بازتاب یک توقیف

روز گذشته روزنامه‌ی هم‌میهن دوباره توقیف شد و پس از انتشار ۴۲ شماره در دوره‌ی جدید، مجددا به محاق تعطیلی رفت. احمد زیدآبادی در نشریه‌ی اینترنتی روز آنلاین نوشت: «اگر كسی در اين دنيای پهناور فرياد من به گوشش می‌رسد، از قول من به عنوان روزنامه‌نگاری كه بيست سال است در اين كسوت قلم می‌زند، بشنود و به گوش ديگران هم برساند كه ما روزنامه‌نگاران ايران در معرض توهين و تحقير و فشار و ظلم و ستم دولتی قرار گرفته‌ايم كه صدای عدالت‌خواهی‌اش گوش فلک را كر كرده است.» اما در خود ايران حتی شماری از روزنامه ها نيز توقيف هم ميهن را ناديده گرفتند و به آن اشاره ای نکردند.

آنها که حرفی نزدند
روزنامه‌های ابرار، دنیای اقتصاد و رسالت هیچ اشاره‌ای به توقیف هم‌میهن نکردند و حتا خبر خبرگزاری‌های ایسنا و فارس را هم (که غروب روز گذشته در دسترس بود) ندیدند.

آنها که مختصر برگزار کردند
روزنامه‌ی جام جم در صفحه‌ی ۲ در ستون حاشیه خبری چند سطری آورده است با این عنوان: «معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد در گفت‌وگو با فارس: علت توقیف موقت روزنامه هم‌میهن».

خبر کجا چاپ شد؟
محل انتشار خبر توقیف یک روزنامه و بیکار شدن تعدادی از همکاران، احتمالا نوع نگاه هر روزنامه را به این ماجرا نشان می‌دهد. روزنامه‌ی ایران در صفحه‌ی اجتماعی خود اشاره‌ای به توقیف هم‌میهن کرد و نوشت: «به دليل مخدوش بودن رأى صادره ازسوى دادگاه قبلى؛ روزنامه هم ميهن توقيف شد». در این یاداشت، ابتدا از زبان کرباسچی نقل قول شده است که: «دادسرا در يک ابلاغيه كتبى به ما اعلام كرد كه ديگر روزنامه منتشر نشود». و سپس در زیر این نقل قول، نامه‌ی سعید مرتضوی به وزارت ارشاد تقریبا به طور کامل چاپ شده است. سایر روزنامه‌هایی که به این خبر پرداخته‌اند، جملگی، آن را در صفحه‌ی ۱ کار کرده‌اند: اعتماد، اعتماد ملی، جمهوری اسلامی، حیات نو، سرمایه، شرق و همبستگی. روزنامه‌های اعتماد و شرق همراه با چاپ خبر توقیف، لوگوی روزنامه‌ی هم‌میهن را نیز منتشر کردند.

چگونه منتشر شد؟
تنها روزنامه‌ای که تیتر یک صفحه‌ی اول را به خبر توقیف اختصاص داد اعتماد ملی بود: «هم‌میهن دوباره توقیف شد». هم‌چنین در این روزنامه با کامبیز نوروزی گفت‌وگویی کوتاه انجام شده که با این تیتر منتشر شده است: «ادله توقيف هم‌ميهن كافي نيست».

روزنامه‌ی اعتماد در صفحه‌ی اول خود خبر توقیف را به تفصیل پوشش داد و در همان صفحه، یاداشتی از نعمت احمدی به چاپ رساند با عنوان «مستندات یک توقیف».

روزنامه‌ی جمهوری اسلامی در صفحه‌ی اول، در ستون حاشیه،‌ خبر توقیف هم‌میهن را اعلام کرد و در صفحه‌ی ۷، مانند روزنامه‌ی ایران، ابتدا نقل قول دو سطری کرباسچی را آورده و سپس متن کامل نامه‌ی سعید مرتضوی را چاپ کرده است.

روزنامه‌ی حیات نو در صفحه‌ی ۱ به خبر توقیف پرداخت و به حضور کرباسچی در تحریریه پرداخت و از او نقل کرد که دلیل توقیف «وارد شدن اشكالا‌تی بر روند دادرسی پرونده و ادامه تكرار تخلفات بر اساس ماده ۶ قانون مطبوعات» بوده است.

روزنامه‌ی شرق در صفحه‌ی اخبار جامعه با درج لوگوی هم‌میهن خبر توقیف را کمی مفصل‌تر از سایر روزنامه‌ها منتشر کرد و در زیر آن نیز نامه‌ی مرتضوی را به چاپ رساند.

روزنامه‌ی سرمایه در قسمت بالایی صفحه‌ی ۱ قسمتی دارد که «نگاه بخش خصوصی» نام دارد. معمولا اخبار غیراقتصادی در این بخش چاپ می‌شود. امروز در این قسمت، عکسی از (احتمالا) محمد قوچانی در حالی‌که با دستانش چهره‌ی خود را پوشانده منتشر شده و مطلبی با تیتر «هم‌میهن توقیف شد» آمده است. در صفحه‌ی آخر این روزنامه نیز عکس روزنامه‌نگاران هم‌میهن منتشر شده و مشروح خبر توقیف نیز بازتاب یافته.

روزنامه‌ی همبستگی در صفحه‌ی ۱ خبر توقیف را اعلام کرد و ادامه‌اش را در صفحه‌ی ۲ به چاپ نامه‌ی سعید مرتضوی اختصاص داد.

تمامی روزنامه‌هایی که به خبر توقیف پرداخته‌اند، متن نامه‌ی سعید مرتضوی را به وزیر ارشاد منتشر کرده‌اند.

امروز یا فردا؟
خوشبینانه‌ترین تصور این است که گمان بریم خبر توقیف هم‌میهن در روزنامه‌های فردا بازتاب بیشتری پیدا می‌کند و با تحلیل‌هایی جدی‌تر همراه خواهد شد. اما حتا اگر چنین هم شود، اصل «سرعت» در روزنامه‌نگاری امروز ایران، با انتشار ناقص و کمرنگ خبر توقیف هم‌میهن، نمره‌ی بالایی نمی‌گیرد. روزنامه‌نگارانی که تجربه‌ی دردناک اردیبهشت ۷۹ را در توقیف گروهی روزنامه‌ها از سر گذرانده‌اند، می‌توانستند توقیف روزنامه‌ی آبرومند و شاخصی را در سطح هم‌میهن بیش از اینها پوشش دهند.