«صاحب نشریه، به راحتی آدم را حذف می‌کند»

نیک‌آهنگ کوثر

کاریکاتور، هنر اغراق هوشمندانه شوخ‌طبعانه هر شکل است. کاریکاتور چهره، نوعی نبش قبر یک آدم زنده است. نوعی جن‌گیری مضحک است. کاریکاتوریست چهره باید بتواند روح فرد را در تصویری ساده بگنجاند.

اما لوین می‌خواست مطمئن شود که جایی کار می‌کند که به عقیده‌اش احترام می‌گذارند و کاری به کار نگاه سیاسی‌اش ندارند. او از کسانی بود که مرگ روزنبرگ‌ها در دهه پنجاه و جریان مک‌کارتیسم نگاه او را به ساختار حذفی دولت وقت منفی‌تر کرده بود.

دیوید لوین

از لوین پرسیدم آیا می‌داند چند کاریکاتور در تمام عمرش کشیده است؟

یک متخصص آرشیو به من گفته که بین شش تا هشت هزار کاریکاتور کشیده‌ام، ولی خودم دو تا سه هزار از کاریکاتورهایم را در اختیار دارم. دلیلش هم این است که وقتی وارد این حرفه شدم، سردبیران احساس می‌کردند که می‌توانند طرح‌ها را داشته باشند، به همین دلیل تعداد کمی از کارهایم اینجا هستند.

یکی از نکات شاخص تکنیکی کار شما، هاشورهایتان است. این هاشورها چگونه به کمک‌تان آمده تا شخصیت افراد را عیان کنید؟

بگذار یک نکته را در‌باره هاشورهایم بگویم. هاشور امکان ایجاد تونالیته‌های مختلف را به من می‌دهد، اما چیزی که حالم را اندکی می‌گیرد، هنگام کشیدن کسانی است که موهای تیره دارند! باید ساعت‌ها هاشور بزنم! و هنگام هاشور زدن، اگر خطایی بکنم، محو کردن و پاک کردن هاشورها از کاغذ بسیار دشوار است.

ولی وقتی آدم‌های بلوند را می‌کشم کارم راحت است! اما سنت کاریکاتور کشیدن خود زیبایی‌های خاص خودش را دارد و باعث می‌شود مسیرهای جدیدی را تجربه کنی. من به این فکر کرده‌ام که کاریکاتور را با رنگ و روغن هم تجربه کنم، ولی اندکی برایم سخت است.

چه شد که این گوشه دور از شلوغی منهتن را برای کار انتخاب کردید؟ در منزل خودتان؟

هیچ‌وقت نزدیک به کل جماعت ناشر و همکاران بخش‌های گرافیک و مهمانی‌های جورواجور نشریات نبودم، من در بروکلین بودم که با منهتن فاصله دارد، که به خاطر نوع ترکیب جمعیتی و طبقه کارگری‌اش، تفاوت بزرگی با منهتن از نقطه نظر سیاسی هم دارد و این چیزی بود که واقعاً به آن احتیاج داشتم.

شما یک کمونیست بودید، فضا برای یک کمونیست که غیر خودی و بیگانه هم فرض می‌شد در دهه پنجاه یا شصت چگونه بود؟

فضای وحشتناکی بود. به‌خصوص برای بازیگران سینما و تئاتر. من خیلی‌ها را می‌شناختم که در این محله در حوزه‌های فیلم‌سازی فعال بودند، ولی به همدیگر عمداً محل نمی‌گذاشتند. یعنی سعی می‌کردند همدیگر را نادیده بگیرند.

از آثار دیوید لوین / منبع

لوین برایم گفت چه احساسی نسبت به اعدام روزنبرگ‌ها داشت که جزو کمونیست‌های شاخص دهه پنجاه بودند و همیشه خود را همسو با آن‌ها می‌دانسته. در فضای آن زمان، ادامه کار به عنوان یک کمونیست بسیار سخت بوده اما شاید همین فاصله‌ای که لوین از دفتر نشریات می‌گرفته، عاملی بوده که کسی کاری به کارش نداشته باشد.

چند ماه پیش مجله ونیتی فر گزارشی در مورد شما منتشر کرد که نشان از قطع همکاری‌تان با مجله بررسی کتاب نیویورک داشت. علت این قطع همکاری چه بود؟

نمی‌توانم یک خط بکشم بدون آن‌که انتهای خط از کنترلم خارج نشود. طبیعت راه خودش را برای سخت‌تر کردن کار دارد. من نمی‌توانم نقاط مورد نظرم را پیدا کنم، نمی‌توانم خطوط محکمی را که لازم دارم بکشم.

لوین به خاطر کم سو شدن چشمانش و از کار افتادگی نسبی دستش دیگر نمی‌تواند در مقیاس کوچک کار کند و این روزها هر از گاهی با گروهی از دوستان در استودیوی خانگی‌اش نقاشی‌های رنگ و روغن می‌کشد، که البته باز هم مطمئن نیست تا کی می‌تواند این روند را ادامه دهد. او ادامه می‌دهد:

گاهی به نقطه‌ای می‌رسی که به سادگی می‌گویی، من نمی‌توانم!‌

خیلی‌ها فکر می‌کردند که لوین به خاطر نگاه چپ، می‌تواند با دموکرات‌ها نزدیک‌تر باشد، اما بعضی از خانواده‌های معروف دموکرات میانه خوبی با او نداشتند، از جمله کندی‌ها:

کندی‌ها توسط مردم تبدیل به بت شده بودند. جان اف کندی فقط یک آدم با یک کپه مو روی سرش بود. او کار خاصی نکرد، عملاً فرصت نکرد کاری کند. در خانواده کندی، همه هوای همدیگر را دارند. من آن سال‌ها کاریکاتوری از رابرت کندی کشیده بودم که تردیدش نسبت به ورود به رقابت‌های ریاست جمهوری را نشان داده بودم.

کندی‌ها از کار من خوششان نیامده بود. اتل کندی، خواهر رابرت یکی از دوستانم که بعضی از کاریکاتورهایم از اعضای خانواده را داشت را به نحوی دوستانه تهدید کرده بود که باید آن کاریکاتورها را دور بیاندازد.

خانواده کندی یک تورنمنت تنیس برگزار می‌کردند که حرفه‌ای‌ها و آماتورهایی مثل من به آن راه می‌یافتند، اما هیچ‌گاه از من دعوت نشد. از یکی از دوستان مشترک پرسیدم که چرا مرا به این رقابت‌ها راه نمی‌دهند، او تلاش زیادی کرد اما نهایتاً با مخالفت و خشم اتل کندی روبه‌رو شد.

از آثار دیوید لوین / منبع

این سوال همیشه مطرح بوده که آیا دیوید لوین سانسور هم شده است؟

یک مسأله با نیویورکر داشتم، از من خواسته شده بود که طرحی برای این مجله در‌باره مذاکره محمود عباس و شارون بکشم. مدتی بعد یک پیام از مدیر هنری آنجا دریافت کردم که پیشنهاد می‌کرد گروهی سیاه‌پوش با نقاب پشت سر محمود عباس بکشم که دارند تیراندازی هوایی می‌کنند.

گفتم ایرادی ندارد، و این آدم‌ها را کشیدم، اما در سوی دیگر شارون را کشیدم که بمب دستش بود. ولی آن‌ها بمب‌ها را برداشتند. چون مدیر هنری نیویورکر، طرفدار اسرائیل بود. ایرادی هم ندارد، اما باید می‌گذاشت کار منصفانه بماند. اگر قرار است از یک طرف انتقاد کنی، باید بتوانی طرف دیگر را هم نقد کنی. ولی در این کشور وضع اینچنین نیست.

وقتی مدیر هنری نیویورکر از من خواست که بمب‌ها را بردارم، گفتم این‌ها بمب‌های کارتونی هستند. من حتی مثل گویا، نقاش اسپانیایی فضای خون و خونریزی را نمایش ندادم، کاری کردم در مقیاس طنز ترسیمی...

هیچ‌وقت باورم نمی‌شد که کار دیوید لوین سانسور شود!

این بر می‌گردد به این‌که چه کسی صاحب نشریه باشد. او قدرت دارد و چیزی را منتشر می‌کند که می‌خواهد، آن‌ها به همین راحتی تو را حذف می‌کنند. من قدرتی را که مردم خیال می‌کنند ندارم! مردم فقط طرح‌ها و نقاشی‌ها و چاپ مجدد آثار را می‌بینند.