اجلاسی برای حمایت از حقوق روزنامهنگاراننیکآهنگ کوثرnikahang@radiozamaneh.comدر بسیاری از نقاط جهان، انجمن‌های مدافع آزادی بیان همراه بسیاری از روزنامه‌نگاران عضو، روز جهانی آزادی مطبوعات را گرامی داشتند. جایزه جهانی آزادی مطبوعات یونسکو به لاسانتا وینترماتونگه، روزنامه‌نگار سریلانکایی رسید که سال پیش وقتی راهی روزنامه‌اش بود، کشته شد. سریلانکا شاید جایی باشد که بسیاری از روزنامه‌نگاران و خبرنگاران بخواهند برای پوشش خاتمه یافتن بحران میان دولت و ببرهای تامیل حاضر باشند، اما در عوض دولت مانع حضور نماینده‌های رسانه‌های بین‌المللی می‌شود و روزنامه‌نگاران این کشور نیز در معرض شدیدترین محدودیت‌ها قرار دارند. وینتره‌ماتونگه در آخرین یادداشتش به محدودیت‌های فزاینده تحمیلی به روزنامه‌ها و روزنامه‌نگاران اشاره کرده بود که حاصل جنگی طولانی بوده‌اند. این روزنامه‌نگار بدون آن‌که طرف هیچ گروهی را بگیرد، منتقد دولت و نیروهای نظامی و ببرهای تامیل بود. او پیش‌بینی می‌کرد که به دست دولتی‌ها کشته خواهد شد. اما امروز تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران هدف خشم و کینه دولت‌ها و گروه‌های مسلح هستند. در طول یک سال گذشته، تعدادی از روزنامه‌نگاران مکزیکی هدف تیر گروه‌های مسلح و قاچاقچیان مواد مخدر قرار گرفته‌اند. در زیمبابوه تعدادی از خبرنگاران مورد حمله طرفداران رابرت موگابه قرار گرفته‌اند و بعضی‌هاشان ماه‌هاست متواری‌اند. در آفریقای جنوبی، منتقدین جاکوب زوما و دادگستری این کشور که اتهام‌های تجاوز و سوء استفاده مالی زوما، رئیس جمهوری آینده این کشور را پاک کرد، در معرض تهدیدهای فراوانی از سوی هواداران حزب حاکم هستند. در میانمار (برمه)، تعدادی از منتقدین دولت نظامی با احکام شدید دولت روبه‌رو شده‌اند و حتی یکی از طنزپردازان محکوم به سپری کردن ۴۵ سال در زندان شد. در مصر، وبلاگ‌نویسان و منتقدین دولت حسنی مبارک مسیر زندان را از مسیر خانه خودشان بهتر بلدند.
در تونس، وبلاگ‌نویس‌ها، روزنامه‌نگاران، یادداشت‌نویس‌ها و کارتونیست‌ها عملاً از سایه خودشان هم می‌ترسند. هر مطلب غیر سیاسی و اجتماعی نیز ممکن است حد تحمل دولت بالاتر باشد. در ایران و در غیاب رسانه‌های کاملاً مستقل از احزاب و گروه‌های سیاسی، تعداد زیادی از روزنامه‌نگاران عملاً چاره‌ای جز کار برای روزنامه‌های جهت‌دار ندارند، و اختلاف دولت و حاکمیت معمولاً منتهی به بیکار شدن ایشان و بازداشت نویسندگانی می‌شود که در این رسانه‌ها شاخص‌تر بوده‌اند. روزگار وبلاگ‌نویسان نیز این روزها تعریفی ندارد. اما آیا نهادهای رسانه‌ای و مدافع آزادی بیان که به طور جداگانه به حمایت از اصحاب رسانه برخاسته‌اند، توانسته‌اند در این امر موفق باشند؟ انتشار اخبار ارسالی این نهادها از سوی رسانه‌های جهانی و تبدیل شدنشان به منابعی موثق در حوزه آزادی بیان باعث شده دولت‌ها در برخورد با اهل قلم احتیاط بیشتری کنند. رابطه قوی بعضی از این نهادها با سازمان‌ها وابسته به سازمان ملل مدارکی را جهت محکومیت بعضی از کشورهای ناقض آزادی بیان فراهم کرده است. امسال و در هفته نخست ماه ژوئن، ده‌ها نهاد جهانی و صدها فعال حوزه آزادی بیان و رسانه در خانه ادبیات شهر اسلو نروژ گرد هم می‌آیند تا راهکارهای دفاع از حقوق روزنامه‌نگاران را بررسی کنند. در این نشست شش روزه، مباحثی همچون نحوه طرح مباحثی همچون مسایل دینی و اعتقادی نیز طرح خواهند شد. حساسیت‌های زیاد ایجاد شده بعد از انتشار کاریکاتورهای معروف دانمارکی باعث شده جدالی مهم در سطح جهانی در این مورد به وجود آید. در همین رابطه با ان گیم، مدیر اجرایی آیفکس، نهاد اصلی برگزار کننده این اجلاس گفت و گو کردم.
چه نهادها و دستگاه‌هایی حامیان اصلی این نشست هستند؟ Fritt ord که یک بنیاد مدافع آزادی بیان و حامی مالی بسیاری از فعالیت‌ها در نروژ است می‌خواست به همراه وزارت خارجه نروژ در سطحی جهانی کاری بکنند کارستان، و فعالان مختلف عرصه رسانه را گرد هم بیاورند و فضایی برای گفت و گو ایجاد کنند. این‌ها توانستند فضایی را ایجاد کنند که افراد مختلفی از حوزه‌های متفاوت رسانه‌ای، از حقوق‌دانان گرفته تا کارتونیست‌ها، هنرمندها، دانشگاهیان و فعالان مدافع آزادی بیان فرصت تبادل نظر داشته باشند. چه گروه‌هایی در این نشست شرکت می‌کنند؟ سازمان‌های غیر دولتی، فعالان اجتماعی، اساتید دانشگاه‌ها، سازمان‌های دولتی و حامیان مالی و همچنین ۶۰ سازمان عضو آیفکس در این نشست حضور دارند. در مجموع حدوداً ۴۵۰ تا ۵۰۰ نفر در این اجلاس از سرتاسر جهان حاضر خواهند بود. البته این شامل خود نروژی‌ها که مجریان این همایش هستند خواهد بود. اما سوال اصلی این است که نهادهای محلی و جهانی مدافع آزادی بیان چه تأثیری می‌تواند روی دولت‌هایی بگذارد که ناقض آزادی بیان و حقوق بوده‌اند و این نهادها که گرد‌هم می‌آیند چه کاری می‌توانند بکنند؟ مهم این است که گفت و گوی میان اعضای مختلف با تجربه‌های متفاوت می‌تواند منتهی به یک همفکری شود که چه کارهایی می‌توان برای انعکاس بهتر برخوردها در آینده انجام داد و همچنین می‌توانیم از تجربیات یکدیگر در مقابله با نیروهای محدود کننده استفاده کنیم. آوردن این افراد از نهادهای مختلف در زیر یک سقف و مقایسه راهکارها و برقراری و افزایش ارتباط میان این نهادها و نهایتاً همفکری می‌تواند نیرویی ایجاد کند که به حمایت از روزنامه‌نگاران و فعالان مدافع آزادی بیان منتهی شود. همچنین بحث در‌باره بعضی قوانین در کشورها که به محدودیت‌های بیشتر انجامیده و صحبت در مورد آن‌ها و یافتن راهکارهایی برای تغییر قوانین می‌تواند در دراز مدت کمک به حال روزنامه‌نگاران باشد. و از همه مهم‌تر، برگزاری این اجلاس باعث خواهد شد کسانی که فقط از راه دور همدیگر را می‌شناخته‌اند و با کار هم از طریق اینترنت آشنا بوده‌اند، حالا از نزدیک یکدیگر را بشناسند و رابطه‌ای شخصی برقرار کنند که می‌تواند به افزایش همکاری و درک بهتر از نحوه کارکرد متقابل منتهی شود. این مسأله به افزایش اعتبار گروه‌های مختلف در عرصه دفاع از آزادی بیان نیز منجر می‌شود، و این فعالان دیگر به مسأله آزادی بیان فقط به عنوان ماده ۱۹ کنوانسیون جهانی حقوق بشر نگاه نخواهند کرد و حقی است که نسبت به آن علاقه و تعصب زیادی داریم و می‌خواهیم فضا و محدودیت‌ها را متناسب با آن تغییر دهیم.  |
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
||
 |
