آکادمی موسیقی گوگوش

شکوفه منتظری

قرار است به‌تازگی یک سریال جدید تلویزیونی تهیه و تولید و از شبکه‌ی تلویزیونی تازه تاسیس من و تو پخش شود. اما این سریال با سریال های داستانی که تا به حال دیدیم تفاوت جدی دارد. «آکادمی موسیقی گوگوش» در حقیقت برنامه‌ای هجده قسمتی است در زمینه‌ی موسیقی.

تهیه‌‌کنندگان «آکادمی موسیقی گوگوش» در توضیح این برنامه نوشته‌اند: «ما به دنبال هنرمندان استثنایی هستیم که ستاره‌های برنامه‌های ما بشوند و قادر به آوازخواندن و صحبت کردن به زبان فارسی باشند. مهم نیست که شما دوست دارید به چه سبکی آواز بخوانید، بگذارید گوگوش و یارانش به شما کمک کنند تا به یک پدیده‌ی بی‌نظیر موسیقی تبدیل شوید.»

رها اعتمادی نیز مجری این مجموعه خواهد بود. از او پرسیدم در سلسله برنامه‌ی «آکادمی موسیقی گوگوش»، قرار است استعدادهای موسیقی، چگونه کشف شوند؟

این مجموعه برنامه، هجده قسمت و شروع پخشش از بیست‌وهشتم اکتبر است. از طریق هات برد نیز به سوی ایران و اروپا پخش می‌شود. از جمع دوستانی که برای آزمون خوانندگی در این برنامه ثبت‌نام کردند ، هشت نفر برای شرکت در این برنامه انتخاب می‌شوند.

رها اعتمادی مجری برنامه آکادمی موسیقی گوگوش

روند انتخاب به چه شکل است؟ آیا ارسال یک فایل صوتی از سوی متقاضی کفایت می‌کند، یا برای انتخاب، فرد باید حتماً حضور داشته باشد؟

ما دو روش را پی گرفته‌ایم. یکی از طریق ارسال فایلی است که فقط صوتی نیست، بلکه صوتی و تصویری است. چون دوست داریم با چهر‌ه‌ی افراد متقاضی هم آشنا شویم. علاقه‌مندان علاوه بر این یک معرفی خلاصه هم، از خودشان ارسال می‌کنند. می‌توانند از طریق یوتیوب یک لینک از کار خود بفرستند، یا یک ویدئو فایل از طریق عادی.

روش دوم این است که ما در دو شهر و در یک روز که همین شنبه‌ی آینده می‌شود، در شهرهای گوتنبرگ در سوئد و لندن از علاقه‌مندان دعوت کردیم تا در یک مکان به‌خصوص جلوی دوربین، همان کاری را انجام بدهند که از طریق اینترنت می‌خواستند انجام دهند. ولی باز فکر می‌کنم که همان روش آنلاین خیلی راحت‌تر باشد. یک فرم است که با نوشتن نام و نام فامیل خود آن را پر می‌کنند و همراه با فایل صدا وتصویرشان، ارسال می‌کنند. بعد خانم گوگوش و دوستانش آنها را مرور می‌کنند و هشت نفر را انتخاب می‌کنند.

یعنی انتخاب از بین موزیک ویدئوها هم با خانم گوگوش است؟

بله. تمام تصاویری را که جمع‌آوری شده است، حال چه خود ما در شهرهای گوتنبرگ و لندن تهیه کنیم و چه از طریق علاقه‌مندان فرستاده شده باشند، همان تیم خانم گوگوش مرور می‌کنند.

روز شنبه در گوتنبرگ یا لندن ، خود خانم گوگوش حضور نخواهند داشت؟

خودشان حضور ندارند. ویدئوهای تهیه شده در این دو شهر، در اختیار خانم گوگوش، آقای هومن خلعتبری، بابک سعیدی و دیگر دوستان- که به‌قول غربی‌ها بیش‌تر جنبه‌ی سورپرایز دارند و استادان محترم موسیقی ایران هستند- قرار می‌گیرند و توسط این افراد مرور می‌شوند.

دو سئوال برای من وجود دارد: اول این که وقتی برای شما یک فایل صوتی تصویری می‌فرستند، چه قدر این تضمین وجود دارد که این فایل صوتی تصویری واقعی باشد؟ به این معنا که در ساخت یک کلیپ، شما امکان این را دارید که صدا را تغییر بدهید. حتی در ساخت یک فایل صوتی هم می‌توانید صدا را تغییر دهید. در نتیجه تضمینی برای سلامت آن فایل وجود ندارد.

سئوال خیلی خوبی کردید. راستش فایل‌هایی که می‌فرستند آن قدر ساده و آن قدر غیر حرفه‌ای است، که واقعی بودن آنها به آسانی قابل تشخیص است. نمونه‌هایی که داشتیم، دخترخانم‌ها و پسرهایی بوده‌اند، اکثراً جوان، که نشسته‌اند جلوی وب‌کم با یک گیتار، بدون ساز، خود را معرفی کرده‌اند که مثلاً سلام من اسمم این است، در فلان شهر زندگی می‌کنم و حالا آهنگی مثلاً از «ابی» انتخاب کرده‌ام و حالا می‌خواهم آن را برای شما بخوانم. یعنی این‌طوری نبوده که بخواهند کارشان را تدوین کنند. فکر نمی‌کنم در چنین شکلی بشود کلک زد. مگر این که صدا را خالی بفرستند و تصویری در میان نباشد که ما ببینیم. چنین کاری را هم خوشبختانه کسی نکرده است.

آیا غیر از این شکل، این‌طور نبوده که مثلاً یک فایل صوتی با تصویرشان را در حالی که دارند به شکلی تقریباً حرفه‌ای آواز می‌خوانند برای شما بفرستند؟

نه. به قول شما اگر آن قدر حرفه‌ای بوده که متوجه نشدیم، پس هنوزهم متوجه نشدیم. ولی من فکر نمی‌کنم. چون من یک جور دلهره‌‌ای هم در تمام این افراد می‌دیدم. یعنی هیچ کسی نبود که با خیال راحت این کار را انجام داده باشد...

در واقع شما اصل را بر صداقت گذاشته‌اید؟

دقیقاً. چون درنگاه‌شان صداقتی است که فکر نمی‌کنم جای این حرف‌ها باشد.

آیا امکان این را داری که الان هیئت داوران این برنامه را معرفی کنید؟ چون ما فقط خانم گوگوش را می‌شناسیم.

هیئت داورانی در واقع وجود ندارد، به این معنا که بیایند و بخواهند قضاوت کنند یا رأیی به کار این دوستان علاقه‌مند بدهند. خانم گوگوش و دوستانش این بچه‌ها را راهنمایی می‌کنند. بیننده‌ها هستند که با تماس تلفنی رأی می‌دهند چه کسی بماند و چه کسی خارج شود. خانم گوگوش و دوستانش می‌خواهند این هشت نفر را که دعوت کرده‌اند، در کارشان موفق شوند. برای همین در طول این دوره، خانم گوگوش رأی نمی‌دهد.

آکادمی موسیقی گوگوش

ممکن است انتقاد کند، ولی این انتقاد حرفه‌ای و دلسوزانه است. به‌طور مثال: این آهنگ را انتخاب نکن، این را انتخاب کن یا روی صحنه چه جوری عمل کن. دیگر دوستانی که به ‌طور حتمی می‌توانم اسم‌شان را ببرم برای این که در طول برنامه و هر هفته هستند و سرشناس هم هستند ازجمله هومن خلعتبری، رهبر ارکستر اپرا در شهر گراتس در اتریش است. ایشان علاوه بر این کار، متخصص صدا و استاد سولفژ نیز هستند.

ایشان را آوردیم برای این که با ۸ فرد منتخب، قسمت صدا (Vocal) را کار کنند. یک طراح رقص نیز آورده‌ایم برای حرکات روی صحنه که متأسفانه ایرانی نیست، ولی با موسیقی ایرانی کاملاً آشنا است و با همراهی خانم گوگوش، حرکات روی صحنه را با بچه‌ها کار می‌کنند. بابک سعیدی، تنظیم‌‌کننده‌ی جوان و آهنگساز هم هستند که معروف‌ترین کارشان «معجزه‌ی خاموش» با صدای آقای داریوش اقبالی است. ایشان آهنگ‌های این بچه‌ها را تنظیم می‌کند. این عده ثابت هستند، ولی هر هفته میهمان‌هایی هم داریم که یا آهنگساز هستند، یا ترانه‌سرا و یا خواننده.

این طور که من فهمیدم، انتخاب‌ها بر اساس رأی مردم یا بینندگان برنامه است.

صددرصد. من در یک مصاحبه‌ی دیگر هم گفتم: آن که خوش‌صداتر است شاید برنده نشود. در خیلی از موارد، من در برنامه‌ی آیدل شاهد بودم، چه در کشور آمریکا و چه در کشورهای اروپا که آن کسی که شخصیتش حالا شاید دوست‌داشتنی‌تر باشد، به هردلیلی برده است. چون مردم یک مجموعه را می‌بینند. برای همین دقیقاً، همان طور که شما گفتید رأی، رأی مردم است. امیدوارم که رأی‌شان این دفعه سوخته نشود.

آیدل برنامه‌ی مشابهی است که در بیش‌تر کشورهای غربی و شرقی برگزار و از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود و به دنبال استعدادهای خوانندگی می‌گردد... چرا شما از کلمه‌ی آکادمی، برای چنین برنامه‌ای استفاده کرده‌اید؟

دلیل اصلی‌اش این است که این بچه‌ها خوانندگی را یاد می‌گیرند. همان‌طور که اشاره کردم شخصی مثل هومن خلعتبری کارش موسیقی پاپ نیست. یعنی روزانه کار اپرا و رهبری ارکستر انجام می‌دهد. ولی ما در همان تبلیغی هم که اجرا کردیم، گفتیم بهترین‌های موسیقی ایران در این برنامه حضور دارند. شخصی نیست که در کار موسیقی ایران به طور حرفه‌ای باشد و هومن خلعتبری را نشناسد.

ما بهترین‌ها را انتخاب کرده‌ایم و این برنامه حالت آموزنده دارد. یعنی بچه‌ها می‌آیند که یاد بگیرند، نمی‌آیند که مثل برنامه‌های مختلف دیگر یک اجرا از خودشان نشان دهند و بعد ازشان انتقاد شود یا تشویق شوند و برسند به مراحل بعد. این کاملاً دست مردم است. این قسمت از برنامه کاملاً جنبه‌ی آموزنده دارد و برای همین اسمش آکادمی است.

خب همان‌طور که خودتان توضیح دادید، در این آکادمی، هنرمندان دیگری هم حضور دارند. چرا آکادمی موسیقی گوگوش؟

دلیلش خیلی ساده است. من می‌توانم به‌عنوان نمونه از اسم یک یا دو آهنگساز معروف یاد کنم: مثلاً فرید زولاند یا اسفندیار منفردزاده. متأسفانه، اگر صادقانه بخواهیم قضاوت کنیم، می‌بینیم زولاند موزیک آکادمی یا منفردزاده موزیک آکادمی، آن جوابی را که باید بدهد نمی‌دهد. خانم گوگوش جدا از هنر و فعالیتی که انجام داده، خب طبیعتاً شناخته‌شده‌تر است. در هر جامعه‌ای آرتیست است که اسمش مطرح‌تر می‌شود. چون ما به طور کلی، آرتیست به معنای بازیگر و خواننده چون خانم گوگوش، کم داریم که به‌قول معروف همه فن حریف باشد، طبیعتاً از اسم ایشان استفاده کردیم.

چه اصراری است که حتماً اسم شخصی روی آکادمی باشد؟ نمی‌شد مثلاً نام آن آکادمی موزیک نوین ایران باشد؟

من فکر نمی‌کنم در آن صورت، تعداد شرکت‌کنندگان و کسانی که ثبت نام کرده‌اند، به این میزان می‌رسید. من نوعی اگر چنین تبلیغی را در فیس‌بوک یا یوتیوب می‌دیدم، طبیعتاً دوست داشتم بدانم چه کسی یا کسانی این کار را انجام می‌دهند. وقتی شما اسم خانم گوگوش را آنجا می‌گذارید، همین نشان می‌دهد که خود خانم گوگوش هم نمی‌آید در هر برنامه‌ای و با حضور هرکسی شرکت کند. طبیعتاً آن تیمی که در نظر گرفته شده، شایستگی این کار را دارد.

رها اعتمادی مجری برنامه آکادمی موسیقی گوگوش

پس نباید فراموش کنیم که در این برنامه گوگوش، یکی از ارکان اصلی است.

طبیعتاً. چون این‌همه سال تجربه روی صحنه، در استودیو‌های ضبط، در انتخاب ترانه‌ها و آهنگ‌ها دارد. اینها خیلی است. کوله‌باری از چهل، پنجاه سال کار هنری در میان است. ایشان از کودکی روی صحنه بوده‌اند. همین برای ما و بسیاری از شرکت‌کنندگان ارزشمند است.

آیا از ایران هم ویدئویی به دست شما برای شرکت در مسابقه رسیده است؟

ما هم از ایران ویدئو داشتیم، هم از دوستان تاجیک و هم از همسایه‌های افغان‌مان. ما به آنها ایمیل زدیم و تماس گرفتیم تا اگر امکان سفر دارند، در این مرحله به آنها کمک کنیم. چون اگر اجازه‌ی ورود یا خروج نداشته باشند نمی‌شود کاری کرد. ولی اگر توانایی‌شان در آن حد باشد که انتخاب شوند، و بعد اجازه‌ی ورود و خروج هم داشته باشند، خوشحال می‌شویم که در این برنامه شرکت کنند.

اگر یکی از متقاضیان در کشورهای یاد شده زندگی کند و صدایش در عین حال خیلی خوب باشد چه می‌کنید؟ آیا می‌توانید برای گرفتن ویزا به او کمک کنید؟

چون زمان کوتاهی برای شروع ضبط مانده و گرفتاری‌ها هم خیلی زیاد است، در این زمینه بسیار تردید وجود دارد. به دلیل این که مارکتینگ، بازار موسیقی و یا بازار انترتیمنت (که واژ‌ه‌ی درستش کاملاً متفاوت با معنی انگلیسی‌اش است) برنامه‌ای که جنبه‌ی هنری داشته باشد، آن قدر پراکنده و آشفته است که ما از هر طریقی می‌خواستیم این کار را شروع کنیم یا از هر مرحله‌ای که می‌خواستیم شروع کنیم، مدام عقب می‌افتاد و سدی جلوی‌مان شکل می‌گرفت. برای همین این قدر دیر شد.

برای گرفتن ویزا، مدت زمان کوتاهی مانده است. باز می‌گویم یک‌سری استعدادهای خیلی خوب و بی‌نظیر در خود ایران هست. اگر اینها ثبت‌نام کنند و بخواهند در برنامه شرکت کنند، طبیعتاً ما تلاش‌مان را می‌کنیم که با کمک یا به هر شکلی که شده شرایط حضور آنها را فراهم کنیم، ولی بازهم می‌گویم که جای شک و تردید باقی می‌ماند.

اشاره کردید که از کشورهای همزبان و همسایه‌ی ما هم کسانی در این مسابقه شرکت کرده‌اند. پس می‌شود گفت که این برنامه مختص ایرانی‌ها نیست و درواقع نوعی جست‌وجو برای یافتن استعداد خوانندگی در بین فارسی‌زبانان است.

دقیقاً. من خودم در تاجیکستان یا افغانستان نبودم. به گفته‌ی دوستان، ازجمله آقای زولاند، محبوبیت هنرمندانی مثل خانم گوگوش یا آقای ستار در آنجا در حد بی‌نظیر است؛ طوری که تصورش برای ما ایرانی‌ها سخت است. این طور گفته می‌شود که در خانه‌ی هر تاجیکی، یک دیوان حافظ هست و یک عکس یا یک کاست از گوگوش. کارهایی هم که خانم گوگوش با ریتم‌های افغانی خوانده کم نیست. مطمئناً آنها هم دوست دارند در این برنامه شرکت کنند.