Jun 2009

ایران امروز پر شتاب تر از ایران ۵۷

علی‌رضا نوری‌زاده روزنامه‌نگار و کارشناس مسایل سیاسی ایران است. او با شرق‌الاوسط چاپ لندن همکاری می‌کند. اما آن‌چه که بر این گفت‌و‌گو مرا واداشت این بود که نوری‌زاده بعد از پایان دکترای جامعه‌شناسی در لندن، به ایران بازگشت و در روزنامه اطلاعات با سمت دبیر سیاسی روزنامه مشغول به کار شد. درست در بهبوحه انقلاب ایران. حال گروهی جریان اعتراض فعلی را قابل قیاس با ایران پنجاه و هفت می‌دانند و برخی به لحاظ ماهیتی متفاوت. این شد که نوری‌زاده روزنامه‌نگاری در آن سال‌ها و این سال‌ها فرصتی برای بررسی شکلی و ماهوی این اعتراض و ایران پنجاه و هفت باشد.

«ترس مردم ریخته است»

به سراغ همسر عبدالفتاح سلطانی که اخیرا بازداشت شده و همچنین چند تن از شاهدان وقایع اخیر رفتم تا اطلاعی از روند اتفاقات افتاده داشته باشم. یکی از شاهدان می گوید: «برخورد مردم با خطر در این دو هفتهٔ اخیر یک مدل تازه‌ای‌ست. روزی که ما در میدان آزادی بودیم و آن تک‌تیرانداز هفت نفر را مورد اصابت گلوله قرار داد، خیلی برای من جالب بود که مردم از تیررس گلولهٔ او فرار نمی‌کردند. مدام او را به همدیگر نشان می‌دادند و می‌گفتند اون بالاست و ما باید بگیریمش. مردم فرار نمی‌کردند در برابر این ماجرا. ترسی که همیشه در جامعه وجود داشت، آن ترس ریخته‌است.»

سه میلیون رای که ارزش تخلف دانستن ندارد

در حالی که شورای نگهبان این روز ها نقطه بود این شورا در اولین حرکت اعلام کرد که تخلف جدی صورت نگرفته است و بعد نیز اعلام کرد که این شورا انتخابات را تایید خواهد کرد. گروهی شورای نگهبان و ابطال انتخابات را راه برون رفت از بحران می‌دانستند و با این شکل به نظر می رسد این راه نیز به بن بست ختم شد. در این مورد با دکتر محمد‌سیف‌زاده حقوق‌دان و یکی از بنیان‌گذاران کانون مدافعان حقوق بشر ایران گفت و گویی کردم.

کردها از اعتصاب استقبال نکردند

در حالی که از چند روز پیش برخی از گروه های فعال در کردستان با انتشار بیانیه‌هایی تقاضای اعتصاب عمومی از مردم این استان کرده بودند، به نظر می‌رسد علی‌رغم اعلام چندان این اقدام که از دیروز سه شنبه دوم تیرماه آغاز شده است از اقبال بالایی بین کردها برخوردار نبوده است.اجلال قوامی سخن گوی سازمان دفاع از حقوق بشر در کردستان در این مورد توضیح می دهد.

خطر می‌تواند کور بودن حرکت‌ها باشد

ظاهر امر نشان می‌دهد جریان اعتراض‌ها از یک حرکت منحنی تبعیت می‌کند. در جایی فرود و در جایی صعود اما به نظر می رسد با فرودش هم هنوز نمی توان نشانه های عدم تداوم را در این جنبش اجتماعی یافت. روز دوشنبه یکم تیرماه روزی‌ است که به نظر می‌رسد تحرکات کاهش پیدا کرده است. برای ارایه تصویری از فضا کشور به سراغ چند شهروند از مناطق مختلف رفتم

اعتراض ها در استکهلم، تهران، کوالالامپور...

هفته‏ی گذشته در روز جمعه، مردم ایران در پای صندوق‏های رأی بودند. با امید به این که در دهمین دوره ریاست جمهوری ایران، منتخب آن‏ها چهار سال پیش رو را در راه تحول جامعه‏ی ایران بکوشد.
شاید بسیاری در باورشان هم نمی گنجید که ممکن است از فردای آن روز، ایران بزرگ‏ترین تحول بعد از گذشت سه دهه از انقلاب اسلامی ایران را پیش رو داشته باشد. بعد هم حوادثی که منجر به کشته شدن بسیاری شد و در نهایت، ایران را صدر اخبار تمام خبرگزاری‏های جهان قرار داد.
نظرات متناقض و متفاوت، طرف‏داران گروه‏های و کاندیداهای مختلف لحظه به لحظه باعث شکل گیری بحران شد. اگرچه در روز پنجشنبه به نظر می‏رسد فضا آرام‏تر شد. اما اشاره می شود این آرامش به دلیل انتظار بوده است، همه منتظر شنیدن نظرات آیت‏اله خامنه‏ای در نماز جمعه بودند. آیا پیامی در راه بود. به همراه ایرانیان استکهلم، کوالالامپور و تهران در هفته ای که گذشت.

انتخابات به لحاظ ساختاری زیر سوال است

محمود احمدی نژاد با بیست و چهار میلیون رای نفر اول انتخابات شناخته شد. رهبر ایران نیز در همان ساعت های اول این حضور را حماسی شناخت. اما کار به این جا ختم نشد. همه طرفداران میر حسین می گفتند که در انتخابات دست برده شده است.اعتراض ها بالا گرفت و این بار مردم بودند که در برابر دست گاه های اجرایی در انتخابات سر بر آورده بودند. آنها رای شان را می خواستند. تخلف در انتخابات به نظر ماشا اله عباس زاده دبیر هیات اجرای ستاد انتخابات در چهار دوره، سازمان یافته است.

تجمع سکوت شیراز در اعتراض به خشونت‌ها

از روز بعد از انتخابات که اعتراض ها آغاز شد، شهر‌های ایران نیز هم پای تهران اعتراض های خود را نسبت به وقایع انتخابات ابراز کردند. اگرچه که در شهرستان ها به دلیل کوچکتر بودن شهرها و شناخت بیشتر دستگاه های پلیسی و امنیتی از مردم حرکت‌ها به سختی صورت گرفت اما بی‌شک در این روزها خبر این کنش ها فقط محدود به تهران نیست. گزارش ها از شیراز خبر از تجمع سکوت می دهد و الله اکبر های شبانه.

«داریم شما را می‏بریم کشتارگاه»

دامنه اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری تنها به تهران و شهرهای بزرگ محدود نماند و مازندران هم از وقایع رخ داده تاثیر پذیرفت. در همین رابطه با شاهدان محلی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می خوانید: «در اعتراض به مخدوش بودن آرای انتخابات ریاست جمهوری، دانشجویان دانشگاه مازندران، تحصنی را با جمعیتی حدود سه هزار نفر برگزار کردند. امتحانات را هم دوستان ما با هم‏دلی دانشجویان، لغو کردند. حدود ساعت یک و نیم بعداز ظهر نیروهای لباس شخصی اطراف دانشگاه را کاملا محاصره کردند و اجازه ورود و خروج هیچ دانشجویی را به دانشگاه نمی‏دادند.»

معترضان ایرانی در مالزی هم سرکوب شدند

اردوان روزبه : این روزها در سرخط تمام رسانه‏های جهان، تیتر بزرگ ایران دیده می‏شوند. خبرهایی از اعتراض‏ها، شایعات، اخبار تایید شده و نشده، حضور موسوی، عدم حضور موسوی، بیانیه‏ها، کروبی، کرباسچی و‏‏… انگار این روزها، دنیا فقط اخبار ایران را دنبال می‏کند. روز دوشنبه، در شهر کوالالامپور، پلیس با شلیک هوایی و گاز اشک‏آور، به ایرانیان معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری حمله کرد.

مشهد و تبریز هم در امان نماندند

در پی ناآرامی‏های بعد از انتخابات ایران در روز جمعه بیست و دوم خرداد ماه، هنوز تنش‏ها در سطح کشور ادامه دارد. در مشهد نیروهای لباس شخصی و گروه‏های موسوم به «انصار حزب‏الله» و بسیجیان به دانشجویان متحصن در دانشگاه فردوسی مشهد حمله کرده‏اند. گزارش‏ها حاکی است که این درگیری در محوطه‏ی شمالی این دانشگاه رخ داده است. تبریز نیز از ناآرامی های انتخاباتی در امان نماند. در همین ارتباط به چند تن از شاهدان گفت‌وگو کرده ایم.

زنده رودی که بر آن گرد مرگ پاشیده شد

این روزها از هر اصفهانی بپرسید از زاینده رود چه خبر، احتمالا با آه می‌گوید دیگر زاینده رودی در کار نیست. زاینده رود، این رودخانه مرکزی ایران که از کوهدشت به همراه کارون سرچشمه می‌گیرد این‌روزها بسترش فرصت مناسبی برای فوتبال بچه‌ها شده است. بی‌آبی امسال زاینده رود نه تنها موضوع محافل مردمی این شهر شده؛ بلکه نگرانی‌های زیست محیطی و مشکلات ناشی از آن و بی‌آبی در منطقه باعث نگرانی گروه بسیاری از فعالان محیط زیست گردیده است.

«یکی بیاید که با پول مردم چلوکباب نخورد»

«وقتی که این آقایان بر مسند می‌نشینند، همه را فراموش می‌کنند. گرانی در دوره‌ی احمدی نژاد افزایش پیدا کرد. ما مصرف کننده و بازنشسته هستیم. الان شما یک ماست را در نظر بگیرید، ماستی که قبل ازعید یک قیمت داشت، الان چند درصد افزایش پیدا کرده است.» این صحبت‌های پیرمردی بازنشسته است که در گزارش‌هایم با او صحبت کرده بودم. او از توقع‌هایش می‌گفت. این روزها بیشتر می‌روم سراغ مردم. مردمی که این روزها شور و نشاط‌شان آدم را یاد روزهای اول انقلاب و به قول یک دانشجو به یاد خرداد ۷۶ می‌اندازد.

احمدی با تاج و تختت دیگه بای بای

در حالی که مدت کمی تا انتخابات ریاست جمهوری ایران باقی مانده است، طبق اخباری که از گوشه و کنار ایران می‏رسد، تب انتخابات هر لحظه بالاتر می‏رود و جنبش‏ها و جریان‏هایی که به نفع گروه‏ها و یا کاندیداهای مختلف عمل می‏کنند، پررنگ‏تر از گذشته، در صحنه حاضر می‏شوند. روز دوشنبه نیز زنجیره‏ا‏‏ی انسانی‏ از طرف‌داران موسوی چهره تهران را عوض کرد. این زنجیره‏ی هیجده کیلومتری از میدان تجریش تا میدان راه‏ آهن تهران امتداد داشت و بنا بود در این زنجیره، مردم دست به دست یک‏دیگر داده و به نفع موسوی، اعلام حضور کنند.

«حتا برخی اصول‌گرایان مشهد هم متأسف شدند»

در روز دوشنبه مسیر سبز موسوی از تجریش تا میدان راه آهن تهران باعث بسته شدن خیابان‌های مسیر شده بود. در برخی از شهرستان‌ها نیز خبر می‌رسد گروه‌های طرفدار موسوی در تدارک برنامه‌هایی مشابه هستند. از جمله شهر مشهد که به نظر می‌رسد فضای انتخاباتی جوانان را به خیابان کشیده است. روز چهاردهم خرداد امسال در محل خیابان سید‌رضی مشهد، درگیری بین دو ستاد منجر به مجروح شدن چهار نفر از فعالان مشهدی شده بود. روز بعد در بیمارستان پرهام رضایی یکی از اعضای فعال در ستاد میرحسین موسوی کشته شد. در رابطه با فضای انتخاباتی این شهر با دو نفر از شهروندان مشهدی گفت و گو کرده‌ام.

«عده‌ای می‌خواهند سکوت مطلق حاکم باشد»

بیش از سی روز از بازداشت گروهی از اعضای «تعاونی مسکن فلزکار و مکانیک» می‏گذرد. روند بازداشت و رسیدگی به پرونده‏ی بازداشت‏ شدگان، به گفته‏ خانواده‏های‏شان، آشکارا برخلاف قانون اساسی، قانون آیین دادرسی کیفری و قوانین بین‏المللی است. عبدالفتاح سلطانی در این باره به زمانه می‌گوید: «هیچ دلیلی برای نگه‏داری آنان در زندان وجود ندارد و هیچ عملی مجرمانه‏ای از ناحیه‏ی این متهمین انجام نگرفته است. آنان صرفاً در تجمعی صنفی‏ در محلی دربسته، محدود و محصور مشغول انجام امور صنفی خود بوده‏اند. این نشان می‏دهد که دولت آقای احمدی‏نژاد تحمل هیچ تجمعی را، ولو قانونی هم باشد، ندارد.»

«اسانلو در معرض یورش شعبان بی‌مخ‌ها»

کمپین حقوق بشر در ایران اسنادی را در مورد محکومیت و مدارک و مستندات حکم صادره برای برادران علایی و خانم سیلوا هارتونیان منتشر کرد. این سازمان مدنی، بار دیگر در مورد شرایط سخت منصور اسانلو در زندان رجایی شهر کرج نامه‌ای به رئیس قوه قضاییه نوشت. هادی قائمی در این باره به زمانه می‌گوید: «ایشان در زندان رجایی شهر در وضعیت بسیار خطرناکی هستند و طی ۱۰ روز گذشته دوبار از سوی زندانیان که در آنجا در حبس هستند مورد حمله قرار گرفته و تهدید شده است. ایشان نباید در زندان رجایی شهر باشند. به جز حملاتی که به آقای اسانلو شده، وی از بیماری‌های زیادی هم رنج می‌برد.»

کور سوی امید، اعدام کودکان متوقف می‌شود؟

در هفته‌ای که گذشت یک بار دیگر تشویش اعدام یک نوجوان، رسانه‌ها را فرا گرفت. پدر محمدرضا حدادی با مراجعه به دادسرای شیراز، متوجه شد که دایره اجرای احکام برای اجرای حکم قصاص فرزندش که از پانزده سالگی به اتهام قتل عمد بازداشت شده، در روز چهارشنبه ششم خرداد در محوطه زندان عادل آباد شیراز وقت گذارده و در این روز حکم اجرا خواهد شد. در حالی که این حکم به وکیل او ابلاغ نشده بود. در مورد توقف اعدام این نوجوان با محمد مصطفایی، وکیل و فعال مدنی گفت‌وگویی کرده‌ام.