حراج هنر ایرانی در کریستی دبی

مریم ابریشم‌کار

حراج کریستی برای سومین بار در خاورمیانه روز ۳۱ اکتبر امسال حراج آثار هنر مدرن و معاصر ایران و عرب را در دبی برگزار کرد. در این حراج ۱۸۰ اثر نقاشی، مجسمه و عکس از هنرمندان عرب و ایرانی عرضه شد که ۶۰ اثر آن متعلق به هنرمندان ایرانی بود.

این رویداد در حالی اتفاق افتاد که این روزها مقامات سفارت ایران در انگلستان به شدت از حراج گذاشتن تكه سنگ متعلق به تخت جمشيد با تصوير سر يک سرباز هخامنشی به مؤسسه کریستی اعتراض کرده‌اند. سفارت ایران اين قطعه سنگ تاريخی را جزو ميراث فرهنگی ايران معرفی كرده كه ۳۰ سال پيش از ايران به سرقت رفته‌است.

کارشناسان امور هنری معتقدند که حراج‌های اخیر کریستی دبی در معرفی آثار هنر مدرن و معاصر ایران در منطقه اهمیت ویژه‌ای داشته‌است. چنان‌که گالری‌های دبی به‌عنوان شهری که می‌خواهد قطب رویدادهای فرهنگی و هنری منطقه نیز باشد، این روزها بر دیوار خود تابلوهای هنرمندان ایرانی را به دوش دارد.

درخشش آثار ایرانی در میان آثار عربی
گران‌ترین اثر ایرانی متعلق به فرهاد مشیری بود که پس از دقایقی رقابت میان چند مجموعه‌دار و گالری‌دار به مبلغ ۵۰۰ هزار دلار به‌ فروش رسید. مشیری در تابلوی «یک دنیا» نقشه‌ای از جهان، ساخته شده با نگین‌هایی به رنگ آبی و طلایی را به نمایش گذاشت که در میان آثار دیگر و در نورپردازی سالن تمام مدت حراج می‌درخشید.

یک دنیا، اثر فرهاد مشیری/ از سایت کریستی

مجسمه‌های برنزی پرویز تناولی از مجموعه «شاعر» او با نام‌های «شاعر ایستاده» و «شاعر و درخت سرو» به ترتیب به قیمت ۲۸۰ هزار و ۱۷۰ هزار دلار به فروش رفت. سال گذشته نیز مجسمه‌های معروف «هیچ» پرویز تناولی در این حراج شرکت داشت که هم اکنون یکی از آنها به‌طور دایم در مرکز بورس و معاملات ارزی دبی در معرض دید همگان است.

شاعر ایستاده، اثر پرویز تناولی

از آیدین آغداشلو تنها یک اثر در کریستی دبی حضور داشت با نام «خاطرات ویرانی: سال‌های آتش و برف». قیمت کارشناسی این اثر بین ۲۰ تا ۳۰ هزار دلار برآورد شده بود که میان رقابت چند خریدار ایرانی به قیمت ۱۲۰ هزار دلار به فروش رسید.

خاطرات ویرانی: سال‌های آتش و برف، اثر آیدین آغداشلو. از سایت رسمی هنرمند

امسال دو تابلو عکس از عباس کیارستمی نیز در کریستیی به حراج گذاشته شد. اثر «برف» ۱۰۰ هزار دلار و «باد و باران» ۶۰ هزار دلار فروخته شد. در تابلو برف، کیارستمی تک درختی را میان انبوه برف تصویر کرده که بیننده تنها تنه آن را می‌بیند و سایه‌ای از شاخه‌های آن.

برف، اثر عباس کیارستمی/ عکس از محمدحامد زینلی

پاسداران انقلاب به ۲۰۰ هزار دلار فروخته شد
در دو سال گذشته گالری‌داران دبی به کارهای شیرین نشاط علاقه نشان داده‌اند. از آثار او در نمایشگاه هنری خلیج (Gulf Art Fair) که سال گذشته در دبی برگزار شد، استقبال شد. شیرین نشاط در سبک عکاسی خود موضوعات اجتماعی و سیاسی را بامحوریت زن به نمایش می‌گذارد. اثر «پاسداران انقلاب» او در این حراج به قیمت ۲۰۰ هزار دلار فروش رفت.

همچنین تابلوی عکسی از وی که گروه زنان ایرانی با چادر سیاه را نشان می‌دهد به قیمت ۱۷۰ هزار دلار فروخته شد. قیمت پیش برآورد شده این عکس ۶۰ تا ۸۰ هزار دلار بوده است.

پاسداران انقلاب، اثر شیرین نشاط/ از سایت کریستی

زنده‌رودی و گران‌ترین آثار ایرانی
در طول حراج به آسانی می‌شد فهمید که آثار خط و نقش حسین زنده‌رودی طرفداران زیادی دارد. قیمت تابلو خط‌های زنده رودی پس از نمایش به سرعت بالا می‌رفت. اثر سقاخانه‌ای او که پیش‌بینی می‌شد تا ۱۸۰ هزار دلار فروش برود، به ۴۰۰ هزار دلار رسید. تابلوی «قرمز و سفید» حسین زنده رودی نیز ۲۸۰ هزار دلار فروش رفت.

نام اول، اثر حسین زنده‌رودی که ۳۸۰ هزار دلار فروخته شد. از سایت کریستی

حسین زنده رودی هنرمند نوگرای معاصر و از بنیانگذاران مكتب سقاخانه است كه تلاش کرده با استفاده از نمادها، نشانه های هنر سنتی ایران، روشی تازه و مدرن را در هنرهای تجسمی ایران پدید آورد. حراج کریستی به نوعی او را یکی از گران‌ترین هنرمندان ایرانی معرفی کرده‌است.

سال گذشته گران‌ترين اثر نقاشی - خط حراج كريستيز متعلق به محمد احصایی با نام «اسماء‌الله» بود. اين اثر با قيمتی بيش از ‪ ۱۰۰‬هزار دلار به فروش رسيده بود. امسال از احصایی اثری در حراج حضور نداشت.

در میان آثار هنرمندان معاصر ایران دو تابلو از حسین بهزاد نیز به قیمت ۳۸ و ۲۵ هزار دلار فروخته شد. همچنین آثاری از محسن وزیری مقدم، فرامرز پیلارام، شادی قدیریان، حسین کاظمی، گلناز فتحی، علیرضا اسپهبد، فرح اصولی، کوروش شیشه‌گران و ناصر اویسی در این حراجی فروخته شدند.

یکی از تابلو عکس‌های حراج امسال و یک اثر آشنا برای ایرانیان، پرتره‌ای از اشرف پهلوی بود. این عکس سیاه و سفید اثر هنرمند آمریکایی، اندی وارهال (Andy Warhol)
(۱۹۸۷-۱۹۲۸) است. برآورد می شد این تابلو عکس به قیمت ۸۰ هزار دلار فروخته شود که قیمت آن در حراج به ۱۵۰ هزار دلار رسید.

پرتره‌ای از اشرف پهلوی، اثر اندی وارهال/ از سایت کریستی

در میان آثار هنرمندان عرب، آثار هنرمندان عراقی طرفداران بیشتری داشت و بالاتر از قیمت‌های پیش‌بینی شده فروخته می‌شد. گران‌ترین اثر این حراج متعلق بود به احمد مصطفی، هنرمند مصری که در یک اثر نه قطعه‌ای، تابلوی بزرگی از آیه‌های قرآنی را خطاطی کرده‌است.
در این حراج هنرمندان عرب از کشورهای مصر، لبنان، عراق، سوریه، تونس، مراکش و کویت شرکت کردند.

حراج کریستی معتبرترین و بزرگ‌ترین حراج هنری در دنیاست که مرکز اصلی آن در لندن قرار دارد. گفته می‌شود که کریستی دو سال پیش تصمیم داشت این حراج را در تهران برگزار کند و در واقع تهران را مرکز خود در منطقه قرار دهد. این موسسه به علت ناپایداری اوضاع سیاسی و مدیریتی ایران از تصمیم خود دست کشید، به سراغ دبی آمد و امسال نیز حراج هنر مدرن و معاصر ایران و عرب و حراج ساعت و جواهر را در دو روز پیاپی در برج‌های امارات برگزار کرد.

سایت کریستی:
http://www.christies.com