کارگردانان

لبخندت را با خودت بیاور

امید حبیبی‌نیا: فیلم‌های ادواردز همواره نه تنها با استقبال عامه‌ی تماشاگران بلکه با نظر مساعد منتقدان نیز روبرو می‌شدند، جنی باسینگر، استاد تاریخ و مطالعات سینمایی در انستیتوی فیلم آمریکا از فیلم‌های بلیک ادواردز به‌عنوان فیلم‌هایی که می‌کوشند تا از سینما به مثابه یک رسانه تازه برای تحت تأثیر قرار دادن تماشاگر و روبرو کردن او با عواطف مختلف در طول فیلم بهره گیرد، یاد می‌کند.

«هنوز فیلم ایده‌آلم را نساخته‌ام»

اکبر فلاح‌زاده: وودی آلن، کارگردان آمریکایی چندی پیش هفتاد و پنج ساله شد. او ده‌ها فیلم ساخته، اما آن‌طور که خودش می‌گوید، هنوز فیلم ایده‌آلش را نساخته. یکی از دلایلی که مدام فیلم می‌سازد، ساختن فیلمی است که به گفته‌ی او یک فیلم کامل، یا فیلم همه‌ی فیلم‌ها باشد. او در پاسخ به انتقاد برخی منتقدان که او را به سوء استفاده از مشکلات مردم و زخم زبان زدن متهم می‌کنند، می‌گوید: «من زخم زبان نمی‌زنم، فقط مأیوس و بدبینم.»

ژان لوک گدار: آنکه گفت نه

اکبر فلاح‌زاده: ژان لوک گدار که به همراه اریک رومر، کلود شابرول، فرانسوا تروفو جریان موج نو در سینما را به‌وجود آورد، با فیلم‌هایش علیه تابوهای فرهنگی- سیاسی و فلسفی شورید و با فیلم «سلام بر مریم» با کلیسا هم درافتاد. روزنامه‌ی تاگس انسایگر با این هنرمند بزرگ گفت‌وگویی انجام داده و درباره‌ی موضوعاتی مانند انقلاب فرانسه، فیلم‌های تارانتینو، «فیلم سوسیالیسم» نظر او را پرسیده است. ترجمه‌ی گفت‌و‌گو تاکس انسایگر با ژان لوک گدار را می‌خوانیم.

بودن یا نبودن، مسئله این نیست

امید حبیبی نیا: ژان لوک گدار کارگردان، فیلمنامه نویس، منتقد و نظریه‌پردازِ فرانسوی- سوئیسی سینما هشتاد ساله شد، سینماگری که تاریخ سینما از او به‌عنوان انقلابی‌ترین چهره‌ی این رسانه یاد کرده است.گدار که با نقدهای خود در مشهورترین مجله‌ی نقد فیلم جهان «کایه دو سینما» کار خود را آغاز کرد، یکی از پایه‌گذاران و در واقع رهبر اصلی جنبش سینماییِ انقلابی تحت عنوان موج نو در فرانسه بود

نمایی از عنصر جنایت، ساخته‌ی دیگری از فون تریر

سمانه خلیلی: سه‌گانه‌ی (تریلوژی) «اروپا» نخستین سه‌گانه از مجموعه سه‌گانه‌های لارس فون تریر، شامل فیلم‌های عنصر جنایت (۱۹۸۴)، اپیدمیك (۱۹۸۷) و اروپا(۱۹۹۱) است. فون تریر با این فیلم‌ها توانست نام خود را در میان كارگردانان صاحب سبك دنیا ثبت كند. در مجموعه‌ای از سه گزارش با نگاه این کارگردان دانمارکی به سینمای خودش بیشتر آشنا می‌شویم.

پلاسیدو دومینگو در نقش پابلو نرودا

اکبر فلاح‌زاده: آنتونیو اسکارمتا نویسنده شیلیایی به نوشتن داستان‌ها و رمان‌های شاعرانه معروف است. او که از فعالین چپ و از هواداران سالوادور آلنده بود، مجبور شد بعد از کودتای نظامیان در سال ۱۹۷۳ از کشورش فرار کند. او ابتدا به آرژانتین گریخت و از آنجا با استفاده از یک بورس دانشگاهی آلمان به برلین غربی رفت. اسکارمتا سال‌ها در شهر برلین به‌سر برد و چندین رمان، داستان نمایشنامه و فیلمنامه را هم در تبعید نوشت.

محسن مخملباف، در جستجوی سینما

علی امینی نجفی: سینماگری که روزگاری با نمایش سیمای زن در سینما مخالفت کرده بود، با ساختن فیلم «نوبت عاشقی» یکی از جسورانه‌ترین آثار سینمای ایران را در عرصه‌ی روابط دو جنس ارائه داد. فیلم داستان یک رابطه‌ی نامشروع است، و محسن مخملباف «گناه کبیره» را با دیدی تفاهم‌آمیز طرح می‌کند و جوانب روحی و عاطفی آن را می‌کاود. مخملباف به خاطر محدودیت‌های موجود در ایران، فیلم را در ترکیه فیلمبرداری کرد.

عباس کیارستمی، به دنبال زندگی

علی امینی نجفی: در سينمای «ناتمام» عباس کیارستمی، فيلم خلاقیت بيننده را بیدار می‌کند تا او هم قصه خود را بسازد. در وجهی ديگر، فيلم به نيروی تأمل يا تخيل تماشاگر نياز دارد تا خود را کامل کند. فيلم که پیش از این با حذف عنصر گره‌گشایی در روایت، از برداشت نهايی گريخته بود، اکنون به روی برداشت‌ها و تأويل‌های بی‌شمار آغوش می‌گشايد. سينماگر به بيننده فرصت می‌دهد لذت تأويل را تجربه کند.

پروانه ساخت فیلم اصغر فرهادی لغو شد

الاهه نجفی: سید علیرضا سجادپور، مدیرکل اداره کل نظارت و ارزشیابی سینمای حرفه‌ای دستور داد که پروانه‌ی ساخت فیلم «جدایی نادر و سیمین» لغو شود.تهیه‌کننده و کارگردان «جدایی نادر و سیمین» اصغر فرهادی، کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران است.به گزارش خبرگزاری‌های نزدیک به دولت ایران، به دستور مستقیم آقای سجادپور به دلایلی که هنوز نامعلوم است پروانه‌ی ساخت تازه‌ترین فیلم اصغر فرهادی لغو شد.

کلود شابرول؛ سینمایی سرشار از زندگی و جنایت

امید حبیبی‌نیا: مرگ کلود شابرول در شامگاه دوازدهم سپتامبر توسط معاون شهرداری پاریس اعلام شد و روز گذشته، بازتاب وسیعی در رسانه‌ها یافت. از وی به عنوان یکی از آخرین بازماندگان موج نوی فرانسه یاد کردند. اکنون جز گدار و اریک رومر، کسی از این جریان سینمایی که جبهه‌ی تازه‌ای در سینما در برابر جریان مسلط سینما و «کارخانه‌ی رویاسازی هالیوود» گشود، باقی نمانده است.

گام برداشتن به سوی کمال

تارا نیازی: هیلدا هاشم‌پور، فارغ‌التحصیل مدرسه‌ی فیلمسازی تورنتو و دانشجوی American University، کار حرفه‌ای در سینما را با بازی در فیلم «شب یلدا» ساخته‌ی کیومرث پوراحمد آغاز کرد. سپس بازی در «شب‌های روشن» ساخته‌ی فرزاد موتمن را تجربه کرد. به بهانه‌ی نمایش فیلم کوتاه این فیلمساز در جشنواره Diaspora کانادا و فعالیت‌های هنری دیگرش در مهاجرت با او گفت‌وگویی کرده‌ام که در ادامه می‌خوانید.

سهراب شهیدثالث؛ شاعر تلخی‌های آدم‌ها در سینما

کیارش پارسا عالی‌پور: یکی از آغازگران موج نوی سینمای ایران، جوانی به نام سهراب شهیدثالث بود. جوانی که در سال ۱۹۷۴ با فیلم «طبیعت بی‏جان»، جایزه‏ی خرس نقره‏ای بهترین کارگردانی از جشنواره‏ی بین‏المللی فیلم برلین را از آن خود کرد و در دنیای پرده نقره ایی پرآوازه شد. روز گذشته، سال‌روز درگذشت این فیلم‌ساز بود و به همین بهانه با محمد حقیقت، سینماگر ساکن پاریس و یکی از دوستان و دستیار یکی از فیلم‏های شهید‏ثالث به گفت‏وگو پرداخته‏ام.

نقاش لحظه‌های اثیری

ایرج ادیب‌زاده: فیلم مستند «ایران درودی، نقاش لحظه‌های اثیری»، پس از نمایش در استکهلم، تورنتو و لندن، اینک با حضور ایران درودی نقاش شناخته‌شده‌ی معاصر ایران و بهمن مقصودلو تهیه‌کننده، کارگردان و نویسنده در پاریس به نمایش درمی‌آید. بهمن مقصودلو، سینماگر و تهیه‌کننده‌ی این مستند، ایران درودی را یکی از نقاشان مهم و ارزنده‌ی ایران توصیف می‌کند. بهمن مقصودلو، تهیه‌کننده‌ی شماری از آثار سینمایی جهان، ازجمله «هفت مستخدم» با حضور آنتونی‌‌کویین بوده است.

ایران: صداهای ناشنیده

پانته‌آ بهرامی: اهل شیراز است و هنوز پا به جهان هستی نگذاشته بود که به همراه مادرش درحالیکه ۵ ماهه او را آبستن بود زندان دوران شاه را تجربه کرد. او جستجو برای هویت گمشده، هویتی که در سی سال اخیر در تاروپود جامعه وجود داشته ولی ازسوی حاکمان نادیده گرفته می‌شده را به تصویر کشیده، هویت سکولار در ایران. داود گرامی‌فرد با فیلم مستند «ایران: صداهای ناشنیده» در جشنواره فیلم دیده‌بان حقوق بشر چندی پیش در نیویورک شرکت داشت.

کند و کاو در هنر بیضایی

شادی علیزاده: سمینار بیضائی در دانشگاه یو.سی.ال فرصت مجددی بود برای یادآوری ارزش‌های بلامنازع کار استادی که نزدیک به پنج دهه آثار درخشانی را بر روی صحنه تئاتر اجرا کرده، به فیلم برگردانده یا تنها توانسته بر صفحه کاغذ ثبت کند به امید آن که روزی فیلم‌نامه‌ها و نمایش‌نامه‌هایش این فرصت را بیابند تا فیلم شوند یا بر صحنه بیایند. سمینار بیضائی به شکل مفصل (هشت ساعت) برگزار شد، اما کماکان کاستی‌هایی داشت که به چشم می‌آمد.

تاریخ تکرار می‌شود

ترجمه‌ی امیر رسولی: دیروز، شانزدهم خرداد ماه خانم ناتاشا رئیس از سوی اشپیگل آن‌لاین با خانم شیرین نشاط، هنرمند و سینماگر نام‌آشنا پیرامون آزادی جعفر پناهی و اتهاماتی که به او وارد کرده‌اند و همچنین آینده‌ی نهضت سبز در ایران، در آستانه‌ی سالگرد ۲۲ خرداد گفت‌وگویی انجام داد. شیرین نشاط در این گفت‌وگو با تأکید بر زندانی شدن جعفر پناهی به موقعیت دشوار هنرمندان ایرانی اشاره می‌کند و از شباهت‌های میان کودتای ۲۸ مرداد و وقایع پس از انتخابات سخن می‌گوید.

از آفساید تا اوین

رها مجد: جعفر پناهی ۲۰ تیر امسال پنجاه سالگی‌اش را در حالی جشن می‌گیرد که یکی از معدود فیلمسازانی است که در ایران زندگی می‌کند و نمی‌خواهد به هر چیزی تن بدهد برای این‌که فیلم بسازد. او چشم نگران جامعه‌ی خودش است و در این راه هزینه‌های زیادی را پرداخته است. بی‌شک پناهی توشه‌ای گران‌بها از این مدت در کیسه اندوخته دارد که به وقتش از آن بهره خواهد جست. مروز رها مجد گزارشی از به زندان افتادن جعفر پناهی و واکنش‌های همکارانش نسبت به این واقعه به دست می‌دهد.

چهار فصل یک فیلم‌ساز همیشه

رها مجد: زمانی که بعد از فیلم بادکنک سفید، جعفر پناهی دیگر نتوانست فیلم بسازد می‌شد حدس زد که سینمای ایران صاحب فیلم‌سازی شده که به هر قیمتی می‌خواهد فیلمش رابسازد و حرفش را بزند. وقتی در یکی از گفت‌وگوهایش و در زمانی که به خاطر فیلم اولش، بادکنک سفید جایزه دوربین طلای فستیوال کن را دریافت کرده بود گفت حاضر بود جایزه نگیرد اما بتواند در کشورش فیلم بسازد، کاملاً واضح بود که پناهی آمده است بجنگد و فیلم بسازد.

«درخت ممنوع» برای من یک سمبل بود

کیارش پارسا عالی‌پور: امسال در جشنواره فیلم کن، فیلم پویانمائی درخت ممنوع، ساخته‌ی بنفشه مدرسی، فیلمساز جوان ایرانی‌ در میان ۱۹۲۰ فیلم کوتاه در رده ۱۰ فیلم برتر جای گرفت. در این بخش جشنواره که با همکاری بنیاد سینمایی ن. ف‌. ب. کانادا و «شورت فیلم کورنر» کن برگزار شد، فیلم‌های انتخاب شده بر روی رسانه اجتماعی یوتیوب قرار گرفتند تا کاربران اینترنتی با ارائه رأی و نظر خود به داوری فیلم‌ها بپردازند. به همین بهانه با بنفشه مدرسی گفت‌وگو کرده‌ام.

سه بعدی حرف بزن

ایرج ادیب‌زاده: داریوش شکوف، هنرمند و کارگردان سینمای مستقل، نویسنده، نقاش و تهیه‌کننده‌ی ایرانی است که در آلمان زندگی می‌کند. شهرت داریوش شکوف که تاکنون ۱۵ فیلم بلند سینمایی ساخته، بیش‌تر به ‌دلیل کارگردانی فیلم هفت مستخدم با بازی آنتونی کویین در سال ۱۹۹۵ است. او در تهران متولد شد، در سال ۱۹۷۹ به آمریکا رفت و در رشته‌های فیزیک و ریاضی به تحصیل پرداخت. بعد به فیلمبرداری روی آورد و دوره‌ی فیلم‌سازی را در آکادمی فیلم نیویورک پشت سر گذاشت.