| خانه > دانش و فناوری > Jun 2010 | |
Jun 2010رویای گاز آزادترجمهی احسان سنایی: با وجود پاکیزگی سوختی چون گاز شیل، اما نگرانی‌هایی‌ست مبنی بر اینکه فناوری‌های سنگ‌شکنی که در استخراج گاز استفاده می‌شوند بر محیط زیر آب اثرات نامطلوبی داشته باشند. ذخائر آب زیرزمینی می‌تواند آلوده به ترکیبات شیمیای به‌کاررفته در این عملیات شوند؛ هرچند پژوهشی در سال ۲۰۰۴ در ایالات متحده مدرکی را که نشان از آلودگی آب آشامیدنی با این ترکیبات شیمیایی دهد، تشخیص نداد. ابرتندبادی در دوردستترجمهی احسان سنایی: هم‌اکنون که بدین جمله چشم دوخته‌اید، بادهای فراصوت و گسلنده سراپای جو ابرسیاره‌ی فراخورشیدی HD209458b را فراگرفته‌اند. اخترشناسان با بررسی آثار گاز مونواکسید کربن در ابرهایی که مابین نیمه‌ی روز و شب سیاره در حال جابجایی‌اند؛ موفق به ثبت منظری نو و نادر از تندبادی به وسعت سیاره با سرعت ۱۰هزار کیلومتر بر ساعت شدند. سود و سودای علمترجمهی احسان سنایی: پیامی که با نیم‌نگاهی به وضع کنونی جهان‌مان در ورای این گفته‌های به‌ظاهر پریشان، پنهان شده را بایستی به دیوار هر کلاس درسی کوبید: مرزی فراروی پیشرفت علم و فناوری نیست؛ اما ما بایستی‌که گوش به‌زنگ پیامدهای اجتماعی گاهاً گزاف این قضیه باشیم. آیا سیر فرهنگی جامعه‌مان در این بین، همپای ارضای خواسته‌های سودجویانه‌ای که به چنین پیشرفت لجام‌گسیخته‌ای قوت بخشید، هست؟ «انکار» از زبان علم – بخش سوم در توانمندی تردیدترجمهی احسان سنایی: این روزها نبایستی گفت آیا صاحبان صنایع ایجادکننده‌ی شک بوده‌اند یا خیر؛ آن‌ها مدت‌هاست که خود این را پذیرفته‌اند. در سال ۱۹۷۲، «فرد پنزر»؛ نایب‌رئیس شرکت Tobacco، راهبرد دفاعی این شرکت را که به‌گفته‌اش «اجرایی درخشان» داشته، مطرح نمود. کلیدی‌ترین فن این راهبرد، «تردیدافکنی بر اتهامات بهداشتی مطرح‌گشته، بدون تکذیب عملی آن‌ها» به‌جای «تشویق به ترویج پژوهش‌های بیطرفانه» بود. در ستایش نخستین طلوع تابستانترجمهی احسان سنایی: به‌گاه طلوع آفتاب طولاترین روز از سال سرزمین‌های نیمه‌ی شمالی زمین، هزاران فرد از کاهن و کافر در حومه‌ی «سالیسبری» انگلستان گرد هم می‌آیند تا با ریزش نخستین پرتوان آفتاب صبحگاه از میان آرایه‌ای دوّار از تخته‌سنگ‌های کهن به نام «استون هنج»، به‌یاد پیشینیان شور و شادی کنند. اصلی‌ترین هدف از ساخت این یادگار دنیای باستان هنوز مایه‌ی مباحثات فراوان علمی است. افسوس از افغانستانترجمهی سنایی: جایی میان سرزمین‌های بی‌نام‌و‌نشانی که بخش گسترده‌ای از خاک افغانستان را خود اختصاص داده؛ احتمالاً نهانگاه هنگفتی از فلزات خام و سنگ‌های ارزنده‌ای است که غنیمتی هم از جهان باستان و هم امروزند: به‌عنوان نمونه طلا، مس و لاجورد. در سالیان اخیر، ارتش ایالات متحده و زمین‌شناسان پنتاگون به ذخایری اشاره کرده‌اند که ارزش‌شان بالغ بر یک تریلیون دلار است و همچون اکسیری، اقتصاد وامانده‌ی افغانستان را دگرگونه خواهد کرد. از سری ویژه‌نامه‌ها‌ی «بحران جهانی آب» - نشنال جئوگرافیک سدسازی؛ سود یا زیان؟ترجمه‌ی احسان سنایی: سدها، شهرها را در دشت‌های سترون شکوفاندند؛ اما به قیمت فقر صدها میلیون انسان. دکتر «برایان ریشتر»؛ کمک‌سرپرست برنامه‌ی جهانی آب شیرین این را می‌گوید. وی که به‌‌لطف برآوردهای پیشین می‌دانست در یک دهه‌‌ی اخیر، ۴۰ تا ۸۰ میلیون نفر مستقیماً به‌واسطه‌ی احداث سد و دیگر منابع آبی آواره شده‌اند؛ کنجکاو بود چه‌تعداد از افرادی که در پایین‌دست سد دوران می‌گذارنند از این میهمان بدقدم ضرر دیده‌اند. فرود موفقیت‌‌آمیز غبارهای جمع‌آورده توسط کاوشگر «هایابوسا» از سطح سیارک «ایتوکاوا» داستان یک«شاهین»ترجمه‌ی احسان سنایی: با نظر به مشقّاتی که پس از پروازی هفت‌ساله در برابر کاوشگر ژاپنی هایابوسا (به‌معنای شاهین) قد عَلم کرد؛ حتی تصور اینکه بتواند طبق برنامه‌ها به آشیانه بازگردد و شکار باارزش‌اش را برای‌مان رها کند، سخت است. اما چنین شد. بامداد یکشنبه‌ای که گذشت، برقی در آسمان تاریک دشت‌های متروک جنوب استرالیا درخشید. شاهین خودش را به آتش سپرده بود، اما شکارش به‌سلامت به زمین افتاد. شکار شاهین، بذرهای ریز منظومه‌ی شمسی‌مان بود. «انکار» از زبان علم – بخش دوم دسیسه از سوی کیست؟ترجمه‌ی احسان سنایی: جنبش‌های انکارگری، جدای از تاکتیک‌های مشابه‌شان، شباهت‌های فراوانی به‌هم دارند. آن‌ها همه خود را شجاع‌دلانی قلمداد می‌کنند که در نبرد با نخبگان فاسدی که گویی در توطئه برای سرکوب حقیقت و یا قالب کردن دروغی بدخواهانه به مردم عادی از هیچ کوششی فروگذار نمی‌کنند، هیچ فرصتی را به حریف‌شان نمی‌دهند. این توطئه را هم اغلب آغازگر پیشبرد اهداف شوم این نخبگان می‌دانند؛ اهدافی چون سلطه‌ی دولت بر صنایع، منافع مالی، الحاد و ... سرب مصنوعی؛ رؤیای کیمیاگران امروزترجمهی احسان سنایی: گفته می‌شود که یک گوشی موبایل عادی، حاوی تقریباً نیمی از هر عنصر جدول تناوبی است که یکی از مسئله‌سازترین‌شان که نه‌فقط در تلفن‌های همراه، بلکه در دیگر ابزارآلات الکترونیکی نیز استفاده می‌شود، سرب است. حذف سرب از این چرخه اما خود تاکنون مسئله‌سازتر بوده است. اخیراً پژوهش‌گران «دانشگاه علم و فناوری نروژ» دست به ابداع روشی زده‌اند که زمینه‌ساز تولید صنعتی ماده‌ای‌ست که می‌توان از آن به‌عنوان جانشین سرب بهره بُرد. شواهدی جدید بر ماهیت عامل تحلیل‌برنده‌ی هیدروژن و استیلن بر سطح تایتان؛ بزرگ‌ترین قمر سیاره‌ی زحل حیات در تایتان؟ترجمه‌ی احسان سنایی: چندی پیش، دو پژوهش نوین بر اساس داده‌های جمع‌آورده توسط کاوشگر آمریکایی کاسینی؛ فعل‌وانفعالات شیمیایی مرموز و پیچیده‌ی در حال جریان بر سطح قمر غول‌پیکر «تایتان» را زیر ذره‌بین تیزبین خود قرار داده‌‌اند. برخی هم معتقدند این نشانه‌های شیمیایی، آبستن بحثی دراز پیرامون نوعی از حیات نخستین و بیگانه، یا وجود پیش‌مواد زیستی بر سطح تایتان، بزرگ‌ترین قمر سیاره‌ی زحل است. کنکاشی در ریشه‌های کهن «ژن یهودیت» وارثان خوی و خون یهودترجمهی احسان سنایی: یهودیان جهان، علی‌رغم پراکندگی‌شان در تاریخ و جغرافیایی نسبتاً وسی، از پیوندهای ژنتیکی نسبتاً یکسانی برخوردارند. به بیانی، طبق گسترده‌ترین بررسی صورت‌پذیرفته بر یهودیان جهان تا به امروز، این مردمان نه‌تنها آداب دینی و فرهنگی متحدی میان خود دارند، که عموماً پیرو تاریخ تکوینی برجسته‌ای نیز هستند؛ تاریخی که بر تک‌تک ژن‌های یک یهودی نقش بسته است. ثوابتی که دگرگون شدندترجمهی احسان سنایی: ثوابت بنیادین طبیعت همچون ثابت پلانک، بی‌سبب «ثابت» خوانده نمی‌شوند. بلکه گمان می‌رود که فیزیک، رفتاری مشابه از خود بروز دهد؛ اما محاسبات جدید صورت‌پذیرفته بر طیف رادیویی یک ابر گازی دوردست، اشاره بر بی‌ثباتی برخی کمیات بنیادین طبیعت، و در نتیجه رشد احتمال نیازمان به بازنگاهی ریشه‌ای در مدل استاندارد ذرات بنیادین دارند؛ مدلی که پذیرفته‌ترین قوانین حاکم بر جهان ریز ذرات زیراتمی را در هم‌اکنون ائتلافی واحد، گرد هم آورده است. «انکار» از زبان علم – بخش اول «انکار» چرا؟ترجمه‌ی احسان سنایی: از آنفلوانزا تا گرمایش زمین و از فرگشت گونه‌ها تا اثرپذیری برنامه‌های واکسیناسیون، هر جا که بنگرید، «حاشاگران» حضوری آشکار دارند: «هیچ اسم هارپ را شنیده‌اید؟»، «افشای راز بشقاب‌پرنده‌ها برای ناسا سنگین تمام خواهد شد»، «اصلاً کی گفته زمین گرم می‌شود؟» همه خوب این‌ها را شنیده‌ایم، از صبح تا شب و از خانه تا خیابان. اما چرا اغلب مردم از قبول مدارک سر باز می‌زنند؟ این نخستین بخش از سلسله‌مقالاتی پیرامون «انکار» از نظرگاه دانش است. |
لینکدونی
آخرین مطالب
موضوعات
|
 |
