آمریکا دارد جنگ اطلاعاتی را هم می‌بازد

برگردان به فارسی: مانی پارسا

چهار سال است که مقامات نظامی آمریکا، خلاصهٔ اخبار را از پشت یک تریبون چوبی بزرگ به گوش گروه‌های خبری بغداد رسانده‌اند. اما از هفتهٔ پیش سخنگویان رسانه‌ای ارتش آمریکا تصمیم گرفته‌اند تا به گزارشگران نزدیکتر شده و در میان آنها بیایند.

با این‌حال یک گزارش اولیه که به تازگی از سوی جینجر کروز(۱) مدیر ارتباطات راهبردی سفارت آمریکا در بغداد منتشر شده اعتراف می‌کند که با وجود هزینه‌کردن صدها میلیون دلار، ایالات متحده، نبرد برای جلب افکار عمومی عراق را باخته‌است:

پیکارجویان، عناصر فرقه‌ای و دیگران، کنترل پیام‌رسانی در جامعه را در دست خود گرفته‌اند. ویدئوهای مربوط به صحنه‌های تیر خوردن و منفجر شدن سربازان آمریکایی و اَعمال خونین جوخه‌های مرگِ فرقه‌گرا هم‌اکنون در همه‌جا پخش و توزیع می‌گردد. این تصاویر باعث یارگیری بیشتر برای پیکارجویان و ارعاب مخالفان ایشان می‌شود. گزارش جینجر کروز می‌افزاید: "کنترل ناکافی بر روی پیام‌رسانی‌ها در عراق، باعث تغذیهٔ دور فزایندهٔ خشونت شده‌است".

بازار بغداد

در امر استفاده از این ابزار و تأثیرگذاری تبلیغاتی بر افکار عمومی، بویژه ستیزه‌جویان سنی به درجات بالایی از مهارت رسیده‌اند. سپهبد پیتر کیارلی، فرمانده پیشین نیروهای ایالات متحده در عراق گفته‌است: "کارکشتگی و مهارت دشمن در استفاده از رسانه‌های نوین بسیار بالا است".
بیشتر حملات بزرگ به نیروهای آمریکایی امروزه فیلمبرداری می‌شوند. این فیلمبرداری‌ها اغلب از زوایای مختلف و با دوربین‌های مختلف انجام می‌گیرد. دوربین‌های بکاررفته نیز از وضوح و کیفیت خیلی بالایی برخوردارند. صداهایی که بر روی فیلم‌ها گذاشته می‌شوند هم به گونه‌ای ویرایش شده تا کل ماجرا به روایاتی مهیج تبدیل شود: تصاویر پشت سر هم از انفجار خودروهای هاموی(۲) نیروهای آمریکایی و صحنه‌هایی که در آن سربازان آمریکایی توسط تک‌تیراندازها از پا درمی‌آیند با آوازها و سرودهای مذهبی ترکیب شده تا احساسی پیروزمندانه‌ را به بیننده القاء کند.

به باور مقامات آمریکایی در برخی موارد، پیکارجویان تنها به منظور تولید نوار ویدئویی جدید به نیروهای آمریکایی حمله می‌کنند. نسخه‌های گوناگون نوارهای ویدئوییِ تهیه و تدوین‌شده توسط افراد پیکارجو، در بازار بغداد به فروش می‌رسند و قیمت آنها گاه از حدود ۵۰ سنت بیشتر نیست.

درک و فهم ستیزه‌جویان از نحوهٔ مصرف اطلاعات از سوی مردم عراق، به مراتب بیشتر از درک و فهم آمریکائیان از این موضوع است. بر روی تلفن همراه عراقیان، ویئوهایی از صحنه‌های سر بریدن در کنار عکس نوزاد و ویدئوی عروسی ذخیره می‌شود. کانال‌های ماهواره‌ای محبوب اعراب از جمله الجزیره و العربیه صحنه‌های بسیار واضح‌تر و زننده‌تری را از خشونت و خونریزی به نمایش می‌گذارند تا کانال‌های تلویزیونی آمریکا. به گفته مقامات نظامی آمریکا، هر کس این شبکه‌‌های عربی را تماشا کند به او اینطور القاء می‌شود که آمریکا در حال فرار است.

از افراطی‌ترین این شبکه‌ها، شبکه الزورا است که توسط یکی از نمایندگان پیشین سنی‌مذهب عراق به نام مِشعان جـِبوری بر پا شده. او پارسال پس از اینکه به فساد مالی متهم شد به سوریه گریخت. خود او این مسئله را انکار می‌کند. شبکه او از ماه نوامبر به اینسو زنجیرهٔ بی‌پایانی از صحنه‌های تیرخوردن و از پاافتادن سربازان آمریکایی بوسیله تک‌تیراندازها یا بمب‌های دست‌ساخت را به معرض نمایش گذاشته که صداگذاری بر روی این ویدئوها که گاه به انگلیسی نیز هست مردم عراق را تشویق می‌کند به اینکه "نهایت خشم خود را متوجه اشغالگران کنید". الزورا در میان سنیان و حتی برخی از شیعیان عراق جزو پربیننده‌‌ترین شبکه‌های تلویزیونی به شمار می‌آید. جبوری با افتخار می‌گوید: به من از دختران بیست و چند سالهٔ بعضاً بسیار پولدار ساکن کشورهای مختلف عربی ایمیل‌هایی می‌رسد. بعضی از ایشان پیشنهاد می کنند تا برای شبکه به رایگان کار کنند و بعضی هم به ما پول اعطاء می‌کنند".

ارزش هر نوار ویدئو

رابرت استیل، یکی از افسران اطلاعاتی پیشین تفنگداران دریایی آمریکا می‌گوید: "هر یک از این ویدئوها به اندازه لشکری از تانک‌ها، برای این افراد ارزش دارد". این ویدئوها نه تنها باعث جلب هدایای مالی و پیوستن افراد بیشتر به صف پیکارجویان می‌شود بلکه انگیزه همکاری با نیروهای آمریکائی را نیز از مردم عراق می‌گیرد. ویدئویی که در آن یک شبه‌نظامی سنی سر یک زندانی شیعه را با چاقو می‌برید باعث خشم شیعیان شد. پخش ویدئوی به‌دارآویخته‌شدن صدام حسین باعث حرکات اعتراض آمیز هزاران سنی در استان انبار شد. ساکنان فلوجه که آمریکا برای به‌دست آوردن هواداری ایشان چندین میلیون دلار خرج کرده‌است نام خیابان اصلی شهر خود را تغییر داده و آن را خیابان "شهید صدام حسین" نام گذاشته‌اند.

اینگونه مسائل به عراق محدود نمی‌شود و شبکه القاعده، بویژه شاخهٔ رسانه‌ای آن به نام السَحاب، همچنان در حال بهسازی کیفیت و کمیت نوارهای ویدئویی خود است. حال که اردوگاه‌های تمرینی القاعده در افغانستان بسته شده، این گروه با استفاده از اینترنت به‌دنبال ساختن یک "ماهیت مجازی" برای خود است.

در دههٔ ۱۹۳۰ رهبران کشورها می‌توانستند تقریباً همهٔ چهارچوب پیام‌رسانی‌های خود را کنترل کنند اما امروزه تریبون خبری نفوذ خود را از دست داده‌است. برای کسانی که تا الان در پشت تریبون به سر می‌برده‌اند این پیام در هر صورت بسیار روشن است.

نوشتهٔ مایکل هستینگز در بغداد و بنجمین سادرلند در ترویزو .

America is losing the infowar.