«آشوب‌گران» یا «شریف‌ترین فرزندان این آب و خاک»؟

کوهیار گودرزی

این گزارش را از این‌جا بشنوید.

‌

دانشجویان بازداشت‌شده در هفته‌های اخیر در بندهای ۲۰۹ و ۲۴۰ زندان اوین در سلول‌های انفرادی به سر می‌برند. بازداشت‌شدگان که تعداد آنان به بیش از ۴۰ تن رسیده است، عمدتاً از طیف چپ هستند. بازداشت‌ها که از روز یکشنبه یازدهم آذرماه با دستگیری شش نفر از فعالان دانشجویی آغاز شده و تا روزهای اخیر ادامه داشته است.

وزارت اطلاعات، هفدهم آذر طی اطلاعیه‌ای از دستگیری عده‌ای از عوامل اخلال‌گر که با استفاده از کارت جعلی دانشجویی و به قصد برگزاری تجمع غیرقانونی وارد دانشگاه شده بودند، خبر داد. هویت دانشجویان بازداشت‌شده در حالی نادیده گرفته شد که تعدادی از این دانشجویان در منازلشان بازداشت شده بودند.

در این بیانیه آمده است: «آشوب‌گران از قبل اقدام به تهیه تیر و کمان، جمع‌آوری سنگ و ساخت نارنجک‌های صوتی نموده‌ بودند و از آنان مقادیر قابل توجهی نشریات موهن، کتب ضاله و اعلامیه‌های حاوی توهین به مقدسات ضبط شده است.»

اما با گذشته نزدیک دو هفته از آغاز دستگیری‌ها خانواده دانشجویان اطلاع چندانی از وضعیت فرزندان خود به دست نیاورده‌اند. نسرین عبداللهی موسوی مادر ایلناز جمشیدی، دانشجوی ارتباطات دانشگاه آزاد واحد تهران‌مرکز که روز ۱۱ آذر دستگیر شده است، در این باره می‌گوید: «من از روزی که بازداشت شده‌اند تا الان هیچ اطلاعی ندارم. هرجا که توانستم، مراجعه کردم و هیچ اطلاعی تا الان ندارم.»

از خانم عبدالهی در مورد پیگیری‌هایی که در مورد وضعیت ایلناز انجام داده است، پرسیدم. او گفت: «من از ۱۱۰ تا وزرا، دادگاه انقلاب، مجلس، دفتر پیگیری، به همه این‌ها مراجعه کرده‌ام؛ هیچ نتیجه‌ای نگرفتم. تا امروز یک برگه به من دادند که در آن برگه نوشته بود در ارتباط با امنیت ملی. این برگه از طرف دادگاه انقلاب، دادسرای دادگاه انقلاب.»

خانواده‌ی بازداشت‌شدگان برای اطلاع از وضعیت فرزندان خود دو بار مقابل زندان اوین و مجلس شورای اسلامی تجمع کرده و بارها به دادگاه انقلاب مراجعه کرده‌اند. در آخرین مرتبه‌ی مراجعات در روزهای بیست و چهارم و بیست و پنجم آذرماه از سوی دادسرای انقلاب به خانواده‌ها رسیدی داده شده که بازداشت دانشجویان را تأیید می‌کند.

بر اساس تاریخ اعلام شده در رسید، دانشجویان در روزهای هفدهم، هجدهم و بیستم این ماه به دادگاه آورده شده‌اند. پرونده‌ی آنان در شعبه‌ دو بازپرسی امنیت در حال بررسی است و اتهام اول آنان، اقدام علیه امنیت داخلی عنوان شده است.

خواهر یکی از دانشجویان می‌گوید که پیگیری‌ها به صورت مستمر و گروهی ادامه دارد و با گذشت زمان بر تعداد خانواده‌های پیگیر افزوده می‌شود. وی که نمی‌خواهد به نامش اشاره شود، به نگرانی خانواده‌ها از افزایش فشار بر فرزندانشان اشاره می‌کند. از طرف وزارت اطلاعات از خانواده‌ها خواسته شده است از مصاحبه با رسانه‌های خارجی خودداری کنند.

مریم عبدالوهاب، مادر انوشه آزادبر یکی از مادرانی است که نمی‌خواهد در مورد وضعیت فرزندش صحبت کند. انوشه یک بار از زندان اوین با منزل تماس گرفته و در حالی که اشک می‌ریخته، از آنان خواسته از انتخاب وکیل برای او خودداری کنند. وی همچنین تاکید کرده است با جایی مصاحبه نکنید.

مادر ایلناز جمشیدی می‌گوید: «ما می‌خواهیم اخبار فرزندانمان انعکاس پیدا کند تا به وضعیت آن‌ها رسیدگی شود. اما نگران این هستیم که برایشان مشکل بیشتری ایجاد کنند.»

از طرف خانواده‌های دانشجویان بازداشت‌شده فراخوانی منتشر شده است. در این فراخوان آمده است: «در موج دستگیری‌های بی‌سابقه‌ی دانشجویی در آستانه‌ی روز ۱۶ آذر، روز دانشجو، بیش از ۳۰ تن از دانشجویان آزادی‌خواه و برابری‌طلب دانشگاه‌های سراسری کشور بازداشت شده‌اند.

شگفت این که ۱۶ آذر که نماد مبارزه با رژیم شاهنشاهی و سلطه بیگانه بوده است، از سوی جمهوری اسلامی نیز تحمل نمی‌شود. آن‌چه امسال در روز دانشجو روی داد، تکرار همان صحنه‌هایی است که رژیم گذشته هر سال در برخورد با جنبش دانشجویی ایجاد می‌کرد.

گرامیداشت روز دانشجو، سنت پنجاه و چند ساله‌ی جنبش دانشجویی ایران است و دانشجویانی که امسال به اتهام برگزاری مراسمی با محوریت مخالفت با جنگ و تحریم بازداشت شده‌اند، در زمره‌ی شریف‌ترین فرزندان این آب و خاک هستند. ما خواهان آزادی سریع و بی‌قید و شرط فرزندان اسیر خود هستیم.»

در پایان این فراخوان از همگان خواسته شده است برای اعلام حمایت از دانشجویان زندانی اسامی خود را به نشانی الکترونیکی seeking.committee@gmail.com ارسال کنند. سازمان عفو بین‌الملل نیز با ابراز نگرانی از وضعیت دانشجویان بازداشت‌شده خواستار اقدام فوری برای آنان شده است.

اما در خبر نگران‌کننده‌ای که شنبه ۲۴ آذرماه از سوی «کمیته دانشجویی گزارش‌گران حقوق بشر» منتشر شده، آمده: بر اساس منابع خبری از زندان اوین دانشجویان چپ تحت شکنجه‌های روحی و جسمی قرار دارند. این گزارش می‌افزاید: سعید حبیبی، بهروز کریمی‌زاده، مهدی گرایلو و پیمان پیران در بند ۳۲۵ زندان اوین نگهداری می‌شوند. بند ۳۲۵ در اختیار اطلاعات سپاه پاسداران بوده و به طور مستقل از سازمان زندان‌ها و وزارت اطلاعات اداره می‌شود.

از جمله شکنجه‌های اعمال شده که در گزارش آمده است، بی‌خوابی‌های طولانی تا ۷۲ ساعت و ضرب و شتم از سوی تیم بازجویی است. به طوری که این افراد به دلیل خون‌ریزی بارها به اداره‌ی بهداری اوین انتقال یافته‌اند.

همچنین به رغم تماس اغلب بازداشت‌شدگان یا مسئولان بند ۲۰۹ با خانواده‌ها، این چهار تن تا کنون هیچ تماسی با منازل نداشته‌اند. به نظر می‌رسد دستگاه امنیتی سعی در جداسازی بازداشت‌شدگان به دو دسته‌ی دانشجو و غیردانشجو دارد.

یکشنبه ۲۵ آبان، چهار نفر از مادران دانشجویان به نمایندگان از سوی خانواده‌ها با نمایندگان کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران دیدار کردند. طی این جلسه نمایندگان مجلس برای پیگیری وضعیت دانشجویان به خانواده‌ها قول مساعد دادند.

هم‌اکنون به درخواست خانواده‌ها تیمی از وکلا، از جمله دکتر ناصر زرافشان، عبدالفتاح سلطانی و نرگس محمدی، وکالت دانشجویان را برعهده گرفته‌اند. خانواده‌ها می‌گویند که آنان را برای حذف دکتر زرافشان از تیم وکلا تحت فشار قرار داده‌اند.