مبارزه مردم هلند علیه اسلام‌ستیزی

فروغ .ن. تمیمی

شبکه‌های تلویزیونی در هلند حاضر به پخش فیلم «فتنه» که آقای خیرت ویلدرس نماینده دست راستی پارلمان هلند و رهبر حزب آزادی (یا حزب برای آزادی) علیه قرآن کتاب مقدس مسلمانان ساخته است، نیستند. این فیلم قرار بود که در آخر ماه مارچ در لاهه به نمایش گذاشته شود، اما ویلدرس به‌خاطر هزینه سنگین چند صد هزار یورویی که برای حفظ امنیت ساختمان «مرکز رسانه‌ها» در لاهه می‌بایست پرداخت کند، از برگزاری برنامه افتتاحیه فیلم و کنفرانس مطبوعاتی منصرف شد. بنابراین تنها امکان باقیمانده برای پخش فیلم اینترنت است.

خیرت ویلدرس

خیرت ویلدرس (متولد ۱۹۶۳) از سال ۹۹۸ تاکنون نماینده پارلمان هلند است. او در سال ۲۰۰۴ از حزب مردم برای آزادی و دموکراسی جدا شد و گروه ویلدرس را به‌وجود آورد که پس از مدتی به حزب آزادی تغیر نام داد. این حزب با شرکت در انتخابات نوامبر ۲۰۰۶، ۹ کرسی را در پارلمان هلند به‌دست آورد که پیروزی بزرگی برای یک حزب تازه تاسیس به‌شمار می‌رفت.

حزب آزادی در پارلمان همراه با احزاب دیگری مثل حزب مردم برای آزادی و دموکراسی، سوسیالیست‌ها، چپ‌های سبز و دموکرات‌ها جناح اپوزیسیون را تشکیل می‌دهند. دولت فعلی هلند ائتلافی از سه حزب کارگر، دموکرات مسیحی و کریستن یونی است.

خیرت ویلدرس سال‌ها در اسراییل و مناطق دیگری در خاورمیانه به سر برده و به‌عنوان یکی از ستایش‌کنندگان و دوستداران اسراییل شهرت دارد. بسیاری ضدیت او را با اسلام و مسلمانان ناشی از اقامت طولانی او در اسراییل می‌دانند. اما با اعلام ساختن فیلمی علیه قرآن در ۲۸ نوامبر ۲۰۰۸، پروژه اسلام‌ و مسلمان‌ستیزی ویلدرس وارد مرحله تازه‌ای شده است.

در طول سه سال گذشته مواضع دست راستی افراطی او در مورد مهاجران مسلمان در هلند به‌تدریج رادیکال‌تر شده و او را به یک نژادپرست فعال تبدیل کرده است. پس از قتل تئو وان گوگ فیلم‌ساز هلندی به‌دست یک تروریست بنیادگرای مسلمان در سال ۲۰۰۴، دولت هلند محافظت از جان ویلدرس را که بارها به مرگ تهدید شده است، به عهده دارد.

علی‌رغم ادعاهای ویلدرس در مورد دفاع از ارزش‌های دموکراتیک و آزادی بیان، یک نگاه سریع به کارنامه او در دو سال اخیر نشان می‌دهد که اقدامات او باعث نقض آزادی بیان و مذهب، گسترش خارجی ستیزی، نفرت نژادی و احساس ناامنی در میان شهروندان در هلند شده است.

خیرت ویلدرس

برای مثال، ویلدرس در سال ۲۰۰۶ خواهان القای بند یک قانون اساسی هلند شد که در آن تبعیض قائل شدن میان شهروندان ممنوع شده است. پیشنهادات بعدی ویلدرس در مورد بستن مرزها به مدت پنج سال بر روی مهاجران مسلمان، ممنوعیت فعالیت‌های مدارس اسلامی (بیشتر از سی مدرسه) و مساجد در هلند برای مدت پنج سال بود. در ضمن او خواهان ممنوع شدن سخنرانی و موعظه روحانیون مسلمان به زبانی غیرهلندی در مساجد شد. در سپتامبر ۲۰۰۷ ویلدرس در سخنرانی‌اش در پارلمان هلند، خانم فوخلار وزیر امور مربوط به مسکن و مهاجرت را خل و چل خواند.

خانم فوخلار در یک سخنرانی گفته بود که سنت اسلامی در کنار سنت مسیحی و یهودی در هلند در حال شکل‌گیری است و بخشی از هویت فرهنگی هلند را در آینده تشکیل خواهد داد. اسلام‌ستیزی ویلدرس سرانجام با نوشتن نامه‌ای که در فولکس‌کرانت روزنامه پرتیراژ هلندی چاپ شد، به اوج خود رسید. او صریحا خواهان ممنوع شدن چاپ قرآن در هلند شد!

مواضع سیاسی و فعالیت‌های حزب آزادی علیه مذهب اسلام و مسلمانان مهاجر در هلند از سویی به تشدید اسلام‌ستیزی، قطبی‌شدن جامعه و نارضایتی مسلمانان هلندی منجر شده و از سوی دیگر واکنش تند کشورهای اسلامی را برانگیخنه است.

نخست‌وزیر هلند آقای بالکننده

اقدامات نخست‌وزیر آقای بالکننده و هیات وزرا برای جلوگیری از پخش فیلم ویلدرس تاکنون به‌جایی نرسیده است. اما دولت برای پیشگیری از درگیری‌های قومی و حملات انتقامی مسلمانان بنیادگرا تدابیر شدید امنیتی را اتخاذ کرده است. یکی از نگرانی‌های دیگر دولت و مردم از پخش فیلم ویلدرس، ترس از حملات انتقامی طالبان علیه نیروهای هلندی در افغانستان است.

افزون بر این فعالیت‌های ویلدرس علیه مسلمانان، باعث به‌وجو د آمدن یک جنبش مردمی در میان شهروندان، رسانه‌ها، شهرداری‌ها علیه او و حزب او شده است. این جنبش نه تنها از سوی سازمان‌های اسلامی هلندی، بلکه از طرف شهروندان، روشنفکران و آزادی‌خواهان این کشور برای افشا کردن سیاست‌های نژادپرستانه حزب آزادی به‌ راه افتاده است و با ابتکارات فردی شهروندان هر روز گسترش بیشتری می‌یابد.

روزنامه‌ها، رادیو و تلویزیون در این میان نقش مهمی را به عهده دارند. در چند ماه اخیر مقالات زیادی در مخالفت با ویلدرس در مطبوعات هلند چاپ شده است. روزانه، برنامه‌های متعدد تلویزیونی به نقد سیاست‌های ویلدرس، فیلم او و عواقب پخش آن برای دولت و مردم هلند اختصاص یافته است.

ماوریتس برگر، استاد اسلام‌شناسی دانشگاه لیدن در هلند معتقد است که دولت هلند باید برای دولت‌ها و افکار عمومی در کشورهای مسلمان روشن کند که چرا نمی‌تواند جلوی نمایش فیلم ویلدرس را بگیرد. او می‌گوید که به‌عنوان هیات حاکمه، دولت می‌تواند مخالفت خود را با این فیلم اعلام کند و رسما بگوید که هیچ حمایتی از این نماینده مجلس و افکار او نمی‌کند. اما از آنجا که آزادی بیان و نشر یکی از اصول قانون‌اساسی و مورد پذیرش شهروندان و دولت است، قوه قضاییه در هلند نمی‌تواند مانع نمایش فیلم شود.

صحنه‌ای از تظاهرات روز بیست و دوم مارچ در آمسترادام

آزادی بیان، انتقاد و صراحت گفتاری یکی از ویژگی‌های فرهنگی در هلند است که در تمام سطوح جامعه مورد پذیرش و قابل اجراست. مثلا رفتار و برخورد شدیدا انتقادی ژورنالیست‌های هلندی با سیاستمداران در برنامه‌های تلویزیونی گاه اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد. رفتاری که بدون شک در کشورهای دیگر اروپایی مانند آلمان، فرانسه یا انگلستان توهین‌آمیز و نادرست تلقی خواهد شد.

اکثر کشورهای اسلامی مانند ایران، اندونزی و غیره واکنش‌های تندی در مورد نمایش فیلم ویلدرس نشان داده‌اند و از دولت هلند خواسته‌اند که جلوی نمایش آن را بگیرد. رهبران سازمان‌های اسلامی و وزیر امور مذهبی در مصر خواهان تصویب قطعنامه‌ای از جانب سازمان‌ملل شده‌اند که در آن تحقیر و تهمت زدن به مذاهب باید رسما ممنوع گردد.

اما یکی از رهبران بانفوذ مسلمانان در امریکا، امام فیصل‌ عبدل رئوف در مصاحبه‌ای با واشنگتن پست از تلاش‌های صلح‌جویانه و صبورانه دولت و مردم هلند در مقابله با سیاست‌های ضد اسلامی حزب آزادی و رهبرش ویلدرس قدرانی کرده و گفته است: «روش‌های پیشگیرانه دولت و مردم در رسانه‌های جمعی با قدرت به اجرا گذاشته شد و با همکاری جامعه مسلمان در هلند و استفاده از امکانات آنان برای پیشگیری از گسترش خشم و ناشکیبایی در میان مسلمانان هلندی، دولت هلند موفق شد که افکار عمومی را آگاه و آماده کند تا در صورت وقوع درگیری‌های مذهبی و قومی بتواند به سرعت آن را کنترل و مهار کند.» امام فیصل می‌گوید: «سیستم‌های هشداردهنده در هلند به واقع مردم را در شهر و روستا علیه بروز تشنجات قومی واکسینه می‌کنند.»

افزایش احساس ناامنی در میان مردم و ترس از گسترش خشونت قومی، عواقب دیگری نیز به دنبال داشته است. مدیر اداره بورس مهاجرت هلند، آقای فرانس فان هوتن در مصاحبه اخیر خود اعلام کرد که امسال شش هزار هلندی درخواست مهاجرت کرده‌اند. او معتقد است که وقایع سیاسی و برای نمونه اقدامات ویلدرس یکی از دلایل مهم برای افزایش تقاضای مهاجرت در میان هلندی‌هاست. او می‌گوید: «تحقیقات گوناگون نشان می‌دهد که رابطه مستقیمی میان احساس ناامنی اجتماعی و اقدام به مهاجرت و جود دارد.»

سیاست‌های نژادپرستانه حزب آزادی اعتراض شدید بخش خصوصی را نیز به دنبال داشته است. چندین شرکت تجاری و بین‌المللی هلندی نگران خسارت و ضرری هستند که پخش فیلم «فتنه» ویلدرس به آنان وارد خواهد کرد. آنها اعلام کردند که در صورت وارد شدن خسارت به تاسیسات در کشورهای اسلامی، ویلدرس و حزبش موظفند که خسارات وارد شده را پرداخت کنند.

بخشی از فعالیت‌های جنبش مردمی علیه خیرت ویلدرس و حزب او در هلند از این قرار است:

در دسامبر ۲۰۰۷ دوکله ترپسترا رهبر سابق سندیکاهای کارگری در هلند با مطرح کردن بحث «مقاومت علیه ویلدرسی شدن جامعه» شروع به فعالیت کرد. گروه زیادی از مردم و افراد مشهور هلندی از این حرکت پشتیبانی کردند. آنان خواهان بسط دیالوگ و تبادل نظر میان موافقان و مخالفان ویلدرس شدند تا با ارائه دادن راه‌کارهای عملی تبلیغات ویلدرس را خنثی و او را منزوی کنند.

از اقدامات مهم و جالب شهروندان شکایات رسمی است که افراد مختلف شخصا علیه ویلدرس به دادگستری ارائه کرده‌اند. قوه قضایی در هلند تاکنون صدها شکایت از این نوع را دریافت کرده است. در اکثر این شکایات ویلدرس به نقض قوانین حقوق بشر در مورد آزادی بیان، نشر، دفاع و حمایت از نژادپرستی متهم شده است. خانم الس لوکاس یکی از این افراد است. او می‌گوید که اعمال ویلدرس خلاف قانون، منافع دولت و مردم هلند است و باید برای اقدامات خود مجازات شود.

خیرارد اسپونگ وکیل معروف هلندی و از چهره‌های مشهور تلویزیونی در یک برنامه که چندی پیش از تلویزیون پخش شد، به همراه سی دانشجوی حقوق شکایتی را علیه ویلدرس تقدیم دادگستری کرده است. از جمله در این شکایت ویلدرس متهم به مقایسه کتاب نبرد من اثر هیتلر با قرآن می‌شود. چاپ این کتاب هیتلر در هلند ممنوع است.

در بعضی از شهرهای هلند، کلیساهای کاتولیک و پروتستان به مقابله با ویلدرس پرداخته‌اند. در شهر اوترخت، شورای کلیساهای شهر اعلام کرد که ویلدرس امنیت اجتماعی مردم را به خطر انداخته است. در هلند قرن‌ها برای آزادی مذهب مبارزه شده است و پیروان مذاهب گوناگون آزادی کامل دارند. اکنون کلیساها از آن بیم دارند که درگیری‌های مذهبی میان مسیحیان و مسلمانان به‌وجود آید.

یکی دیگر از ابتکارات مردم علیه ویلدرس به راه انداختن سایت‌های گوناگون است. مثلا خانم فان اسلوتن با جمع‌آوری چهل هزار امضا بروش دیجیتالی و فرستادن آن به مجلس هلند می‌‌گوید: «ما مالیات‌دهندگان باید مخارج ملیونی محافظت از جان کسی را بدهیم که یک نژادپرست است و نفرت از مسلمانان را میان مردم تبلیغ می‌کند.»

سایت «هلند مسلمانان را دوست دارد» نیز به همت جامعه‌شناس ایرانی شروین نکویی و تنی چند راه‌اندازی شد تا با جمع‌آوری امضا نشان دهند که ویلدرس و دوستانش نمی‌توانند هرچه را که خود می‌خواهند به مردم دیکته کنند. راه‌اندازی این سایت واکنش‌های موافق و مخالف زیادی را به همراه داشت و طرفداران ویلدرس با فرستادن ای‌میل‌های نژادپرستانه به این سایت به مقابله با آن پرداختند.

سایت «ویلدرس را متوقف کن» یکی دیگر از سایت‌های پربیننده در هلند است که توسط یک خانم خانه‌دار، یک فوتبالیست و یک خانم منشی راه افتاده است. آنها مسلمان نیستند و تنها می‌خواهند با افکار دست راستی افراطی مقابله کنند. آنان معتقدند که هلند کشوری دموکراتیک است و در آن جایی برای تبلیغ برای نژاد پرستی نیست. استقبال مردم از این سایت فوق‌العاده بود. سایت «ویلدرس را متوقف کن» آنقدر بیننده و طرفدار دارد که مسئول سایت را به کار شبانه‌روزی واداشته است.

تشابه زیادی میان اقدامات ویلدرس علیه مسلمانان و اوج‌گیری افکار ضدیهود در اروپای نیمه اول قرن بیستم وجود دارد. این تشابه بارها در بحث‌های تلویزیونی مطرح شده و به‌خصوص از طرف نسلی که شاهد جنگ دوم جهانی و نابود کردن میلون‌ها یهودی در اتاق‌های گاز بوده به بحث گذاشته می‌شود. از سوی دیگر واکنش هنرمندان را هم در به تصویر کشیدن این تشابه به‌دنبال داشته است.

مثلا هوگو کاخمان نقاش آمستردامی که از یک ایستگاه قطار در آمستردام به‌عنوان آتلیه‌اش استفاده می‌کند. در روزهای گذشته مجبور شد از نمایش تابلوی‌هایی که مضمون آنها ویلدرس بود، خوداری کند. او به درخواست پلیس و برای جلوگیری از اقدامات خشونت‌آمیز طرفداران ویلدرس این کار را کرد. در یکی از آثار او ویلدرس در حال درود فرستادن به هیتلر دیده می‌شود.

اما قدام آقای هاری د. وینتر علیه ویلدرس در نوع خود بی‌ظیر و تنها در یک روز واکنش هزاران نفر را سبب شد. او که خود یهودی و از تهیه‌کنندگان برنامه‌ای تلویزیونی است، در دوشنبه ۱۷ مارچ آگهی را در صفحه اول روزنامه مشهور فولکس‌رانت چاپ کرده است. او در این آگهی می‌گوید: «اگر حرف‌هایی را که ویلدرس علیه اسلام، مسلمانان و قرآن می‌زند، علیه یهودیان و کتاب تورات زده بود، در جا به یهودی‌ستیزی متهم و محاکمه شده و از صحنه سیاسی حذف می‌شد.»

دو سوم کسانی که نسبت به این آگهی هاری د. وینتر واکنش نشان داده‌اند با او موافق هستند. او در شامگاه ۱۷ مارچ در برنامه تلویزیونی «پاو و ویتمان» گفت: «ما یهودیان بیشتر از هر گروه دیگر می‌دانیم که عاقبت این افکار علیه مسلمانان به کجا خواهد انجامید. ویلدرس می‌گوید که مسلمانان باید از کشور اخراج شوند و قرآن یک کتاب فاشیستی است که باید ممنوع گردد. به همین روش تعقیب و آزار یهودیان در اروپا آغاز شد.

هاری د. وینتر که هم‌چنين از اعضای بنیاد «صدای متفاوت یهود» است، در ادامه اسلام‌ستیزی ویلدرس را با یهودی‌ستیزی نازی‌ها در آلمان مقایسه کرد و در مورد عواقب سیاست‌های او هشدار داد و گفت که اکنون موقع آن است که یهودیان هلند به دفاع از مسلمانان علیه اقدامات نژادپرستانه ویلدرس بپا خیزند.

مطالب مرتبط:
در معرفی خیرت ویلدرز سیاستمدار راستگرای هلندی:ویلدرس، سیاستمدار تک‌بُعدی

تضاهرات روز شنبه در آمستردام: هلندی‌ها به نژادپرستی «نه» گفتند.

سایت نماینده افراطی هلند، مسدود شد.