تاریخ انتشار: ۲۰ مرداد ۱۳۸۹ • چاپ کنید    
سینمای ایران در هفته‌ای که گذشت

اعتصاب نافرجام!

امیر محمد بهرامی نوا

روزگار غریبی‌ست نازنین! دیگر حتی از حرف زدن هم واهمه داریم. از زدن حرف حق، از گفتن اینکه چقدر بی‌پناهیم. حکایت سینمای ایران است و خفه کردن صدایی که قرار است از گلو خارج شود. دیگر نمی‌شود حتی امید داشت به اینکه همه چیز درست می شود.

در هفته‌ای که گذشت اتفاقات عجیب و غریبی در این سینما افتاد. اتفاقاتی که اگر هر جای دیگر دنیا بود، حاکمان خوشحال می‌شدند که آدم‌ها داد بزنند و خودشان را خالی کنند تا بعداً به شکل دیگری صورت نبندد. اما اینجا صداها و حتی نجواها را در گلو خاموش کردند و نگذاشتند صدایی شنیده شود. جای دیگری این صدا رساتر شنیده خواهد شد، مطمئن باشید حاکمان بی تدبیر!


گردهمایی صنفی خانه سینما لغو شد

یک: دعوای سن پترزبورگ بالا گرفت

بهروز افخمي با انتشار نامه‌اي خطاب به مديرعامل خانه‌ی سينما، خواستار توقف تدوين مجدد «سن‌پترزبورگ» و تشکيل شوراي داوري براي رسيدگي به اختلافات در اين زمينه شد .اين كارگردان سينما كه اين روزها در كانادا به سر مي‌برد، در متن اين نامه خطاب به محمد مهدي عسگرپور نوشته است:

«چنان‌كه باخبر هستيد اينجانب بهروز افخمي، كارگردان و تدوينگر فيلم سينمايي «سن‌پترزبورگ»، در حدود شش ماه قبل با ياري نمايندگان كانون كارگردانان و تدوينگران و تهيه‌كنندگان با آقاي حميد اعتباريان، تهيه‌كننده‌ی اين فيلم به توافق رسيديم كه«سن‌پترزبورگ» با نظارت من و بر اساس نسخه‌اي كه با همكاري آيدين افخمي تدوين كرده‌ام، به دست خانم مستانه مهاجر كوتاه شود. از آن تاريخ تا به امروز نه تنها خانم مهاجر تماسي با من نداشته، بلكه بنا بر مسموع، بدون ديدن تدوين مورد تائيد من، تدوين مجددي را تحت نظر آقاي اعتباريان شروع كرده‌اند. چنان‌كه مي‌دانيد مرحله‌ی تدوين و مراحل پس‌توليد مهم‌ترين دوران شكل‌گيري فيلم است و هر فيلم خوبي را به‌راحتي مي‌توان در اين مراحل در هم ريخت و بي‌معنا كرد. از سوي ديگر مالكيت ۱۰ درصد از فيلم «سن‌پترزبورگ» به اينجانب تعلق داشته و تعهدات آقاي اعتباريان براي بازخريد سهم من نيز بلامحل و بي‌اعتبار از آب درآمده است.


بهروز افخمی، محسن تنابنده و حمید اعتباریان ،پشت صحنه سن پترزبورگ

بنابراين هم به عنوان كارگردان و تدوين‌گر و هم در مقام صاحب ۱۰ درصد از فيلم سينمايي «سن‌پترزبورگ» تقاضا مي‌كنم دستور فرمائيد اقدام لازم براي توقف تدوين مجدد و تشكيل شوراي داوري براي رسيدگي به موارد اختلاف معمول گردد.» بهروز افخمي چندي قبل‌تر نيز مطرح كرد: «مرحله‌ی بعد از فيلمبرداري بسيار مهم است و اگر احساس كنم روي «سن‌پترزبورگ» نظارت كافي ندارم، نام خودم را حذف خواهم كرد.»

«سن پترزبورگ» یک کمدی پرحادثه درباره‌ی رفاقت، عشق و بلوف است که فیلمنامه‌ی آن را پیمان و مهراب قاسمخانی نوشته‌اند. محسن تنابنده، پیمان قاسمخانی، شیلا خداداد، بهاره رهنما، اندیشه فولادوند، سروش صحت، امید روحانی، بابک برزویه و امین حیایی بازیگران فیلم هستند.

دو: هزینه‌ی یک میلیاردی سن پترزبورگ

حمید اعتباریان تهیه کننده‌ی «سن پترزبورگ» در واکنش به نامه‌ی بهروز افخمی درباره‌ی توقف تدوین این فیلم گفت: «ما خیلی شرایط آقای افخمی را در نظر گرفتیم. اما ایشان مدام هزینه‌ها را بالا می‌برد. ایشان در کانادا نشسته‌اند و قصد دارند اشتباه‌های دو فیلم قبلی را در این کار تکرار کنند و من نمی‌گذارم. آقای افخمی فکر می‌کند من بودجه‌ی دولتی دارم و می‌تواند پروسه‌ی این کار را مانند «فرزند صبح» ادامه دهد. این فیلم به دلیل تأخیر در مراحل مختلف بالای یک میلیارد برای من هزینه داشت.

ایشان برای فیلمبرداری دو ماه قرارداد داشتند ولی کار را شش‌ماهه تمام کردند! پس از پایان کار افخمی به کانادا سفر کرد و تاکید داشت که به فیلم دست نزنیم تا شهریور برگردد. ما خیلی شرایط آقای افخمی را در نظر گرفتیم. اما ایشان مدام هزینه‌های فیلم را بالا می‌برد. خانه‌ی سینما از این موضوع کاملاً باخبر است. حتی قرار بود فیلم عید امسال به نمایش در بیاید که باز ایشان مشکلات مختلفی به وجود آوردند.» اعتباریان همان تهیه‌کننده‌ای است که پیش از این قرار بود با بهرام بیضایی بر سر فیلم «لبه‌ی پرتگاه» همکاری کند که در اواسط کار این همکاری به سرانجام نرسید و فیلم ساخته نشد. پس از آن بود که بیضایی فیلم «وقتی همه خوابیم» را در واکنش به اتفاقی که بر سر «لبه‌ی پرتگاه» افتاده بود ساخت و حتی در فیلمش یک شخصیت را هم گذاشت که شبهه‌ی شباهت او با حمید اعتباریان مدت‌ها بر سر زبان‌ها بود.

سه: کیارستمی، رییس فرهنگستان فیلم آسیا

عباس کیارستمی، فیلمساز نامدار ایرانی، به ریاست فرهنگستان فیلم آسیا برگزیده شد. فعالیت‌های فرهنگستان فیلم آسیا شامل مجموعه‌ای از کارگاه‌های آموزشی، کلاس‌های اساتید سینما و برگزاری گردهمایی‌های ویژه‌ای است که در حاشیه‌ی جشنواره‌ی فیلم پوسان کره‌ی جنوبی به منظور افزایش دانش سینمایی علاقه‌مندان برگزار می‌شود.


عباس کیارستمی،رییس فرهنگستان فیلم آسیا

جشنواره‌ی امسال پوسان از هفتم اکتبر (۱۵ مهر) در کره‌ی جنوبی برگزار می‌شود. اوگی گانامی نائوکو فیلمساز ژاپنی و کیم هیونگ گو فیلمبردار کره‌ای، در برپایی این فرهنگستان کیارستمی را همراهی می‌کنند. در سال‌های گذشته بزرگان سینمای آسیا از جمله هو شیائو شین فیلمساز چینی ( در سال ۲۰۰۵) ، ایم کوون تائک کارگردان کره‌ای (۲۰۰۶) و کیوشی کوروساوا فیلمساز ژاپنی و فرزند آکیرا کوروساوا فیلمساز بزرگ این کشور (۲۰۰۹) ریاست فرهنگستان فیلم آسیا را بر عهده داشته‌اند.

جديدترين فيلم کیارستمی به نام «كپي برابر اصل» در بخش رقابتي جشنواره‌ی کن نامزد نخل طلا بود که در پايان جايزه‌ی بهترين بازيگر زن را براي «ژوليت بينوش» به همراه داشت.

چهار: حتی یک لحظه هم نمی‌خواهم قیافه‌اش را ببینم

احمد طالبی‌نژاد، منتقد مشهور سینما و مدیر مسئول نشریه‌ی «هفت» در یادداشتی که منتشر کرد، از برنامه‌ی هفت فریدون جیرانی به شدت انتقاد کرد. طالبی‌نژاد نوشت: «می‌گویند برنامه‌ای از یکی از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود به نام هفت که ظاهراً الگویش برنامه‌ی نود است. من ندیده‌ام و نخواهم دید چون حتی یک لحظه هم نمی‌خواهم قیافه‌ی مجری‌اش را ببینم که می‌دانم کی بوده وحالا به کجا رسیده.»

طالبی‌نژاد در ادامه نوشته است: «مسیری که او طی کرده هم نوعی مرگ خاموش است؛ مرگ شخصیت. شنیده‌ام که این آقای خوش‌چهره(!) و خوش‌صدا(!) و خوش‌بیان مجوز کامل گرفته تا یک برنامه‌ی جنجالی درباره‌ی سینمای ایران بسازد .لابد مسئولان تلویزیون همچنان از سیاق اسلاف خود در پیش از انقلاب استفاده می‌کنند. یعنی دعوای دو نهاد فرهنگی‌هنری - وزارت فرهنگ و هنر وقت با سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران که البته هر کدام می‌کوشیدند در مقابل نهاد قدرت،خود را دلسوخته‌تر و وفادارتر نشان دهند.


احمد طالبی نژاد (نفر اول از سمت چپ)، فریدون جیرانی (نفر اول از سمت راست)، در یک جدال رسانه‌ای

جالب اینکه ریاست وزارت فرهنگ و هنر را شوهرخواهر شاه برعهده داشت و ریاست رادیو ،تلویزیون را پسرخاله‌ی فرح پهلوی. به هرحال، این رقابت همچنان ادامه دارد. به ما هم ربطی ندارد. اما دوستی از من پرسید درباره‌ی اینکه فلانی نام مجله‌ی هفت [نام مجله‌ای که طالبی نژاد صاحب امتیازش بود و توقیف شد] را برای برنامه‌اش انتخاب کرده، اعتراض یا شکایتی نداری؟ تنها جوابی که داشتم این بود که جرم کش رفتن یک نام، کمتر جرمی است که متوجه این آقاست.»

پنج: توهم آقای معاون تمام‌شدنی نیست

جواد شمقدري، معاون امور سينمايي و سمعي و بصري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، از فيلمسازاني كه با نشان دادن نقاط تاريك كشور در فيلم‌هايشان به دنبال جايزه هستند، انتقاد كرد و اين كار را بدتر از جاسوسي دانست.

شمقدري با اشاره به ديدار چند سينماگر با رهبر انقلاب در دوران اصلاحات تصريح كرد: «يكي از فيلمسازان كه اكنون به كانادا هجرت كرده در آن ديدار گفت؛ اينكه مي‌گوييم سينما مي‌تواند حامل ارزش‌ها باشد يك خيال باطل است و يك وسيله‌ی سرگرمي است و مانند دو نيمه‌ی فوتبال مي‌ماند.


جواد شمقدری، معاونت سینمایی

بعد از آن آقا دو سوال كردند. اول اينكه هاليوود چرا فيلم‌ مي‌سازد و دوم اينكه به غير از اين است كه اهداف دارد؟ آن فيلمساز نتوانست جواب بدهد.» حتماً فهمیدید منظور شمقدری، بهروز افخمی است. او در جای دیگری از صحبت‌هایش گفته است: «برخي فيلمسازان مي‌گردند و نقاط تاريكي را پيدا و در فيلم‌هايشان بزرگ مي‌كنند تا ديگران به آنها جايزه بدهند! اين خيانت فرهنگي است و جالب اينكه هنوز باور نكرده‌اند كار اشتباهي انجام مي‌دهند. اين كار از جاسوسي بدتر است! چرا كه تأثير كار جاسوس مقطعي است و اطلاعاتي را مي‌دهد و تمام مي‌شود؛ اما باوري كه با اين‌گونه فيلم‌ها در ذهن مخاطب خارجي شكل مي‌گيرد، حل‌نشدني است.»

شش: اعتصاب نافرجام!

«مي‌خواستيم در خانه‌ی سينما گرد هم جمع شويم تا از فقدان امنيت شغلي سخن بگوييم؛ اما ناچار به لغو گردهمايي شديم. آيا نشانه‌اي روشن‌تر از اين براي نبود امنيت شغلي وجود دارد؟» این جملات کوتاه و مختصر، اما بسیار پر مغز هيات مديره جامعه‌ی اصناف سينماي ايران است که در نامه‌اي كوتاه خبر از لغو گردهمايي‌ای داد كه قرار بود ۱۸ مرداد ماه به منظور پيگري تأمين امنيت شغلي و رفاه اجتماعي اهالي سينما برگزار شود. صبح آن روز برای اکثر کسانی که قرار بود در آن گردهمایی صنفی شرکت کنند از طرف روابط عمومی خانه‌ی سینما اس‌ام‌اسی آمد که این خبر را به آنها می‌داد.

جواد شمقدری، معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز ۱۶ مرداد ماه و در حالی که دو روز به برگزاری مراسم باقی مانده بود، چنین گفت:

«تصور من این است که این موضوع باز دستاویز رفتارهای سیاسی بعضی آقایان شده که باید عزیزان و همکاران ما هوشیار باشند.» شاید این گونه بود که معاونت سینمایی مخالفت خود را با برگزاری این مراسم اعلام کرد. ابوالقاسم طالبی، کارگردان اصولگرا و مورد تأیید حاکمیت هم یکی از کسانی بود که از خانه‌ی سینما انتقاد کرد: «خانه‌ی سینما بیش از چهار هزار نفر عضو دارد. چند نفری در خانه‌ی سینما هستند که ممکن است از جریان برانداز به حساب آیند که با آنها برخورد نشده است و توانسته‌اند به عنوان حزب در خانه‌ی سینما فعالیت کنند؛ ولی اکثر اعضای آن‌ طرفدار کشور هستند. این چند نفر حسابشان از خانه‌ی سینما جدا است.»

در این میان، بیانیه‌ی تند اتحادیه‌ی تهیه‌کنندگان جای تعجب بسیار داشت. بیانیه‌ای که بعضی جملاتش این بود: «اهل سینما می‌دانند که شرایط کنونی سینما چیست. تعجب شورای مرکزی اتحادیه برخورد غیرحرفه‌ای و احساسی ارکان اصلی خانه‌ی سینما است. چه شده است که هیات‌‌مدیره‌ی خانه‌ی سینما دغدغه‌ی امنیت شغلی پیدا کرده و شعار بیمه را می‌دهد؟ در این شرایط حساس جامعه که باید خانه‌ی سینما در جهت تعامل و یکپارچگی و به هم پیوستن خانه‌ی سینما و مجموعه‌ی مدیران تلاش کند، چه شده که این همه تلاش و امکانات بیت‌المال را صرف اختلاف و نفاق می‌کند؟»

در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «اعضای شورای مرکزی اتحادیه بر این باورند که خانه‌ی سینما در هماهنگ کردن اصناف و یکپارچه کردن آنان ناتوان است و این ناتوانی را می‌خواهد با جلساتی این‌چنینی لاپوش بگذارد. آیا می‌دانید آب در آسیاب دشمن ریختن جرمش در مقابل مردم هنردوست نابخشودنی است؟! آیا می‌دانید جمع کردن تعدادی از اعضای سینما در یک محل کوچک و بوق کردن این جلسه برای مردم که دوستدار هنرمندان هستند چه عواقبی دارد؟»

این هم سرنوشت گردهمایی‌ای که گردانندگانش بارها اعلام کردند سیاسی نیست. وقتی در این مملکت حتی نمی شود دو کلمه حرف حساب زد، چه جای حساب؟ همه سر کاریم دوستان!

هفت: چرا سینماگران نگران امنیت‌شان هستند؟!

البته آقای وزیر درباره‌ی این اعتصاب حرف آخر را زد. این آقای وزیر هم مثل رییسش بعضی وقت‌ها حرف‌هایی می‌زند که به جوک بیشتر شبیه است تا حرف مدیری که باید بداند اوضاع و احوال زیر مجموعه‌های تحت سرپرستی‌اش چگونه است.


سید محمد حسینی،وزیر ارشاد درکنار پوستر اخراجی ها

سید محمد حسینی، وزیر ارشاد کابینه‌ی احمدی‌نژاد در اظهار نظری درباره‌ی تجمع صنفی اعضای خانه‌ی سینما جملات بانمکی گفت: «اهالی سینما برای خودشان جلسه‌ای دارند و شرکت یا عدم شرکت مدیران ارشاد به حوزه‌ی معاونت سینمایی بازمي‌گردد؛ اما از نظر من ضررورتی برای شرکت وجود ندارد؛ زیرا قرار است در این جلسه بحث‌های صنفی مطرح شود.»

وی درباره‌ی دغدغه‌ی اهالی سینما در مورد امنیت شغلی گفت: «بحث امنیت شغلی بحث جدیدی نیست. این بحث همیشه در دوران‌های مختلف مطرح بوده است. ما برای حوزه‌ی سینما اقدامات خوبی انجام دادیم و بحث سینما در هیأت دولت هم مطرح شده است. دولت هم به صورت جدی از سینما حمایت می‌کند و خواهد کرد؛ لذا وضعیت سینما بهتر از قبل خواهد شد.»

حسینی با اشاره به اینکه مساله‌ی امنیت شغلی از گذشته نیز وجود داشته است، تاکید کرد: «من نمی‌دانم چه شده که دوستان و اهالی سینما نگران وضعیت سینما و امنیت شغلی شده‌اند؟ این مسائل در گذشته هم وجود داشته است.»

Share/Save/Bookmark

نظر بدهید

(نظر شما پس از تایید دبیر وب‌سایت منتشر می‌شود.)
-لطفا به زبان فارسی کامنت بگذارید.
برای نوشتن به زبان فارسی می توانید از ادیتور زمانه استفاده کنید.
-کامنتهایی که حاوی اتهام، توهین و یا حمله شخصی باشد هرز محسوب می شود و منتشر نخواهد شد.


(نشانی ایمیل‌تان نزد ما مانده، منتشر نمی‌شود)