مطلب جالبي است. اينکه مهدي مرگ بودريار را بهانه کرده و نقبي به فضاي فلسفي امروز ايران زده و درک آشفته جوانان ايراني از انديشه هاي پسامدرن و افکار فلسفي انديشمنداني چون دريدا، دلوز،ليوتار و بودريار را به واسطه ترجمه هاي نارسا و غالبا شتاب زده مترجمان متون فلسفي يادآور شده قابل تامل است. شايد مهدي بتواند با گسترش اين بحث، ضمن بررسي چند و چون متون فلسفي پست مدرن ترجمه شده، علت ها و زمينه هاي گرايش جوانان ايراني به پست مدرنيسم و جذابيت آن را براي آنان بيشتر بشکافد. اينکه اين گرايش ها تا چه اندازه عميق و جدي و تا چه اندازه نمايشي و محصول صف آرايي داعيان فکر فلسفي مدرن و پسامدرن در ايران است.

vaghean mamnoon
belakhare yeki peyda shod ke bege Postmodernism ham mesle baghiyeye chiz haye dige dar mamlekate ma be GOH keshide shode!! agar rastesh ro bekhahid postmodernism dar iran az avval neshaneye sarkhordegie nasli bood ke az bas hame chizesh siasi shode bood mikhast ye rahe zaheran Falsafi peyda kone ke khodesh ro az zire bare kalamati mesle "moteahhed" ya amsale an ke tavassote boland goohaye rasmi tabligh mishod khalas bokone.in axol amale nasli bood ke ba'ad az jang va khoonrizi haye daheye 60 be sheddat zedde siasat va "vaghe-eeyyat" shode bood.mod shodane Postmodernism dar iran ham zaman ast ba mod shodane Sohrabe Sepehri.shaeri ke barkhalafe "shamloo" ya "akhavan" na kari ba siasat dasht na "ta'ahhode roshanfekrane" na ....nasle ba'ad az jang shooro hararate "shamloo" va "akhavan" ro nemikhast be hamin tartib donbale ma'ana ham nemikhast begarde.she'ere "sohrab" va falsafeye Postmodern dar iran tabdil be oon chizi shod ke ma irani ha dar sakhtanesh ostadim:Mokhadder.akhare sar har andisheyi dar iran zamani karesh migire ke beshe azash be onvane vasileye Takhdir estefade kard.mellati ke chand gharn gofte "paye estedlalian choobin bovad" mosallaman donbale falsafeyi migarde ke in maraze "fekr nakardon" ro barash kheyli shik tojih bokone va postmodernism ham in ghabeliyyat ro dasht

بودریار قرار بود استاد تمام وقت من باشد، این شانس را از دست دادم، اما حداقل یک بار سر کلاس ش بودم، چه خاطره خوبی!

اولا متشکر از مقاله گويا و آموزنده شما
ثانيا فرصت جالبی را پيش آورديد تا در مورد مدهای فلسفه در ايران بحث کنيم
اين نقد تنها به مترجمان جوان آثار فوکو باز نميگردد مثلا ترجمه آثار هابرماس.و فوکو و...نبسياری از آثر ترجمه شده از اين مسئله رنج ميبرند
ای کاش اشاره ای هم به دوران پوپر خوانی در ايران ميکرديد
مشتاقانه منتظر ادامه بحث هستم.

چند نکته در فایل صدایی و در متن بود که شاید شکاف بزرگ میان برخی خوانندگان با دیدگاه جذاب اقای خلجی را نمایان میکند
.
در مثال ایشان از خواندن پست مدرن در جامعه ی ایران به امدن دختری بسیار زیبای برهنه به جامعه ی بدوی تشبیه شده است.
ایا این امثال ایشان درباره ی جامعه ی ایران به اغوا گری کتاب بودریار چه شباهتی و ربطی میتواند داشته باشد.
دیگراینکه اقای خلجی از عدم تاثیر پست مدرنیسم در جامعه ایران اشاره کرده اند و انرا امری لوکس شمرده اند. مقدمه ی ایشان هم نگاهی به تاریخ فاسفه ایران است.
اقای خلجی درین میان از کلمه ی روشنفکران غیر دینی استفاده کرده اند. شاید باید اشاره شود خواننده ای اصلا مفهومی برای این کلمه قایل نباشد چون کلمه ی روشنفکری دینی را کلمه ای میداند که فقط از منظر متعلقان دایره ی دین میتواند مفهوم داشته باشد. در ین میان خواننده ممکن است نگاهی متفاوت از نگاه اقای خلجی داشته باشد که ضرورت کاربرد کلمه ی روشنفکر غیر دینی را هم در متنشان بی معنی میکند و نه تنها افرادی چون سروش را بعنوان روشنفکر نداند بلکه انچه بر سر نهادهای دانشگاهی ایران امده است که به حذف روشنفکران ( بقول ایشان غیر دینی )انجامیده است و این بلایی است که نه تنها بر سیستم داشنگاهی ایران بلکه سیستم اموزشی ایران امده است و اموزش دینی و فرهنگ دینی را پایه ریزی کرده است. در صورت اجازه ی موجودیت همان فیلسوفان مارکسیسم و فضای باز در دانشگاهها و سیستم اموزشی به حتم ما انچه اکنون میبینیم مشاهده نمیکردیم و بقولی این فقر و تهیدستی فلسفه رخ نمیداد و اطلاق روشنفکر دینی بخاطر کار های پس ازین افراد نیز جای بحث دارد که اقای خلجی میتوانند نه به ارامش دوستدار بلکه به یکی دونفر که برخی کارهایشان را تایید دارند نگاهی بیاندازند.
اشاره ی بالا فقط ازینرو بود که از نگاهی گذرا و کاربرد برخی کلمات به تاریخ شاید اجتناب شود.

از سویی فرهنگی که اقای خلجی به ان اشاره میکنند فرهنگی که نگاه ایشان برداشت غلطی از قلسفه دارد. فرهنگیست که دست پرورده ی همان تاریخ اموزشی ایران است. یعنی فرهنگی بقول اقای دوستدار دین خوی. جالب است باری اقای خلجی انچه در وبسایت سابق شان درباره ی کتاب اقای ارامش دوستدار بیان کرده بودند دقیقا مشابه انچه است که در باره ی خوانش بودریار از دید یک خواننده ی ایرانی بیان کرده اند. نامفهومی.

با همه ی اینها امدن ان دختر زیبا ی برهنه در یک جامعه ی بدوی چه اشکالی دارد؟ بهر حال دانشگاههای ایران با ان تاریخچه و بلایی که سرش امد فاقد ان ساختار اموزشی و ازادی است که ان دختر زیبا ی برهنه بتواند در انجا قدم نهاد و تاکنون راه حلی هم برای تغییر ان نهاد داشنگاهی عملی نشده است
انچه ایشان به عدم تاثیر جامعه ی ایران از فلسفه و بعد پست مدرنیسم اشاره کرده اند برای من قابل پذیرش نیست و از قضا من به موجودیت این کارها در جامعه ی ایران بعنوان یک ضرورت نگاه میکنم این در حالیست که خوانش ان مسلما با خوانش یک انسان غربی متفاوت است و شایدحتی نه در جهت فیلسوف شدن. شما مطمئن باشید خواننده دریافتهایی را از انچه میخواند خواهد داشت این دریافتها در ادبیات و فرهنگ ایران تاثیر خواهد گذارد شما مشابه ان را در جامعه ی روسیه ی انزمان میدید بسیار ی نویسندگان تحت تاثیر نویسندگان غربی بودند. چه کسی میتواند اما ادعا کند انهادرک کاملا درستی از برخی فلاسفه ی غرب داشتند اما انها دریافتهای خود را داشتند. از سو یی من فکر میکنم نگاه اقای خلجی بسیار مطلق است حتی درصورت نبود پایه های فسلفی و کتابهای کافی در ین باره خوانندگانی خواهند بود که این فقر را احساس و در جبران ان بکوشند. اینکه یک کتاب ترجمه ی پست مدرنیسم فقط یک کفش با مارک ادیداس قلابی است که انسان فقط انرا بصورت یک پدیده ی لوکس حملش میکند و از ان تاثیر پذیر نیست چندان دید مناسبی نیست. ان نشانه ی طبقاتی هم میبینید رو به زوال میرود. از سویی ان مشکل فهم یا جایگزینی اشاره شده ی لذت بجای فهم را فقط در پست مدرنیسم ندارید در ادبیات ترجمه شده ی داستانی هم خواهید داشت. ایا خواننده ایرانی که مثلا دیوید کاپرفیلد دیکنز را بخواند چه امکانی برای تحلیل ان دارد و ایا سیستم اموزشی ابزار اندیشیدن را در اختیارش نهاده است ؟ نه. یا تفاوت فرهنگ زیستی میان ایران و تصویرش در ادبیات خارجی همه از مشکلات اینچنینست که به درک دیگری یا بقول اقای خلجی لذت میانجامد . ولی اینکه بهمین راحتی از عدم فهم سخن گوییم و انسان را در پایان محصول لذت دید درستی نیست. این انسان میتواند جستجو گر باشد میتواند مرز های سیاسی را پشت سر گذارد به منابع دسترسی یابد و میتواند بفهمد و این لزوما نباید دقیقا همان برداشت تخصصی باشد.
این در حالسیت که دگرگونی نهاد های داشنگاهی و سیستم اموزشی ایران تنها قدم در راه اندیشیدن و فهم به ان مفهوم که اقای خلجی اشاره داشته اند میتواند باشد.

شاید انگونه که من و شما نیز از بودریار میفهمیم یا میتوانیم برداشت هایی را تقلید کنیم چندان تطبیقی با ان مفهوم فهم از دید یک استاد یا حتی دانشجوی خوب فلسفه نداشته نباشد.
از سویی ان جامعه ی ایرانی که اقای خلجی به ان اشاره کرده اند مختص به جامعه ی انمرز های جغرافیایی نیست. چه چیز باعث عدم فهم انسان و تغییرا ت فرد ایرانی میگردد؟ چه خصوصویات فرهنگی؟ ایا خواندن یا ادامه ی کار در یک نهاد دانشگاهی غربی شرط کافیست؟ پس چرا ما بن بست و تناقضات و یا چالش های جدی افراد را با مقوله های فرهنگی و سیاسی میبنیم؟ افرادی که به غر ب امده اند و خواندن پست مدرنیسم را یا فقط از خوانش پست مدرنیسم شروع نکرده اند یا به ان اکتفا نکرده اند با این وجود شما نشانه های یک انسان اندیشمند نه لذت گرا را در افراد نمیبنید.
علت ان چیست؟ ایا باید پذیرفت انها بودریار را فهمیده اند و از ان لذت نبرده اند یا فقط در قفسه های ذهنی کتابهای خوانده شده ی خویش انبار نکرده اند؟

فقط اشاره ای بود که میان دیدگاهها فاصله ی است. اشاره ی بالا نه بهیچ وجه جهت
نقدو مباحثه بلکه اشاره ای فقط به این فاصله بوده است.
بااین وجود پرداختن به مسئله ی فهم و بخصوص نقد و ایجاد نهاد های دانشگاهی را که اقای خلجی هم به ان اشاره داشته اند ضروری میدانم

موفق باشید
علیرضا

مطلب عبدي کلانتري را هم در همين باره بخوانيد که موضوع را مفصل شکافته: ريزه خواران و نه هرگز شاگردان! نکته هايي در بارهء معرفي ديدگاههاي پسامُدرن به خوانندگان ايراني:
LINK

tamayol be hozeye post modern dar Iran dar kenar e tamami enteghadat varede dar khosose fahme nazari va mafholi bahs e postmodern ,rishe dar vaghiate digari ham darad ke mitavan anra noei hanjargorizi vasie va bedon ghaleb danest hozei ke hame dar an mitavanand harfi baraye goftan dashate bashand .agar ye ki az sotoohe postmodernisme ra ghaleb shekani bedanim nevisandegan va motarjeman _ gahi shetab zade va kam danesh _baraye ebraz vojod dar in fazaye ehtemalan bedon sakht va mahdodiat dast be tab azmaei falsafi mizanand .i

خیلی از مسائل ترجمه مشترک هستند. من فکر می کنم راهی که فروغی برای ترجمه-تالیف انتخاب کرد بهترین بود. خود فروغی دیدگاه هایی در مورد ترجمه داشت که هنوز هم خواندنیست. مثل "پیام من به فرهنگستان".
نیومارک یک مدل V پهن شده درست کرده برای ترجمه می گه ترجمه ای که به متن مبدا وفاداره در یک قطبه و ترجمه ای که به زبان مقصد یا به خواننده توجه داره در یک قطب. ما برای این که کار خوب بکنیم باید از مرجع اون کتاب دور بشیم و به خواننده فارسی زبان نزدیک. این کار لازمش اینه که مترجم فقط لغت شناس نباشه بلکه بیشتر از اون کتابی که از روش داره ترجمه می کنه به موضوع احاطه داشته باشه. این طوری خواننده هم می فهمه و هم لذت می بره. ما یک گرفتاری در ترجمه داریم که دکتر علی خزایی فر همیشه بهش اشاره می کنند. مثلا مگه مجبوریم فقط یک کلمه بگذاریم به جای هایپررئالیتی. حتی یک کلمه هم خودش می تونه با رندیشن یا تفسیر باشه نه با ترجمه اجزای کلمه به قول ترجمه شناس ها مکانیکی. مثال در پزشکی آنمی یعنی بی خونی ولی اینا با تفسیر گذاشتند کم خونی.

متاسفانه اين روالي كه آقاي خلجي در پيش
گرفته بسيار نامناسب است. ايشان در نقد قبلي خود بر ترجمه پيام يزدانجو از ريچارد رورتي هم همين نوع ايرادات را گرفته بود و همين نوع اظهار نظر نامنصفانه كرده بود. بنظر من جوابيه پيام يزدانجو هم خيلي تند است اما شايد اين نتيجه بي ملاحظگيهاي خود آقاي خلجي باشد.
در ضمن يك سوال دارم:‌ چرا براي خوانندگانتان منابع فارسي بودريار را معرفي نكرديد تا ما ايرانيان خارج از كشور هم بدانيم؟ بعنوان مثال، همين كتاب در سايه اكثريتهاي خاموش كه شما از ترجمه انگليسي استفاده كرده ايد و من بعد كه مطلب پيام يزدانجو را خواندم تازه فهميدم كه اين كتاب سالها قبل بوسيله خود او به فارسي ترجمه شده بوده. دليل اين بي مهريها و بي اعتنايي ها چيست؟

آقا مهدی عزيز
شما هم که بدتر از آن يکی آق مهدی عزيز مان دست به دامن بدن زن برای مثال شديد. آق مهدی که به استعاره انقلاب را همچون زنی می ديد زيبا که سرش کلاه گذاشته و در تخت خواب عجوزه ای پير شده بود. حالا اغواگری پست مدرن شده است "مانند دختری بسيار زيبا که وارد يک قبيله بدوی شده."
اولاً قربان این ديد شديداً سکسيت شما بروم من. از بدن خودتان مايه بگذاريد قربان. بعد هم از این مثال بی ربط تر نمی شد! يعنی انسان اگر ويکی پيديا بخوانيد از این مقاله بيشتر ياد می گيرد.
من هميشه تعجب می کردم که مهدی چطور يک مقاله دو هزار لغتی را در عرض دو ساعت تمام می کند. حالا خواندن این مقاله راز ماجرا را انگار فاش کرد: این بار هم به روال معمول وعده "پژوهشی درازدامن" به خواننده داده میشود و تا آن نوشته شدن آن "پژوهش درازدامن" که لابد در زمانی بین امروز و روز محشر قرار است منتشر شود آقا مهدی "پرسش را با اشاراتی درمی‌اندازد." اما این "اشارات درانداخته شده" واقعا چه هستند؟ واقعا آیا سر تا ته این مقاله از گنده گوییهایی بی سر و ته و خالی از معنا به قصد تسویه حساب شخصی فراتر میرود؟
بیش از نیمی از این مقاله مطلقا به "اشارات" وعده داده شده بی ربط است. بی رو دربایستی از آغاز تا آنجا که آقای خلجی ناگهان به سرعت جامعه شناسی معرفت را هم به لیست تخصصهای متعدد خود (فیلسوف، متکلم شیعه، تحلیلگر سیاسی، رمانویس، شاعر، مورخ تاریخ فلسفه، روزنامه نگار، و دهها چیز دیگر) اضافه میکند چیزی نیست به جز داستانگویی. البته داستانگویی هم مسلما فعالیتی ست مفید برای عموم مسلمین ولی تکلیف در انداختن اشارات چه شد؟
بعد از پایان این داستانگویی سرانجام آقای خلجی تصمیم می گریند اصل حرفشان را بگویند و "اهل فلسفه جدی" را از سرگردانی برهانند. پاراگراف بلندی که آقای خلجی درباب فلسفه غرب و «موقعیت ایرانی» نوشته اند چیزی نیست به جز بازنویسی نصفه نیمه نظریات آدمهایی مثل آرامش دوستدار و عبدی کلانتری. نصفه نیمه به این خاطر که آقای خلجی در فلسفیدن شتابزده اش حتا زحمت درست فهمیدن این نظریه را به خود نداده و با بدفهمی آنرا به معنی لزوم ترجمه مارکس و هگل و هایدگر غیره پیش از بودریار دانسته. حال آنکه هرکس که از اصل مطلب اطلاعی داشته باشد می داند که حرف اصلی امثال عبدی کلانتری «بومی کردن» تئوری های غربی ست و دقیقا ترجمه نکردن فله ای مارکس و هگل و هایدگر.
مابقی نوشته آقای خلجی هم به جز پرتاب کردن بدون توضیح مشتی اسم و ایرادی سرسری به ترجمه کلمه هایپرلینک که لابد کار "اهل فلسفه جدی" از نظر آقای خلجی ست حرف مهمی برای گفتن ندارد.

تنها خواستم خاطر نشان کنم که دکتر تقی ارانی از رهبران حزب توده نبود و اصولا به هنگام حیات ایشان حزبی به این نام وجود نداشت. دکتر ارانی را شاید بتوان رهبر گروه روشنفکران چپ معروف به پنجاه و سه نفر دانست. ایشان از زندان رضا شاهی جان بدر نبرد و حزب توده با مشارکت بقایای پنجاه و سه نفر و پس از مرگ دکتر ارانی تشکلیل شد.

ببخشيد شما کامنت سانسور می کنيد. اگر سانسور می کنيد با چه معياری این کار را می کنيد. این تمام کامنت من نيست. لطفاً توضيح بدهيد
-------------------------
زمانه: در ويرايش کامنت ها عمدتا مطالبی که توهين آميز و يا حاوی ناسزا باشد حذف می شود ولی به نحوی که ساختار استدلالی کامنت تغيير نيابد. اگر ميزان کلماتی که از نظر عرف توهين و يا نفرت پراکنی محسوب می شود قابل ويرايش نباشد کل کامنت حرف خواهد شد. به همين ترتيب اتهاماتی که هر نوع مشکل حقوقی برای زمانه در پی داشته باشد منتشر نخواهد شد. در مورد کامنت شما اگر ويرايش انجام شده ساختار استدلال شما را عوض کرده باشد حق اعتراض خواهيد داشت ولی اگر صرفا حذف طعنه ها و برخوردهای شخصی باشد زمانه در چارچوب حقوق خود رفتار کرده است. زمانه تريبون آزاد برای نقد است ولی برای اينکه نقد تداوم داشته باشد جلوگيری از برخوردهای شخصی ضروری است تا استدلال شنيده شود.

من نمی فهمم چرا اکثر آقایانی که خارج کشور زندگی می کنند فکر می کنند هر که در ایران زندگی می کند و یا کار می کند بیسواد است. من اینجا در کانادا، طی 4-5 سالی که مشغول تحصیل هستم، در محافل آکادمیک و روشنفکری سخن بی مایه کم ندیده ام (با همه امکانات و آسودگیهایی که در اختیار محققان قرار دارد). بی انصافی است زحماتی را که در ایران زیر آن همه فشار، چه سیاسی و چه اقتصادی و غیره کشیده می شود با کلی گویی هایمان لوکس، آلامد و جوان پسند قلمداد کنیم.

ممكن است جناب خلجي آدرس يا لينكي از آن "شوراي عالي تشخيص متون غربي مفيد به حال ملت ايران" - كه ظاهران در آن عضويت دارند - را بدهند تا ما گمراهان بيشتر هدايت شويم ؟

چرا آقای خلجی دست به کار ترجمه ی آثاری که از آن ها نام برده اند نمی شوند؟

یک نفر نوشته شما را به نام خود در اینترنت گذاشته است .
آدرس :
http://haramzadeam.persianblog.com/

من متاسفانه دیر این مطلب را خوندم. تنها نکته ای که آقای خلج فراموش میکنن اینه که محبوبیت پست مدرنیزم در غرب کم و بیش شبیه محبوبیت این نوع فلسفه در ایرانه. من که خودم در دانشگاهی کانادایی درس خوندم همون زمان بین ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۵ این مطلب رو سر کلاس به معلم پست مدرن و شاگردای شیفته این نوع فلسفه میگفتم، اما متاسفانه همه فکر میکردن که من از عقب افتادگی نمیتونم پست مدرنیزمو بفهمم، درحالیکه این من بودم که مفاهیم اصلی این مکتب رو گرفته بودم، و اونا بودن که رابطه شون با فوکو یه رابطه مد و مثل آهنگ روز بود. اصولا برای ما ایرانیها که مولانا و حافظتوی رگهامونهصخبتهای پست مدرنیستی نکته هایی اند که ما اونا رو کم و بیش درباره زبان و representation و اینا تجربه کردیم. پست مدرنیزم فقط بدرد کسایی میخوره که از ماتریالزم بنیادگرای لیبرالیزم کانتی یا هکل مارکسی به پست مدرنیزم میرسند و در اون برای اولین بار آزادی فکری رو از زبون تجربه میکنن. زمان دانشجویی نویسنده هایی مثل والتر بنجامین و ارنست لاکلاو و شانتل مووش بودند که بیشتر به من آرامش میدادند، من در حقیقت هیچوقت از لاکان، آلتوسر و دبور عبور نکردم و عاقبت هم با رسیدن ژیژک مسائل من اکثراجواب پیدا کرد. نمیدونم چرا هیچکس دبور رو به فارسی ترجمه نکرده، و اگر ترجمه شده من خبر ندارم. اگه کسی این مطلب رو خوند لطفا پیغامی برای من روی http://www.dadabase.blogfa.com بگذارید متشکر میشم، در ضمن اگه شما ژیژک رو نمیشناسید، به کتاب مقاله های اون که تازگیها ترجمه شده مراجعه کنید.