خس و خاشاک سینمایی در سالگرد انتخابات

امیر رسولی

یکی از خبرگزاری‌های زنجیره‌ای طرفدار حکومت اعلام کرد که در شهریور یا مهر ماه ِ امسال فیلم سینمایی «اینجا غبار روشن است» تولید خواهد شد.

موضوع این فیلم، تظاهرات اعتراض‌آمیز و گسترده‌ی مردم ایران به نتایج انتخابات دهمین دوره‌ی ریاست جمهوری است که در این فیلم به شکلی دگرگونه و بر این اساس که کشورهای غربی در شکل‌گیری تظاهرات نقش داشتند جلوه داده می‌شود.

کارگردان به جای آن‌که پیرامون یکی از مهم‌ترین حوادث سیاسی ایران در تاریخ معاصر تحقیق کند و از دریچه‌ی دوربین، دریافت‌هایش را به نمایش بگذارد، از قرار معلوم با یک پیش‌فرض از پیش تعیین شده و برای القاء یک نظریه‌ی سیاسی خاص (نظریه‌ی فتنه) که از تریبون‌های رسمی ترویج می‌شود، این فیلم را خواهد ساخت.

ابوالقاسم طالبی (متولد ۱۳۴۰) کارگردانی «اینجا غبار روشن است» را به عهده دارد. فیلم‌نامه‌ی این فیلم را هم این کارگردان اصفهانی که از او به عنوان یکی از طرفداران محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران یاد می‌کنند نوشته است.

ابوالقاسم طالبی

ابوالقاسم طالبی از دوستان و نزدیکان جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد است. او برای نخستین بار در سال ۱۳۷۱ در فیلم «بر بال فرشتگان» ساخته‌ی شمقدری دستیاری او را به عهده داشت و با وجود آن‌که در رشته‌ی حقوق قضایی تحصیل کرده، رسماً به طور حرفه‌ای فعالیت سینمایی خود را آغاز کرد. طالبی پیش از آن، چند داستان کوتاه و یک نمایش‌نامه نوشت، اما در این عرصه‌ها موفقیتی به دست نیاورد.

تولیدکننده‌ی «اینجا غبار روشن است» محمد خزاعی نام دارد. خزاعی در گفت‌وگویی از ملاقات دو ساعته‌ی طالبی با محسن رضایی خبر داده و گفته بود در این گفت‌وگو مسائل مفیدی مطرح شده که در روند نگارش فیلم‌نامه مؤثر بوده است.

طالبی قصد دارد با میرحسین موسوی و مهدی کروبی، نامزدان معترض به نتیجه‌ی انتخابات و همچنین با غلام‌حسین محسن اژه‌ای، وزیر اطلاعات وقت و اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده‌ی نیروی انتظامی دیدار و گفت‌وگو کند.

با وجود آن‌که فیلم‌نامه‌ی «اینجا غبار روشن است» هنوز نوشته نشده، اما این فیلم از اداره‌ی کل نظارت و ارزش‌یابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پروانه‌ی ساخت گرفته است.

علاوه بر «اینجا غبار روشن است» قرار است دو فیلم سینمایی دیگر با نام‌های «خودزنی» و «پایان‌نامه» با موضوع انتخابات سال ۱۳۸۸ ساخته شوند. اما هنوز به این دو فیلم آخر پروانه‌ی ساخت نداده‌اند.

معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از این اعلام کرده بود که فیلم‌هایی با موضوع انتخابات فقط با کسب مجوز از اداره‌ی ارزش‌یابی و نظارت معاونت سینمایی ساخته می‌شوند. با توجه به آن‌که جواد شمقدری از نزدیکان و یاران محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور ایران به مقام معاونت سینمایی وزارت ارشاد منصوب شده، این سختگیری‌ها نشان‌دهنده‌ی حساسیت حکومت نسبت به موضوع انتخابات در سینمای ایران است.

«اینجا غبار روشن است» هنوز در مرحله‌ی پژوهش قرار دارد. امیر کریمی مدیر فیلمبرداری و محمد صنعتی، مدیر تولید این فیلم هستند.

ابوالقاسم طالبی فیلم‌های سینمایی «دست‌های خالی»، «جنگ کودکانه»، «عروس افغان»، «نغمه»، «آقای رئیس جمهور»، «ویرانگر» و دو مجموعه تلویزیونی «به کجا چنین شتابان» و «بازگشت پرستوها» را ساخته است.

در شرایطی که کارگردانان سرشناسی مانند محسن مخملباف، جعفر پناهی و بهرام بیضایی در ایران عملاً امکان فعالیت هنری و سینمایی ندارند، طالبی به طور میانگین هر دو سال یک بار با استفاده از امکانات و تسهیلات دولتی فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی ساخته است.

هیچکدام ازین فیلم‌ها با اقبال تماشاگران و منتقدان روبرو نشده است. با این حال از هم‌اکنون خبرگزاری‌های زنجیره‌ای نزدیک به دولت از «اینجا غبار روشن است» به عنوان سیاسی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران یاد کرده‌اند و احتمال داده‌اند که این فیلم بسیار پربیینده و پرفروش باشد.

طالبی اعلام کرده است که نام این فیلم هنوز نهایی نشده، موقتی است و امکان دارد که به زودی تغییر کند. بازیگران این فیلم هم هنوز مشخص نیستند و طرح کلی داستان هم معلوم نیست.

محمد خزائی تهیه‌کننده‌ی «اینجا غبار روشن است» در گفت‌وگو با برخی رسانه‌ها اعلام کرد قصد اطلاع‌رسانی درباره‌ی مسائل مختلف ساخت این فیلم را ندارد و در آینده‌ی نزدیک نام نهایی این فیلم و جزئیات مربوط به ساخت ان به صورت رسمی اعلام خواهد شد.

با توجه به پوشش گسترده‌ی خبری درباره‌ی این فیلم و ملاقات کارگردان آن با برخی شخصیت‌های سیاسی، آن هم در شرایطی که «اینجا غبار روشن است» حتی به مرحله‌ی تولید هم نزدیک نشده است، این پوشش گسترده‌ی خبری را باید به عنوان تبلیغات گسترده درباره‌ی این فیلم ارزیابی کرد. این امر ممکن است نشانگر این مسأله باشد که معاونت سینمایی ارشاد در غیاب سینماگران مستقل انتظار دارد با تبلیغات آشکار و نهان، بازار چنین فیلم‌هایی را گرم کند.

فیلم «آقای رئیس جمهور» ساخته‌ی دیگری از ابوالقاسم طالبی در سینماهای ایران اکران نشد و از تلویزیون هم آن را پخش نکردند. مسئولان وزارت ارشاد در این مورد توضیحی ندادند. لذا احتمال می‌رود که اگر این بار هم کارگردان نتواند انتظارات معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برآورده کند، فیلمی که از هم‌اکنون از آن به عنوان یک فیلم پرفروش یاد می‌کنند، هرگز بر پرده‌ی سینماها به نمایش درنیاید.