«مهم‌ترین تغییر کروبی بازگشت به برنامه‌محوری است»

مریم محمدی

صحنه‏ی انتخابات ریاست جمهوری دوره‏ی دهم در ایران، هم‏چنان کم‏خبر اما سنگین است. در حالی که بسیاری از اخبار و شایعات از جبهه‏‏‏ی اصلاحات، مبنی بر این بود که آقای خاتمی روز چهارشنبه، نهم بهمن ماه، وعده‏ی اعلام کاندیداتوری خود یا آقای موسوی را عملی خواهد کرد، تنها خبری که بعدازظهر این روز روی خبرگزاری‏ها قرار گرفت، این بود که آقای خاتمی اعلام وعده‏ی خود را یک هفته به تعویق انداخته است.

در باره‏ی فضای جدید و احتمالات تازه، با آقای اسماعیل گرامی‏مقدم، سخن‏گوی «حزب اعتماد ملی» که آقای مهدی کروبی، دبیر کل این حزب را رسماً به عنوان نامزد ریاست جمهوری دوره‏ی دهم معرفی کرده‏اند، گفت‌و‏گو کرده‏ام.

از ایشان می‏پرسم، اکنون صحنه‏ی انتخابات را چگونه می‏بینند؟

چند ماه پیش ما نامزد انتخاباتی حزب، جناب آقای مهدی کروبی را مطرح کردیم. طی این چند ماه شخصیت‏های مختلف اعلام حمایت کرده‏اند و ستاد انتخاباتی‏مان در حال شکل‏گیری است. یک سفر انتخاباتی هم به کردستان داشتیم و سفر آتی‏مان به استان خوزستان، خطه‏ی زاگرس، خواهد بود.

صحنه را در بخش دیگر اصلاح‏طلبان چگونه می‏بینید؟

در بین اصلاح‏طلب‏ها، هنوز تا الان که دارم با شما صحبت می‏کنم، آمدن یا نیامدن جناب آقای سید محمد خاتمی در هاله‏ای از ابهام است. زمانی که ایشان نظرش را اعلام کند، هم در صورتی که تشریف بیاورد ـ که برای ما خیلی محترم هم است ـ و هم اگر تشریف نیاورد، برنامه‏های خاصی داریم.

قاعدتا اگر جناب آقای خاتمی در فضای انتخاباتی حضور پیدا نکند، بستر بسیار مناسب و فرصت خوبی پیش خواهد آمد که با دوستان دیگرمان، در احزاب گوناگون کشور وارد مذاکره شویم. قطعاً با دوستان‏مان در «حزب مشارکت» و «مجاهدین انقلاب اسلامی» هم وارد مذاکره برای ائتلاف روی نامزدی آقای کروبی، خواهیم شد.

همان‏طور که گفتید، حضور آقای خاتمی هنوز در هاله‏ای از ابهام است، اما چند بار تاکید کرده‏اند که یا خود ایشان یا آقای موسوی در صحنه‏ی انتخابات حضور پیدا می‏کنند. بر این مبنا، اگر فرض کنیم که نیامدن ایشان مساوی است با حضور آقای موسوی، در آن صورت برنامه‏ی شما چه خواهد بود؟

تا کنون که هیچ نامزدی اعلام نشده است. فعلا فقط آقای خاتمی امکان حضور جناب آقای مهندس موسوی را مطرح کرده‏ است. آقای مهندس موسوی برای ما عنصرعزیز، شناخته‏ شده و قابل احترامی است. اما آن‏چه مسلم است، بسیاری از نیروها، قبل از اعلام آقای خاتمی، به آقای کروبی گرایش پیدا خواهند کرد، برخی از گروه‏ها هم طی مذاکراتی که خواهیم داشت، متمایل خواهند شد از نامزدی آقای کروبی حمایت کنند. ما فعلا روی قطعیات بحث می‏کنیم.

ولی، آقای خاتمی هم به این مساله قطعیت داده‏ است که یا خود ایشان یا آقای موسوی، کاندید خواهند بود.

جناب آقای موسوی، تا کنون هیچ‏گونه اظهارنظری نکرده است. بنابراین احتمال ورود ایشان به صحنه‏ی انتخابات برای ما خیلی ضعیف است. زمانی که ایشان مطرح کرد که حضور خواهد داشت، شرایط را خواهیم سنجید.
اما آن‏چه که مسلم است، آقای کروبی در دور گذشته بیش از ۵ میلیون رأی آورد که نشان می‏دهد ایشان در بین نامزدهای اصلا‏ح‏طلب، بیشترین آرا را کسب کرده‏ است. بنابراین، با شرایطی که ایشان دارد، به همان فعالیت‏های انتخاباتی خود ادامه خواهند داد.

تصورم این است که اگر جناب آقای خاتمی در انتخابات حضور پیدا نکند، اجماع حداکثری روی آقای کروبی خواهد بود.

بنا بر آن‏چه آقای خاتمی تا کنون بروز داده‏ است، هرچند از حضور صددرصدی صحبت نمی‏کند، اما از کنار رفتن هم حرف نزده‏ و حضور آقای موسوی را در صورت نیامدن خود قطعی اعلام کرده‏‏ است.

آیا ممکن است علت این مساله، حملاتی باشد که آقای کروبی به اصلاح‏طلبان کرده‏‏ و هرچند خود آقای خاتمی بخواهد با آقای کروبی کنار بیاید، می‌داند که اصلاح‏طلبان رادیکال که بارها مورد حمله‏ی آقای کروبی بودند، از رأی دادن به ایشان اجتناب خواهند کرد و شاید فکر می‏کند، آقای موسوی می‏تواند با آقای کروبی کنار بیاید.

ابتدا، قسمت اول را اصلاح کنم که آقای کروبی هرگز حملات شدید به اصلاح‏طلبان رادیکال (به فرموده‏ی شما) نداشته است. بلکه انتقادهایی را ابتدا از آن‏ها مطرح کرد. دلایل ائتلاف را از آقای کروبی خواستند، ایشان هم پاره‏ای توضیحات را داد. فقط همین و بس. اما اگر این گلایه‏مندی دوستان باشد، قطعا در جای خود شایسته‏ی بحث و بررسی است.

از طرف دیگر، فکر نمی‏کنم آقای خاتمی به این دلایل مهندس موسوی را مطرح کرده باشد. خود آقای خاتمی هم خیلی جاها به دوستان خود نقد داشته است. فکر می‏کنم دلایل دیگری وجود دارد که من از آن‏ها بی‏اطلاع هستم. اما آن‏چه مسلم است، خود آقای مهندس موسوی تا کنون، هیچ‏‏گونه اظهارنظری نکرده، آقای خاتمی ایشان را مطرح کرده است.

برنامه‏ی انتخاباتی آقای کروبی به شکل کامل، کی منتشر خواهد شد؟

مقداری که جلو برویم، برخی از رقبا و نامزدها مشخص می‏شوند. زمانی که آرایش نامزدها کاملا روشن شد، برنامه‏های خود را ارائه خواهیم داد.

شما به عنوان فردی نزدیک به آقای کروبی در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی با حضور آقای کروبی و با ریاست جمهوری ایشان، مشخصا چه چیزهایی در جامعه تغییر خواهند کرد، به چه نکات مهمی اشاره خواهید کرد؟

آقای کروبی اعلام کرده است که برای تغییر شرایط موجود، بعد از انتخابات با خرد جمعی وارد عمل خواهد شد. یکی از مهم‏ترین اتفاقاتی که خواهد افتاد و پی‏گیری خواهد شد، بازگشت به برنامه‏محوری است. در دولت نهم آن‏چه که مورد انتقاد و واضح و مشخص است، انحراف از برنامه است.

جناب آقای کروبی رییس مجلس ششم بود، مجلسی که «برنامه‏ی چهارم توسعه» را تصویب کرد. اما این برنامه انحرافات زیادی پیدا کرد. بنابراین، آقای کروبی قطعا تلاش خواهد کرد جهت‏گیری دولت را به سوی برنامه‏محوری تغییر بدهد.

یکی از لوازم و اولویت‏های برنامه‏محوری ایجاد سازمان‏هایی است که توسط دولت نهم منحل شده‏اند. مثل احیای «سازمان‏ برنامه و بودجه» که نبض تصمیم‏گیری اجزاء جلوبرنده‏ی کشور، توزیع منابع و برآورد هزینه‏ها است.
احیای «شورای پول و اعتبار»، «هیات امنای صندوق ارزی» و ده‌ها شورای دیگری که توسط دولت نهم برای زمینه‏سازی خروج از «برنامه‏ی چهارم توسعه» منحل شدند، در دستور کار قرار داده خواهد شد. برای بازگشت به برنامه‏محوری و به‏ویژه اجرای «برنامه‏ی چهارم توسعه»، برخواهیم گشت به ایجاد این شوراها.

در زمینه‏ی دمکراسی، چه تفاوتی با وضع موجود پیدا خواهد شد؟

حتماً همه‏ی حتی منتقدین ما در درون جریان اصلاح‏طلب‏ هم تاکید می‏کنند و بر این مطلب صحه گذاشته‏اند که در بین شخصیت‏های اصلاح‏طلب، تنها شخصیت محوری که از حقوق شهروندی دفاع مجدانه کرده، جناب آقای کروبی بوده است.

در بین حداقل، رهبران اصلاح‏طلب، کسی را نداریم که هرگاه به جای‏گاه حقوق شهروندی آسیبی رسیده، مثل آقای کروبی جلو‏دار و پیش‏آهنگ برخورد با این‏گونه رفتارهای غیرقانونی باشد.
هرگز فراموش نمی‏کنیم که آقای کروبی برای آزادی یک نماینده‏ی مجلس که منتسب به طیف مشارکت هم بود، حاضر شد صندلی ریاست را ترک کند.

یا در خصوص حکم اعدام آقای آقاجری، عضو «سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی» هیچ یک از شخصیت‏های فعال در جبهه‏ی اصلاحات در سطح آقای کروبی برخورد نکردند که از جایگاه رییس مجلس گفتند: «این حکم ننگین است.»

همواره شاهد این هستیم که آقای کروبی در دفاع از حقوق زندانیان، فعالان سیاسی، روزنامه‏نگاران با شیوه‏های خاص خود؛ با مذاکره، با لابی‏هایی که با مسئولین نظام دارند و هم‏چنین با اعلام صریح مواضع نسبت به حقوق افراد و شهروندان، در رابطه با یکی از مصادیق ایجاد دمکراسی که رعایت حقوق شهروندی است، گام‏های اساسی برداشته است.

این حرکت، حتما در صورت پیروزی آقای کروبی، در دولت ایشان نهادینه خواهد شد و از وضعیتی که فعلا در آن به‏سر می‏بریم، رهایی پیدا خواهیم کرد. این حرکت البته در چهارچوب قانون اساسی و ظرفیت‏های جمهوری اسلامی صورت خواهد گرفت.

فکر می‏کنید، مناسبات ما با امریکا به چه شکل درخواهد آمد؟

تصورم این است که با سرکار آمدن جناب آقای کروبی، اهتمام ویژه‏‏ای به مذاکرات مثبت با همه‏ی دولت‏ها، به‏ویژه وقتی دولت امریکا اعلام می‏کند، بدون قید و شرط حاضر به مذاکره با ایران است، جزو برنامه‏های دولت خواهد بود و به این مساله اهتمام خواهد ورزید.