انگار هیتلر را بوسیده بودم

میترا داودی

تونی کرتیس با بازی در فیلم «بعضی‌ها داغش را دوست دارند» به کارگردانی بیلی وایلدر به شهرت جهانی رسید. این بازیگر خوش‌سیما و سرشناس در ۲۹سپتامبر در سن هشتاد و پنج سالگی درگذشت. فیلم‌هایی که کرتیس در آنها بازی کرده بود، تا سال‌های دهه‌ی هفتاد جزو پرفروش‌ترین فیلم‌های هالیوود بودند. کرتیس در ۱۵۰فیلم بازی کرد و پس از کناره‌گیری از سینما در هنرهای تجسمی هم پرآوازه شد.

تونی کرتیس از بزرگ‌ترین و مشهورترین بازیگران سینمای هالیوود است. او مجموعاً در ۱۵۰فیلم سینمایی بازی کرد و با فیلم «بعضی‌ها داغش را دوست دارند» به یک چهره‌ی ماندگار تبدیل شد. او بعدها در مجموعه‌ی تلویزیونی پربیینده‌ی «اون دو تا» در کنار راجر مور بازی کرد. به گزارش خبرگزاری «dapd » و به نقل از کریستینه کافمن، همسر دوم کرتیس، این بازیگر در لس‌آنجلس درگذشت.

تونی کرتیس پس از بازی در فیلم «بعضی‌ها داغش را دوست دارند» محبوب زن‌ها شد. روایت می‌کنند که مرلین مونرو دلباخته‌ی او بود. کرتیس در خاطراتش می‌گوید که در آن زمان در استودیوی تولید فیلم ادعا کرده بود که استاد بوسه است. دختران جوانی که سودای بازیگری را در سر می‌پروراندند، به او مراجعه می‌کردند تا هنر بوسیدن را از او فرابگیرند. کرتیس گفته بود: «این خانم‌های جوان حرف مرا باور کرده بودند و هنرپیشه‌های مرد داشتند از عصبانیت و حسادت می‌ترکیدند.»

کرتیس در سال ۱۹۲۵در نیویورک متولد شد. پدرش از یک خیاط مهاجر مجار بود و نام او در واقع برنارد شوارتس است. برای نخستین بار در سال ۱۹۵۱در «دزدان مارشان» نقش اول را به عهده گرفت. او در این فیلم در نقش یک شاهزاده‌ی عرب بازی می‌کرد. در همان سال ازدواج کرد و صاحب دو دختر شد. یکی از دخترانش، جمی لی کرتس بعدها به بازیگری روی آورد و شهرتی به هم زد.

این زناشویی اما دیری نپایید و کرتیس از نخستین همسرش طلاق گرفت. او سپس با یک بازیگر آلمانی به نام کریستینه کافمن ازدواج کرد. این ازدواج هم به طلاق انجامید. همسر دوم کرتیس پس از شنیدن خبر مرگ او در گفت و گو با هفته‌نامه‌ی «بونته» چاپ آلمان گفت: «از شنیدن این خبر بیشتر از آنچه که انتظارش را داشتم غمگین شدم. مثل این بود که زمان مرده باشد.»

کرتیس فقط یک بار در سال ۱۹۵۸، به خاطر بازی در فیلم «فرار با زنجیر» کاندید جایزه‌ی اسکار شد. او در این فیلم نقش یک زندانی فراری به نام جان «جوکر» را ایفا می‌کند. این زندانی که به هم‌بندش با دستبند متصل است، تلاش می‌کند از زندان بگریزد. لارنس اولیویه در نقش زندانی سیاهپوست بازی می‌کند و جدال‌های لفظی این دو و حاضر جوابی‌هاشان در تاریخ سینما ماندگار شده است.


پس از «فرار با زنجیر»، تونی کرتیس در فیلم‌هایی مانند «تاراس بولبا»، «مسابقه ی بزرگ دومیدانی به دور جهان»، «دست از سر زن من بردار» بازی کرد. اما هرگز نتوانست موفقیتش در فیلم به یادماندنی «بعضی‌ها داغش را دوست دارند» را تکرار کند. کرتیس در این فیلم نقش یک نوازنده‌ی ورشکسته‌ی جاز را بازی می‌کند که به‌حسب تصادف شاهد یک جنایت است.

او از ترس جنایتکاران مافیایی لباس زنانه به تن می‌کند و کفش پاشنه بلند می‌پوشد و با نام جعلی ژوزفین به یک گروه نوازنده‌ی زن می‌پیوندد. این گروه قرار است که در فلوریدا برنامه‌ای اجرا کنند. جو (با بازی تونی کرتیس) با همان اولین نگاه عاشق سوگر (با بازی مرلین مونرو) خواننده‌ی گروه می‌شود.

بعد از بازی در مجموعه‌ی تلویزیونی پرببینده و بسیار موفق «اون دو تا» دوران تونی کرتیس به‌تدریج به سر آمد. در سال‌های دهه‌ی هفتاد او بیشتر به‌خاطر روابط و ماجراهای عاشقانه‌اش‌ با خانم‌ها خبرساز شد. کرتیس مجموعاً شش بار ازدواج کرد. آخرین همسرش، جیل فندن‌برگ ۴۵سال از او جوان‌تر بود. کرتیس از هر مناسبتی استفاده می‌کرد و از ماجرای عاشقانه‌اش با مرلین مونرو یاد می‌کرد. او نظر خوبی نسبت به مونرو نداشت. خبرنگاری از او پرسیده بود:« شما چه احساسی داشتید، وقتی که مرلین مونرو را می‌بوسیدید؟» و کرتیس هم در پاسخ گفته بود: «مثل این بود که داشتم هیتلر را می‌بوسیدم.»

تونی کرتیس ادعا می‌کرد که زیباترین هنرپیشه‌ی هالیوود است. او بارها خود را به تیغ جراحان پلاستیک سپرد و این اواخر در مصاحبه‌ای اعتراف کرد که همه‌ی اجزاء صورت او جراحی شده است. لبخند به‌یادماندنی‌اش اما از تیغ جراحان مصون ماند.کرتیس دائم‌الخمر بود و به سکس هم اعتیاد داشت. او در بیوگرافی‌اش که با نام «یک شاهزاده‌ی آمریکایی» منتشر شد، به این مشکلات اشاره می‌کند و کودکی پرتنش‌اش را مسبب اعتیادش به الکل و سکس می‌داند.

فیلم ماقبل آخری که کرتیس در آن بازی کرد، «مسافر» نام داشت و در سال ۱۹۸۸اکران شد. کرتیس در این فیلم نقش یک کارگردان یهودی را بازی می‌کند که بعد از جنگ به آمریکا مهاجرت کرده و در هالیوود موفقیت‌هایی به‌دست آورده و به یک کارگردان مطرح تبدیل شده است و حالا پس از چهل سال به زادگاهش، برلین برمی‌گردد و قصد دارد زندگی چهل سال گذشته‌اش را در فیلمی روایت کند.

تونی کرتیس که از تنش‌های عاطفی و خانوادگی رنج می‌برد، در سال‌های پایانی دهه‌ی هشتاد جزیره‌ای در شمال آمریکا خرید و به نقاشی روی آورد. او در مجموعه آثاری با عنوان Time Boxes توانست نظر منتقدان را به آثارش جلب کند و در نقاشی هم موفق شد. در سال ۲۰۰۵ موزه‌ی هنر مدرن نیویورک یکی از آثار این مجموعه را برای نمایشگاه دائمی‌اش خرید.

کرتیس در سال ۲۰۰۸ در فیلمی با نام «دیوید و فاطمه» بازی کرد. این آخرین کار سینمایی او بود. او در یکی از مصاحبه‌هایش گفته بود: « از فیلم‌هایی که در آنها بازی کرده‌ام خاطرات زیادی دارم. من با همه‌ی هنرپیشه‌های بزرگ زمانه‌ام همکاری کرده‌ام. از برت لانکستر تا جک لمون و مرلین مونرو. چه دورانی بود!»

منابع:

sha/dpa/dapd