احمد زیدآبادی: اساسنامه انجمن، دور باطل پدید آورده است

نیک‌آهنگ کوثر

با وجود شرکت ۷۶۴ عضو انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران در انتخابات امروز پنجشنبه این انجمن، در تالار کتابخانه حسینیه ارشاد، تعداد حاضران به حد نصاب نرسید و انتخابات به دور دوم کشیده شد. درباره این مسأله، با احمد زیدآبادی، عضو هیأت مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران گفت و گو کردم.

امروز در جلسه‌ی مجمع عمومی انجمن صنفی، باز مجمع به حد نصاب نرسید. علت این مسأله چیست؟

امروز حدود ۷۵۰ نفر از اعضای انجمن صنفی در مجمع عمومی مشارکت کردند که البته نصاب خیلی بالایی است.

اما به دلیل این‌که در عضوگیری انجمن، یک سلسله روال بوراکراتیک وجود دارد و بعضی از اعضایی که شاید خیلی هم در حوزه‌ی مطبوعات فعال نباشند و در این نشریات حاشیه‌ای و تخصصی مشغول هستند، عضو شده‌اند، اما معمولاً در امور مشارکت چندانی ندارند.

ظاهراً باز هم انجمن موفق نشده که این بخش از دوستان روزنامه‌نگار را وارد فعالیت کند. بنابراین به آن حد نصاب مرحله‌ی اول نرسید.

اگر همین طور نگاه کرده باشیم، در طول سال‌های گذشته جلسات انجمن به ندرت به حد نصاب رسیدند و معمولاً به جلسه‌ی دوم و سوم کشیده شده و همین هم باعث سؤال می‌شود که مشروعیت انجمن نزد اعضای آن چه می‌شود؟

من فکر می‌کنم مشروعیت انجمن خیلی به این قضیه بستگی ندارد. مشکل این است که اساسنامه انجمن بر اساس یک اساسنامه تیپ و بدون بررسی دقیق در ابتدای تأسیس انجمن، تصویب شده و این آمده حد نصاب بسیار بالایی گذاشته است. به طوری که در مرحله‌ی اول از مجمع عمومی باید نصف به اضافه‌ی یک حضور داشته باشند. در مرحله‌ی دوم، یک سوم.

برای این‌که این را تغییر بدهیم، نیاز به یک مجمع عمومی فوق‌العاده داریم که آن خودش باز نیازمند حضور دو سوم اعضا است. عملاً یک دور باطلی پدید آمده که نه می‌شود این اساسنامه را تغییر بدهی و نه می‌شود بر اساس این عمل کنی.

این‌جا قاعدتاً اگر ارگان‌های حاکم و وزارت کار علاقه‌مند به حل مشکلی بودند، می‌توانستند کمک کنند که مشکل حل بشود. اما ظاهراً آن‌ها بیشتر در پی بهانه‌جویی هستند و عملاً وضعیت را به این‌جا رسانده‌اند.

واقعیت این است که این ۷۵۰ نفری که امروز آمده بودند، اگر مرحله‌ی دوم هم امروز برگزار می‌شد، از حد نصاب هم بالاتر بود. ولی به هر حال این مشکلی است و بقیه‌ی نهادها و انجمن‌های صنفی عموماً از این مشکل برخوردارند؛ ولی آن‌ها معمولاً این اجازه را دارند که در مرحله‌ی سوم با یک حد نصاب خیلی پایین، مجمع را برگزار کنند.

انجمن هم البته بر همین اساس تا حالا چند سالی را عمل کرده است. اما ظاهراً وزارت کار حاضر نیست که با این مسأله کنار بیاید.

من تصور می‌کنم که تشکیل یک مجمع فوق‌العاده با توجه به این تصویری که الان انجمن دارد، کار ساده‌ای که نباشد هیچ، تقریباً غیر ممکن باشد. در واقع انجمن باید یک نوع بوروکراسی‌زدایی در روند عضوگیری کند.

احمد زیدآبادی، عضو هیأت مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران

از طرفی برای روزنامه‌نگارانی که مشهور هستند و معمول هستند و همه آن‌ها را می‌شناسند، یک سلسله مقرراتی است که این‌ها باید از سال‌های قبل مطالبی را ارائه کنند و آن‌ها معمولا علاقه‌مند به این کار نیستند؛ چون فکر می‌کنند به اندازه‌ی کافی از شهرت برخوردار هستند.

این‌ها نیامدند؛ اما کسانی که حاشیه‌ای‌تر بودند و توانستند در مطبوعات مختلف، این‌جا و آن‌جا، مطالبی را بنویسند و آن‌ها را جمع‌آوری و ارائه کنند، آن‌ها عضو شدند.

من فکر می‌کنم که باید در این روند یک مقدار تجدید نظر بشود. وگرنه با وضعیت فعلی من فکر کنم این مشکل همین طور ادامه‌دار باشد.

یعنی به عبارتی بخش عمده‌ای از کسانی که عضو انجمن صنفی هستند، روزنامه‌نگار به مفهوم حرفه‌ای نیستند و خیلی از کسانی که روزنامه‌نگار حرفه‌ای هستند، عضو انجمن نیستند؟

به نظر من، آن وضعیت بوروکراتیک تا اندازه‌ای این را ایجاد کرده است. چون فقط آن روزنامه‌نگاران حرفه‌ای علاقه‌مند به مشارکت هستند.

بقیه به تصور این‌که آن‌جا امکاناتی هست و می‌شود از آن امکانات استفاده کرد، وارد شدند و به روند مشارکت علاقه‌مندی نشان نمی‌دهند.

به نظر من اگر در لیست اعضا دقیق بشویم، این حرفی که گفتید تا اندازه‌ای درست است.

یک مسأله‌ی دیگری که همیشه مطرح است، این است که اعضای هیأت مدیره بایستی روزنامه‌نگار حرفه‌ای باشند. ولی گاه دیده می‌شود مدت‌ها از زمانی اعضای هیأت مدیره هم که فعالیت حرفه‌ای کرده‌اند، گذشته است. تکلیف این موضوع چیست؟

اعضای هیأت مدیره در مجمع عمومی‌ها انتخاب می‌شود و افراد می‌آیند و ثبت‌نام می‌کنند و هر عضو انجمن، خواه ناخواه حق دارد که چه به عنوان روزنامه‌نگار حرفه‌ای شناخته بشود و چه به عنوان روزنامه‌نگاری که گرایش‌های سیاسی دارد و چه به عنوان روزنامه‌نگاری که در یک دوره‌ای بسیار فعال بوده و بعد به دلیل تعطیلی مطبوعات، کار روزنامه‌نگاری او خیلی حاشیه‌ای شده، بیاید کاندیدا شود و هیچ کسی نمی‌تواند مانع آن‌ها بشود و رأی هم می‌آورند.

اما به نظر می‌رسد در این سال‌های اخیر، یک مقداری ترکیب هیأت مدیره به سمت استفاده از نیروهای حرفه‌ای‌تر و فعال‌تر در مطبوعات بوده و من فکر می‌کنم در این دوره‌ی جدید، این می‌تواند تا اندازه‌ای ترکیب را تغییر بدهد.

و نهایتاً سؤالی که همیشه وجود داشته، این است که چرا بسیاری از روزنامه‌نگارانی که منتقد وضعیت انجمن صنفی هستند، نمی‌آیند در این رقابت‌ها شرکت کنند؟

بله مشکل همین است. در ایران، اگر شما بخواهید یک ترکیبی را به هم بزنید و کاندیدایی را کنار بزنید و کاندیدای مورد نظر خودتان (را بیاورید) نیازمند ارتباط با بدنه روزنامه‌نگاری، لابی‌گری و بسیج کردن افراد است.

این کمتر وجود دارد و چون افراد احساس می‌کنند که در این زمینه‌ها خیلی توانایی خاصی ندارند، بیشتر سعی می‌کنند که اصل قضیه را زیر سؤال ببرند.