صد چهره‌ی خبری سال و فقط یک ایرانی

امید معماریان

هفته نامه‌ی تایم در تازه‌ترين شماره‌ی خود یکصد چهره‌ی بانفوذی که خبرهای جهان را می‌سازند، معرفی کرده است. در میان این صد نفر، تنها یک نفرایرانی به چشم می‌خورد: سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران. از جذاب‌ترین موضوعاتی که معرفی این صد تن را جذاب کرده است، نویسندگانی است که شرحی بر دلیل پرنفوذ بودن این افراد نوشته‌اند و دلیل خبرسازی‌شان را آورده‌اند.

وقتی اپرا وینفری قهرمان ماندلا می‌شود
ازجمله معروف‌ترین اشخاصی که امسال یکی ازبانفوذترین چهره‌های جهان را توصیف کرده‌اند، نلسون ماندلا، رهبر جهانی آفریقای جنوبی، است که متن زیبایی درخصوص اپرا وینفری، از مشهورترین و محبوب‌ترین چهره‌های رسانه‌های آمریکا، نوشته است.

اپرا وينفری

نلسون ماندلا گفته که چرا اپرا قهرمان اوست. اپرا وینفری که برنامه تلویزیونی‌ای را برای شبکه‌ی "ای بی سی" آمریکا اجرا می‌کند، سال گذشته مدرسه‌ای را در آفریقای جنوبی با صرف میلیون‌ها دلار از ثروت شخصی‌اش راه‌اندازی کرد. موضوعی که واکنش‌های بسیار زیادی را برانگیخت. او اخیراً به صراحت از این‌که از باراک اوباما، کاندیدای رنگین‌پوست انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، حمایت می کند، سخن گفته است. اگرچه پیش ازاین هیچ‌گاه شهرت خود را برای حمایت از یک کاندیدای خاص استفاده نکرده بود.

شرحی که مارتین اسکورسیزی به دلیل انتخاب لئوناردو دی‌کاپریو، هنرپیشه‌ی محبوب خود و بازیگر دائمی سه فیلم وی، نوشته نیز خواندنی است. اسکورسیزی که امسال پس ازسال‌ها انتظار توانست اسکاربهترین کارگردان را به دست بیاورد، نوشته که چرا فکر می‌کند، لئوناردو الگوی خوبی برای هنرپیشه‌های جوان است.

لئوناردو دی‌کاپریو

لئوناردو البته، الگوی خوبی است: او به شدت طرفدار استفاده‌ی بهینه از انرژی‌های فسیلی و استفاده ازانرژی‌هایی است که با طبیعت سازگاری دارد. آمریکایی‌ها را تشویق به استفاده ازانرژی‌های سالم می‌کند، خودروی "Saturn" دارد، در پیکارعلیه "گرم شدن هوای جهان" همراه ال گور شده و خلاصه هنرمندی و اکتیویستی را درهم آمیخته است. اسکورسیزی تا کنون سه فیلم را با دی کاپریو ساخته و نوشته است که بی‌صبرانه منتظر فیلم دیگری است که با بازیگری او بسازد. خود اسکورسیزی نیز البته جزء این سیاهه‌ی صد نفره است.

در واقع آنچه خواندن "تایم 100" را بسیار جذاب کرده همین جفت کردن نویسندگان با افرادی است که معرفی می‌شوند. برای مثال نیوث گینگریج جمهوری‌خواه که پیش از این خود رئیس کنگره‌ی آمریکا بوده به این می‌پردازد که چرا نانسی پلوسی، رهبر کنونی دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا، یک چهره‌ی تاریخی است.
یا کوفی عنان که به معرفی کلاوس شواب، بنیان گذار"مجمع جهانی اقتصاد" درسوئیس، می‌پردازد. او در مورد این آلمانی شصت‌ونه ساله گفته که هردو در یک کار بوده‌اند: " برگزاری نشست‌های جهانی، او درمجمع جهانی اقتصاد و من درسازمان ملل!". شرح مختصر درمورد آنجلا مرکل توسط هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه‌ی سابق آمریکا، شرح آرنولد شواتزنگرتوسط رابرت اف کندی جونیور، شرح تزیپی لیونی، وزیر امور خارجه‌ی اسرائیل توسط کاندولیزا رایس نوشته شده و تنها وبلاگ‌نویس این فهرست، که یک چینی است، توسط آریانا هافینگتون، سردبیر وبلاگ مشهور"هافینگتون پست" معرفی شده است.

آیت‌الله خامنه‌ای از احمدی‌نژاد عمل‌گراتر است
در برخی از موارد نویسنده از شخصی که معرفی شده به مراتب معروف‌تراست. اگرچه در مورد برخی دیگر افراد، نویسنده صاحب دانش و شناخت ویژه‌ای است که کمک می‌کند با موفقيت بتواند بانفوذ بودن افراد مورد نظر تایم را توضیح دهد.

شرح این‌که چرا آیت‌الله علی خامنه‌ای درمیان بیست‌ویک نفر "رهبران وانقلابیون" انتخاب شده را آزاده معاونی، نویسنده‌ی ایرانی‌الاصل این هفته‌نامه، نوشته است. عبدالله بن عبدالعزیزآل‌سعود، پادشاه عربستان، اسامه بن لادن، پاپ بندیکت شانزدهم، هیلاری کلینتون، ملکه الیزابت دوم، آنجلا مرکل، باراک اوباما، نانسی پلوسی، کاندولیزا رایس، جان رابرتز، عمرالبشیر، آرنولد شواتزنگر، فرماندار پرنفوذ و جمهوری‌خواه کالیفرنیا، درمیان افراد سیاسی این فهرست دیده می‌شوند.

علی خامنه‌ای

آزاده معاونی، نویسنده‌ی کتاب "جهاد رژلب" و همچنین تدوین‌کننده‌ی کتاب خاطرات شیرین عبادی، برنده جایزه‌ی صلح نوبل سال 2003، درشرح ویژگی‌هایی که علی خامنه‌ای را به عنوان یکی ازچهره‌های بانفوذ سال مطرح می‌کند، نوشته است که او "متعادل‌کننده‌ی بزرگ" به شمار می‌رود: "این روحانی که درسخن گفتن محتاط است، اگرچه از آشتی با غرب خودداری می‌کند، اما از مواجهه‌ی مستقیم نیز اجتناب می‌ورزد. او جلوی اصلاحات دموکراتیک را مسدود می‌کند اما از سوی دیگر محافظه‌کاران بسیار رادیکال ایرانی را نیز کنترل می‌کند. به‌رغم وفاداری به وضع موجود، خامنه‌ای 67 ساله به عنوان یکی از رهبران محوری، اما مبهم خاورمیانه ظهورکرده است."
معاونی نوشته که این خواست خامنه‌ای است که مسیر گفت‌وگو یا مواجهه را درپرونده‌ی هسته‌ای ایران مشخص می‌کند. او همچنین اضافه کرده که خامنه‌ای نسبت به محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور منتخب مردم، عمل‌گراتر است. معاونی در آخر اضافه می‌کند که آنچه باقی می‌ماند این است که آیا خامنه‌ای می‌خواهد درخصوص حق هسته‌ای شدن ایران معامله کند و اگر آری، با چه قیمتی؟

اید‌ه‌ای که به 1927 بازمی‌گردد
تاریخ معرفی 100 فرد پرنفوذ سال برمی‌گردد به سال 1927 زمانی که هنری لوس به این فکر می‌افتد که در بخش مردم این هفته‌نامه، به معرفی افرادی بپردازد که خبرها را می‌سازند: توصیف خبرها ازطریق خبرسازها! به این ترتیب، معرفی 100فرد، دراین هفته‌نامه متولد شد. به دلیل اعتباری که این هفته‌نامه در جهان دارد، حضور در بین 100 چهره سال، برای بسیاری جذاب به نظر می‌رسد.

ریشه‌ی اید‌ه‌ای که هنری آن را دنبال می‌کرد این بوده تا افرادی معرفی شوند که با هرنوع کاراکتر و انگیزه و آرزویی که دارند، دنیا را تغییر می‌دهند و تاریخ را می‌سازند. برای خیلی از ما شاید فرصتی پیش نیاید تا افراد گوناگونی را که درحوزه‌های مختلف چهره‌های شاخصی هستند، بشناسیم و ارزش کارشان را دربیابیم. اما مروری بر این فهرست، زوایای جالبی را از افراد برجسته درعرصه‌های مختلف دنیا در اختیار ما قرار می‌دهد.
تایم این 100 نفر را به پنج دسته تقسیم‌بندی کرده است: رهبران وانقلابیون، سازندگان و بزرگان حوزه‌های مختلف، هنرمندان، دانشمندان و متفکران، قهرمانان وپیشروان.

ریچارد استنگل، سردبیر هفته‌نامه‌ی تایم می‌گوید این فهرست قدرتمندترین و محبوب‌ترین افراد نیست، بلکه پرنفوذترین آنهاست: "سخت است که میزان نفوذ را اندازه گرفت، اما چیزی که ما به دنبال آن می‌گردیم مردمی هستند که ایده‌هاشان، کارهایشان، استعدادشان و اکتشافاتشان دنیا را تغییرداده است. بله، رئیس‌جمهورها و دیکتاتورهایی هستند که دنیا را از طریق دستوراتشان می‌توانند عوض کنند، اما ما بیشتر علاقه‌مند به مبتکرانی هستیم همچون مونتی جونز، دانشمند سیرالئونی، که خصوصیات برنج را به نوعی تغییرداده است که می‌تواند کشاورزی آفریقا را نجات دهد. یا قهرمانانی همچون گری کاسپاروف، استاد بزرگ شطرنج، که یک جنگ تنها را برای برقراری دموکراسی در روسیه هدایت می‌کند. یا برنده‌ی اسکار، جرج کلونی، که ازشهرت خود استفاده کرده تا توجه جهانی را به سمت دارفور جلب کند."

جرج کلونی

در میان دانشمندان، اولین پروفسور کامل زن و نظریه‌پرداز شاخص فیزیک دانشگاه هاروارد دیده می شود، تا اهمیت چنین ماجرایی بیشتر به چشم بیاید. تئوری او در این زمینه است که علاوه بر ابعاد کشف‌شده‌ی فیزیکی ابعاد دیگری نیز وجود دارد: "ابعاد مخفی". تئوری او این سؤال که چرا جاذبه درمورد الکترومگنتیک ضعیف است را پاسخ می‌دهد. موضوعی که هیچ‌گاه برای آن پاسخ دقیقی داده نشده اما با این تئوری قابل توضیح است.

یکی از نکات جالب توجه این سیاهه این است که ال گور، معاون سابق ریاست جمهوری آمریکا، که امسال با "یک حقیقت ناراحت‌کننده" دو اسکار را برای فیلمش که درخصوص گرم شدن هوای جهانی است دریافت کرد، در میان متفکرین و دانشمندان دیده می‌شود و نه سیاستمداران.

ال گور

مروری بر این سیاهه، من ایرانی را به این فکر می‌اندازد که کاشکی ایرانیان بیشتری دربخش‌های هنری و علمی و پیشاهنگان جهان حضور داشتند، موضوعاتی که همه‌ی ما دوست داریم ایران به آنها شناخته شود. اگرچه چنین سیاهه‌هایی در مجلات مختلف دنیا سلیقه‌ای است و هیچ ارزشی تولید نمی‌کند، اما تصویری است که به هرحال در ذهن خوانندگان نقش می‌بندد.

----------------------
* عکس‌ها، همگی، به هفته‌نامه‌ی تایم در بخش "تایم 100" تعلق دارند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد افراد یادشده به وب‌سایت هفته‌نامه‌ی تایم مراجعه کنید.

مطلب مرتبط: چهره‌های برگزيده‌ی 2007