گرفتنش گذشته است.

آقا یا خانم خادم قرآن؛ آیا ممکن است بپرسم شما از کدام بلاغت حرف می‌زنید؟ اگر یکبار و با ذهنی پاک قرآن را به عربی از اول تا آخر می خواندید (و نه فقط چند سوره مکی خوش آهنگ و شاید لطیف را) مثل من متوجه می‌شدید که این بلاغتی که می فرمایند دروغ زیرکانه‌ای بیش نیست و حتی در بسیاری از آیه ها اشکالات نگارشی هم وجود دارد.

جناب خادم قران گرامی
شما لطف بفرمائید کتابی با بلاغت و فصاحت کتاب " حسنی نگو یه دسته گل " بیاورید تا اول ما بفهمیم منظور شما از بلاغت چیست تا بعد ببینید چه کتابهائی را به شما معرفی کنیم سرشار از فصاحت و بلاغت .

در حاشیه بگویم این متن بسیار روشن و قابل خواندن و قابل درک بود. از آقای مباشری بسیار سپاسگزارم که لااقل این فرصت را در اختیار ما گذاشتند که مقاله ایشان را نخست بتوانیم به آسانی بخوانیم و هضم کنیم بعد در باره اش بیندیشیم .

بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ به چند انتقاد
ضمن تشکر از منتقدان نوشته هایم که به بنده کمک می کنند تا بهتر بنویسم، به اطلاع می ‏رساند:‏
‏1.‏ امام باقر علیه السلام در باره خلقت آسمانها و زمین در شش روز، فرمود: در شش وقت ‏مراد است. إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ قال في ستة أوقات‏ ‏‏(تفسير القمي، ج‏1، ص: 236) با این حدیث چند مشکل حل می شود، هم کسانی که ‏شش روز را کافی نمی دانستند و هم کسانی که اعتقاد داشتند آن زمان هنوز روز و ‏شبی پدید نیامده بود.‏
‏2.‏ در اصول كافى-ترجمه كمره‏اى، ج‏1، ص: 383 چنین آمده است: داود رقى گويد: از امام ‏صادق (ع) پرسيدم از قول خداى عز و جل (38 سوره 11): «و بوده است عرش او بر ‏آب» فرمود: در معنى آن چه مى‏گويند؟ گفتم: ميگويند: عرش بر آب است و پروردگار ‏بالاى آن است، فرمود: دروغ گويند، هر كه اين عقيده را دارد خدا را محمول شمرده و به ‏صفت مخصوص مخلوقها وصفش كرده و بايستش آيد كه آنچه خدا را حمل كند از او ‏نيرومندتر باشد، گفتم: پس شما برايم بيان كنيد، قربانت. فرمود:‏
‏«خدا دين و دانش خود را پيش از آنكه زمين و آسمان يا جن و انسى يا خورشيدى و ماهى ‏باشد بر آب نهاد، چون خواست مردم را بيافريند آنان را برابر خود پراكند و به آنها فرمود: كى ‏است پروردگار شما؟ اول كسى كه به زبان آمد رسول خدا و امير المؤمنين و امامها صلوات ‏الله و سلامه عليهم بودند كه گفتند: توئى پروردگار ما و دين و دانش را به آنها سپرد، سپس ‏به فرشته‏ها فرمود: اينان حاملان دين و دانش منند و امينان من بر خلقم و هم آنها ‏مسئول‏اند، سپس به فرزندان آدم فرمود: براى خدا اعتراف به پروردگارى كنيد و براى اين ‏چند نفر اعتراف به ولايت و طاعت، گفتند: بچشم، پروردگار ما. به فرشته‏ها فرمود: گواه ‏باشيد، فرشته‏ها گفتند: گواهيم كه فردا نگويند: به راستى ما از آن غفلت داشتيم و بى‏خبر ‏بوديم يا آنكه بگويند همانا پدران ما پيش از اين مشرك شدند و ما پس از آنها نژادى بوديم ‏كه تخلف نتوانستيم، آيا ما را براى آنچه بيهوده خواهان كردند هلاك مى‏كنى؟ اى داود، ‏ولايت ما در ميثاق بر آنها مؤكد است.» ‏
خادم کوچک قرآن مجید: 7 اسفند 1387‏

بسم الله الرحمن الرحیم
پاسخ به چند انتقاد
یونس گفته است « همین زمین که روی آن زیست میکنیم حداقل 4 میلیارد سال است که از ‏شکل گرفتنش گذشته است.» آیه خلقت آسمانها و زمین در شش روز نمی گوید از پیدایش ‏زمین و آسمان چند وقت گذشته است تا ایراد شما وارد باشد. خلقت آسمانها و زمین در شش ‏روز و به تعبیر روایت در شش وقت (مرحله، دوران) صورت گرفته است. کی؟ خدا می داند.‏
اگر نظریه بیگ بنگ را درست بدانیم، به این معنی که انفجاری بزرگ سبب پیدایش آسمانها و ‏زمین شده باشد. در این صورت، قطعات حاصل از انفجار می توانسته اند در شش روز ( به هر ‏معنا که مراد باشد) تصویر اولیه آسمانها و زمین را شکل داده باشند.‏
گفتنی است خدای قادر می توانست خلقت آسمانها و زمین را به جای شش روز در یک آن ‏صورت دهد، اما به تعبیر برخی تفاسیر چنان کرد تا به بشر بیاموزد که در کارها زمانبندی شده، ‏مرحله بندی شده و بر اساس تدریج حرکت کند. آیا این بد است؟
این سئوال را هر چند از خادم قرآن پرسیده اند اما بنده به عنوان خادم کوچک قرآن پاسخ می ‏دهم. برخی در باره بلاغت قرآن هم تردید کرده بودند. همان طور که اگر کسی انگلیسی بلد ‏نباشد از بلاغت نوشته های شکسپیر چیزی نمی فهمد اگر عربی هم نداند طبیعی است که ‏بلاغت قرآن را نفهمد با این حال، صوت قرآن امثال عبدالباسط چنان زیبا بود که حتی برخی ‏از غیر عرب زبانها را هم تحت تأثیر قرار داده بود و در جایی خواندم 91 نفر فقط تحت ‏تأثیر قرائت زیبای او از کلام الهی مسلمان شدند. ‏
از این گذشته وقتی زرشناس بزرگی همچون حافظ شیرازی، اعتراف می کند هر چه دارم ‏همه از دولت قرآن دارم، چه جای چنین اعتراضاتی است؟
خادم کوچک قرآن مجید: 7 اسفند 1387‏

کامنت "بدون نام" در مورد خواندن مطالب بنی صدر بهانه ای شد تا تجربه خودم را در سعی برای درک منظور وموضع ایشان ( به علت گلایه های هوادارانش در همین سایت )بعرض برسانم خاصه اینکه هواداران قطره که نه حتی نمی هم از فضل وی در ارتباط با موضوع مورد بحث نشان نمیدادند .
اقرار میکنم با مطالعه مقالات در سایت انقلاب اسلامی وی جز گیجی نصیبی نمی بردم تا به مطلبی از سلامت کاظمی در سایت ایران امروز برخوردم و دقیقا پاسخم را گرفتم که جدا مدیون شان هستم .ضمنا فهمیدم چرا در پاسخ ایرادات گنجی به هیچ نکته ای از نظریات"استاد دکتر بنی صدر"اشاره نمیکنند "استخراج جملاتی صریح و ساده که لب کلام و نظر ایشان را نشان دهد و بشود در نوشته‌ها به آن‌ها استناد کرد، تقریبا محال است و البته ابایی هم ندارم صادقانه بگویم که چه بسا در حد فهم و توان من نیست." و ایکاش همین زحمت رادرمورد "حسبن میرمبینی"همقطار سابقشان میکشیدند تا بدانیم چرا سروش باید انگونه که ایشان درستش میدانند فکر کند .
راستش برای من کمی عجیب نمود.کاش سروش بنحوی مطلع میشد ومیگفت که نظرش چیست.یا گنجی نیابتا این مشکل را میگشود.

پیشکش به جناب خادم قران گرامی.
(هزاران سال پیش از زمان محمد (ص) هم ما آیات بسیار زیباتر از قرآن داشتیم.)

--------------------------------------------------------
سوره توبه آیه 123

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ قَاتِلُواْ الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ وَلِيَجِدُواْ فِيكُمْ غِلْظَةً وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ.

ای کسانیکه ایمان آورده اید، کافرانی که نزد شمایند را بکشید! تا در شما درشتی و شدت را بیابند. و بدانید که خداوند با پرهیزکاران است!

سوره زمینی
يا ايها العاقلون لا تقتلوا الذین یلونکم من المخالفين وليجدوا فيكم رحمة و الانسانیه واعلموا ان الله مع العادلين.

ای خردمندان، کسانی از مخالفان که در نزد شمایند را نکشید! تا در شما ترحم و انسانیت را بیابند. و بدانید که خداوند با عدالت پیشگان است!

از واژه «باورمند» کمتر استفاده شود خیلی زمخت و چرت است در ضمن مسایل جامعه بشری وحی و قرآن نیست مردم عادی در جامعه مدرن نیازی به این چیزی ندارند.

دريغ از يك دانه جويي انصاف علمي
آقا سامان اگر تو توانستي پدرت را مجاب كني كه خورشيد از جانب مشرق آسمان به جانب مغرب آسمان حركت نمي كند، آنگاه از خداوند هم انتظار داشته باش، چنين سخني را با عرب عصر نزول داشته باشد.
من در شگفتم كه چرا مي خواهيد واقعيتي را كه همه بالعيان با چشم سر مي بينند، انكار كنيد و باطل بدانيد.
كافي است، ميان دو فهم و دو زبان تفكيك قائل بشويد تا از اين انكار واقعيت رهايي يابيد.
دو نوع فهم و زبان وجود دارد: يكي فهم و زبان عرفي و ديگري فهم و زبان علمي.
حركت خورشيد از مشرق به مغرب آسمان طبق فهم و زبان علمي غلط است؛ اما طبق فهم و زبان عرفي درست است.
خداوند هم به فهم و زبان علمي سخن نگفته است تا شما حق داشته باشيد، بر قرآن ايراد علمي بگيريد.

واقعا نمي دانم، جناب نكونام ميگويد قرآن سخن خداست، ولي اشكال در آن راه دارد، ولي اشكالي ندارد!! آقاي لطف علي لطيفي واضح تر صحبت مي كند، با اينكه حرف شما را نمي توانم بپذيرم، ولي از شما تشكر مي كنم. نميتوانم بپذيرم چون نمي توانم خلقت انسان قبل از تولد او را بپذيرم، نمي توانم از هم پاشيدگي فلسفه متافيزيك شما را تحمل كنم، پايش بيفتد اصولي كه خود براي اثبات خدا استفاده كرده بوديد را كنار مي گذاريد و مي گوييد چرا خدا نتواند اين كار را بكند؟ واقعا اگر خدا مي تواند همه قوانين فيزيك را بشكند، چرا بايد از قوانين اعراب جاهل پيروي كند و بر اساس قوانين وضع شده توسط آنان، دست و بال خود را ببندد كه فردا به بي اطلاعي و بي اخلاقي و... متهم شود؟ (لابد مي گوييد به تو چه، خدا خواسته اينطور شده!) نمي توانم پاسخي را بپذيرم چون در همان موضوع جوابي عقلاني تر برايش مي يابم. آخر چطور ممكن است خدا براي بنده اش متني بفرستد كه همه شواهد مي گويد نوشته خود بنده است؟ نمي شود موضوعي به اين واضحي را ناديده گرفت و به توجيه حرفي كه خيلي روشن مي گويد خدا شش روز دنيا را آفريد، تخت خودش را هم بالاي آن قرار داد و به رتق و فتق امور پرداخت! طوري تغيير داد كه نظريه بيگ بنگ را هم شامل بشود! در جايي كه با علم جور در نمي آورد مي گوييد علم اشتباه كرده، نسبي است، به نظريه نهايي نرسيده و... ولي در جايي كه توجيه پذير است موضوعي كه هنوز روشن نشده مثل بيگ بنگ، به عنوان نظريه نهايي مي گيريد و قضيه را راست و ريست مي كنيد. آيا آدم و حوا ، نياكان ما،از بهشت آمده اند؟ گفته قرآن اين است ولي در واقع نياكان همه ما تك سلولي ها هستند، ما كامل شده ميمون ها هستيم، هم نياي گاو و خروس و.... چه نيازي بود خدا در مورد مسائلي كه توسط اعراب درك نمي شد، آيه بفرستد و آن آيه ها جزء قرآن بشود كه در آينده با مشكل بر بخورد؟ نمي شد پيامبر در جواب اعرابي كه از اول و آخر دنيا مي پرسيدند، جوابي بدهد ولي آن جواب كه جواب صحيح نبود، جزء قرآن نشود؟ اگر حديثي بود و مشكلات علمي داشت كاملا قابل قبول بود، ولي جوابي كه در قرآن ثبت شده بايد مبرا از هر گونه خطا باشد(اگر الفاظ از خدا باشند به اين مشكل بر مي خوريم، ولي اگر الفاظ از پيامبر باشد همه اين مشكلات حل شده اند)

" انصاف علمی" -....- "ایمان علمی"-....- " علما"-...- "فضلا"-...
واقعا این کلمات چقدر مظلوم واقع شده اند . در جائی که مباحثی بنام " علم کلام" - " علم حدیث"-" علم نسب " ( برای تشخیص سید از رشنق)-.... و علوووووووووووم !؟ متعالی دیگری از این قماش داریم ظاهرا دانشمندان علوم واقعی باید از شرم سرشان را به زیر برند . چون آنان معتقدند " وقتی خورشید در وسط آسمان است آن هنگام " روز" است" و جرم بزرگتر آنان اینست که معتقدند " دو-دو-تا میشود چهار تا"
برخی حضرات چقدر از دانشگاه کینه دارند که نگذاشت " علما!؟" و " فضلا!؟ " کار خود را همچون قرنهای گذشته بکنند . و "جبر" و "تفویض" را آنچنان بر سر مردم مقلد بکوبند که سرنوشتی چنین محتوم یابند .
کاش در حدفاصل جندی شاپور تا دانشگاه تهران دانشگاههای دیگری میداشتیم - کاش کتب اصلی رازی نابود نمیشد - کاش ابن سینا سانسور نمیشد - کاش ما علما و فضلا نداشتیم و بجای آن از افراد معتقد به " دو-دو-تا میشود چهار تا " میداشتیم . آنوقت دیگر خورشید از درخشش در روز شرمنده نمیشد که عده ای روز را " شب" بخوانند .

طرح یک مساله؛ اینکه یک تجربه عرفانی است یا نه چه کسیُ چه مرجعی باید قضاوت کرده و آنرا تایید کند؟ ما در عصر حاضر هم با همین سوال در مورد کسانیکه ادعای تجربه رفیع در موقع مراقبه و ریاضت های مکاشفه ای دارند روبرو هستیم. تجربه عرفانی را باید انجمنی به مانند انجمن های تخصصی- علمی تبیین کرده مهر تایید بر آن بزنند. آیا در زمان حضرت محمد کسی غیر از زنش و فامیل های زنش او را به اشاعه ماحصل تجربه اش کسان دیگری هم او را ارزیابی و سپس تشویق کردند؟ برای من حتا موثق بودن تجربه محمد زیر سوال است. اخیرن بخشی در علم اعصاب تحت عنوان Neurotheology تاسیس شده است که تحت آن بسیاری از پدیده هایی که به تجربیات رفیع منسوب شده اند را میتوان بخوبی به اختلالات در کارکرد سلسله عصبی نسبت داد. در نوع بیماری صرع تامپرال(Temperal Epilepsy) هذیان صدایی بخوبی گزارش شده است. هر صداییُ هر مشاهده ای و هر تجربه ای نمیتواند یک پدیده موثق قلمداد شود مگر ان که بوسیله اجماع اهل تخصص تایید گردد.
رفتار خشن و ستیزه جویانانه شخص ؛عارف؛ هیچ توجیح عرفانی ندارد. کجا بودا دستور آزار و نهایتن آدمکشی را صادر کرده است. مولوی زمانی که مرد تمام مردم از مکتب ها و مرام ها و اقوام گوناگون بر سر گور او حاضر شدند. از نمونه های پیشکسوت در ٬؛یگانه پرستی؛ُ وحدت خواهی در پیش و پس این دنیا بسیار داریم.

بسم الله الرحمن الرحیم
در پاسخ به بیدار
شما با تغییر برخی کلمات آیه 122 سوره توبه سعی کرده اید آیه ای انسانی تر بسازید. بنده با ‏اجازه آقای خادم قرآن نقدی بر دیدگاه شما دارم.‏
در نگاه سطحي ممكن است بسياري به شما حق دهند اما دقت بيشتر نكاتي را نشان ميدهد كه ‏اعجاز قران را ثابت مي كند:‏

‏1.سوره توبه در اواخر عمر شريف پيامبر اسلام(ص)نازل شده است .بايد دانست كه مسلمانان ‏سيزده سال اول بعثت را به مدارا با كفار طي كردند.مهرباني كردند اما شكنجه ديدند و تمسخر ‏شدند.اموال آنها مصادره شد و خودشان از مكه رانده شدند.اين بود كه خداي بزرگ به آنها اجازه ‏جهاد داد.در دوران مدينه كه ده سال طول كشيد مسلمانان توانستند طي جنگ هايي كه اكثر ‏آنها را خود مشركان ايجاد كرده بودندموفقيت هاي بزرگي كسب كنند.رفتار كافران در اين جنگ ‏ها طوري بود كه به عنوان مثال در جنگ احد كه تهاجم مشركان به مدينه بود و به پيروزي ‏ظاهري آنها هم انجاميد شهداي احد مثله شدند و جگر حمزه عموي رسول خدا(ص)توسط هند ‏از زنان برجسته مشركين خورده شد.رفتار مومنان در اين جنگ ها طوري بود كه به عنوان مثال ‏در جنگ احزاب كه آن هم تهاجم انبوه كفار به مدينه بود علي ابن ابي طالب (ع)پس از پيروزي ‏در نبرد تن به تن باعمرو بن عبدود قهرمان مشركين و كشتن او از غنيمت گرفتن لباس ‏گرانقيمت اوكه طبق رسوم آن زمان به فرد پيروز تعلق داشت خودداري كرد.اين امر سبب شد كه ‏خواهر عمروبگويد برادرم توسط فرد كريمي كشته8 شده است و اين امر از حجم اندوه من مي ‏كاهد.‏

‏2.سوره توبه نمايشگر خشم خداست و تنها سوره ايست كه بدون بسم الله شروع مي شود.اكنون ‏كه مسلمانان با آن همه رنج و تحمل آن همه ظلم كفار به جايي رسيده اندكه مي توانند كفار ‏نزديك خود را با جهاد؛ مسلمان يا مطيع حكومت اسلامي نماينددرست نيست كه بادوستي و ‏مهرباني از هيبت حاصله استفاده نكنند و فضا را براي انواع دسيسه ها مهيا سازند.‏

‏3.برخي مفسران اعتقاد دارند در اين مقطع توجه برخي مومنان به مسلمان كردن قدرت هاي ‏بزرگ و دور دست زمان مانند ايران و روم معطوف شده بود.خداي بزرگ تذكر مي دهد كه از كفار ‏نزديك غافل نشويد .برخي گفته اندمنظور از كفار نزديك كفاري هستند كه همسايه كشور ‏اسلامي هستند.جهاد با اينان اولويت دارد زيرا هم آسانتر است هم از دسيسه هاي احتمالي آنها ‏پيشگيري مي كند؛خصوصا در زماني كه مجاهدان مسلمان از سرزمين خود فاصله زيادي گرفته ‏باشند.سرانجام اينكه مقتضاي سياست گام به گام هم همين است.اهداف بزرگ را بايدمرحله به ‏مرحله پيش رفت.‏

‏4.برخي مفسران اعتقاد دارند منظور از كفار نزديك منافقيني هستند كه در درون جامعه اسلامي ‏وجود دارند.منافقيني كه ممكن بود كل زحمات مسلمانان را بر باد دهند.به نظر مي رسد عملكرد ‏دوران حكومت امام علي ابن ابي طالب (ع)را بايد در راستاي عمل به اين آيه تحليل كرد.‏
‏5.برخي مفسران اعتقاد دارند منظور از كفار نزديك؛ هوا و هوس هاي نفساني دروني انسان هاست ‏كه بايد با آن جنگيد و درشتي كرد.‏
‏6. طبق آیه ساختگی شما حتی با متجاوزین هم نمی توان جنگید و باید با آنها مهربانی و ‏انسانیت روا داشت، زیرا استثنایی را قائل نشده اید. بر مبنای دیدگاه شما باید با صدام که مخالف ‏ما بود با مهربانی و انسانیت رفتار می کردیم و خواسته های او در سپردن سه جزیره به امارات، ‏اروندرود به عراق و جداسازی خوزستان از ایران را اجرا می کردیم. اگر چنین می کردیم آنگاه ‏عاقل نامیده می شدیم! ‏
‏***‏
اكنون اگر با توجه به شرايط زمان و مكان به مساله بنگريم مي بينيم كه اصل آيه زيباتر و انساني ‏تر است.خصوصا اين كه اسلام آمده است تا سعادت دو دنياي انسان ها را تدارك بيند و جهاد ‏اسلامي در خدمت اين هدف عالي است.‏
خادم کوچک قرآن مجید: 8 اسفند 1387‏

در اینگونه بحث ها که تمرین دموکراتیکیست بین انسان ها با عقاید مختلف،انچه از زاویه اخلاقی و اداب و معاشرت اجتماعی برایم مهم است تواضع و
تسامح نسبت به همدیگر و تند قضاوت نکردن در باره باورهای مخالف است.بعضی ها در این گفتگو بجای تبادل نظر بهمدیگر شلیک می کنند که
شلیکشان شامل حال ما که انها را میخوانیم هم میشود.
نیکی

دريغ از فهم صحيح قرآن
منتقدان آيات قرآن را نخست به طور غلط مي‌فهمند و بعد شروع مي‌كنند به قرآن و اسلام تازيدن. اين در حالي است كه در يك بحث و نقد علمي بايد مطلب مورد نقد را به درستي درك كرد و آنگاه به نقد آن نشست. براي مثال مي‌گويند، چرا خداوند در بسياري از آيات از مطالبي سخن گفته است كه به لحاظ علمي درست نيست؛ مثل حركت خورشيد از مشرق به مغرب يا هفت‌تا بودن آسمان‌ها.
اين در حالي است كه بايد ميان اطلاعات مختلف خلط نكرد و فهم‌‌ها و زبان‌ها را با هم درنياميخت. سخن ايشان مثل اين است كه چرا كارشناس كشاورزي خطاب به كشاورزان گفته است: انواع خيارها عبارت‌اند از: خيار جاليزي و خيار گل‌خانه‌اي و خيار چنبر. بايد مي‌گفت: انواع خيارها عبارت‌اند از: خيار غبن و خيار مجلس و .... اينان توجه ندارند كه خيار به دو معناست: يكي به معناي نوعي ميوه و ديگري به معناي اختيار فسخ قرارداد، و هركدام در جاي خود معقول است، مطرح شود و در غير جاي خودش كاري غير عقلايي است و فرض بر اين نهاده شود كه گوينده شخصي حكيم و عاقل است، بايد كار عاقلانه انجام دهد.
متأسفانه اطلاعات زبان‌شناختي و جامعه‌‌شناختي و تاريخي منتقدان از اسلام و قرآن بسيار اندك است و يكي بزرگ‌ترين عوامل بدفهمي اينان نيز از همين‌جا ناشي مي‌شود. اينان تصور مي‌كنند، مي‌توان باورهاي عاميانه و غير علمي را از زبان عرب زدود و به گونه‌اي سخن گفت كه با باورهاي علمي معاصر در تعارض نيافتد. اينان توجه ندارند كه معناي لغات و تعابير تمثيلي(ضرب المثلي) زبان در اختيار خدا يا كس ديگري نيست كه آن را تغيير دهند. عرب لغات و تعابير زبان را براي معناهايي وضع و استعمال كرده است و هركه بخواهد با آنان مفاهمه صورت بدهد، ناگزير از استعمال لغات و تغابير آنان در همان معناي معهود و مفهوم آنان است.
براي مثال تعبير «سماوات»(آسمان‌ها) يا «سماوات سبع»(آسمان‌‌هاي هفتگانه) چيزي نبوده است كه خداوند آنها را از نزد خود ساخته باشد. عرب آنها را وضع و استعمال كرده است. تلقي تعدد آسمان و هفت‌تا بودن آن پيشينه درازي دارد. ابتدا در بين النهرين پديد آمد و بعد در سراسر دنيان كهن رايج شده است. به همين رو در تورات و انجيل و اوستا هم به چشم مي‌خورد. آنان مشاهده ظاهري و چشم غير مسلّح خود مي‌يافتند كه در آسمان هفت جرم سماوي(يعني به ترتيب ماه، عطارد، زهره، خورشيد، مشتري، مريخ و زحل) طلوع و غروب و حركت مشخصي دارند؛ برخلاف ساير اجرام سماوي كه ثابت به نظر مي‌رسيدند. لذا همين آسمان بالاي سر خود را به هفت آسمان تقسيم كرده بودند.
براين اساس، هر وقت كه مي‌خواستند، از كل جهان سخن بگويند، تعبير «الارض و السماوات» را به كار مي‌بردند.
حال منتقدان بدون توجه به اين سابقه فرهنگي و تاريخي عرب توقع دارد، خداوند تعبير «سماوات» يا «سماوات سبع» را به كار نبرد. اينان توجه ندارند كه سخن فصيح سخني است كه الفاظ و تعابير در همان معاني معهود و مفهوم اهل زبان به كار گرفته شود و در غير آن معاني به كار گرفته شود، نارسا و نامعهود خواهد بود و مفاهمه روشني صورت نخواهد گرفت. فصاحت و بلاغت و نفوذ قرآن هم در همين استعمال الفاظ و تعابير عرب در معاني معهود و رايج آنان بوده است.
علاوه بر اين كه اين تعابير متضمن هيچ معناي باطلي طبق فهم و زبان عرفي نيست؛ چون بدون هيچ شك و ترديدي در آسمان هفت جرم سماوي ذكر شده با چشم غير مسلّح قابل مشاهده است.

اقای مباشری بسیار واضح و روان و منطقی می نویسند و خیلی خوب استدلال می کنند. از این بابت به ایشان صمیمانه تبریک می گویم.

با سلام
دیروز کامنت زیر را برایتان فرستادم و هنوز شاید فرصت چاپ آنرا نداشته اید. به سبب اهمیتی که برای آن قائلم دوباره آنرا میفرستم. اهمیت از آن جهت است که همانطور که از کامنتها معلوم است، اکثریت در یک فضای بسته ای گیر افتادهاند و توانایی مطرح کردن مطالب تازه و نو آوری ندارند. در این رابطه است که بسیار لازم دیدم که از این طریق توجه اشان را بمطالب مفصل آقای بنی صدر که از دیدگاهی کاملا جدید باین بحثها نگریسته اند جلب کنم. متاسفانه بسیاری از روشنفکران ما از آنجا که در گفتمان قدرت عمل میکنند گرفتار خود و دیگر سانسوری شدید هستند و لی مردم لازم نیست که در اثر روشهای سانسور آقایان از دسترسی باطلاعات جدید محروم شوند.
میتوانم که کامنت زیر را بصورت یک مقاله در بیاورم ولی بصورت کامنت نیز میتواند بکار باز کردن فضا بیاید.
مخلص
محمود دلخواسته

با سلام و آرزوی سلامتی برای آقای بدون نام!
در مورد آقای سروش و گنجی و اینکه آرزو کرده بودید که کاش ایشان از سخنان نظرات آقای بنی صدر در مورد قران مطلع شده و آن را به نقد میکشیدند باید عرض کنم که: در درجه اول با شما موافقم که فهم بسیاری از نوشته های بنی صدر هم به سبب مفهوم و هم به سبب بیان سخت است. ولی این ششصد صفحه ای که با همکاری دکتر حسن رضایی، در رابطه با قران، نوشته اند از چنین خصوصیتی برخوردار نیست و از بیان بسیار واضح و شفافی برخوردار است. بنا براین علت اینکه ایشان به نقد اینکار نپرداخته اند، این نمی تواند باشد. علت اینهم نمیتواند باشد که آقایان از انتشار چنین مطلبی بی اطلاع باشند، ادعای چنین مطلبی آنهم در دنیای امروز و در زمانی که اطلاعات با سرعتی سرسام آوری منتشر میشود و آقایان دوستان و همکاران فراوانی دارند که در سایتهای متفاوت دنبال مطلب و اطلاعات برای آقایان میگردند، نمیتواند قابل قبول باشد.
تجربه شخصی که خود از این آقایان دارد و نیز تجربه ای که از روش کار آقایان دارم بمن میگوید که علت حذف نظرات آقای بنی صدر و نقد آن بعمد انجام میگیرد. آقایان آنگونه که بسیاری پنداشته اند چندان هم هوادار سینه چاک آزادیها نیستند و نظراتی را که نمیتوانند به نقد بکشند سانسور میکنند. سال قبل در دو مقاله در نقد سخنان آقای گنجی در رابطه با شریعتی و انقلاب نشان دادم که ایشان چگونه برای اینکه بهدف دلخواه برسد اصلا حضور بنی صدر و و مبارزاتش برای دفاع از آزادیها را کاملا نادیده گرفته. آقای سروش هم که در مصاحبه هایی که بطریق ایمیل با ایشان انجام دادند، در پاسخ به این سوال که چرا در زمان کودتا بر ضد منتخب مردم، سرنگونی بنی صدر و استقرار استبداد را جشن گرفته بودو ایشان را عضو فاسدی دیده بودند که میبایست حذف میشدند. ایشان در پاسخ بدون عرضه کردن کوچکترین دلیلی گفتند که بنی صدر مستبد بود. و بعد اضافه کردند که مصاحبه را ادامه نخواهند داد ( متن مصاحبه بس کوتاه به انگلیسی موجود است)
منظور اینست که آقایان در مورد بنی صدر عامدا سانسور را روش کرده اند و در این مورد سهو و ندانستی در کار نیست. اگر در اینمورد شک دارید این گوی و این میدان. عین این کامنت را بعد از انتشار برای آقای سروش خواهم فرستاد.
البته یکی از همفکران و همکاران سابق آقای سروش بر این نظر بود که نه تنها بیشتر سخنان آقای گنجی سخنان آقای سروش است که ایشان نمی توانندخود بزنند، بلکه بیشتر بر این نظر بود که علت اصلی سانسور نظرات بنی صدر این است که آقایان از توانایی علمی لازم برای بنقد کشیدن این نظرات برخوردار نیستند، که البته خود نیز با این امر موافقت دارم.
محمود دلخواسته
انگلستان

بسم الله الرحمن الرحيم
ماجرای حرکت خورشید از مشرق به مغرب، سخنی است که به روایت قرآن، حضرت ابراهیم ‏علیه السلام ضمن مناظره با دیکتاتور زمانه خود بر زمان راند. عقل این دیکتاتور به حدی بود که ‏گمان می کرد می تواند مانند خدای ابراهیم زنده کند و بمیراند و برای اثبات آن، دو اعدامی را ‏حاضر کرد و دستور داد یکی را آزاد کنند و دیگری را اعدام کنند.‏
پيامبر اسلام«ص» فرمود: ما گروه پيامبران فرمان داريم كه با مردمان به اندازه خردهاى ايشان ‏سخن گوييم ... پروردگارم به من فرمان داد كه با مردمان مدارا كنم، همان گونه كه فرمان داد تا ‏نماز را بر پا داريم. ( الحياة با ترجمه احمد آرام، ج‏1، ص: 282) ‏
بر این اساس حضرت ابراهیم علیه السلام نیز وظیفه داشت با مردم و از جمله با دیکتاتور زمانه ‏خود مطابق فهم او سخن گوید. ‏
به زبان ساده تر، چون که با کودک سر و کارت فتاد/ پس زبان کودکی باید گشاد./ ‏
نمرود با حرکت بچه گانه اش نشان داد عقلی کودکانه دارد و ابراهیم این منادی بزرگ توحید ‏ناچار بود با او در همان سطح سخن گوید. ‏
در یک مثال ساده، حکایت ابراهیم و مخاطبانش بسان این می ماند که از یک استاد تمام دانشگاه ‏دعوت شده باشد در یک کودکستان برای نونهالان سخنرانی کند. عقل شما می گوید او باید ‏مطابق فهم بچه ها سخن گوید یا مطابق علم خود؟ ‏
خادم کوچک قرآن مجید: 10 اسفند 1387‏

کاش همانند نسبت علم و دین که در مقاله به خوبی بدان پرداخته شده، آقای مباشری مقدار بیشتری هم صرف پرداختن به نسبت احکام اخلاقی-حقوقی قران و شرایط فرهنگی و اجتماعی دوران محمد می کرد به ویژه که برای شرایط فرهنگی امروز ما مفیدتر هم است. سارا

آقای لطیفی و نکونام، این موضوع که قرآن شهاب سنگهای آسمانی را تیرهایی معرفی میکند که توسط فرشتگان پرتاب می شوند را چگونه می خواهید توجیه کنید؟ در حالیکه امروزه کاملا واضح است که شهاب سنگها نه تیرهای فرشتگان بلکه سنگهایی جدا شده از سیارات و...هستند که در جو زمین می سوزند. لطفا نگوئید که منظور قرآن چیزی متفاوت از شهابهایی است که در آسمان دیده می شوند چرا که این گونه جوابها، جوابی هایی تکراری و نخ نماست که کسی را قانع نمی کند.

باسلام ، بنده نقدی بر مطلب آقای مباشری ارسال کردم آیا منعکس خواهد شد؟
با سپاس

روش تفسير آيات متشابه
در پاسخ به سؤال علي آقا درباره روش تفسير آيات مربوط به سقوط شهاب‌ها چند نكته را به اين شرح عرض مي‌كنم:
1. مجازي و تشبيهي بودن آيات مورد بحث
آيات قرآن به اعتباري به دو قسم تقسيم مي‌شود: آيات محكم و آيات متشابه. مراد من از آيات محكم آياتي است كه ناظر به حقايق اين‌جهاني است؛ مثل آيات احكام و اخلاق و كونيات مادي. مقصودم از آيات متشابه آياتي است كه در آنها از حقايقي مشابه اين دنيا سخن گفته شده است؛ اما مادي نيستند؛ بلكه غير مادي هستند؛ مثل آيات مربوط به عالم قيامت و فرشتگان.
آيات مربوط به سقوط شهاب‌ها براي راندن شياطين از استماع وحي از فرشتگان از جمله آيات متشابه است. يعني در آنها از حقايق غير مادي سخن رفته است، به قرينه‌ اين كه نه فرشتگان مادي‌اند و نه شياطين.
به عبارت ديگر در اين آيات به طريق مجاز و تشبيه سخن گفته شده است؛ نه به طريق حقيقت.
2. روش عقلاء در بيان حقايق نامعهود
ملاحظه مي‌‌كنيم، هرگاه كسي حقايقي را مشاهده مي‌كند كه براي مخاطبانش نامعهود و ناآشناست و مي‌خواهد آن حقايق را به ديگران تفهيم كند، آنها را به طريق تشبيه و مجاز بيان مي‌كند؛ چون الفاظ زبان اساساً براي همان معهودات و مأنوسات بشر وضع و استعمال شده است. براي مثال، كساني كه تجربه نزديك مرگ داشته‌اند، مشاهدات خود را در قالب تشبيه به آنچه ديگران در اين دنيا مشاهده مي‌كنند، بيان مي‌كنند تا براي آنان مفهوم باشد.
خداوند نيز براي بيان حقايق نامعهود بشر يعني نزول وحي از سوي فرشتگان به پيامبر(ص) و ممنوعيت شياطين از دسترسي به وحي به همين شيوه تشبيه روي آورده است.
در پاسخ اتهام مشركان مكه مبني بر اين كه شياطين وحي براي پيامبر اسلام(ص) مي‌آورند و بنابراين پيامبر(ص) مفتون و گمراه است، فرمود: چنين نيست. فقط فرشتگان به وحي دسترسي دارند و شياطين از دسترسي به وحي ممنوع‌اند. خداوند براي اين كه ممنوعيت دسترسي شياطين را به وحي به ذهن عرب عصر نزول تقريب كند، فرمود: اين ممنوعيت از قبيل اين است كه كساني بخواهند به آسمان گوش بسپارند و سقوط شهاب‌ها مانع از گوش‌سپاري آنان شود.
پنهان نماند كه گاهي ادات تشبيه در تشبيه حذف مي‌شود. بنابراين نبودن ادات تشبيه در آيات مورد بحث مانع از تشبيهي بودن آنها نيست.
3. قرائن مجازي و تشبيهي بودن آيات مورد بحث
ترديدي نمي‌توان داشت كه سقوط شهاب‌ها در سياق آياتي قرار دارد كه مشركان به پيامبر اسلام(ص) اتهام مي‌بستند، قرآن از سوي شياطين به آن حضرت نازل مي‌شود و نه فرشتگان. نيز ترديدي نيست كه فرشتگان تنها در آسمان مادي قرار ندارند؛ بلكه همه جاي جهان مادي حضور دارند؛ چنان كه خداوند نيز كه نازل كننده قرآن است، تنها در آسمان مادي نيست؛ بلكه همه جا حضور دارد. نيز ترديدي نيست كه نه فرشتگان و نه شياطين مرئي نيستند.
اين‌ها همه قرائني هستند بر اين كه مراد از سقوط شهاب‌ها هم معناي مادي و حسي ندارد.

جناب لطیفی
اگر نمرود به ابراهیم می گفت : من نمی توانم این کار را بکنم ( حرکت خورشید از شرق به غرب). تو و خدایت اگر می توانید این کار را بکنید چه؟!
ضمناً فراموش نکنید که شخصیتی به نام ابراهیم پیامبر در تاریخ وجود نداشته و اینها افسانه های قوم یهود است.

بسم الله الرحمن الرحيم
جناب فرشاد
عربها و نیز یهودیان نسب شناسان برجسته ای داشته اند. بخش مهمی از نژادها در این دو قوم از ‏جمله نژاد پیامبر گرامی اسلام به حضرت ابراهیم علیه السلام می رسد. اگر کسی بخواهد وجود ‏چنین انسانی را دروغ بشمارد لازم است وجود بسیاری از پدیده های دیگر تاریخی را هم دروغ ‏بداند. ‏
سئوال این بود که در جریان مناظره، ابراهیم باید در سطح عقل مخاطب حرف می زد یا مطابق ‏عقل خویش؟
ابراهیم فرمود: «خدای من خورشید را از مشرق می آورد تو آن را از مغرب در آور!» هدف او ‏اثبات عجز نمرود، این مدعی خدایی، از دخالت در کار خورشید بود که محقق شد. با این حساب، ‏نمی توانست چنین سئوالی بپرسد. ‏
یادآور می شوم بر اساس نظرات برخی مفسران، این مناظره پس از ماجرای مجازات ابراهیم با کوه ‏آتش رخ داد که با لطف ایزد یکتا، بر او گلستان شد. خدایی که این همه با بندگان مطیع خویش ‏مهربان است، قطعا او را در برابر استدلالهای دشمن تنها نمی گذاشت.‏
تازه، این ماجرا گفت و گو بین دو انسان زمینی است و اصولا از منظر زمینیان ماجرا همین است ‏که ابراهیم گفت. ‏
بله اگر او می خواست مقاله ای علمی بنویسد و چنین می نوشت شاید این انتقاد وارد بود، اما در ‏جریان مناظره با یک دیکتاتور احتمالا بی سواد و یا کم سواد چه جای چنین بحثهایی است.‏
نمرود علم و عقل بشر امروز را نداشت تا این گونه بپرسد اگر داشت نمرود نمی شد! می شد؟
اما فرض است دیگر، به هر حال پرسیدن چنین سئوالی محال عقلانی نیست.‏
در این صورت، ما می توانیم جواب ابراهیم را حدس بزنیم اما از آنجا که مطمئن نیستیم همین ‏جواب را می داد یا جواب دیگر، حدسیات را ذکر نمی کنم.‏
خادم کوچک قرآن مجید: 12 اسفند 1387‏

جناب لطیفی
مطابق شجره نامه ای که در کتب مذهبی قوم یهود موجود است، با توجه به تعداد نسل ها، جناب آدم (نخستین انسان) باید حدود شش هزار سال پیش زندگی کرده باشد!!!
حال تو خود حدیث مفصل بخوان...

حتما از نظر آقای لطیفی از عمر زمین چند هزار سال بیشتر نمی گذره، نظریه داروین هم نادرست است. البته اگر ناگهان مدعی نشوند که نظریه داروین قبل از منشا انواع داروین در قرآن بیان شده است. آخر مسلمانها معمولا در برابر نظریات جدید مخالفت می کنند بعد که نمی توانند به مخالفت خود ادامه دهند مدعی می شوند که این نظریه از اول و پیش از هر جا در قرآن آمده بوده که کفار هم از روی قرآن کشفش کرده اند و...

بسم الله الرحمن الرحيم
آقایان فرشاد و علی
مطابق شجره نامه ای که در کتب مذهبی قوم یهود موجود است، با توجه به تعداد نسل ها، جناب ‏آدم (نخستین انسان) باید حدود شش هزار سال پیش زندگی کرده باشد!!!‏
‏1.‏ نشانی دقیق بدهید تا این شجره نامه را پیدا کنم. تأیید و یا تکذیب چنین مطلبی فعلا ‏برایم مقدور نیست.‏
‏2.‏ این که شجره نامه ها تا فرضا پنجاه نسل را درست نوشته باشند یک چیز است و این که ‏تا حضرت آدم درست نوشته باشند چیز دیگری است.‏
‏3.‏ در فرض صحت آنچه در شجره نامه های مفروض آمده است باز مشکلی پیش نمی آید. ‏در برخی روایات آمده است پیش از حضرت آدم علیه السلام انسان های دیگری روی ‏زمین زندگی می کرده اند که به دلایل مختلف منقرض شده اند و علت اعتراض فرشته ‏ها به خلقت آدم هم همین نکته بوده است. از این رو پیدایش فسیل انسانهایی مربوط به ‏دوران قبل هیچ تزلزلی در اعتقادات ما ایجاد نمی کند. ‏
‏4.‏ ممکن است نظریه تکامل داروین متعلق به همان انسانهای پیشین باشد. از این رو، چنین ‏چیزی هم نمی تواند مشکلی پدید آورد.‏
‏5.‏ امیدوارم پاسخ بنده برایتان قانع کننده باشد.‏
خادم کوچک قرآن مجید: 17 اسفند 1387‏

خادم کوچک قرآن مجید: 17 اسفند 1387‏
بسم الله الرحمن الرحيم
آقای یعقوب جعفری در تفسیركوثر، ج‏5، ص: 489 تا 502 مقاله خوبی در باره تفسیر علمی قرآن ‏نگاشته است که خواندنی است. در بخشی از این مقاله آمده است:‏
تفسیر علمی قرآن، نخست در مصر آغاز شد. از جمله نخستين كسانى كه دست به اين كار زدند ‏مى‏توان از عبد الرحمن كواكبى نام برد كه كتاب «طبايع الاستبداد» را در سال 1318 نوشت و ‏بعضى از كشفيات علمى زمان خود را با آيات قرآنى تطبيق نمود.‏
همچنين در سال 1930 ميلادى از سوى دانشگاه الازهر مجله‏اى به نام «نور الاسلام» منتشر ‏مى‏شد و در هر شماره راجع به صنعتهايى چون تركيب فلزات و عكس بردارى و ساختن ‏دوربينهاى فلكى و ساختن هواپيما و زيردريايى با استناد به آيات قرآنى بحث مى‏شد.‏
بعد از اين، كتابهاى بسيارى در اين باره منتشر گرديد كه از همه آنها مهمتر و گسترده‏تر، تفسير ‏‏«الجواهر» اثر شيخ طنطاوى جوهرى بود كه در 14 جلد منتشر شد و دائرة المعارفى از علوم روز ‏بود. او در اين تفسير بطور وسيعى آيات قرآنى را با علوم جديد تطبيق كرد ... اين تفسير مورد ‏انتقاد شديد بعضى از عالمان اسلامى قرار گرفت و حتى در بعضى از ممالك اسلامى نسخه‏هاى ‏آن توقيف گرديد.‏
همچنين كتاب «الهيئة و الإسلام» نوشته سيد هبة الدين شهرستانى، گامى ديگر در اين راه بود. ‏اين كتاب براى نخستين بار در سال 1328 هجرى در عراق چاپ شد و مورد توجه اوساط علمى ‏قرار گرفت و به چندين زبان از جمله زبان فارسى ترجمه شد. در اين كتاب آيات مربوط به ‏آسمانها و زمين و خورشيد و ماه و ستارگان و افلاك، مطابق با هيئت جديد كه از سوى ‏دانشمندان غربى پى ريزى شده تفسير شد و همچنين روايات و احاديث مربوط به فلكيات نيز ‏مورد توجه قرار گرفت.‏
كتابهايى كه ياد كرديم در واقع فتح بابى در تفسير علمى قرآن بود و در سالهاى بعدى نويسندگان ‏و دانشمندان، آثار بسيارى در اين زمينه آفريدند و كتابهاى فراوانى نوشته شد. حتى بعضى از ‏نويسندگان غربى نيز كه با زبان عربى و قرآن آشنايى داشتند در اين زمينه كار كردند كه از جمله ‏آنها مى‏توان از موريس بوكاى فرانسوى ياد كرد كه كتاب «عهدين، قرآن و علم» را نوشت. اين ‏كتاب يك بار به همين عنوان توسط آقاى دكتر حسن حبيبى و بار ديگر به نام مقايسه‏اى ميان ‏تورات و انجيل و قرآن و علم توسط آقاى مهندس ذبيح الله دبير به فارسى ترجمه شده است.‏
يك فصل از اين كتاب تحت عنوان «قرآن و دانش نو» نوشته شده كه درباره آفرينش آسمانها و ‏زمين و توليد نسل در انسان و حيوان و سلسله‏هاى نباتى و مسائلى از اين قبيل بحث مى‏كند و ‏مطالب جالب و سودمندى دارد.‏
همچنين دانشمند غربى ديگرى به نام «كنت گريك» كتابى در اين زمينه نوشت كه توسط آقاى ‏ذبيح اللَّه منصورى تحت عنوان «چگونه قرآن را شناختم» به فارسى ترجمه شده و مطالب جالبى ‏در تطبيق آيات قرآنى با علوم روز دارد. ‏
علاوه بر کتب یاد شده، برخی کتابها در تفسیر علمی آیات الهی عبارت اند از:‏
‏- اعجاز قرآن از نظر علوم امروزى، تأليف يد الله نيازمند، كانون انتشارات محمدى تهران، 1326 ‏ش.‏
خلقت انسان، تأليف دكتر يد الله سحابى، شركت انتشار، تهران، 1351 ش.‏
رسالت قرآن در عصر فضا، سيد عبد الرضا حجازى، كانون انتشار تهران، 1354.‏
زمين و آسمان و ستارگان، دكتر محمد صادقى، كتابخانه مصطفوى تهران، بى تا.‏
قرآن و علوم طبيعت، دكتر مهدى گلشن، نشر مطهّر تهران، 1357.‏
قرآن و طبيعت، دكتر عبد الكريم بى‏آزار شيرازى، زكات علم تهران، 1376.‏
با وجود آنكه بسيارى از مفسران و دانشمندان اسلامى از قديم و جديد، تفسير علمى قرآن را ‏مورد تأييد قرار داده‏اند و آن را باعث تقويت ايمان مردم و نوعى اعجاز براى قرآن دانسته‏اند، ‏بعضى از علما نيز اين روش را نپسنديده‏اند و آن را مناسب شأن قرآن نديده‏اند.‏
یعقوب جعفری در پایان مقاله خود، تفسیركوثر، ج‏5، ص: 501 به درستی نتیجه می گیرد:‏
تفسير آيات قرآنى با علوم روز دو شرط اساسى دارد:‏
نخست اينكه آن مطلب علمى كاملا اثبات شده و قطعى باشد و كسى حق ندارد فرضيه‏هايى را ‏كه هنوز به اثبات نرسيده و قطعى نشده است، با آيات قرآنى تطبيق بدهد.‏
دوم اينكه آيه مورد نظر به روشنى و باتمام شفّافيّت به آن مطلب علمى دلالت كند و چنين ‏نباشد كه آيه را با توجيه و تأويل و احتمال و تقريب با آن مطلب علمى تطبيق بدهد.‏
خادم کوچک قرآن مجید: 17 اسفند 1387‏

جناب لطيفي من تعجب مي کنم که شما چطور از نسب شناسان بزرگ يهود و عرب حرف مي زنيد در حاليکه حتي از وجود شجره نامه پيامبران در تورات بي خبر هستيد!
محض اطلاع جنابعالي بگويم که چاپ هاي قديمي کتاب مقدس يهود تاريخ حوادث مهم را از زمان آدم تا عصر حاضر نوشته اند اما چون با اکتشافات علمي دو قرن اخير منافات دارد، در چاپهاي جديد از ذکر آنها خودداري شده است. اما شجره پيامبران از آدم تا ابراهيم در تورات چنين است : آدم/شيث/انوش/قينان/مهلائيل/يارد/خنوخ/
منوشالح/لمک/نوح/سام/ارمکشاد/شالح/عابر/
والح/رعو/سروج/ناحور/تارح/ابراهيم. در کتب مقدس يهود (عهد قديم و جديد) تاريخ تولد نوح در سال 1056 پس از خلقت آدم و مرگ او در سال 2006 پس از خلقت آدم ذکر شده. تولد ابراهيم 892 سال پس از نوح و فاصله ميان ابراهيم و عيسي 1812 سال است. با يک حساب سر انگشتي امسال، سال 5769 پس از خلقت آدم مي باشد!! جناب لطيفي بهتر است ابتدا برويد تورات را بخوانيد ( چون تورات رفرنس بسياري از مطالب قرآن است) . مطمئناً خودتان از مطالب تورات خنده تان مي گيرد! نوشته های ولتر را هم بخوانيد. تاريخ مصر را هم اگر بخوانيد متوجه مي شويد که شخصيتهايي به نام يوسف و موسي در تاريخ مصر وجود نداشته اند!

بسم الله الرحمن الرحيم
جناب فرشاد
به کمک نرم افزار جامع یهودپژوهی، توانستم برخی مطالب شما را بیابم. پیش از این گفتم که ‏حتی در صورت تأیید این مطالب مشکلی برای عقاید ما ایجاد نمی شود زیرا در برخی روایات ‏آمده است پیش از حضرت آدم علیه السلام انسان های متعددی روی زمین آمده اند و به دلایل ‏مختلفی منقرض شده اند.‏
در ضمن تواریخ رسمی اغلب به شرح حال پادشاهان اختصاص دارد، اگر در تاریخ مصر که منظور ‏شما مشخص نیست کدام تاریخ مصر مرادتان است، به فرض در باره برخی پیامبران الهی صحبت ‏نشده باشد چندان عجیب نیست زیرا اینان مخالفان شرک و ستمگری بوده اند و مرسوم نیست در ‏تواریخ رسمی، شرح حال مخالفان ذکر شود. حضرت یوسف علیه السلام هر چند مدتی در ‏حکومت شریک بود اما به هر حال پادشاهان بعدی که روی کار آمدند لزوما موافق ایشان نبودند و ‏می توان تصور کرد سعی کرده باشند تا اثری از او بر جا نماند.‏
چیزی که هست مقبره برخی پیامبران الهی، از جمله حضرت یوسف و حضرت ابراهیم در ‏فلسطین امروزی موجود است و زیارتگاه اردتمندان آن عزیزان است.‏
خادم کوچک قرآن مجید: 18 اسفند 1387‏

جناب لطیفی
ما از 7 هزار سال پیش لوحهای گلی و دست نوشته داریم آن وقت شما می گویید تعارضی با اینکه آدم در 6 هزار سال پیش آفریده شده ندارد؟!
اتفاقاً تاریخ زندگی آمینوفس (آمن هوتپ) سوم و چهارم که ادعا می شود یوسف همزمان با آنها بوده، امروز موجود است و هیچ خبری از یوسف نیست! مقبره ای هم که می گویید هیچ سندیت تاریخی ندارد. مثل همین امامزاده های خودمان است.

بسم الله الرحمن الرحيم
جناب فرشاد
در بحار الأنوار ، ج‏25، ص: 25 آمده است که امام سجاد علیه السلام فرمود:‏
‏«...وَ اللَّهِ لَقَدْ خَلَقَ اللَّهُ أَلْفَ أَلْفِ آدَمَ وَ أَلْفَ أَلْفِ عَالَمٍ وَ أَنْتَ وَ اللَّهِ فِي آخِرِ تِلْكَ الْعَوَالِمِ .»‏
خدایرا سوگند که خدای، هزار هزار آدم و هزار هزار عالم آفرید در حالی که به خدا قسم، تو در ‏پایان این عوالم قرار داری!‏
نیز مرحوم صدوق در كتاب خصال، ج 2، ص 359 از امام باقر(ع) روايت كرده كه فرمود: خداى ‏عز وجل از روزى كه زمين را آفريده، هفت عالم را در آن خلق (و سپس منقرض كرده است) كه ‏هيچ يك از آن عوالم از نسل آدم ابوالبشر نبوده‏اند و خداى تعالى همه آنها را ازپوسته روى زمين ‏آفريد و نسلى را بعد از نسل ديگر ايجاد كرد و براى هر يك، عالمى بعد از عالم ديگر پديد آورد تا ‏در آخر، آدم ابوالبشر را بيافريد و ذريه‏اش را از او منشعب ساخت...، (ترجمه تفسيرالميزان، ج 4، ‏ص 221 -231)‏
مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع يَقُولُ لَقَدْ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِي الْأَرْضِ مُنْذُ خَلَقَهَا سَبْعَةَ ‏عَالَمِينَ لَيْسَ هُمْ وُلْدَ آدَمَ خَلَقَهُمْ مِنْ أَدِيمِ الْأَرْضِ فَأَسْكَنَهُمْ فِيهَا وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ مَعَ عَالَمِهِ ثُمَّ ‏خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ أَبَا هَذَا الْبَشَرِ وَ خَلَقَ ذُرِّيَّتَهُ مِنْهُ ...‏
بر اساس این روایات شما اگر الواح گلی از یک میلیون سال پیش هم بیابید می توان آن را به ‏آدمیان قبل از حضرت آدم علیه السلام نسبت داد و مشکلی پدید نمی آید.‏
در باره تردید شما در این که آیا اصولا پیامبران بزرگی همچون موسی، یوسف و ابراهیم علیهم ‏السلام وجود داشته اند یا خیر؟ به نظر می رسد مباحث مهم تری هم برای اثبات وجود دارند که ‏اگر برای شما ثابت شوند آنگاه به تبع این موارد هم ثابت خواهند شد. ‏
خادم کوچک قرآن مجید: 20 اسفند 1387‏

آقای لطیفی، از نظر قرآن همه انسانهای فعلی از نسل آدم و حوا هستند یا نه؟ اگر هستند که حرف فرشاد تایید می شود و اگر نیستند از یک طرف آیاتی در دفاع از اینکه نیستند بیاورید دیگر آنکه کل کتب تعلیمات دینی و.. را تغییر دهید و اعلام کنید که تمام تفسیرهای سنتا موجود در باب آدم و حوا و اینکه ما همگی از نسل آدم و حوا هستیم اشتباه بوده است. در ادامه بیان کنید که چرا قبل از نظریه داروین و حتی تا چند ده سال پیش همه تفسیرها، همه آدمهای فعلی را از نسل آدم وحوا دانسته اند و هیچ کس در این باره شک نکرده بود؟

جناب لطیفی
شما واقعاً حرفای علامه مجلسی رو قبول دارین؟
مگه این خدای شما بیکاره که هی آدم بیافرینه؟ مگه می خواد چیزی رو آزمایش کنه که آدمهای مختلف بیافرینه؟
ج

بسم الله الرحمن الرحيم
آقایان علی و فرشاد
پایگاه اطلاع رسانی مؤسسه جهانی سبطین در این باره می نویسد: «و اذ قال ربک للملائکة انّی ‏جاعل فی الارض خلیفة ، قالوا اتجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدماء و نحن نسبّح بحمدک و ‏نقدّس لک ، قال انّی أعلم ما لا تعلمون﴾ (سوره بقره : آیه 30)‏
هنگامیکه را پروردگارت به فرشتگان گفت: من به روی زمین جانشینی قرار خواهم داد ، فرشتگان ‏گفتند: آیا کسی را در آن قرار می دهی که فساد و خونریزی کند؟ حال آنکه ما تسبیح و حمد تو ‏را بجا می آوریم و تو را تقدیس می کنیم. پروردگار فرمود: من حقایقی را می دانم که شما نمی ‏دانید.‏
امام صادق علیه السلام می فرمایند: و ما علم الملائکة بقولهم ﴿أتجعل فیها من یفسد فیها و ‏یسفک الدماء﴾ لولا أنهم قد کانوا رأوا من یفسد فیها و یسفک الدماء (بحار الانوار ج 11 ص 117)‏
ملائکه از کجا می دانستند که بشر بر روی زمین به فساد می پردازد تا اینگونه از خداوند سؤال ‏کنند ؛ جز اینکه قبل از آن شاهد جنایت بشر بر روی زمین بوده اند؟
با توجه به آیه شریفه و تفسیر امام صادق علیه السلام از آن به وضوح روشن می شود که ملائکه ‏سابقه حضور انسان بر روی زمین را درک کرده اند و شاهد فساد و خونریزی های انسان بر روی ‏کره خاکی بوده اند به همین خاطر اینگونه با تعجب از خداوند سؤال می کنند. پس به این وسیله ‏ثابت می شود که پیش از آدم انسانهایی بر روی زمین زندگی کرده اند.»‏
گفتنی است روایت شیخ صدوق از نظر سندی نیز بسیار معتبر است. در ضمن، آیه و روایات بالا ‏قرنها قبل از نظریه داروین وجود داشتند. علامه مجلسی چهار قرن قبل می زیست و شیخ صدوق ‏متعلق به حدود ده قرن قبل است. ‏
جدی یا شوخی! نکند داروین نظریه خود را از اینان سرقت کرده باشد؟! به هر حال، موضوع باید ‏بررسی شود. البته این را به حساب شوخی بگذارید. بنده در باره نظریه داروین، قصد اظهار نظر ‏ندارم.‏
حضرت آدم علیه السلام پدر آدمیان فعلی است. اما این دیدگاه فرشاد را ثابت نمی کند. زیرا ‏ممکن است الواح گلی که او از آن سخن می گوید متعلق به دوره های قبلی وجود انسان روی ‏زمین بوده باشد.‏
این که هدف خدای بزرگ از آفرینش انسانها چه بوده است، خود او در پاسخ به سئوال مشابه ‏فرشتگان می فرماید من چیزی می دانم که شما نمی دانید. (سوره بقره : آیه 30) اما برای ‏مطالعه بیشتر عبارت "هدف از خلقت انسان" را در گوگل بجویید.‏

خادم کوچک قرآن مجید: 21 اسفند 1387‏

آقای لطیفی
گفته اید که حضرت آدم پدر آدمیان فعلی است اما در نظر داشته باشید که انسانهای فعلی همگی از نسل فردی در خاورمیانه آنهم چند هزار سال پیش نیستند، به عنوان مثال سرخپوستان حدود بیست هزار سال پیش به آمریکا رفتند و آدمطبق روایات یهود و.. حدود شش هزار سال پیش می زیست. نسل بشرفعلی حتی نوع خاور میانه ای آن هم سابقه ای بسیار طولانی تری دارد. از طرف دیگر چرا مفسرین قدیم هیچ یک با توجه به این روایات به نتایج شما نرسیدند؟ چرا کتب تعلیمات دینی چیز دیگری می گویند؟

جناب لطیفی
اولا در قرآن آیاتی هست که اشاره می کند انسانها همه از نسل آدم و حوا هستند. از جمله آیه 4 سوره نساء و آیه 13 سوره حجرات.
ثانیاً همانطور که گفتم جنابعالی بهتر است ابتدا بروید تورات را بخوانید. در تورات بین آفرینش آسمانها و زمین و انسان فاصله ای نیست که شما بگویید در این چند میلیارد سال خدا انسانهای مختلفی را روی زمین خلق کرده، اما 6 هزار سال پیش آدم را خلق کرده است! در روایات اسلامی هم حرف تورات تایید شده. تاریخ طبری ج 1 صفحه 11 را بخوانید. بنا به روایات خداوند آسمانها را روز 5 شنبه و انسان را روز جمعه آفرید!!
ثالثاً اگر انسانهایی که تا پیش از 6 هزار سال پیش زندگی می کردند از نسل آدم نبوده اند باید اتفاق بزرگی افتاده باشد که همگی منقرض شده اند اما نه به لحاظ تاریخی و نه به لحاظ علمی چنین چیزی نیست. ضمن اینکه در صورت بروز یک اتفاق بزرگ همه موجودات باید نابود می شدند.
توضیح علامه طباطبایی در ذیل آیه 1 سوره نساء :
و از ظاهر سياق برمى آيد كه مراد از ((نفس واحده )) آدم (عليه السلام ) و مراد از ((زوجها)) حوا باشد كه پدر و مادر نسل انسان است كه ما نيز از آن نسل مى باشيم و بطورى كه از ظاهر قرآن كريم برمى آيد همه افراد نوع انسان به اين دو تن منتهى مى شوند همچنانكه از آيات زير همين معنا برمى آيد كه : ((خلقكم من نفس واحده ، ثم جعل منها زوجها)).

بنده چند روز پیش کامنت بلند انتقادی فرستادم اما متأسفانه هنوز منعکس نشده است ! چرا نمی دانم .
=================
زمانه: دوست عزیز، زمانه از انتشار کامنت‌های بلند معذور است. می‌توانید نظر خود را بصورت خلاصه و حداکثر در دویست کلمه بفرستید. در صورت تمایل هم مقالات خودتان را به این ایمیل ارسال فرمایید.
article@radiozamaneh.com

بسم الله الرحمن الرحيم
آقایان علی و فرشاد
‏1.‏ این که بشر در خاورمیانه یا آمریکا عمری بیش از شش هزار سال دارد مبتنی بر یافته ‏های تاریخی و باستانشناسی است. از نگاه اسلامی، این یافته ها می تواند متعلق به دوران ‏پیشین حیات آدمی باشد. ‏
‏2.‏ عمر شش هزار ساله بشر فعلی از نگاه تورات، به لحاظ اسلامی معلوم نیست قابل قبول ‏باشد. بنده در نفی و اثبات آن فعلا نظری نمی دهم. چیزی که هست این است که به ‏فرض صحت، مشکلی نمی آفریند.‏
‏3.‏ نشانی تاریخ طبری را خواندم. باید عرض کنم اولا در سند این روایت تاریخی ابوهریره ‏به چشم می خورد که شیعه او را موثق نمی داند. ثانیا در صورت فرض صحت، ممکن ‏است مراد از آفرینش آدم، جنس آدم باشد نه آدم مورد نظر ما. ‏
‏4.‏ از این که با تحقیق نظراتم را نقد می کنید متشکرم. اما پیشنهاد می کنم ادامه بحث را ‏روی مسائل مهم تری که از نظر علمی هم چهره واضحتری داشته باشد ببرید.‏
خادم کوچک قرآن مجید: 22 اسفند 1387‏

با عرض سلام ، فرمودید چون کامنت بنده بلند بود آن را منعکس نکردید اما می بینم که کامنت آقای لطف علی لطیفی - که از مطلب بنده طولانی تر است - درج گردیده ! لطفا مقایسه کنید و تصمیم بگیرید . با تشکر