وبلاگ‌ها کارآمدتر از کمیته مسئول تز

هنری جنکینز
برگردان: رضا شوقی

سوم: پیش‌فرض آخر برای ایجاد دانشگاه مشارکتی با مدلی سیال و نو شونده، با الگوبرداری از اجتماعات مجازی، عبارت است از فراهم کردن پاسخ‌های قانع‌کننده برای سؤالات فراوان در خصوص رسانه‌های جدید.

مطالعات رسانه‌ها نیازمند پاسخ‌گویی به گرسنگی سیر نشدنی برای به دست آوردن معلومات عمومی در مورد تغییرات گسترده و بی‌وقفه رسانه‌ها در جامعه مدرن است.

در شرایطی که ولع فراوان برای آموختن بیشتر در مورد رسانه‌ها همه جا به چشم می‌خورد، زندانی کردن این همه تئوری و تحلیل در باره رسانه‌های معاصر در کنج دنج محافل دانشگاهی و دور نگه داشتن آن‌ها از گفت‌وگو‌های عرصه عمومی، کمتر از یک جنایت نیست.

محققان امور رسانه‌ها باید خیلی بیش از این‌ها در گفت‌و‌گو‌هایی که میان طراحان، رهبران صنایع، سیاست‌گذاران،هنرمندان، فعالان امور اجتماعی، روزنامه‌نگاران و مربیان، در مورد سمت و سوی حرکت جدید فرهنگ‌ها در جریان است، مشارکت کرده و از این افراد یاد بگیرند و نیز زمینه تبادل دانسته‌های خود با آنان را فراهم کنند.

در این وضعیت ما ناچاریم دانشجویان را (که در حال حاضر به درس خواندن مشغولند) برای بر عهده گرفتن نقش مهم «محققان آینده رسانه‌ها» یاری کنیم. ما باید به جای ترغیب آن‌ها به آموختن مهارت‌ها و دریافتن تجارب به عنوا ن روشنفکر، به آن‌ها کمک کنیم دیدگاه‌های خود در مورد رسانه‌ها را هر چه بیشتر با بحث‌های موجود در عرصه عمومی در میان بگذارند و این مهارت‌ها را با دانسته‌های موجود در عرصه عمومی گره بزنند.

دانشجویان مطالعات رسانه ای باید بیاموزند که چگونه تئوری‌های آکادمیک در مورد اشکال تغییر دائمی رسانه‌ها را با مباحث و تجارب عمومی مردم پیوند بدهند.
البته باید نوید داد که برنامه‌های آکادمیک به تازگی در حال آغاز تجربه اکتشافی جدیدی هستند. آن‌ها می‌خواهند بدانند نقش اشکال نوین رسانه‌ها (به ویژه وبلاگ‌ها و پادکست‌ها) در میان سایر رسانه‌ها چیست و چگونه می‌توان آن‌ها را در نظام موجود رسانه ای مستقر کرده و آرایشی نوین به دنیای رسانه‌ها داد.

آن‌ها می‌خواهند بداند چگونه می‌توانند افق دید تحقیقات خود از رسانه‌ها را با توجه به تغییرات جدید توسعه ببخشند. برای پاسخ‌گویی به سؤالات فراوان در مورد رسانه‌ها از سویی و برای درگیر کردن دانشگاهیان با مباحث پیشرو موجود در عرصه عمومی، باید از ظرفیت‌های موجود استفاده کرد.

تصور کنید به عنوان مثال یک مجله اینترنتی آنلاین در دانشگاه تگزاس وجود داشته باشد. این مجله آنلاین محققان برجسته رسانه‌ها از سراسر جهان را در این مکان مجازی جمع می‌کند و آن‌ها را وا می‌دارد که پاسخ‌هایی کوتاه، ملموس و به‌روز در واکنش به تغییرات مداوم رسانه‌ها ارائه کنند.

به این ترتیب می‌توان گفت در دستیابی به هدف فوق، گامی به پیش برداشته شده است. این مجله آنلاین در مقایسه با جدول زمانی کند انتشارات دانشگاهی (که امکان واکنش به موقع و معنادار به تحولات حوزه رسانه‌ها را اغلب ناممکن می‌کند) بسیار موفق‌تر خواهد بود. چون می‌تواند مثلاً هر دو هفته یک بار مبحث جدیدی در این زمینه مطرح نماید.

وبلاگ‌ها ابزار قدرتمندی برای ارائه مباحث گسترده عمومی هستند.در دانشگاه‌ها هر روز تعداد فزاینده‌ای از دانشجویان، وبلاگی جهت پرداختن به موضوع رساله و تحقیق خود راه‌اندازی می‌کنند و نتایج بسیار موفقیت‌آمیزی هم از آن کسب کرده‌اند.

خیلی از این دانشجویان وبلاگ‌نویس، به وسیله وبلاگ ارتباطات حرفه‌ای قابل توجهی با افراد صاحب نظر در رشته‌هایشان به دست آورده‌اند. بسیاری از آنان توانسته‌اند از طریق وبلاگ، چشم‌انداز‌های واقعی و گسترده‌تری برای کار‌های علمی خود در مقطع فوق‌لیسانس پیدا کنند. تعداد دیگری از دانشجویان هم پیشنهاد کارهایی عالی که مبتنی بر ارتباطات حرفه‌ای، که از طریق وبلاگ پیدا کرده بودند، دریافت کرده‌اند.

وبلاگ‌نوبسی علاوه بر این به دانشجویان کمک کرده است به وسیله بازخورد‌هایی که از کامنت‌نویسانشان می‌گیرند، استدلالات خود در تحقیقات را عمق و معنای بیشتری ببخشند. آن‌ها به وسیله وبلاگ‌نویسی با مراجع و نویسندگانی که قبلاً برایشان ناشناخته بود، آشنا می‌شوند. وبلاگ، دانشجویان را چنان در کار علمی به سوی جلو پیش می‌برد که هیچ کمیته مسئول تزی نمی‌تواند آن گونه عمل کند.

در حال حاضر تمام تیم‌های تحقیقاتی در دانشگاه ام‌آی‌تی، وبلاگ ویژه‌ای دارند که در آن هم در مورد کارهای دانشگاه می‌نویسند و هم در مورد پیشرفت‌های کلیدی پروژه‌هایشان.

ما در طراحی سایت دانشگاه هم تجدید نظر کرده‌ایم تا به این وسیله امکان بازخورد گرفتن از این وبلاگ‌ها را درآن ایجاد کنیم و از این طریق محتوای سایت را مرتب روزآمد کرده و نیز مستمراً بازخورد برنامه‌ها و واکنش‌هایی را که درمورد آن ایجاد می‌شود، از مخاطبان دریافت کنیم.

ما همچنین به تازگی پادکست‌های همکاران اداری دانشگاه را نیز در سایت قرار داده‌ایم و در حال آزمایش شکل‌های مختلف ایجاد دسترسی از راه دور به کنفرانس‌ها و سایر وقایع جاری در دانشگاه MIT هستیم.

ما سخت در اشتباهیم، اگر گمان کنیم که چنین کوشش‌هایی صرفاً در قالب مقوله آموزش از راه دور یا اجتماعات امدادی که در مواقع لزوم به رفع اشکال از اعضا می‌پردازند، به ثمر می‌نشیند. از سوی دیگر باز هم در اشتباهیم، اگر گمان کنیم تمام متخصصان تنها در دانشگاه‌ها هستند و برای اشاعه علوم، حتماً باید استادان را به اقصی نقاط جهان فرستاد.

ما در واقع این تلاش‌ها و فرصت‌های جدیدی را که به برکت تکنولوژی نوین در دنیای رسانه‌ها به وجود آمده است، باید به عنوان امکانی برای یادگیری از دیگر حوزه‌ها در نظر بگیریم که می‌کوشند بر روند تحولات رسانه‌ها فائق آمده و برای آن برنامه‌ریزی کنند.

هر گونه برنامه مطالعاتی رسانه‌ها نیازمند آن است که در خود تحولی اساسی ایجاد کرده و با بازآفرینی مجدد خویش، به جزئیات جاری در تشکیلات نهادی و منابع تولید در حوزه رسانه دقت نموده و به آن واکنش نشان دهد. برنامه مطالعات رسانه‌ای باید با در نظر گرفتن افق تحولات آینده، کارهایی را که فردا در تغییر گرایش دوباره در دنیای رسانه‌ها به ژرف‌اندیشی نیازمند است، پیش‌بینی کند.

باید گوش به زنگ فرصت‌ها بود و از آن‌ها استفاده کرد. فرصت‌ها مانند تندیس‌های یخی نیستند که برای از بین رفتن ساخته شده باشند. دانشگاه‌های مدرن نباید تنها به تعریف مفاهیم رشته رسانه‌ها بسنده کنند. بلکه باید موانع عملی فراگیری علم را از سر راه برداشته تا علم رسانه بتواند هر چه گسترده تر در میان غیردانشگاهیان منتشر شود و به این وسیله به بازآفرینی خویش در اشکالی نوین نائل شود.

به نفع مطالعات رسانه ای است دیوار‌هایی را که میان پژوهش در حوزه رسانه‌های مختلف کشیده شده است، از میان بردارد. این دیوار‌های ستبر از همکاری میان رسانه‌های گوناگون جلوگیری می‌کنند، مانع از ترکیب تئوری و عمل می‌شوند و تحقیقات آکادمیک را از گستره گفت‌وگو‌های جاری در عرصه عمومی در مورد تغییرات رسانه‌ها، جدا نگه می‌دارند.

تا زمانی که این تحولات هنوز ایجاد نشده است، احتمالاً بهترین ایده‌ها در خارج از حوزه مؤسسات آکادمیک و در میان سازمان‌های اجتماعی غیررسمی که در شبکه اینترنت ظاهر می‌شوند، شکل خواهند گرفت.

شبکه اینترنت احتمالاً در آینده شاهد ظهور «یوــ‌نیورسیتی» (YouNiversity) خواهد بود. تا آن زمان اما، یوتیوب هست و کسانی که در آن مشارکت می‌کنند، مسائل زیادی در مورد این که چگونه قدرت رسانه‌ها در جامعه شبکه‌ای عمل می‌کند، یاد می‌گیرند.

منبع:
http://www.henryjenkins.org/ 2007/02/from_youtube_to_youniversity.html

مرتبط:
بخش نخست این مطلب: «دانشگاهی به سبک ویکی‌پدیا»
بخش دوم این مطلب: «باز کردن و بستن اجزای فرهنگ رسانه دیجیتال»