اسلام و هويت در آلمان

برلين/بروکسل، ۱۴ مارس ۲00۷ – رهبران آلمان بايد بر مشکلات عملی تضعيف کننده‌ی يکپارچگی اجتماعی – از قبيل از خود بيگانگی سياسی، رفتار پليسی افراطی و نابرابری اقتصادی – تمرکز کنند و از وسوسه‌ی حل مسايل سياسی با لفاظی‌های تندروانه درباره‌ی مهاجرت‌ ترک‌ها يا مسلمانان پرهيز کنند.

گزارش «اسلام و هويت در آلمان»، که آخرين نمونه از سلسله‌ی گزارش‌های گروه بحران بين‌المللی درباره‌ی اسلام و اسلام‌گرايی در اروپاست، به بررسی موضوعاتی می‌پردازد که اگر قرار باشد جا افتادن مهاجران مسلمان در میان آلمانی‌های بومی - که برای يکپارچگی اجتماعی و ثابت سياسی لازم است - تحقق پيدا کند، بايد به طور مؤثری به آن‌ها رسيدگی کرد. نه اسلام‌گرايی سياسی و نه اسلام‌گرايی جهادی هیچ کدام برای سه چهارم جمعيت مسلمان در آلمان، به ويژه برای ترک‌تبارها جاذبه‌ای ندارد. مشکل بنیادين ترک‌های آلمانی و ساير مسلمان آلمان ريشه در محروميت از حق رأی، تبعيض اجتماعی و يکی نشدنِ اقتصادی و سياسی دارد نه در دين.

جاناتان لارنس، مشاور گروه بحران می‌گويد: «آلمان جايگاه‌اش را به عنوان يک کشور مهاجرپذير قبول کرده است و اکنون تلاش می‌کند که تعريف کند چه نوع کشور مهاجرپذيری است. اما، اين ديدگاه که يکی شدن و نشان دادن «آلمانی بودن» بايد مقدمه و پيش شرط شهروندی آلمان باشد، هنوز ترمزی مهيب بر سر راه اين روند است».

تأکيد بر درست بودن ايدئولوژيک، که در استفاده‌ی پيشنهادی از پرسش‌نامه‌های شهروندی نشان داده می‌شود، و از متقاضيان خواسته می‌شود که با جريان افکار عمومی آلمان درباره‌ی مسايل خاصی موافقت کنند، مقامات را به جايی رسانده است که به افکار عمومی مهاجران «غير-آلمانی» را که يکسره به روايت‌های غير خشنی از اندیشه‌ی اسلام‌گرا باور دارند، داغ ننگ بزنند. اين رفتار پليسی با انديشه را ترک‌ها و سایر مسلمانان به صورتی تبعيض‌آميز و خصمانه و بارها در عمل به صورتی تحريک‌آمیز تجربه کرده‌اند.

چندين اقدام تازه ضروری هستند از جمله:
• دولت‌های استانی (Länder) بايد فرايندهای پذيرش شهروندی را بازبينی کنند تا اطمينان حاصل شود که تأکيد بی‌دليلی بر همسازی با افکار عمومی نشود اما در عوض تعهد متقاضی را به احترام به قانون اساسی را به منزله‌ی يک معيار مهم حفظ کنند.

• احزاب ملی سياسی آلمان بايد راه را برای عضويت ترک‌ها و ساير مسلمان‌ها در جامعه‌ی سياسی ملی باز کنند.

• دولت فدرال بايد منصب کميساریای پناهندگان مهاجرت و يکی شدن را به طور دايم به منصب يک معاون وزير در سطح کابينه ارتقاء دهد و آن را تقويت کند و در عين حال دوره‌های پيش دبستانی را با بودجه‌ی عمومی در اختيار گذاشته و آن را اجباری کند.

جان گرين‌والد، نايب رييس گروه بحران می‌گويد: «آلمان پيشرفت قابل ملاحظه‌ای در رسيدگی به «مشکل ترک‌ها» کرده است، به ويژه از سال ۲000 که تغييراتی در قانون شهروندی رخ داد. اما واقع‌گرايانه نخواهد بود اگر از يکايک اعضای جامعه‌ی ترک يا ساير جمعيت‌های مسلمان انتظار داشته باشيم که به طور کامل با جامعه‌ی آلمانی يکی شوند در حالی که شهروندی و مشارکت کامل در زندگی عمومی از آن‌ها دريغ می‌شود».

----------------------------
* گروه بحرانِ بين‌المللی (گروه بحران) يک سازمان مستقل، غيردولتی و غير انتفاعی است که بيش از ۵0 کشور و قلمرو بحران‌زاده رادر سراسر چهار قاره پوشش می‌دهد و از طريق تحليل مبتنی بر پژوهش ميدانی و حمايت سطح بالا برای پيشگيری و حل درگيری‌های مهلک فعاليت می‌کند.