Aug 2010

دنیای نفرت و خشونت

تارا نیازی: فیلم سینمایی «پرشز» ساخته شده بر اساس کتاب «پوش» نوشته «رامونا لوفتون» (با نام مستعار «سفایر») در اواخر سال ۲۰۰۹ میلادی در سینماهای ایالات متحده اکران شد. فیلم داستان زندگی «پرشز» دختری شانزده ساله را روایت می‌کند که زندگی خانوادگی وی تحت سلطه‌ی مادری خشن، پرخاشگر و سلطه‌جو همچون جهنم تصویر می‌شود.

وحشت از پایان کودکی

نادر افراسیابی: لور تیرا، کارگردان فرانسوی از روی یکی از مشهورترین و برای اروپایی‌ها خاطره‌انگیزترین کتاب‌های کودک «نیک کوچولو» را ساخته است. فضا از هر نظر سال‌های پایانی دهه‌ی پنجاه را به یاد می‌آورد و با واقعیت‌های امروز زندگی در فرانسه کاملاً بیگانه است. اتفاقاً منتقدان یکی از جذابیت‌های این فیلم را هم در فضاسازی نوستالژیک و از بعضی جهات پاستوریزه‌ی آن دانسته‌اند.

فیلمی بحث‌برانگیز درباره‌ی فیس بوک

سینا معمار: «پاییز ۲۰۰۳، شبی زمستانی، مارک زوکربرگ، دانشجوی بااستعداد دانشگاه هاروارد در رشته‌ی علوم کامپیوتر، مقابل کامپیوترش می‌نشیند و با علاقه و پشتکار زیاد پروژه‌ی جدیدش را کلید می‌زند. پروژه‌ای که در آن شب در اتاق کوچک دانشجویی او به وجود آمد، در آینده‌ای نه چندان دور به یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان تبدیل شد، انقلابی در دنیای ارتباطات.

سینمای ایران به کدام ساز می‌رقصد؟!

امیر‌محمد بهرامی‌نوا: بلبشویی که این روزها در سینمای ایران برقرار است در هیچ مقطع دیگری نظیر ندارد. جالب اینجاست که هنوز هم فیلمسازانی مثل مسعود ده‌نمکی که این اعتبار را از تک فیلم دو قسمتی‌اش «اخراجی‌ها» کسب کرده و بر سر همان فروش ناجوانمردانه‌ای که در یک رقابت نابرابر داشته، حالا مدعی فیلمساز بودن است و نسخه‌های نو به نو برای سینمای ایران می‌پیچد.

جشنواره‌ی فیلم‌های ایرانی در لندن

بابک مستوفی: نخستین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم‌های ایرانی در لندن در ماه نوامبر امسال با هدف شناسایی سینمای ایران به مخاطبان انگلیسی برگزار خواهد شد. این جشنواره که به نمایش فیلم‌های ایرانی ساخته‌شده در ایران و یا فیلم‌های ساخته‌شده توسط ایرانی‌ها در سراسر جهان اختصاص دارد، قصد دارد هر ساله گزیده‌ای از بهترین‌های سینمای ایران را یکجا گردآورد و در مرکز لندن به نمایش بگذارد.

حکایت سرگشتگی در هالیوود

تارا نیازی: «خوردن، نیایش، عشق» عنوان فیلمی است برگرفته از کتابی به همین نام که هم اکنون در سینماهای آمریکا در حال اکران است. کتاب «خوردن، نیایش، عشق» را خانم «الیزابت گیلبرت» در سال ۲۰۰۶ بر اساس روایتی واقعی از تجربیات شخصی‌اش در سفر به دور دنیا نوشت. کتاب حاضر از سوی روزنامه‌ی نیویورک‌تایمز عنوان پرفروش‌ترین کتاب را برای ۱۵۸ هفته‌ی متوالی از آن خود کرد.

در سوگ رنگ‌های روزگار

احسان سنایی: «چرا باید از جنگ عکاسی کرد؟ اصلاً هیچ امکان دارد این رفتار آدمی را که طی تاریخ وجود داشته، آن‌هم با عکاسی خاتمه داد؟ این‌دو به‌شکلی مضحکانه نابرابرند. قدرت عکاسی از دید من، در توان‌اش در برانگیزش احساسات بشری نهفته، و اگر جنگ‌ها تلاشی برای نفی انسانیت‌اند؛ آنگاه عکاسی را می‌توان در ضدّیت با جنگ حس کرد.» بخش دوم نگاهی به زندگی و آثار جیمز نکت‌وی؛ شناخته‌شده‌ترین عکاس جنگ معاصر را بخوانید.

هنر در نظامی دين‌سالار

علی امینی نجفی:خيزش گسترده مردم بر ضد رژيم شاه سرشت ملی و آزاديخواهانه داشت. ميليون‌ها مردمی که از آغاز سال ۱۳۵۷ به انقلاب پیوستند، پیش از هر چیز به دنبال آزادی‌های اساسی و مشارکت در زندگی سیاسی بودند. نیروهای سياسی جامعه به‌خاطر سلطه ديرپای اختناق، بسیار ضعیف بودند و نتوانستند نقش مهمی در هدايت جنبش ایفا کنند. در این شرایط آيت‌الله خمينی، که در تبعيد به سر می‌برد، توانست رهبری جنبش را به دست گيرد.

شاگرد جادوگر

تارا نیازی: بالتازار بلیک ساحری است که در روزگار کنونی در شهر مانهاتان نیویورک زندگی می‌کند. داستان فیلم اما از سال ۷۰۰ پیش از میلاد مسیح آغاز می‌شود. زمانی که بالتازار، ماکسیم هوروات و ورونیکا شاگردان مورد اعتماد بزرگ‌ترین جادوگر روزگار، مرلین هستند. فیلم «شاگرد جادوگر» به کارگردانی جان تورترتای در سال ۲۰۱۰ ساخته شد و در ماه ژوئیه در سینماهای آمریکا به اکران درآمد.

در جستجوی معنایی برای زندگی

پانته‌آ بهرامی: هفته‌ی گذشته فیلم کوتاه و تجربی «معلقه» ساخته‌ی بهار بهبهانی در چهارچوب نمایشگاه «گفت‌وگو در ورای واقعیت» در نگارخانه‌ی زورو در نیویورک به نمایش درآمد. بهار بهبهانی در فیلم هفت دقیقه‌ای «معلقه»، که رویکردی فلسفی به جهان دارد، هنجارهایی را به زیر سئوال می‌برد که در جامعه و طبیعت وجود دارند و برای انسان سرگشته‌ی جامعه‌ی صنعتی عادی شده‌اند.

روایت فمینیستی جیمز باند

میترا داودی: «سالت» روایتِ فمینیستی «جیمز باند» است. آن هم در دوره و زمانه‌ای که زن‌ها در غرب دوشادوش مردان فعالیت اجتماعی و حضوری قدرتمند دارند. آنجلینا جولی در غرب الاهه‌ی زیبایی و نشانه‌ای از زیبایی کمال مطلوب است. او در این فیلم در نقش معشوقه‌ی وسوسه‌انگیز و زیبای یک جاسوس همه‌فن حریف ظاهر نمی‌شود. او به رغم زیبایی زنانه‌ای که دارد، خودش همه فن حریف است.

پنجاه‌سالگی یک هنرمند شورشی

نادر افراسیابی: شون پن، بازیگر سرشناس سینمای هالیوود و همسر سابق مادونا، خواننده‌ی موسیقی پاپ که تاکنون دو بار جایزه‌ی اسکار را از آن خود کرده است، فقط به خاطر هنر بازیگری‌اش خبرساز نیست. او یک بار، در ژوئن ۲۰۰۵، پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به عنوان گزارشگر روزنامه‌ی سانفرانسیسکو کرانیکل به ایران سفر کرد و با کسانی مانند هاشمی رفسنجانی گفت و گو کرد.

روا و ناروا در سینمای ایران

علی امينی نجفی: کتاب «روا و ناروا در سینمای ایران» که به شکل مجموعه مقالاتی در تارنمای رادیو زمانه منتشر خواهد شد، سیر سینمای ایران را در پرتو نبرد سنت و مدرنیته پی می‌گیرد، به ویژه در دوران حاکمیت جمهوری اسلامی که مرحله‌ی حاد این کشمکش است. از این نظر کتاب تحولات سیاسی جامعه را با دقتی بیشتر کاویده است. این کتاب یک بار در سال ۲۰۰۱ به همت آقای داوود نعمتی توسط «نشر نیما» (در اسن آلمان) منتشر شد.

یک کمدی شریف اما گزنده

میترا داودی: همزمان با آغاز ماه رمضان چهار سریال تلویزیونی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد. از میان این چهار سریال، چهارمین بخشِ مجموعه‌ی «نون و ریحون» که از شبکه‌ی تهران پخش شد، با اشاره به شکنجه‌ی زندانیان سیاسی که در وقایع انتخابات سال گذشته دستگیر شده بودند و انتقاد از عملکرد نیروی انتظامی خبرساز شد. گزارشی بخوانید در باره‌ی این سریال که فرزاد موتمن آن را کارگردانی کرده است.

آدم‌های قرن ۲۱ در کشوری قرون وسطایی!

امیر محمد بهرامی نوا: پس از اعتصاب نافرجام هفته گذشته و با آمدن ماه رمضان، احوالات سینمای ایران شکل و وضعی دیگر به خود گرفت، طوری که اگر کسی نمی‌دانست، تصور نمی‌کرد در این سینما قرار بود اعتراضی به ندانم‌کاری‌های صنفی صورت بگیرد. جالب این است که پس از آن هیچ کس حاضر نشد درباره‌ی برگزار نشدن این گردهمایی اظهار نظری کند. به هر حال، حوادث دیگری در سینمای ایران رخ داد که در این هفته به آن می‌پردازیم.

سینمای معاصر ترکیه

اکبر فلاح‌زاده: سینمای ترکیه در مسیر پیشرفت قرار دارد؛ فیلم‌های داخلی از محصولات هالیوود پیشی می‌گیرند، افزون بر این، فیلم‌ها موضوعات تازه و حساس را دستمایه قرار می‌دهند. با این حال، زیر ظاهر پر زرق و برق ماشین «سینمای ترکیه»، یک جعبه‌دنده‌ی قدیمی کار می‌کند. سینمای ترکیه که ۱۰سال پیش با یک دوجین فیلم تولید سالانه در پایین‌ترین حد خود بود، به طرزی بی‌سابقه گسترش پیدا کرده است.

داروی ذائقه‌ی‌ سینمایی‌ مسموم‌شده

مسعود نوبخت: فیلم «پسر آدم، دختر حوا» اگرچه کمی بی‌جهت کش‌دار می‌شود و در یک‌سوم پایانی از ریتم و ضرباهنگ خوب ابتدایی عقب می‌ماند اما به خاطر داشتن فیلمنامه‌ای قابل‌قبول، روایتی فانتزی و دلنشین، دعوایی حیثیتی، دیالوگ‌های بجا و بازی‌های باورپذیر، کاملاً ارزش دیدن و توصیه کردن را دارد. داستان فیلم با آن‌که در مرز کلیشه و تکرار قرار می‌گیرد، اما به خوبی از این دام رها می‌شود.

عکاس صلح؛ عکاس جنگ

احسان سنایی: «پل مارتین لستر»؛ از صاحب‌نظران جهان عکاسی معتقد است یک عکاس، انسان خوبی‌ست که عکس هم می‌گیرد. پس در وصف عکاسان جنگ می‌توان گفت انسان‌های خوب و شجاعی که عکس هم می‌گیرند. اما جیم نکت‌وی را باید انسان خوب، شجاع، صبور و ساکتی‌ دانست که عکس هم می‌گیرد. کسی که بالغ بر سه دهه از زندگی‌اش را همپای رنج‌دیدگان جنگ‌های بسیار بوده تا سیمای حقیقی سیر تاریخ را به تصویر کشد.

قصه‌ی مسیح و بشارت منجی

نادر افراسیابی: سریال تلویزیونی «بشارت منجی» با اعتراض گسترده‌ی مسیحیان لبنان مواجه شد. به مناسبت آغاز ماه رمضان شبکه‌ی تلویزیونی المنار، وابسته به حزب‌الله لبنان و شبکه‌ی تلویزیونی «ان بی ان»، سریال «بشارت منجی» را پخش می‌کردند. در اثر اعتراض مسیحیان لبنان این دو شبکه‌ی تلویزیونی با انتشار اعلامیه‌ای به این بهانه که قصد تحریک احساسات مذهبی مسیحیان را نداشتند، پخش «بشارت منجی» را متوقف کردند.

یک فیلم چینی، برنده‌‌ی جایزه یوزپلنگ طلایی

مهدی عبدالله زاده: جشنواره‌ای که با غافلگیری آغاز شده بود، با غافلگیری در اعلام جوایز نیز به پایان رسید. در بخش مسابقه‌ی اصلی جشنواره‌، فیلم تعطیلات زمستانی به کارگردانی لی هونگی برنده‌ی بزرگ لوکارنو بود. جایزه‌ی نقدی به مبلغ ۹۰ هزار فرانک سوییس به این فیلم تعلق گرفت که طبق قانون جشنواره، باید به طور مساوی میان تهیه‌کننده و کارگردان فیلم تقسیم شود. جایزه‌ی ویژه هیأت داوران نیز به فیلم مورگن، یکی از سه فیلم شرکت‌کننده از رومانی تعلق گرفت.