در چهارمین بازداشت هم خبری از تفهیم اتهام نیست

اردوان روزبه

امير شيبانی در هفت ماه گذشته بارها به نهادهای امنيتی مشهد احضار و بازجويی شده است و ماموران امنيتی و انتظامی مشهد بارها به منزل پدری وی مراجعه کرده‌اند.

در خصوص وضعیت مبهم او با مهدی رحیمی، یکی از دوستان نزدیک امیر شیبانی گفت‌وگو کرده‌ام.

آقای رحیمی، امیر شیبانی برای چهارمین بار دستگیر شده است و در حالی که یک ماه از دستگیری‏ او می‏گذرد، هنوز وضعیت روشنی ندارد و تفهیم اتهام هم نشده است. شما به عنوان یکی از دوستان نزدیک ایشان و فعال دانشجویی، می‏توانید اطلاعات بیشتری در مورد او به ما بدهید؟

آقای امیر شیبانی از فعالین ستاد دانشجویی آقای میرحسین موسوی در شهر مشهد بودند. ایشان در جریان اعتراضات مردم مشهد به نتایج انتخابات، چندین بار بازداشت شدند.

آخرین مورد بازداشت ایشان هفتم بهمن ماه بوده که علت آن هنوز روشن نیست. حتی مکان بازداشت‏ او هم تا ۲۸ بهمن که در تماسی با خانواده، اعلام کرده بود به زندان وکیل‏آباد منتقل شده، مشخص نبود.

عمده فعالیت‏های آقای شیبانی در حوزه‏ی انتخابات بود. ایشان دانشجو هستند و در برخی فعالیت‏های دانشجویی نیز حاضر بودند.

به هرحال اتهام و علت بازداشت ایشان مشخص نیست. به خصوص که در بازداشت آخر، ایشان نه در تجمعی شرکت کرده بود و نه فعالیتی داشت. صرفاً به دادگاه احضار شده بود و بعد از مراجعه، به مکان نامعلومی منتقل شد.

مادر آقای شیبانی چند روز پیش با ایشان در زندان وکیل‏آباد ملاقات داشت. آقای شیبانی در این ملاقات گفته بود که محل بازداشت خود را نمی‏شناخته و احتمالا در بازداشتگاهی خارج از مشهد نگاه‏داری می‏شده است.

امیر شیبانی؛ فعال دانشجويی شهر مشهد

آقای شیبانی برای چهارمین بار دستگیر شده است. آیا در بازداشت‏های قبلی ایشان تفهیم اتهام شده بود؟ یا پرونده‏ی مفتوحی را با حق وکیل در دادگاه دارد یا خیر؟

آقای شیبانی بار اول در مراسم چهلم، شهدای ۳۰ خرداد بازداشت و روز بعد آزاد شدند. دومین بازداشت ایشان چند روز پیش از روز قدس و هنگام پخش بیانیه‏ای برای دعوت مردم به راهپیمایی این روز صورت گرفت که حدود ۱۰ روز در زندان بود و بعد از عید فطر آزاد شد.

در حالی که آن راهپیمایی یک راهپیمایی قانونی بود و همه‏ی گروه‏ها مردم را به شرکت در آن دعوت می‏کردند و به این لحاظ این اتهام به ایشان وارد نیست که مردم را به تجمعی غیرقانونی دعوت کرده باشد.

آقای شیبانی بار سوم در روز ۱۸ آذر و دو روز بعد از شرکت ایشان در مراسم تریبون آزاد دانشجویی که به مناسبت روز دانشجو در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شده بود، بازداشت شد.

با توجه به این که این مراسم از سوی یک تشکل رسمی دانشجویی و با مجوز برگزار شده بود و هم‏چنین فراخوان‏ها و بیانیه‏های رسمی‏ای برای شرکت در این مراسم در دانشگاه پخش شده بود، این بازداشت ایشان هم سؤال برانگیز است.

بازداشت چهارم هم همان‏طور که اشاره کردم، روز هفتم بهمن و در پی احضار و مراجعه‏ی ایشان به دادگاه صورت گرفت. در ارتباط با اولین دستگیری، ایشان دادگاهی شده بود و به ۵۰۰هزار تومان جریمه بدل از حبس محکوم شد. در ارتباط با روز دانشجو نیز چهارشنبه و پنجشنبه‏ی هفته‏ی پیش دادگاه ایشان برگزار شد، اما هنوز حکمی صادر نشده است.

اخبار رسیده از مشهد حاکی از دستگیری گسترده‏ی شهروندان مشهدی بعد از مراسم ۲۲ بهمن بود. ظاهرا تعدادی از این افراد آزاد، اما بخش دیگری هنوز در زندان هستند و برخی از آنان هنوز تفهیم اتهام هم نشده‏اند. چه اطلاعاتی از این دستگیرشدگان در دست هست؟

عمده‏ی دستگیرشدگان مشهد در مراسم ۲۲ بهمن، از مردم عادی شهر بوده‏اند. معمولا پیش از چنین مناسبت‏هایی، فعالین شناخته‏ شده‏ی شهر مشهد به دادگاه احضار و یا تهدید می‏شوند یا آن‏ها را در روز مراسم در بازداشت نگاه می‏دارند. لذا فعالین شناخته شده در میان بازداشتی‏های‏های روز ۲۲ بهمن نبودند.

تا آن‏جایی که اطلاع داریم و شاهدان عینی گزارش کرده‏اند، حدود ۱۰۰ نفر در آن روز بازداشت شده‏اند. تعدادی از این افرادهنوز در بازداشت به سر می‏برند، خانواده‏های آنان در مقابل کوی پلیس مشهد، پی‏گیر وضعیت بستگان خود هستند. اما تعداد این افراد و اسامی آنان هنوز مشخص نشده است.

به نظر می‏رسد که تشکل‏های دانشجویی در مشهد در محاق و فشار جدی قرار دارند و کوچک‏ترین حرکت و تجمعی در دانشگاه‏های مشهد با برخوردهای شدید مواجه شده است. آیا واقعا تمام فعالین دانشجویی مشهد شناسایی شده و از شرکت و حضور جدی آنان در چنین تجمعاتی جلوگیری می‏شود؟

اعتراضات در سطح دانشگاه‏ها که خیلی وسیع بوده است و تقریباً تمام دانشگاه‏های مشهد بعد از انتخابات، حداقل یک بار برنامه‏های اعتراضی داشته‏اند. اما در مواردی که تجمع و راهپیمایی در سطح شهر است، فعالین شناخته‏ شده یا با تهدید روبرو می‏شوند و یا خودشان با توجه به این که به محض حضور دستگیر می‏شوند، ترجیح می‏دهند شرکت نکنند.

دانشگاه‏ها هم همان‏طور که اخبار آن منتشر شده است، خصوصاً دانشگاه فردوسی و دانشگاه آزاد چندین تجمع گسترده و چند هزار نفره برگزار کرد‏ه‏اند.

در یک مورد دانشجوی پیام نور مشهد، هنگام حضور آقای رسایی اعتراضاتی به ایشان و مواضع‏شان در حمایت از دولت احمدی‏نژاد داشتند. دانشگاه خیام و سجاد مشهد هم در اعتراض به وقایع دانشگاه آزاد و حمله‏ی انصار به این دانشگاه، اعتراضاتی برگزار کردند.

این مراسم‏ها و تجمعات اعتراضی معمولا با بازداشت‏های گسترده همراه بوده است. هم‏چنین طی هفت ماه اخیر تقریبا در تمام دانشگاه‏های مشهد احکام گسترده‏ی محرومیت از تحصیل، اخراج، تعلیق، محرومیت از خوابگاه و… برای دانشجویان صادر شده است.