وقتی پلورالیسم قربانی سیاست می‌شود

لیدا حسینی‌نژاد

جمعه چهارم آگوست در شهر رتردام در کلیسای آرمینیوم جلسه‌ی سخنرانی و مناظرهای توسط «کمیته‌ حمایت از طارق» برگزار شدش، با موضوع تعریف پدیده‌ی «ساختن پُل» و معنی آن برای شهر رتردام. این جلسه پس از اخراج جنجالی طارق رمضان نظریه‌پرداز اسلامی و فیلسوف مصری- سوییسی از شورای شهر و دانشگاه اراسموس رتردام برگزار شد.

در این مناظره ریک خراس هوف معاون شهرداری در بخش انطباق مهاجران از حزب چپ سبزها، طارق رمضان، مارکو پاستورز از حزب راستگرای Leefbaar Rotterdam و مارکا فالنتا مورخ و پژوهشگری از آمستردام برگزار شد. در ابتدای این جلسه براهیم بورزیک تحلیلگر سیاسی و از برگزارکنندگان این مناظره از دلیل برگزاری این جلسه گفت:

این مناظره به سه دلیل برگزار شد. دلیل اول شیوه‌هایی است که شورای شهر و شورای تصمیم‌گیری شهرداری رتردام با طارق رمضان برخورد کردند که معاون شهرداری توضیح خواهد داد. دلیل دیگری که اصلاً قابل دفاع نیست، موضعی است که دانشگاه اراسموس گرفته است. ابتدا قرار بود که مناظره‌ی امروز در دانشگاه برگزار شود که در آخرین لحظه از آن منصرف شدیم. به دلیل خواست‌هایی که از ما داشتند که منصفانه و منطقی نبودند و ما هم تصمیم گرفتیم که به خانه‌ی خدا بیاییم. به نظر ما تنها با اعتماد می‌شود آینده را ساخت و با بی‌اعتمادی کاری از پیش نمی‌رود. امیدواریم که بتوانیم آینده‌ای براساس عدالت بسازیم.

شیوه‌ی برخورد با رمضان عادلانه نبود. اگر شورای شهر توسط دو یا سه ستون‌نویس ترسانده شوند و یک نفر را اخراج کنند؛ به این معنی است که سیاست از ما خیلی دور است. سیاست برای مردم ترسو تعریف نشده است. آن‌چه امروز می‌بینیم ترس روزافزون در سیاستمداران و انتقال آن به جامعه است که مورد قبول ما نیست. ما به سیاستمداران اعتماد کردیم که از ارزش‌های ما دفاع کنند. آن‌چه اتفاق افتاده است؛ این است که هیچ یک از صد و پنجاه نماینده‌ی مجلس و چهل و پنج نماینده‌ی شورای شهر از مجلس یا شهرداری توضیحی در این مورد نخواستند.

طارق رمضان

پس از آن محمد بن ذکور، نویسنده، ستون‌نویس و شاعر، سخنرانی کوتاهی داشت. او در ابتدا در خصوص تفاوت دانشمندان و سیاست‌مداران سخن گفت. او به‌طور مثال به تفاوت دیدگاه یک سیاستمدار و یک دانشمند نسبت به تروریسم اشاره کرد و گفت:

اگر تعریف تروریسم کشتن مردم بی‌گناه است، پس بوش، شارون، پرس، باراک و حتا نخست وزیر خودمان بالکننده باید پاسخگوی اعمال‌شان باشند و دادگاهی شوند.

اگر رسانه ها و سیاستمداران بگویند که یک استاد دانشگاه در یک شبکه تلویزیونی کار می‌کند که بودجه‌ی آن توسط یک رژیم خشونت‌طلب تأمین می‌شود که مردم کشور و دانشجویان خودش را سرکوب می‌کند؛ اولین سؤالی که باید دانشگاه بپرسد این است که قرارداد کاری این استاد دانشگاه با این شبکه تلویزیونی به چه صورت است؟ آیا این رژیم مورد تأیید ما نیست، چون سلاح هسته‌ای دارد و آیا ثابت شده که دارای سلاح هسته‌ای است و چرا یک کشور می‌تواند دارای این سلاحها باشد و کشور دیگر نه؟ و اگر انتقاد به این است که این رژیم مردم خودش را سرکوب می‌کند، پس دانشگاه باید تمام روابط خودش را با چینی‌ها روس‌ها، مراکشی‌ها، سعودی‌ها و سوری‌ها قطع بکند!

در مورد اخراج رمضان می‌گویند که رمضان برای تلویزیونی کار می‌کرده که با خبرهای نادرستی که از سرکوب‌های اخیر می‌داده ادعای بیگناهی می‌کرده است. این دانشگاه ایراد می‌گیرد که این شبکه‌ی تلویزیونی دانشجویان معترض را آشوب‌گر می‌نامد. و باید یادآوری کنم که شبکه تلویزیونی هلندی NOS هر بار مبارزه‌ی فلسطینی‌ها و پرتاب سنگ را با تروریسم ارتباط می‌دهد و در عوض هرگونه کشتار توسط اسراییلی‌ها با حملات هوایی و بمباران را عملیات، یا عملیات خنثی‌کننده می‌نامد.

دیگر اینکه اگر دلیل اخراج رمضان این است که بودجه‌ی شبکه‌ای که او با آن همکاری داشته توسط دولت ایران تأمین می‌شده است؛ پس باید نتیجه گرفت که از این به بعد هر کشتی که از ایران وارد بندر رتردام بشود، توسط همین شهرداری باید برگردانده بشود که اگر اجازه‌ی ورود به این کشتی‌ها را بدهند، پس عملکرد دولت هلند هم صحیح نیست و شبکه‌های تلویزیونی هلند که بودجه‌شان توسط این دولت تهیه می‌شود، زیر سؤال می‌روند و نتیجتاً هر استادی که با این شبکه‌های تلویزیونی همکاری کند، بلافاصله باید اخراج شود!

محمد بن ذکور در پایان بر این اعتقاد بود که همواره میان سیاست و علم فاصله‌ی عمیق بوده و طارق رمضان سعی کرده است که این دو را بهم نزدیکتر کند.

در ادامه‌ی برنامه، طارق رمضان به سخنرانی پرداخت. او با ابراز خوشحالی از حضور دوباره در شهر رتردام و تشکر از حامیان‌اش تأکید کرد که مشکلی با جامعه و مردم هلند ندارد؛ بلکه مشکل او با سیاست هلند است و دلیل آمدنش را این‌طور توضیح داد که بنابه دعوت شهرداری و دانشگاه برای همکاری در پروژه‌ی «شهروندی و هویت و ایجاد ارتباط میان دانشگاه و مردم» به هلند آمده بوده است.

او همچنین تأکید کرد که هیچ‌گاه به عنوان ایجادکننده‌ی رابطه بین مسلمانان و غیرمسلمانان به هلند نیامده است و در ادامه از روزنامه‌نگاران انتقاد کرد که کوچک‌ترین نگاهی هم به محتوای کار او نداشته اند:

این شوخی نیست! ما در مورد آینده‌ی شهرهایمان صحبت می‌کنیم و این آینده‌ی شهرهای اروپاست. اینها همه بازی سیاسی است. شما می‌توانید از دانشجویان من سؤل کنید. من از فرهنگ‌ها و ادیان مختلف صحبت می‌کردم. ولی بحث اصلی من اسلام نبود. من در مورد حقوق شهروندی صحبت می‌کردم.


در مورد همکاری «پرس تی وی» شما می‌توانید در صفحه‌ی اول سایت من ببینید که من با این تلویزیون همکاری می‌کردم. من ایران را خیلی خوب می‌شناسم و می‌دانم که بسیاری در زندان‌ها هستند.

من در برنامه‌هایم به اختلافات شیعه و سنی می‌پرداختم که مشکل بزرگی است. این برنامه‌ها هفته‌ها قبل ضبط شده بودند. موضوع برنامه من هم سیاسی نبود و در مورد فهم اسلام و نوع تعامل با آن است.

به من می‌گویید همکاری من اخلاقی نبود. بسیار خوب، من بهای آن را پرداختم. ولی چند روشنفکر در دانشگاه اراسموس نوع مجازات‌ها و برخوردها را در ایران محکوم کرده‌اند؟ در حالی که من در «بی بی سی» به شدت برخوردها و کشتار پس از انتخابات را محکوم کرده‌ام. شما می‌خواهید به من درس اخلاق بدهید، در حالی که دولت شما هم‌چنان با ایران روابط سیاسی- اقتصادی دارد؟

ریک خراس هوف معاون شهرداری روتردام

در ادامه طارق رمضان از شهرداری و دانشگاه رتردام انتقاد کرد که او را بدون هیچ‌گونه گفت‌وگویی اخراج کرده‌اند. او در حالی که در مسافرت بوده از تصمیم شورای شهر توسط یک روزنامه‌نگار خبردار می‌شود و این در حالی است که به او حتا اجازه‌ی بررسی این موضوع و دفاع از خودش را هم نمی‌دهند.
او تأکید کرد که به هیچ رژیمی اجازه نمی‌دهد که او را تحت فشار بگذارد؛ چه رژیم ایران باشد و چه عربستان سعودی و چه رژیم «شهرداری». او که معتقد بود سیاستمداران این شهرداری هدفشان برنده‌شدن در انتخابات آینده است؛ هدف خود را نسل آینده و جوانان عنوان کرد و از مردم خواست که از حق خود و از عدالت و ازپلورالیسم واقعی دفاع کنند. پلورالیسمِ مردمی با فرهنگ‌های رنگارنگ. او گفت:

زمان آن رسیده است که از حق خود دفاع کنید و تسلیم نشوید. نشان دهید که شهروندی واقعی هستید که از حق خود نمی‌گذرید. چون حق شما بسیار مهم‌تر از این داستان است.

این برنامه با مناظره‌ای میان طارق رمضان و ریک خراس هوف و همچنین مناظره‌ای میان او و مارکو پاستورز ادامه پیدا کرد.