مادران سکوت، مادران اعتراض

اختر قاسمی

مادران عزادار، زنانی هستند که فرزندانشان را در جنبش اعتراضی اخیر از دست داده‏اند و حتا حق گریه کردن با آرامش و بدون ترس و دلهره را بر مزار فرزندانشان ندارند.

دنیا ولی ‏اوغلی، از اولین حامیان و پشتیبانان این حرکت است. او در پاسخ به سوال من که چه عاملی باعث شد اقدام به چنین حرکتی در شهر کلن بکند، گفت:

عکس‌ها: اختر قاسمی

ایده‏ی من، در ابتدا حمایت از مادران عزادار نبود. هفته‏ی اول بعد از انتخابات و حوادثی که در پی آن پیش آمد، پیشنهاد تداوم کار را به کمیته‏ای که در شهر کلن در این ارتباط حرکت می‏کند، بردم. پیشنهادم این بود که روزهای شنبه و یا یک‌شنبه که توریست‏ها برای شرکت در مراسم دعا به کلیسا می‏روند، در مقابل کلیسا جمع شویم و به این شکل حضور خودمان را نشان بدهیم که بنا به دلایلی به این پیشنهاد توجه نشد.

اما هفته‏ دوم حوادث ایران که از تجمع مادران عزادار در ایران باخبر شدم، بلافاصله این ایده را گرفتم. چرا که در فرهنگ مبارزاتی جنبش زنان، شکل آشنایی از مبارزه است؛ نمونه‏ی آن جنبش زنان شیلی در کودتای پینوشه بود و مادران سیاه‏پوشی که دنبال بچه‏های‏شان می‏گشتند، جنبش زنان یونان و… در مجموع در آمریکای لاتین، جنبش زنان، جنبشی مداوم، پی‏گیر و با عزم و اراده بوده که به ثمر هم رسیده است.

علاوه بر این، وقتی که مادران صلح، زنان کمپین، جنبش زنان و ان‏جی‌ا‏وهای مختلف در ایران، چنین تجمعی را اعلام کردند، به فکر ایجاد حرکتی در حمایت از مادران عزادار افتادم. با زنان فعال شهر نیز که طرح کردم، با استقبال خیلی زیادی از طرف آنان مواجه شد.

بعد هم قرار گذاشتیم که حرکت‏مان کاملاً زنانه باشد و همان فرمی را که در ایران پیش می‏رود، به خود بگیرد. در ایران مادران عزادار به سوگ می‏نشینند، ما زنان ایرانی نیز پشتیبان این مادران هستیم و با این اسم فعالیت می‏کنیم.

این یکشنبه که گذشت، سومین هفته‏ی تجمع ما بود. هفته‏ی اول زیر رگبار باران، بیست نفر جمع شدیم. هفته‏ی پیش سی و هشت نفر و امروز چهل و یک نفر حضور داشتیم. فکر می‏کنم، حرکت‏مان تداوم خواهد داشت و تعدادمان هم بیشتر خواهد شد.

با این‌که دور از ایران هستیم، اما دلمان آن‏جاست. آدم نمی‏تواند ببیند و بشنود در ایران چه می‏گذرد و در خانه‏اش با آرامش بنشیند. گرچه این‏جا آزادی هست، گرچه این‏جا می‏توان خیلی کارهای دیگری انجام داد، ما فکر می‏کنیم تنها کاری که می‏توانیم بکنیم این است که با مادرانی که در آن تنگنا حتا نمی‏توانند برای بچه‏های‏شان عزاداری کنند. این خیلی سخت است! خیلی سخت است که آدم عزیزش را از دست بدهد و اجازه نداشته باشد، برایش گریه کند.

ما اعتقاد داریم، جنبشی که در ایران دارد پیش می‏رود، به نتیجه‏ی خوبی خواهد رسید و کاری که دارند می‏کنند، در تمام دنیا اثر خواهد گذاشت.

می‏توانم بپرسم چند سالت است؟

بیست و سه سال.

چه چیزی صبح یک‌شنبه، تو را به تجمع مادران عزادار کشانده است؟

خیلی از این حرکت در ایران و از این‌که مادران جمع شده‏اند و حرکتی زنانه‏ به راه انداخته‏اند، خوشم آمد. در کلن هم در حمایت از آن مادران جمع شده‏ایم. از این‌که زنان جمع شده‏اند و فقط جنبش زنان است، خوشم آمد و دوست داشتم من هم به عنوان یک زن جوان حتماً شرکت داشته باشم.

آلمانی‏ها چه برخوردی با شما داشتند؟

برخورد خاصی با ما جوان‏ها نداشتند. اما مردم خیلی کنجکاو شدند. برایشان جالب بود. می‏خواستند بدانند اصلاً موضوع چیست و این اکسیون مردم را زیاد جذب می‏کرد.

فکر می‏کنی، چنین حرکتی بتواند موثر باشد؟

حتماً، چون یک نوع مبارزه و همبستگی تازه است. به خصوص برای غیرایرانی‏ها که تا به حال ما را نمی‏شناختند، می‏تواند چیز تازه‏ای باشد و توجه‏شان را جلب کند.

با نگار، یکی دیگر از شرکت کنندگان گفت و گو می‌کنم.

نگار چند سالت بود که به آلمان آمدی؟

هشت سالم بود.

چه چیزی تو، یک زن جوان بیست و شش ساله را به جمع مادران عزادار کشانده است؟

باور دارم که زنان در تمام دنیا، می‏توانند هم دنیا را عوض کنند، هم مبارزه کنند و هم کمک کنند. دنیا در دست خانم‏ها است. خیلی خوش‏حال هستم که مخصوصاً در ایران، زنان بلند شدند، صدای‏شان را در تمام دنیا پخش کردند و گفتند که دیگر این‏طوری نمی‏توانند ادامه بدهند.

به همین خاطر، فکر می‏کنم خیلی مهم است که ما یک‌شنبه‏ها به اینجا بیاییم، از زنان ایران حمایت کنیم و به دنیا نشان بدهیم که زنان ایرانی چقدر نیرو دارند و واقعاً می‏توانند دنیا را عوض کنند.

آیا آلمانی‏ها به سراغتان آمده‏اند که علت جمع شدنتان را بپرسند و یا حمایت کنند؟

بله، همین یک‌شنبه هم چند آلمانی آمدند پرسیدند. برایشان خیلی جالب بود، در میان دوستان غیر ایرانی‏ام هم می‏بینم که برایشان جالب است و خیلی هم حمایت می‏کنند. همه‏ی آن‏ها هم امیدوارند و آرزو می‏کنند که این حرکت در ایران به نتیجه‏ی خوبی برسد.

به عنوان یک دانشجو، برخورد دانشجویان را با مسایل ایران چگونه می‏بینی؟

در دانشگاه بن که من هستم، برای دانشجویان آلمانی و غیرایرانی جنبش اخیر ایران خیلی جالب است. مرتب در این باره با من صحبت می‏کنند. ما هم سعی می‏کنیم، روزهای خاصی را برای این کار اختصاص بدهیم که دانشجویان علاقه‏مند بتوانند بیایند از اوضاع ایران بپرسند و اطلاعات بگیرند.

پیام و یا حرفت برای هم سن و سال‏های خودت در ایران چیست؟

من دو ماه پیش ایران بودم و جوانان ایرانی را دیدم. الان هم خیلی خوشحال هستم که آن‏ها برای افکار و ایده‏هایی که دارند، مبارزه می‏کنند. امیدوارم جوانان ایرانی در آلمان هم بلند شوند، مبارزه کنند، کمک کنند، حمایت خودشان را ازجوانان داخل ایران نشان بدهند و انرژی‏ای که این‏جا دارند، به ایران بفرستند.