جزای رابطه با یک دختر اعدام نیست

اردوان روزبه

مصلح زمانی نوجوانی کرد بود که به اتهام رابطه‌ی نامشروع با دوست‌دخترش دستگیر شد و بعد از شش سال زندان و انتقال از سنندج به کرمانشاه، اعدام شد.

برخی اظهارات اشاره دارد که او به دلیل درشتی با ماموران بیسج، که دستگیرش کرده‌اند، و هم‌چنین قاضی پرونده، این گونه در موردش اجرای حکم شده است تا «عبرت سایرین» شود.

کاوه کرمانشاهی، سخن‌گوی سازمان حقوق بشر کردستان، در پاسخ به این سوال که چرا اعدام مصلح زمانی بی اطلاع قبلی صورت گرفته، می‌گوید:

خبر تعیین زمان اجرای حکم اعدام مصلح زمانی از روزهای قبل از اجرای حکم به صورت گسترده‏ای در سایت‏های اینترنتی و از طریق منابع خارج از کشور منتشر شد؛ اما به صورت رسمی نبود.

هرچند گستردگی انتشار خبر خیلی زیاد بود، اما متاسفانه به خاطر عدم امکان تماس با وکیل مصلح زمانی و یا حتی خانواده‏ی او، ما و افراد دیگری که در داخل فعالیت می‏کنند، نمی‏توانستیم راحت به صحت و سقم خبر اعتماد کنیم.

البته پی‏گیری‏هایی نیز انجام شد، بیانیه‏هایی هم منتشر شده بود و دیروز سازمان عفو بین‏الملل نیز در بیانیه‏ای خواستار توقف اجرای این حکم شده بود که متاسفانه هیچ‏کدام به نتیجه نرسید.

در خبر منتشره آمده است که مصلح زمانی همراه تعدادی دیگر، در زندان دیزل‏آباد کرمانشاه، ساعت چهار صبح روز پنجشنبه ۲۶ آذر اعدام شده است.

به علت عدم امکان دسترسی به وکیل مصلح زمانی، نتوانسته‏ایم صحت و سقم علت دستگیری و اعدام او را به طور کامل تایید کنیم، اما آن‏گونه که در اخبار منتشر شده است، اتهام آقای زمانی داشتن رابطه‏ی نامشروع بوده و این رابطه منجر به صدور حکم اعدام برای او شده است.

رابطه‏ی نامشروع در دستگاه قضایی ایران منتهی به اعدام نمی‏شود؛ ممکن است جزییات بیشتری را راجع به این موضوع برای‌مان توضیح دهید؟

کاملا درست است؛ مطابق قانون مجازات اسلامی، رابطه‏ی نامشروع و رابطه‏ی جنسی دو نفر، تنها در صورتی که زنا باشد، حکم‏ اعدام و یا سنگسار دارد.

اما در مورد مصلح زمانی این رابطه نمی‏توانسته شکل زنا داشته باشد چون هیچ‏کدام از طرفین، ازدواج نکرده بودند. فرد دوم نیز شخصی نبوده که ذاتاً به ایشان حرام باشد و حکم زنا را به خود بگیرد. این عمل در چهارچوب اعمال منافی عفت و جرایم خلاف عفت و اخلاق عمومی می‏گنجد که در هیچ‏کدام از مواد قانون مجازات اسلامی، برای آن حکم اعدام در نظر گرفته نشده است.

این را هم در نظر بگیریم که مصلح در زمان ایجاد این رابطه ۱۷ سال داشته و زیر سن قانونی بوده است.
هم‏چنین خانمی که با مصلح ارتباط داشته، رسما به قاضی و دادگاه رضایت‏نامه‏ی کتبی‏ ارائه داده است. یعنی این جنبه‏ی مساله هم که این رابطه با زور صورت گرفته باشد و تجاوز محسوب شود، صدق نمی‏کند. این خانم رضایت‏نامه‏ی خود را مبنی بر این که این رابطه، رابطه‏ای دو طرفه بوده و نه رابطه‏ای فقط از طرف مصلح، به دادگاه ارائه داده است.

با توجه به این رضایت‏نامه، نمی‏توان این رابطه را مشمول موادی از قانون مجازات اسلامی دانست که موجب حکم اعدام بشود. بلکه در چهارچوب همان جرایم خلاف عفت عمومی می‏گنجد که حکم آن شلاق است.

برخی منابع می‏گویند که علت اعدام مصلح، پرخاش‏جویی یا درشتی‏ای بوده است که او در برابر قاضی یا نیروهای بسیج از خود نشان داده. آیا چنین نکته‏ای در پرونده‏ی مصلح وجود داشته؟

به این دلیل که نتوانسته‏ایم هیچ ارتباطی با وکیل پرونده و یا خانواده‏ی مصلح برقرار کنیم، خیلی راحت نمی‏توانم در مورد این اخبار نظر بدهم.

البته این مساله را ما هم در اخبار منتشره دیدیم که قاضی پرونده و نیروهایی که مصلح را دستگیر کرده‏اند، روی مجازات و اعدام او خیلی مصر بوده‏اند تا این که کسی جرأت تکرار چنین برخوردهایی را نداشته باشد. اما این که تا چه اندازه نظرات شخصی یا سلیقه‏ای در صدور این حکم تأثیر داشته را واقعا نمی‏دانم.

موضوع جالب در این پرونده این است که با وجودی که این به اصطلاح «جرم» در حوزه‏ی شهر سنندج یا نهایتاً استان کردستان اتفاق افتاده و حکم اعدام برای مصلح زمانی از سوی دادگاه سنندج صادر و در همان دادگاه نیز تایید شده، مشخص نیست که چرا مصلح را به زندان کرمانشاه انتقال داده‏اند و دادگاه کرمانشاه حکم نهایی و زمان اجرای حکم را برای او تعیین کرده است.

یعنی نکته‏ی مهم و بسیار مبهمی که در این پرونده هست و به شکلی می‏تواند به این سؤال شما هم مربوط باشد، انتقال مصلح زمانی از سنندج به کرمانشاه است؛ چه این که پرونده‏اش از دادگاه سنندج به دادگاه کرمانشاه منتقل شده و چه خود متهم، که از زندان سنندج به زندان دیزل‏آباد کرمانشاه انتقال یافته است.

می‌گویند فعالان حقوق بشر و تعداد زیادی از اعضای خانواده‏ و نزدیکان مصلح، تجمعی را در محل زندان دیزل‏‏آباد و دادگستری سنندج داشته‏اند. همین‏طور است؟

با توجه به این که خود من ساکن کرمانشاه هستم و با دوستان فعال در زمینه‏ی حقوق بشر در سنندج نیز در ارتباط‏ام، می‏توانم با اطمینان بگویم که تجمع وسیعی در هیچ‏کدام از این دو شهر برگزار نشده. اگر تجمعی بوده، از سوی اعضای خانواده‏ بوده که آن هم متاسفانه با اجرای حکم اعدام مصلح، نتیجه‏ای در بر نداشته است.

در زمینه‏ی این پرونده می‏توان به منابع خبررسانی نیز انتقاد داشت؛ با وجودی که بازداشت و دستگیری مصلح به شش سال پیش برمی‏گردد و صدور حکم اعدام برای او تازه نیست، تا کنون هیچ خبری در این زمینه منتشر نشده بود.

این برای ما خیلی جای سؤال است که چرا باید یک روز پیش از اجرای حکم اعدام، این خبر منتشر شود که متاسفانه ما نتوانستیم هیچ کاری در این رابطه انجام بدهیم.

اگر برای احسان فتاحیان، سه روز پیش از اعدام، به تایید وکیل او و با ارتباط با خانواده‏اش، توانستیم تلاش‏هایی انجام دهیم، هرچند با کمال تاسف به نتیجه نرسید، اما برای مصلح حتی آن فرصت را هم نداشتیم. خبر مربوط به او یک روز پیش از اجرای حکم منتشر شد که نتوانستیم کار زیادی انجام بدهیم.