سازمان‌های غیر دولتی زیر ذره‌بین سختگیری دولتی

مصطفی پورمحمدی وزیر کشور ایران در همايش سالانه سازمان‌های غيردولتی اعلام کرد که برنامه‌ای در دست پیگیری است تا مجوز تشکل‌های غیر دولتی توسط وزارت کشور صادر شود. آقای پورمحمدی در خصوص علت پیگیری این موضوع گفت که «در کشورهای غربی نیز فعالیت‌ها و حساب‌های مالی این تشکل‌ها کنترل می‌شوند ... ما می‌خواهيم طبق گفته برخی از افراد كه می‌گويند سازمان‌های مردم‌نهاد و تشكل‌های غيردولتی مدل غربی هستند، ما هم همان ضوابط غربی را اعمال ‌كنيم.»

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران – ایسنا- آقای پورمحمدی اظهار كرد: اگر وزارت كشور در اين زمينه سليقه‌ای عمل كند اشتباه و خلاف قانون است، ولی ما آيين‌نامه‌ای شفاف اما سخت‌گيرانه را می‌نويسيم و به مجلس می‌بريم، چنانچه مجلس آن را رد كند، ما هم اجرا ‌هستيم.

وزیر کشور آخرين آمار موجود تشكل‌های غيردولتی ثبت‌شده كشور را 1800 تشكل اعلام و بيان كرد: آمار تشكل‌های ثبت شده در مراكز مختلف بيش از هشت هزار تشكل است، در عين حال تشكل‌های غير ثبت شده بسياری نيز وجود دارد. بیان این موضوع از سوی آقای پورمحمدی به معنای آن بود که بی نظمی گسترده‌ای در زمینه ثبت و نظارت بر تشکل‌های غیر دولتی وجود دارد.

وی در ادامه تاكيد كرد كه علت نداشتن نظم و نسق در اخذ مجوز اين است كه در گذشته تمام تشكل‌ها از وزارت كشور مجوز دريافت نمی‌كردند، بنابراين در آيين‌نامه جديد تعيين شد كه ضوابط عمومی بايد از سوی وزارت كشور كنترل و ضوابط اختصاصی به بخش‌های مربوطه ارجاع شود، اما در نهايت مجوز از طريق وزارت كشور صادر خواهد شد.

تشکل‌های غیر دولتی یا همان ان جی او ها ظرف ماه‌های اخیر موانع و سختی‌های بیشتری در ادامه فعالیت‌هایشان تجربه کرده بودند و در این مدت فعالیت تشکل شناخته شده‌ای چون کانون مدافعان حقوق بشر که ریاست آن را شیرین عبادی برنده جایزه نوبل بر عهده داشت نیز غیر قانونی اعلام شد.

وقتی کانون مدافعان حقوق بشر غیر قانونی اعلام شد، اعتراضات مختلفی به این رویداد ابراز شد. برخی این اقدام را در راستای نگاه جریان حاکم بر دستگاه قوه مجریه، قضاییه و مقننه دانستند که در حرکتی همسو به برخورد با جریان‌های نامطلوب مورد نظر خود پرداخته و در این راستا مسیر فعالیت تشکل‌های غیر دولتی و نیز نشریات و فعالان اجتماعی را مسدود می‌کنند.

در خصوص تشکل‌های غیر دولتی همواره نگاه منفی در میان راستگرایان و اصولگرایان امروز به چشم می‌خورده است و آنان بسیار نگران این بوده‌اند که تشکل‌های غیر دولتی که با خارج ارتباطاتی داشته باشند و در این مسیر مورد استفاده کشورهای عمدتا غربی قرار گیرند و از طریق این تشکل‌ها اطلاعات عمومی و خصوصی کشور تحت عنوان فعالیت‌های غیر دولتی به دست خارجی‌ها برسد. این نگرانی امروز در سخنان وزیر کشور ایران انعکاس صریحی یافت که گفت «ما نمی‌خواهيم جلوی فعاليت سازمان‌های غيردولتی را بگيريم، اما بايد بدانيم هر گروه برای دريافت كمك خارجی از كجا و برای چه چيزی اقدام می‌كند».

از همان ابتدا که محمود احمدی نژاد مصطفی پورمحمدی که سابقه طولانی در معاونت‌های وزارت اطلاعات دوره وزارت علی فلاحیان داشت را برای صدارت وزارت کشور برگزید، بسیاری حتی در داخل اکثریت کنونی پارلمان به این انتخاب اعتراض کردند و هشدار دادند که آقای پورمحمدی نگاهی امنیتی به مسائل کشور دارد و وزارت کشور را نمی‌توان با این نگاه اداره کرد.

در شرایط کنونی چنین به نظر می‌رسد که طرفداران دیدگاه یاد شده بار دیگر درستی نگاه قبلی خود در مورد نحوه مدیریت آقای پورمحمدی را مطرح کنند. اما ریشه این وضعیت به تنهایی در نگاه و سلیقه امنیتی مصطفی پورمحمدی قابل جستجو نیست بلکه ظرف ماه‌های اخیر به وضوح مشاهده شده است که سیاست حاکم در مجموع به سمت بستن فضای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی سوق یافته است و با اظهارات وزیر کشور می‌توان روزهای سختی را برای فعالان تشکل‌های غیر دولتی پیش بینی کرد.

یوسف پارسا