| خانه > حقوق انسانی ما > رسانه و آزادی بيان > افغانستان، منهای آزادی بیان | |||
افغانستان، منهای آزادی بیانپیمان باختریاداره امنیت ملی افغانستان، روز دوشنبه هفت مردادماه، محمدنصیر فیاض، مجری برنامه «حقیقت» در تلویزیون غیردولتی آریانا را بازداشت کرد. آقای فیاض در جریان این برنامه، امین فرهنگ وزیر تجارت و اسماعیل‌خان وزیر انرژی افغانستان را به دریافت رشوه متهم کرده بود.
این خبرنگار افغان، دو روز بعد از بازداشت، آزاد شد؛ اما دولت افغانستان می‌گوید قرار است وی به دلیل مطالبی که در برنامه‌اش مطرح کرده، مورد بازجویی قرار گیرد. سازمان «گزارشگران بدون مرز» می‌گوید بازداشت آقای فیاض، در پی مطرح شدن این موضوع در جلسه شورای وزیران صورت گرفته و کابینه افغانستان تصمیم گرفته است که نصیر فیاض و «سایر اشخاص و رسانه‌هایی که اتهام ناحق وارد می کنند، توسط وزیر اطلاعات و فرهنگ، به دادستانی معرفی شوند.» سخنگوی حامد کرزی نیز روز سه‌شنبه در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت که آقای فیاض، توسط ارگان‌های قضایی کشور مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت. این برخورد در حالی با گرداننده یک برنامه انتقادی تلویزیون آریانا صورت می‌گیرد که بر اساس قانون رسانه‌های همگانی افغانستان، جرایم مطبوعاتی، باید توسط کمیسیون صنفی بررسی شود.
شعار آزادی بیان حمایت از آزادی بیان و رسانه‌های آزاد، در کنار پای‌بندی به دیگر میثاق‌های بین‌المللی، از خطوط اصلی سیاست‌های اعلام شده حاکمیت پس از طالبان در افغانستان و از بهانه‌های جامعه جهانی برای پشتیبانی از دولت این کشور و کمک به آن بوده است. حامد کرزی، رییسجمهور افغانستان نیز در داخل و خارج کشور، هر جا در مقام بیان دستاوردهای دولت حدوداً هفت‌ساله خود لب به سخن می‌گشاید، شاه‌بیت غزلش، بیان آزادی‌های پس از طالبان، از جمله حضور صدها نشریه ریز و درشت و ده‌ها ایستگاه رادیو و تلویزیون غیر دولتی در سراسر کشور است. اکنون بیش از یک سال می شود که کارگزاران و کارکنان رسانه‌ها در افغانستان شاهد سختی‌های متعددی از سوی گروه های فشار درون و بیرون حاکمیت هستند. ترور خبرنگاران، به ویژه گزارشگران زن رسانه‌ها و تهدید فعالان مطبوعات از سوی گروه‌های مسلح مخالف، اگر تنها مشکلات اصحاب رسانه ها‌در این کشور باشد، شاید مقامات بتوانند همانند انبوه مشکلات جامعه افغانستان، از ناامنی گرفته تا فقر و بیکاری، آن را به گردن «دشمنان مردم افغانستان» بیندازند که نشانی سرراست گروه ستیزه‌جوی طالبان است. اما وقتی خود دولتی که آزادی بیان را مشی مسلم خود و صیانت از رسانه‌های آزاد را از افتخارات و دستاوردهای خود می‌داند، به انحاء مختلف، سد راه رسانه‌های آزاد و آزادی رسانه‌ها می‌شود، دیگر مشکل است بتوان همه نارسایی‌ها در این عرصه را به گردن «دشمنان مردم افغانستان» انداخت.
برخوردهای زنجیره‌ای بازداشت مجری تلویزیون آریانا، تنها مورد برخورد دولت افغانستان با اهالی رسانه‌ها در این کشور نیست. چندی پیش، پلیس افغانستان به دستور دادستان این کشور، به دفتر تلویزیون غیر دولتی طلوع حمله کرد. وزارت اطلاعات و فرهنگ نیز دو ماه پیش، پخش پنج سریال پربیننده را از تلویزیون‌های غیر دولتی این کشور ممنوع کرد. این اقدام، مخالفت‌های زیادی را در داخل و خارج افغانستان به دنبال داشت؛ اما این مخالفت ها راه به جایی نبرد و مقامات وزارت اطلاعات فرهنگ، با این استدلال که سریال‌های مورد نظر، اخلاق مرد را فاسد می‌کند و فرهنگ بت‌پرستی را در جامعه رواج می‌دهد، هم‌چنان بر تصمیم خود پافشاری کردند. در یک کنفرانس مطبوعاتی، جنجال سریال‌های هندی، با آقای کرزی نیز در میان گذاشته شد. چشم و گوش‌ها به سوی رییسجمهور بود تا شاید او این بار از شعارهایی که داده، دفاع کند. پاسخ آقای کرزی آغازی خوش، اما پایانی دل‌سردکننده داشت. او گفت: «تا وقتی که من در این‌جا رییسجمهور هستم، مطمئن باشید که هیچ وقت، هیچ مداخله ای در آزادی مطبوعات صورت نمی‌‌گیرد» و بعد بلافاصله افزود: «مگر (اما) آزادی مطبوعات باید با کلتور (فرهنگ) مردم افغانستان، قابل پذیرش باشد ... در مغایرت با زندگی روزمره مردم ما از لحاظ کلتوری (فرهنگی) نباشد. و آرزوی (خواست) ما از تلویزیون‌ها هم این است که باید آن (سریال‌ها) را بند کنند.»
این چراغ سبز آشکار آقای کرزی، کارگزاران سخت‌گیر امور فرهنگی کشورش را دلگرم و مخالفان محدودیت‌های اعمال‌شده را دلسرد کرد. دولت افغانستان به تازگی هم‌چنین تصمیم گرفته منابع پشتیبانی مالی رسانه‌های خصوصی کشور را بررسی کند. این وظیفه، به دوش وزارت اطلاعات و فرهنگ و دادستانی کشور است که سابقه خوشایندی در برخورد با رسانه‌ها ندارند. اهالی رسانه ها نگرانند که دولت بخواهد به این بهانه، بار دیگر محدویت‌هایی را بر کار آنها اعمال کند. حقیقت این است که دولت افغانستان، تا کنون تحت فشار جامعه جهانی و کشورهایی که این دولت به خاطر دریافت کمک، خود را وام‌دار آنها احساس می‌کند، تن به آزادی مطبوعات داده است و برخوردهای زنجیره‌ای اخیر ثابت می کند که دولت‌مردان افغان، آن گونه که ادعا می‌کنند، تعهدی نسبت به آزادی رسانه‌ها ندارند و در حد شعار، از آزادی رسانه‌ها سخن می‌گویند. اکنون در افغانستان، این فقط طالبان و جنگ‌سالاران محلی نیستند که عرصه را بر کار مطبوعاتی و مطبوعات آزاد تنگ می کنند، بلکه دولت تحت حمایت غرب در این کشور نیز در عمل نشان داده که به این گونه ارزش‌ها، پای‌بندی چندانی ندارد.  |
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
آرشیو ماهانه
|
||
 |
نظرهای خوانندگان
در اين که بخشي از حاکميت کنوني که همانا بقاياي اتحاد شمال اند،با آزادي بيان و در اصل با حقوق و آزادي هاي بشري و ديموکراسي در معني جهانشمول آن مخالف اند، شکي نيست. مثلاً همين قضيهء مورد نظر نيز در اثر اقدام آقاي اسماعيل خان وزير انرژي و برق و از فرماندهان مشهور جمعيت اسلامي پديد آمد.
-- آرش ، Jul 31, 2008و اما رخ ديگر مطلب در اين است که رسانه ها و خبرنگاران افغان به علت نداشتن تخصص و تجربه مرتکب اشتباهات و خطاهايي مي شوند که در ديموکراسي هاي پخته غربي نيز مي تواند پيگرد قضايي به دنبال دشاته باشدف مثلاً يک گزارشگر نمي تواند خودش را در جاي قاضي قرار داده و به کسي دزد خطاب کند. گزارشگر مي تواند اسناد و مدارک و شواهد ارايه نمايد ؛ نه اين که حکم محکومت به دزدي را صادر کند - ولو اين کس اسماعيل خان باشد که من نه با او هم عقيده هستم نه هم مورد تأييد من است.
تعرض بر حيثيت و کرامت انساني و زير پا کردن ادب هم با استفادهء سالم از آزادي تعارض دارد...
رسانه هاي افغاني اکثراً از سايه جنگ رواني سي سال گذشته بيرون نيامده اند و گزارشگران هم به علاوهء کمبود در تخصص و تجربه کمبود هاي ديگري نيز دارند.
در اين که حکومتگران کنوني هم دموکرات هاي مادرزاد نيستند شکي نيست و اگر هم دموکرات مادرزاد باشند و جامعه توان کنترول دموکراتيک بر آنان را نداشته باشد باز هم به مستبدان فاسد مبدل خواهند شد ...
حتّا در کشوري چون ايتاليا انتخاب چند مراتبه ي برلسکوني با آن همه مسايلي که در موردش وجود داشت و دارد نشانه يي از آسيب پذيري ديموکراسي به شمار مي رود
برنامهء حقیقت یک سناریوی سیاسی توسط آقای بیات است. هرگاه وی به کرزی نزدیک می شود تلاش می کند رقیبان وی را توسط برنامهء حقیقت و سایر برنامه ها و پروگرامهای خویش زیر فشار قرار دهد و هر وقت از کرزی دلسرد می شود شروع به تبلیغات بر علیه کرزی و دولت وی می نماید. این روزها که انتخابات ریاست جمهوری نزدیک است و آقای بیات خود را در چهرهء نامزد معاوت ریاست جمهوری همراه خلیلزاد می بیند تبلیغ بر علیه دستگاه حکومت کرزی را تشدید بخشیده است. و آقای فیاض هم به اسماعیل خان توهین نموده است. هرجای دنیا باشد چنین کسی مورد پیگرد قضایی قرار می گیرد و آزادی بیان هم آسیبی نمی بیند!
-- فرهاد ، Aug 2, 2008اتحاد شمال، از اتحاد جنوب و بعضی از اتحادهای دیگر کارنامهء بهتری در مورد مطبوعات دارد. در دوران حاکمیت اتحاد شمال و در کوران جنگ آنها روزنامه های مخالف خود را نبستند، کسی را به زندان نبردند و کسی را هم نکشتند.