با توجه به آن‌چه در مجلس هشتم پیش آمد و متأسفانه شرایط انتخابات آزاد، سالم و عادلانه به وجود نیامد و بسیاری از داوطلبان از حق شرکت کردن به عنوان انتخاب‌شونده محروم شدند، چرا باز ما به این امر پرداختیم؟

تشکل‌ها و نهادهای مدنی و تشکل‌های حقوق بشری، قدرت اجرایی که ندارند. تمام فعالان حقوق بشر، حقوق زنان و حقوق اجتماعی، راهی جز توسل به افکار عمومی، اعم از افکار عمومی داخلی و خارجی، ندارند و باید مخاطب خود را هم مردم و هم مسوولین قرار دهند.

عبدالفتاح سلطانی

اما نه به این معنا که حتماً در کوتاه‌‌مدت، منتظر باشند که در عمل‌کرد مسوولین تغییری مثبت ایجاد شود به سمت اصلاح قوانین حرکت کنند؛ بلکه‌ همیشه نگاه ما درازمدت است.

قبول داریم که در شرایط اجتماعی نمی‌توانیم توقع داشته باشیم، یک شبه آن‌چه‌ ساخته و پرداخته‌ی شاید چند صد ساله (در برخی موارد شاید چند هزار ساله) است، از بین برود و شرایط نو و جدیدی و آن‌چه مورد نظر ما است، پیش بیاید.

ما معتقد هستیم که تمام فعالین حقوق بشر باید نهایت تلاششان را بکنند، افکار عمومی را بیدار کنند، به مسوولین دولتی، مسوولیت‌های داخلی و بین‌المللی‌شان را که هم در قانون اساسی و هم در قوانین بین‌المللی وجود دارد، متذکر شوند و در درازمدت منتظر نتیجه باشند، نه در کوتاه مدت.

سوالم از شما به عنوان یک حقوق‌دان این است که با توجه به این که در این اطلاعیه استناداتتان تماماً به قوانین بین‌المللی است که در ضمن، ناقض قانون اساسی ایران هم نیست. آیا امکان طرح حقوقی نقض حقوق مردم در انتخابات، در مجامع بین‌المللی هم برای شما وجود ندارد؟

کمیته‌ی انتخابات آزاد، متشکل از شخصیت‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و حقوق بشری هستند. تعدادی از آن‌ها حقوق‌دان هستند، ولی نه همه‌ی آن‌ها یا اکثریتشان.

مطلب دوم این‌که، سازمان‌های بین‌المللی و خود سازمان ملل، متشکل از دولت‌ها است و نمایندگان دولت‌ها در آن‌جا هستند، نه نمایندگان ملت‌ها.

این ضعفی است که در ساختار بین‌المللی وجود دارد و نمایندگان واقعی ملت‌ها، به آن معنایی که در سازمان ملل متحد و ارگان‌های وابسته به آن، وجود داشته باشد؛ کمتر آن‌جا هستند یا اصلاً در صحنه‌ی بین‌المللی حضور ندارند.

پس ما ناگزیر هستیم و اصولاً حق اتباع کشورهای مختلف برای طرح دعوی علیه دولت‌های خودشان، به رسمیت شناخته نشده است.

پس فقط این سوال باقی می‌ماند که برای بردن این ایده میان مردم و بالا بردن سطح آگاهی جمعی جامعه - آن طور که خانم لنگرودی هم اشاره می‌کردند‌ - چه راه‌کارهایی در اختیار دارید؟ چه کار قرار است که انجام دهید؟

بخشی از کاری که می‌توان انجام داد، صدور اعلامیه است، یعنی از طریق رسانه‌های گروهی با مردم صحبت کرد.

‌می‌توان از طریق تشکیل کلاس‌های آموزش حقوق بشر، آموزش مقررات مربوط به انتخابات، آموزش مقررات داخلی و خارجی، آموزش مردم به این که در کجا و در چه قوانینی، چه حقوق دارند، یعنی حقوق شهروندی‌شان چیست، می‌توان با آموزش و ارتقای سطح فرهنگی جامعه، مطالبات مردم را بالا برد تا از مسئولین بخواهند بیشتر از گذشته، حقوق ‌آ‌ن‌ها را مراعات کنند.

یک بخش آن هم مربوط به صحنه‌ی بین‌‌المللی است که آن هم در رابطه با هر دولتی می‌تواند، حداقل در مقاطعی، تاثیر بگذارد و کارساز باشد.

تا آن‌جایی که می‌دانم فعالیت‌های این کمیته در تهران است. آیا تصمیم ندارید برای این دوره از انتخابات، در شهرستان‌ها هم واحدهایی داشته باشید؟

تا این لحظه چنین برنامه‌ای در دستور کار کمیته نبوده است. ولی اگر در آینده تصویب شود، یعنی با هم‌فکری جمعی این نیاز احساس شود، شاید این کار را بکند. اما فعلاً ایجاد دفاتر در شهرستان‌ها در دستور کار کمیته نیست.