تاریخ انتشار: ۱۶ مرداد ۱۳۸۷ • چاپ کنید    
گفت و گو با مدیر رادیو زمانه، در آغاز سومین سال فعالیت:

مهدی جامی: چتر رسانه‌ای زمانه، رنگارنگ است

نیک‌آهنگ کوثر
nikahang@radiozamaneh.com

Download it Here!

در دومين سالگرد آغاز به کار راديو زمانه، يعنی از همان روز اولی که با يک لپ‌تاپ ساده و ضبط صوت، کار را شروع کرديم، دو سال گذشته است. امروز اما امکانات ضبط و پخش اندکی بيشتر شده و کارها روی روال است ... البته نسبتاً! يعنی هر روز بهتر از ديروز. با مهدی جامي، مدير راديو زمانه که نمی‌شود درباره تحول راديو حرف نزد.


مهدی جامی، مدیر رادیو زمانه

مهدی جامی، دو سال پیش که کارگاه آموزشی این‌جا بود، تو قبل از آن مثل مارکوپولو همه جای دنیا را گشته بودی. ماجرای آن چه بود؟

دوست داشتم که با آدم‌های مختلف چهره به چهره صحبت بکنم، راجع به طرح و ایده‌هایی که داشتم حرف بزنم و واکنش آن‌ها را ببینم و بسنجم تا هم بتوانم کارگاه را به اصطلاح طراحی بکنم و هم این‌که برای رادیو، طرحم را طوری تنظیم بکنم که با موفقیت بیشتری روبه‌رو باشد.

این، یک رادیوی جدید بود. یک رادیوی وبلاگی بود، یعنی نه می‌شود گفت که رادیوی سنتی است و نه یک وبلاگ سنتی است واقعاً. چون اصلاً نمی‌شود گفت وبلاگ، سنتی یا غیر سنتی دارد یا نه. ولی بعضی‌ها معتقد هستند که قسمت وبلاگ ما، خیلی قشنگ‌تر عمل می‌کند تا قسمت رادیوی ما. از جمله شاهرخ گلستان می‌گوید که وقتی که شما وبلاگ را دارید، هر مطلبی که دل‌تان خواست می‌زنید و لینک را گوش می‌دهید؛ ولی وقتی رادیو است، آن مطلبی که دوست دارید و دوست ندارید، کنار هم است. با این ما باید چه کار کنیم؟

اگر بخواهیم راجع به این نکته‌ها صحبت کنیم، خیلی چیزهای دیگر را هم باید پیش از آن بحث کرده باشیم.

مثلاً فرض کنید بحث رادیو. ما معتقد نیستیم کاری که ما می‌کنیم، رادیو به معنی کلاسیک است. بسته‌ی صدا و سخن اگر اسم آن را بگذاریم، بیشتر شبیه آن چیزی است که ما داریم انجام می‌دهیم تا رادیو به معنی کلاسیک کار.

برای همین هم هست که ما از روز اول گفتیم که ما رادیوی نسل سوم هستیم؛ یعنی رادیوی عصر دیجیتال که بعد از عصر ترانزیستور بیاید و بعد از عصر رادیوهای لامپی. و این رادیوی عصر دیجیتال، دیگر رادیو به آن معنی سابق نیست؛ چون آنلاین است؛ چون گوش کردن به آن غیر‌خطی است و هر وقت دلت خواست، می‌توانی به آن گوش بکنی. مثل سابق نیست.

و بعد یک جایی موجود است روی اینترنت و بعد هم که ما در زمانه سعی کردیم این رادیو را خواندنی بکنیم. یعنی برای آن وبلاگ فراهم بکنیم، برای آن متن فراهم کنیم ...‌

تماشایی بکنید ...

بله و بعد بتوان حتی آن را تماشا کرد. برنامه‌ی آقای نبوی مثلاً یک نمونه از آن است و این‌طور کارها. به هر حال این‌ها ویژگی‌های عصر دیجیتال است. این دیجیتال بودن، این آنلاین بودن، یک امتیاز دیگری به آن می‌دهد؛ یک تشخصی به آن می‌دهد که در کار دیگران نیست.

چون دیگران معمولاً همان سبک رادیوی قدیم را رفته‌اند و داشتن وب‌سایت به آن‌ها اضافه شده. اما وب‌سایت و رادیو زمانه، دوقلو هستند. یک دوقلوی هم‌سان هستند. یعنی ارتباط‌شان خیلی پیچیده‌تر، عمیق‌تر و همه‌جانبه‌تر است.

نمی‌شود گفت که وبلاگ موفق‌تر است یا رادیو موفق‌تر است. می‌دانید که اگر رادیو نباشد، این وبلاگ و وب‌سایت هم نیست. چون بیشتر از ۷۰ درصد مطالب ما از رادیو می‌آید. یعنی رادیو تولید می‌کند،؛ پخش می‌کند؛ بعد می‌آورد در صفحات وبلاگ و وب‌سایت می‌گذارد و این در اختیار شنونده و مخاطب است که هر زمان که دلش خواست به آن‌ها مراجعه بکند.

مثلاً فرض کنید برنامه‌ی محبوب داستان‌خوانی را اگر شما از دست دادید، همیشه قابل برگشتن و قابل گوش کردن است؛ قابل دانلود کردن است. این‌ها ویژگی‌های جدیدی است که رادیو عرضه می‌کند و زمانه عرضه می‌کند.

الان هیچ وب‌سایت رادیویی دیگری مثل زمانه نیست که مطالب خودش را این‌قدر وارد وب‌سایت بکند. معمولاً وب‌سایت راه خودش و رادیو هم راه خودش را می‌رود. ولی ما این‌جا از روز اول بای‌مدیا یا دو-رسانه‌ای متولد شدیم و بعد این را چند-رسانه‌ای کردیم.


کاریکاتور مهدی جامی/ نیک‌آهنگ کوثر

حالا یک سؤال؛ الان آرام آرام ما داریم به سمت پادکست‌دارها هم می‌رویم؛ یعنی کسانی که پادکست تولید می‌کنند. اصلاً روز اول هدف این بود کسانی را که خارج از مجموعه‌ی متمرکز آمستردام دارند کار می‌کنند،‌ جذب کنیم و ارتباط برقرار کنیم‌. این برنامه در سال آینده به کجا خواهد کشید؟

یکی دو نکته را من این‌جا بگویم. ما از روزی که شروع کردیم تا امروز خیلی عوض شده‌ایم. چون خیلی چیزها یاد گرفته‌ایم و آن ظرفی که در آن متولد شدیم، یعنی ظرف بازار رسانه‌ای فارسی، خیلی چیزها به ما یاد داده و خیلی جهت‌های ما را تعدیل کرده یا حتی محدود کرده است. بنابراین ما از روز اول خیلی بیشتر شاید علاقه‌مند بودیم که با پادکست‌ها کار بکنیم؛ اما نشد.

ولی یک دو سالی طول کشیده تا ما به یک مفهوم رادیوی شخصی برسیم و این را بگوییم و از آن مثلاً صحبت بکنیم و جا بیندازیم و حالا بخواهیم که از سال سوم این‌ها را واقعاً گسترش بدهیم.

من سال گذشته، نه در زمانه، که در وبلاگ خودم، مسأله‌ی رادیو شخصی را مطرح کردم که تست کنم؛ ببینم چه مقدار جلب نظر می‌کند. دیدم آن‌قدر بازخورد نداشت. مثل این‌که بازار مخاطبان ما آمادگی پذیرش این محصول جدید را ندارد. بنابراین خیلی جلو نرفتیم.

آیا مشکل فن‌آوری نیست؟ یعنی مشکل تکنولوژی نیست که خیلی‌ها هنوز با روش درست کردن برنامه‌ی شخصی آشنا نیستند؟

فقط تکنولوژی نیست. ببینید مثلاً حتی اگر تکنولوژی هندی‌کم، دوربین کوچک هم باشد و دست همه هم باشد، باز همه نمی‌توانند یک گزارش سه دقیقه‌ای یا پنج یا ده دقیقه‌ای با فیلم درست بکنند.

تکنولوژی هم هست؛ مسأله‌ی کندی اینترنت هم هست؛ مسائل زیرساختی هم هست. اما این‌که بیاییم رادیویی باشیم و رادیویی حرف بزنیم، ظاهراً با وجود فرهنگ شفاهی در ایران هنوز جا نیفتاده و جا ندارد. یعنی با وجودی که فرهنگ ما شفاهی است، فرهنگ رادیویی چندان قوی نیست؛ به خصوص بین جوانان شهری امروز.

بیشتر علاقه‌مند به خواندن و دیدن هستند. یعنی خواندن در اینترنت و تماشا کردن مثلاً فیلم و ویدئو و از این صحبت‌ها. کمتر به تولید صدا علاقه‌مند هستند. ولی ما دعوت می‌کنیم و خیلی علاقه‌مند هستیم به این کار که دوستان پادکست بسازند؛ رادیوی شخصی بسازند با ایده‌های مختلف؛ حتی موسیقی؛ مسایلی که در محل خودشان می‌گذرد ...

و در حقیقت زمانه امکان می‌دهد برای پخش یا پخش مجدد ...

حتماً. حتماً این کار را می‌کنیم و در عین حال داریم یک وب‌سایتی را هم فراهم می‌کنیم، یعنی هفت هشت ماه است که داریم روی آن کار می‌کنیم. البته این هفت هشت ماه که می‌گویم کار تمام‌وقت نبوده است. چون در واقع یک دانشجوی دوره‌ی تکنولوژی رسانه دارد روی آن به عنوان بخشی از کار پروژه تحصیلی‌اش با کمک زمانه کار می‌کند.

به هر حال ۹-۸ ماه است که برنامه شروع شده تا یک سایتی درست بکنیم که آموزش بدهد ‌چه طور صدا را ضبط کنیم؛ چه طور ادیت کنیم؛ چه طور عکس بگیریم؛ چه طور از فتوشاپ استفاده کنیم؛ چه طور فیلم بگیریم؛ چه طور بنویسیم؛ خبر بنویسیم؛ گزارش بنویسیم.

سعی می‌کنیم آن‌چه را که ‌داریم ‌و آن‌چه را که می‌توانیم پیدا بکنیم، کنار هم بچینیم و در دسترس عموم‌ قرار بدهیم؛ در دسترس کسانی که می‌خواهند در رسانه مشارکت بکنند. این آرزوی ماست.


مهدی جامی

خیلی ممنون مهدی. چیزی هم هست جا مانده باشد که بخواهیم بعد از دو ساله شدن‌مان، با شنوندگان‌مان مطرح بکنیم؟

من فقط دوست دارم یک چیز را بگویم. من معمولاً علاقه‌مندم با نشانه‌ها فکر کنم و با خودم فکر می‌کردم که اگر زمانه را بخواهیم به یک نشانه تشبیه بکنیم، چه طور نشانه‌ای خواهد بود.

من آن را چتر می‌بینم؛ یک چتر رنگارنگ. چتری که هر قسمت از آن رنگ‌های مختلفی دارد. چتر بزرگی است که علاقه‌مند است افراد مختلف را زیر این چتر جمع کند. دوست دارد به اصطلاح پلورالیسم ایرانی را نمایندگی بکند.

این چتر زمانه، به نظر من در این دو ساله خوب رشد کرده؛ خوب افرادی را زیر خودش جا داده و خوب نشان داده که می‌تواند حمایت بکند و پوشش بدهد و برای خبرهای مختلف، چتر رسانه‌ای ایجاد کند. امیدوارم در سال سوم، دقیق‌تر و منظم‌تر و پر شنونده‌تر و پرمخاطب‌تر جلو برود.

حالا ما لو نمی‌دهیم؛ ولی می‌شود یک‌جوری به ما لو بدهید چه قدر مخاطب داریم یا نه؟ به کسی نمی‌گوییم و پخش هم نمی‌کنیم!

نه؛ پخش می‌کنیم. افتخار هم می‌کنیم به آن. زمانه از ژانویه سال ۲۰۰۷ تا مارس ۲۰۰۸، یعنی تقریباً از دی سال قبل تا فروردین امسال، ‌مخاطبانش پنج برابر شدند. این را از طریق مراجعه به دوقلوی همسان‌مان، سایت زمانه باخبر هستیم. (در ژانویه سال پیش یک میلیون صفحه در زمانه خوانده شده و در مارس امسال پنج میلیون.)

همین مقدار رادیو موفق‌تر شده یا نشده را من اطلاع ندارم؛ چون دسترسی پژوهشی به ایران نداریم. البته باز می‌گویم چون این‌جا مشکل تفاوت مفاهیم هم هست. ولی اگر رادیو به معنای کلاسیک نگوییم، مطمئناً مراجعه به فایل‌های صوتی ما هم پنج برابر شده. میزان تنوع در مطالبی که ما عرضه می‌کنیم، بیشتر شده است. میزان کامنتی که می‌گیریم بیشتر شده و طبعاً میزان تعهد ما هم به کار و نیرویی که در این کار می‌گذاریم، بیشتر شده است.

الان در سایت زمانه نسبت به پارسال شاید تعداد افراد پنج برابر شده است. چون باید بالاخره این حجم تقاضاهای مختلف و مراجعه‌های مختلف را جوابگو باشیم و همین جا من باید بگویم که دوستان باید ما را درک بکنند؛ یک مقداری اغماض بکنند اگر گاهی می‌بینند که ما کندی و تاخیر داریم در برخورد به یک کامنتی، در برخورد با یک مقاله‌ای که برای ما رسیده که آن را منتشر بکنیم یا حتی پاسخ بدهیم.

واقعاً در این‌جا - شما می‌بینید - نیروهای‌مان خیلی کم هستند. یعنی در آمستردام نیروهای ما خیلی محدود هستند و تمام نیروهای ما هم که در جاهای مختلف دنیا هستند، سخت مشغول به کار هستند.

این کارهای ما یک مقدار ضعیف است. من کاملاً قبول دارم. کار بازاریابی‌ ما، کار آگهی کردن ما، کار تبلیغات ما برای خودمان برای کاری که داریم می‌کنیم و سرویس‌هایی که داریم می‌دهیم، ضعیف است و امیدوارم که بتوانیم در کنار تولید، برای خدمات بیشتر به مخاطبان در سال سوم، طراحی و برنامه‌ریزی بهتر داشته باشیم.

Share/Save/Bookmark

مرتبط:
از رنگ گل روی زمانه تا رنج خار باغبان‌هاش

نظرهای خوانندگان

تبریک به خاطر دوساله شدن زمانه .امیدوارم روز به روز به مخاطبان رادیو افزوده شود.گفتگوی خوبی بود.شاد و پیروز باشید.

-- کوروش ، Aug 7, 2008

زمانه خوب میخوانی!
دمت گرم و سرت خوش باد!
سلامم را تو پاسخگوی هر روزی،
و هم شبها،
پیام گرم پیروزی،
اگر چه گاه گاهی شـُل شـُلک
نرمک نمک،
سانسور و ترد و حدف میداری!
ولی نومید؟
نه!
اصلا درت باز است،
و،
گاهی پنجره،
عکس نگاه دوست در کار است!
تازه،
بعد پنجره سوراخ،
هم باز است و سرشار از تمناهای
رنگارنگ دلخواه است، آری است.
دمت گرم و سرت خوش باد سلامم را تو پاسخگوی هر روزی و هر ساعت. همین امشب!
ولی اینجا درون قتل و هم کشتار و
هم این دار فی الاسلام...
دلم تنگ ست،
و آواز شبیخون اذان از پستی هستی،
و بازم پست تر از پست،
و صدها بدتر از بدتر،
هزان نام نیرنگ است.
بیا بگشای در بگشای،
زمانه قاصد مرگ شیاطین دو صد رنگ است.

و اینهم شوخی ای بود از سر جدی با اخوان ثالث که بسیار هم دوستش می دارم.

-- مش رجب از خراسون ، Aug 7, 2008

dorooooooood

-- بدون نام ، Aug 7, 2008

radiozamane ra besyar doost midaram, hamishe mowafagh bashid wa payande bashid.

-- jasaman ، Aug 7, 2008

راستش من از بالیدنِ زمانه بسی شادمان هستم! در واقع کم نبودند کسانی که آیندهیِ موفقی برایِ این تجربه‌یِ تازه نمی‌دیدند. زمانه توانست در گونه‌ای بی‌مرزیِ سیاسی گام بردارد (که خوب و بدش بحثِ جدایی ست) اما در عوض بیشتر به جنبه‌هایِ اجتماعی و فرهنگیِ جامعه‌یِ ایرانی بپردازد. قدرِ مسلم آن است که ارزش و نفعِ بودنِ زمانه با نبودش به هیچ رو قابلِ قیاس نیست. از کلیتِ بهروزیِ رادیو که بگذریم، استمرار و تلاشِ نوآورانه‌یِ برخی بخش‌ها که من بیش‌تر با آن سر و کار دارم نیز به موفقیتِ زمانه یاری رساند. به‌طورِ مشخص عبدیِ کلانتری (برخلافِ صفحه‌یِ مربوط به نیکفر و اخیراً خلجی) در نیلگونِ زمانه توانسته به‌طورِ مستمر و با کوششِ پیگیر گونه‌ای آگاهی‌بخشیِ روشنگرانه را به خوانندگانِ خود ارزانی دارد. ترجمه‌هایِ او و متونی که برایِ برگردانِ فارسی برمی‌گزیند، موضوعاتی که برایِ نوشتن به سراغِ آن‌ها می‌رود و در کل تجربه‌ای که در نیلگونِ زمانه توسطِ او شکل گرفته از موفق‌ترین انواعِ کارِ فکری در حوزه‌یِ رسانه است. استمرار و تداومِ هر چه بهتر نیلگون همان چیزی بود که برخی صفحاتِ دیگرِ بخشِ اندیشه (به دلایلِ مختلف) نتوانستند به آن دست یابند. در موردِ صفحه‌یِ اندیشه‌یِ زمانه نیز باید بگویم گرایش به «تولیدِ انبوه» از وزن و اعتبارِ این صفحه بسی کاست.

-- مخلوق Creature ، Aug 7, 2008

رادیو زمانه - شاید سرآغاز دموکراسی در ایران.

-- ardeshir ، Aug 8, 2008

درود و خسته نباشيد بر دست اندركاران راديو زمانه
پيشنهاد اين است كه اگه امكاني براي سايت زمانه است براي هر چه بيشتر در تماس و ارتباط قرار دادن هموطنان ؛ خصوص هموطنان خارج ازكشور با يكديگر؛ يه كافه اينترنتي هم باز شود يا يه اتاق چت بسيار گيرا خواهد بود. خود ميدانيد كه بسياري از ما مقيمان حارج از كشور به دليل اشتغال به كار و امكان محدود در انتخاب دوست و ارتباط گيري بسيار نيازمند به ارتباط و آشنائي و دوستي هستيم. ولي همانطور كه گفتم قدرت انتخاب براي آشنائي بسيار محدود است بدينگونه بسياري از ما انزوا و دوري از هموطنان را ترجيح داده ايم. چنانچه اين امكان از پس سايت زمانه برآيد؛ مطمئنا بسياري استقبال خواهند كرد. با سپاس

-- سيما ، Aug 8, 2008

ba daneshmandan va motakhassesine irani dar iran kar konid.be Iran pol bezanid va tahte tasire gharb va iraniane gharb ke si sal ast injayand va keshvare khod ra khoob nemishenasand,nabashid.iran pichideh va jaleb ast

-- بدون نام ، Aug 8, 2008

مهمترين چيزی كه راديو زمانه داره و منو بسمتش می كشونه، امكان دانلود خيلی از برنامه ها و مصاحبه هاست. امكانی كه تو سايت های خبری نيست (غير از پادكست) اينجوری می تونم در وقتم صرف جویی كنم و با MP3 Player هم بكارام برسم، هم بدونم تو دنيا چه خبره.

-- آرمان ، Aug 8, 2008

I've been a Zamaneh fan since the begining. However, I believe the ploraism that Mr Jami is talking about has not been streched toward the religious and traditional part of the Iranian soceity - which is still a determining portion. I am sure this has not been planned by Zamaneh, but maybe, Zamaneh has not promoted an atmosphere for these streams of posts and padcasts.

-- majid ، Aug 8, 2008

Faghat ey kash filterestane comment zamaneh eslah mishod, man hanooz nemidoonam in comment ha bar che asaasi filter mishan, engar ma irania hame ja bayad ye herasati dashte bashim:(

-- syd ، Aug 8, 2008

بهترین زمانه را برایتان آرزومندم

همیشه باشید.

-- raheleh ، Aug 8, 2008

درود بر شما و دو سالگی تان خجسته باد.

به نمایندگی از تمامی خوانندگان افغانستانی سایت تان، خواهش می کنم مطالب و گزارشهای تان را از افغانستان بیشتر کنید. گزارش هایتان از داخل افغانستان واقعاً ضعیف است و در خور سایت سنگین و حرفه ای مانند شما نیست. لطفاً مطالب تحلیلی بیشتری از افغانستان منتشر کنید. ما شاهد بوده ایم که شما اگر بخواهید مطالب تحلیلی از افغانستان داشته باشید، می توانید چنین کنید و خوب هم تحلیل می کنید، اما متاسفانه در این زمینه کم کار هستید. برایتان بهروزی می خواهم.

-- ثابتی ، Aug 8, 2008

من هم تولد رادیو زمانه را صمیمانه تبریک می گویم. رادیو زمانه، رادیوی محبوب من است. شاید تنها رسانه ای که توجهش به مسائل فرهنگی ستودنی ست و گردش اطلاعات و خبررسانی را با فعالیت سیاسی اشتباه نمی گیرد. همکارانتان در بخش هنر و ادب، بسیار حرفه ای و قابل احترامند و امکان آموختن از دانش و تجربۀ وسیعشان، در شرایطی که ما این قدر پراکنده و دور از همیم، موهبتی ست بزرگ. تارنما یا وب سایت بسیار حرفه ای و خوبی هم دارید که صبحِ من با خواندنش آغاز می شود. بهترین ها را برایتان آرزو می کنم و از زحماتتان سپاسگزارم. دست شما درد نکند آقای مهدی جامی. ارزش کارتان را بسیاری درک می کنند. پاینده باشید.
با فروتنی و احترام، ماندانا زندیان

-- ماندانا زندیان ، Aug 9, 2008

09th August 2008 --- Dear Mehdi Jami, I wish good future for you and your other friends. I read your interview; I remember just two things ,and I hope you not hurt and follow my directions

First : You must learn Persian Language ,like all other people who are working in press. In this interview you used 9 English words that we have same words in Persian Language , for example : Instead of " web-site " , you can or must use " taat-gah " or " shabakah " or " taat-nama ". / Instead of " media " ,you could use all time " resaanah ". / Instead of " pad-cast " ,you can use " rekht-andaz " or " baleshtak " , or any other word. / Instead of " test " ,you can and must use " aazmaayesh ". / Instead of " techno-logy " ,you could and can use " kar-danesh " or other word. / Instead of " handi-com " or "hindi-com " ,you could find a Persian word. / Instead of " adit " , you could and must use the words " rah " or " deron-rah " or " rahrao ". / Instead of " photo-shop " ,you must use " negar-khanah ". / Instead of " comment " ,you can and must use " gozaresh ".

You use too much arabic words also ,like all other reporters

Second : I can not and I do not want to connive at , while you do not print my reasonable and correct comments that I wrote and will write against wrong comments and incorrect articles. Please print this written that other reporters learn ,and know ,what they do

-- Kudos Talash ، Aug 9, 2008

با سلام وخسته نباشي خدمت دست اندركاران راديو زمانه فقط ميخواستم بگم متاسفم كه در كشوري با اين همه ادعا دارم زندگي ميكنم كه براي دسترسي به اينترنت بايد چيزي حدود 40 كيلومتر مسافت طي كنم

-- كوروش ، Dec 27, 2008

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)