ویژه برنامه‌ی زادروز عمر خیام در «زمانه»

امروز، ۲۸ اردیبهشت، ۱۸ می، سال‌روز تولد عمر خیام، شاعر، فیلسوف و ستاره‌شناس ایرانی است. «رادیو زمانه» به این بهانه، ویژه‌برنامه‌ای نیم ساعته دارد.

شهرت خیام البته تنها محدود به دنیای پارسی‌زبانان نشد. ادوارد فیتز جرالد، رباعیات او را به انگلیسی ترجمه کرد و آوازه‌ی خیام را عالمگیر کرد. از دیگر میراث به یادگار مانده از خیام، اصلاح گاهشمار یا تقویم ایران است که به افتخار جلال‌الدین ملکشاه، تقویم جلالی نام گرفت.

از خیام حدود یکصد رباعی به یادگار مانده است که همواره موضوعی مورد بحث میان منتقدان و پژوهشگران ادبی بوده است. صادق هدایت در یکی از نوشته‌هایش اشاره می‌کند که گویا ترانه‌های خیام در زمان حیات او به دلیل تعصب مردم، مخفی بود و تدوین تنها نشد و تنها بین یک دسته از دوستان همرنگ و صمیمی او شهرت داشته است.

حدود نُه سده از سروده شدن اشعار خیام می‌گذرد. آیا این آثار همچنان منبع الهامی برای شعر و داستان نویسی در ایران است؟ یا اینکه تنها به عنوان یک «میراث ادبی» مطرح است؟ در اینباره با عباس معروفی، نویسنده ایرانی مقیم برلین گفتگویی کرده‌ایم.

در ادامه، با صادق صبا، مدیر تلویزیون فارسی بی.بی.سی در لندن و سازنده مستند خیام صحبت کرده‌ایم. مستندی که به تازگی از چندین شبکه تلویزیونی در بریتانیا پخش شده است. صبا که برای ساخت این مستند به کشورهای گوناگون سفر کرده از خاطرات و تجربیاتش در سفرها و گفتگو با شخصیت‌های ادبی می‎گوید.

همچنین با داریوش کدیور، منتقد سینمایی مقیم پاریس درباره فیلم‌های داستانی که تا کنون با الهام از زندگی خیام ساخته شده گفتگویی داریم.

فایل شنیداری ویژه‌برنامه عمر خیام در «رادیو زمانه» در همین صفحه قرار داده شده است.