نقش مهم زنان ايرانی در انتخابات مجلس

معصومه طرفه

برای انتخابات مجلس که قرار است روز ۱۴ مارس برگزار شود، بيش از ۷۰۰۰ نامزد ثبت‌نام کرده‌اند. حدود ۶۰۰ نفر از اين تعداد زن هستند.

انتخابات برای تصاحب ۲۹۰ کرسی مجلس، انتخاباتی مهم در تعيين سرنوشت محافظه‌کاران تندرويی خواهد بود که عمدتاً از محمود احمدی‌نژاد پشتيبانی می‌کنند. دو ائتلاف قدرت‌مندی که اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران ميانه‌رو تشکيل داده‌اند در پی ايجاد موازنه‌ی قدرت و تضعيف شانس آقای احمدی‌نژاد برای انتخاب مجدد در سال ۲۰۰۹ هستند.
رأی‌دهندگانِ زن می‌توانند نقشی اساسی در تغيير دادن اين توازن به زيان رييس جمهور ايفا کنند.

وعده‌های اصلاح‌طلبان

زنان ايرانی نقشی بسيار مهم در به قدرت رساندن رييس‌ جمهور اصلاح‌طلب سابق، محمد خاتمی، برای دو دوره‌ی متوالی داشتند. زنان در انتخابات سال ۲۰۰۰ مجلس تأثيرگذار بودند و اکثريتی قاطع به اصلاح‌طلبان در مجلس دادند.

شاخص‌های متعددی وجود دارند که نشان می‌دهند اصلاح‌طلبانی که سياست‌های روشنی درباره‌ی زنان دارند، رأی خواهند آورد.

فاطمه حقيقت‌جو، يکی از نمايندگان صريح‌اللهجه‌ی مجلس سابق، می‌گويد نامزدهای اصلاح‌طلب ناگزير بوده‌اند مبارزات انتخاباتی خود را برای جذب رأی‌دهندگان زن تغيير دهند.

او می‌گويد: «آن‌ها برای تغيير قانون خانواده، قوانين مجازات اسلامی و قوانين کار رأی داده‌اند تا به شرايط برابری برای زنان برسند.»

اصلاح‌طلبان همچنين وعده‌ی به کار گرفتن بيشتر زنان در مشاغل مديريتی و فراهم کردن شرايط برای شرکت زنان بيشتری در انتخابات داده‌اند.

اعتراض‌ها

بسياری از زنان می‌گويند که از زمانی که آقای احمدی‌نژاد به قدرت رسيده است، تبعيض‌های نهادينه عليه آن‌ها افزايش يافته است. مقامات ايرانی اين اتهامات را رد می‌کنند و می‌گويند کشور از قانون اسلامی تبعيت می‌کند. اما در طی دو سال گذشته، تعداد فعالان زن با شدت گرفتن سرخوردگی‌های آنان، افزايش سريعی داشته است.
وبلاگ‌نويسان، روزنامه‌نگاران و وکلای زن پرچم‌دار مبارزه عليه سنگسار زنان بوده‌اند. هزاران دانشجوی زن در سراسر کشور در محکوم کردن خشونت عليه زنان و تقاضای حقوق برابر پيش‌قدم شده‌اند.

زنان بسياری به خاطر شرکت در جنبش بين‌المللی يک ميليون امضاء برای تغيير قوانين تبعيض‌آميز به زندان اويرن رفته‌اند. اعضای اصلی جنبش توقف سنگسار در ميان ۳۳ زنی بودند که در مارس ۲۰۰۷ در حين اعتراض به محاکمه‌ی پنج فعال زن بازداشت شدند.

بهاره هدايت، دبير دفتر تحکيم وحدت می‌گويد: دانشجويان خواستار گنجانده شدن «آزادی‌های دانشگاهی و حقوق برابر در سياست‌های نامزدهای انتخاباتی» هستند.

او می‌افزايد که: «فعالان جامعه‌ی مدنی مدت‌ها خواستار اين‌ حقوق بوده‌اند. الآن ما برای رأی خود شرط می‌گذاريم.»

اين‌ها شايد روشن کند که چرا اصلاح‌طلبان يک زن برجسته، يعنی فاطمه کروبی همسر رييس مجلس سابق مهدی کروبی، را به عنوان سخنگوی خود برگزيده‌اند.

الهه کولايی، نماينده‌ی سابق مجلس و استاد علوم سياسی دانشگاه تهران، نیز يکی از فعالان جنبش اصلاح‌طلبی است.

عدالت جنسيتی

اصلاح‌طلبان با وجود اين همه حمايت، باز هم مشکلی جدی دارند. آن‌ها به چندين جبهه تقسيم شده‌آند و بسياری از رأی‌ها را در انتخابات محلی سال ۲۰۰۶ از دست دادند چون حاميان‌شان که از اختلافات داخلی آن‌ها به خشم آمده بودند، از رأی دادن امتناع کردند.

خانم کولايی اذعان می‌کند که اين شکاف جدی است، اما می‌گويد اين بار اصلاح‌طلبان سخت تلاش کرده‌اند که بيش از ۲۵ گروه مختلف را تحت يک ائتلاف واحد در آورند.

در واقع، انشعابات سياسی چنان گسترده هستند که اکنون در وزارت کشور ۲۴۰ حزب سياسی ثبت شده‌اند.

خانم کولايی که از شرکت در انتخابات محروم شده است، خود حجاب اسلامی چادر را در مجلس نمی‌پوشيد و می‌گويد که اصلاح‌طلبان «عدالت جنسيتی» بيشتری ايجاد خواهند کرد. اما زنان اگر از اردوی اصلاح‌طلبان حمايت کنند، چه اندازه از نیروی انتخاباتی را تأمين می‌کنند؟

بيش از ۴۶ ميليون نفر در ايران واجد صلاحيت رأی دادن هستند که حداقل نيمی از آن‌ها زن هستند.

بيش از ۶۰ درصد از رأی‌دهندگانی که محمد خاتمی را در سال ۱۹۹۷ به قدرت رساندند، از ميان زنان بودند.

اکنون تقريباً ۶۰ در صد از دانشجويان دانشگاه زن هستند و از اين‌که تنها ۳ درصد از آن‌ها شغل‌های بالا و مديريتی پيدا می‌کند خشمگين‌اند. اصلاح‌طلبان وعده داده‌اند که تبعيض مثبتی به نفع زنان ايجاد کنند.

در حال حاضر دو زن در نقش‌های درجه‌ی دوم در کابينه‌ی دولت و ۱۱ نفر زن در مجلس هستند.

خانم حقيقت‌جو می‌گويد که این زنان «از همتايان مردشان، بنيادگراتر هستند».

خانم حقيقت‌جو، که از اسلام‌گرايانی است که نمايندگی در مجلس را به خاطر رويارويی با قوه‌ی قضايیه ايران از دست داده است، آقای احمدی‌نژاد را مقصر می‌داند.

او می‌گويد احمدی‌نژاد روزهای آخرش را می‌گذارند: «جنبش زنان در ايران در حال شتاب گرفتن است و انتخابات شايد نخستين قدم برای بيرون راندن احمدی‌نژاد باشد.»

رد صلاحيت‌ها

خوش‌بينی زياد هم شايد نابجا باشد. شورای نگهبان تندرو تا به حال ۲۲۰۰ داوطلب انتخابات آتی، از جمله تعداد زيادی از اصلاح‌طلبان، را رد صلاحيت کرده است.

رد صلاحيت فله‌ای اصلاح‌طلبان در انتخابات سال ۲۰۰۴ به تندروها اجازه‌ی در اختيار گرفتن قدرت را داد.

شيرين عبادی، زن ايرانی برنده‌ی جايزه‌ی نوبل، معتقد است که تا زمانی که قرار باشد داوطلب‌ها توسط نهاد مميزی دولت تأيید صلاحيت شوند، انتخابات آزاد نيست.

او هفته‌ی گذشته در مادريد به خبرنگاران گفت: «در انتخابات قبلی، شاهد رد صلاحيت عده‌ی زيادی بوديم که از دولت انتقاد کرده بودند.»

خانم کولايی رهيافت‌ مثبت‌تری دارد. او می‌گويد اصلاح‌طلب‌ها «از همه‌ی راه‌های قانونی استفاده خواهند کرد» تا مطمئن شوند مداخله‌ی سياسی کمتری رخ خواهد دارد. شکاکان ترجيح می‌دهند صبر کنند و نتيجه را ببينند.

. . . . . . . . . . . . . . . . . .
برگرفته از: بی‌بی‌سی نیوز