باستان‌شناسی


کودکان؛ قربانیان هویت اقوام کهن پرو

ترجمه‌ی احسان سنایی: پژوهش‌گران، با هدف تحقیق بر نقش قربانی‌های عبادی در عهد Sicán میانه، ۸۱ اسکلت برجای‌مانده در قربانگاه را بازرسی نموده و از دندان‌ها و استخوان‌های هر اسکلت، به‌منظور تعیین هویت و نیز علت کشته شدن صاحبان‌شان بهره گرفتند. آنان متوجه شدند که ۷۰ درصد از قربانیانِ قابل شناسایی، کودکان کم‌خون قبیله‌ی Muchik؛ با سنین مابین ۲ تا ۱۵ سال بوده‌اند که در طول حیات کوتاه‌شان، فقط از ذرت و کدو تغذیه می‌کرده‌اند.



راز دست داوود

ترجمه احسان سنایی: مطابق کتاب مقدس، زمانی‌که داوود به جنگ با جالوت رفت؛ چوب چوپانی‌اش را با پنج سنگ صاف و یک تسمه برداشت. از میان اینان، فقط تسمه‌اش در تندیس میکل‌آنژ دیده می‌شود که داوود یک انتهایش را در دست چپ و بر بالای شانه‌اش نگه داشته است. کلاف‌های این تسمه‌ی نسبتاً طولا که از پشت تندیس، به سمت دست راست داوود امتداد یافته، ظاهراً به شیئی ناشناخته متصل است.



مایاها: از باتلاق‌ تا کشتزار

ترجمه‌ی احسان سنایی: نظام زراعی مایاها، خود به‌قدر اهرام‌شان پر از پیچیدگی‌ست. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که پیچیدگی نظام زراعی این قوم، هم‌پای معماری و هوش برترشان بوده است. اخیراً پژوهش‌گران با یاری فناوری‌های نوین و کاوش‌های گسترده، دریافته‌اند که تمدن باستانی مایا با روش‌های ابتکاری جهت کشت محصولات زراعی‌شان در زمین‌های باتلاقی، بر جبر اوضاع محیطی پیرامون خود فائق آمده بودند.



ردپای کودکان باستان، از تکامل انسان می‌گوید.
و بشر گام برداشت

برگردان احسان سنایی: تیمی از دیرین‌شناسان بریتانیایی، اخیراً موفق به کشف ردپاهای فسیل‌شده‌ی کودکان کهنی حین بازی‌شان طی تعقیب گله‌، در خاک «نامیبیا»ی امروزی شده‌اند. این آثار، نشان از غلیان انرژی این کودکان در پشت گله با دویدن و جهیدن بر زمینی گل‌آلوده (در آن زمان) می‌دهد. از دید فسیل‌شناختی؛ این ردپاها نسبتاً جوان بوده و به قبل از ٢٠٠٠ سال پیش تعلق دارند.



کشف زبانی که نیست

برگردان احسان سنایی: یادداشت‌های پشت نامه‌ای ۴۰۰ ساله پرده از رازهای زبان ناشناخته‌ای برداشته‌اند که روزگاری دور توسط بومیان شمال پرو استفاده می‌شده است. دو سال پیش، نامه‌ای متلاشی توسط نویسنده‌ی اسپانیایی ناشناسی که چهار قرن پیش آن را نگاشته بود؛ در کلیسای مستعمراتی اسپانیایی‌ها کشف گردید. اما تیم زبان‌شناسان، همین اخیراً از اهمیت کلمات نامفهومی که پشت این نامه نوشته شده، آگاه شده‌اند.



کشف جد جدیدی برای انسان

ترجمه‌ی احسان سنایی: تابستان ۲۰۰۸ بود که پژوهش‌گران روس تکه‌استخوانی متعلق به انگشت یک انسان را کشف نمودند. این استخوان، به‌منظور اِعمال بررسی‌های فراتر و با فرض تعلق به یکی از غارنشینانی که مابین ۳۰ تا ۴۸‌هزار سال پیش در این غار آثاری از خود به جای نهاده بودند، بایگانی گردید. مواد ژنتیکی محفوظ در این کپسول ریز زمان، حکایت متفاوتی را برایمان تعریف کرد؛ حکایتی از خویشاوندان کهن و نامکشوف ما.



داستان نخستین زبان

ترجمه‌ی احسان سنایی: اولین ماجراجویانی که به درون تونل هفت‌متری و شدیدا تنگی خزیده و راه غارهای مرموز «شووه» در جنوب فرانسه را گشودند، به‌هیچ‌وجه از شکوه آفریده‌های خیال‌انگیز ساکنان نخستین این غار، اطلاعی نداشتند. انبوه اسبان دونده در بالا، دو کرگدن خشمگین در میان و نقش ظریف گله‌ی گاوی در انتهای سمت چپ دیواری نه‌چندان بلند، از اعجاز دستان هنرمندان نخستین حکایت می‌کرد.



تمام بیماری‌های پادشاه

ترجمه‌ی احسان سنایی: توت‌انخ‌آمون در زمره‌ی فراعنه‌ی سلسله‌ی پادشاهی جدید مصر باستان بوده؛ دوره‌ای که به حدود ٣٣٠٠ سال پیش بازمی‌گردد. او در نُه ‌سالگی بر تخت سلطنت تکیه زد، اما دوران حکومتش از ده سال تجاوز نکرد و در نوزده سالگی (١٣٢٤ پیش از میلاد) درگذشت. با وجود این بازه‌ی حکم‌رانی نسبتاً کوتاه، شاه توت را شاید بتوان شناخته‌شده‌ترین فرعون مصر دانست



کشف راز سلطه‌ی خزندگان بر زمین باستان
خزندگان؛ پادشاه زمین باستان

ترجمه‌ی احسان سنایی: تمساح‌ها همانند پرندگان نفس می‌کشند؛ تشابهی که برخاسته از خصایص ذاتی جد مشترک این دو تیره‌ی متفاوت از جانداران است. این کشف، آخرین حلقه‌ی مفقوده‌‌ی فرآیند درک احتمالی راز حکم‌رانی خزندگان بر برهه‌ای از عمر دراز زمین را بر جای نهاد و نشان داد هوا موجب رشد یک‌باره و تسلط نهایی این خزندگان غول‌آسا بر زمین باستان بوده است؛ هوایی که آن‌روز از اکسیژن چندانی انباشته نبود.



اهرام مصر، میراث برده‌ها نیست

احسان سنایی: هر چند کارگران اهرام ثلاثه برده نبودند، اما زحمات فراوانی متحمل شده‌اند. این را «عادل اوکاشا»، سرپرست تیم حفاری می‌گوید. او معتقد است آثار فراوان التهاب‌های مفصلی و نیز شکل بخش تحتانی ستون‌ مهره‌های اسکلت‌های یافت‌شده؛ اشاره به زندگی مشقت‌بار این کارگران کوشا دارد. او می‌گوید: «استخوان‌های‌شان، داستان سخت‌کوشی‌شان را برای ما تعریف می‌کنند».



انسان دمانیسی

فروغ تمیمی: با کشف جمجمه‌ی انسان نمای دمانیسی در گرجستان، تمام تئوری‌های موجود در مورد مهاجرت اجداد انسان از آفریقا به قاره‌های دیگر زیر سوال رفت. مطابق تئوری‌های قبلی، اجداد انسان امروزی یک میلیون سال پیش از آفریقا به طرف آسیا به راه افتادند. و حال با این کشف، باید باور کرد که مهاجرت نوع انسان از آفریقا نزدیک به دو میلیون سال پیش صورت گرفته است.