مبارزه برای صلح به سبک جان لنون

فروغ.ن. تمیمی

در محوطه بیرونی موزه تاریخ در آمستردام، یک تخت‌خواب دونفره با تشک، بالش و ملافه‌های سفیدرنگ به نمایش گذاشته شده و بر بالای آن به انگلیسی نوشته شده است:

«تخت صلح»

تصادفا در همان لحظه‌ای که من وارد حیاط بیرونی موزه می‌شوم تا در کافه با صفایش قهوه‌ای بنوشم و نیم ساعتی از سوز و سرمای ناگهانی در امان بمانم، چشمم به مردی با موهای سفید می‌افتد که به پشت روی آن تخت دراز می‌کشد و سرش را لای ملافه‌ها مخفی می‌کند. من هم معطل نمی‌کنم و بدون این‌که بدانم ماجرا چیست، از او عکسی می‌گیرم.

البته پس از دیدن پوستر جان لنون و همسرش یوکو اونو بر دیوار روبرو، متوجه داستان می‌شوم. و با آقای روی تخت گپی می‌زنم. او و خانم‌اش امروز به دیدن نمایشگاهی آمده‌اند که آن‌ها را به یاد دوران دانشجویی‌شان می‌اندازد و خاطرات زیادی را برای‌شان زنده می‌کند.

این تخت شبیه همان تختی است که در ماه مارت ۱۹۶۹ در اتاق ۹۰۲ هتل هیلتون آمستردام قرار داشت. جان لنون یکی از اعضای گروه معروف بیتل‌ها و همسر ژاپنی‌اش یوکو اونو در اعتراض به جنگ ویتنام ماه عسل خود را در این اتاق گذراندند و یک هفته تمام در آن جا بست نشستند.

آقای مو سفید می‌گوید: اگر خواستی می‌توانی عکسم را چاپ کنی. او و همسرش وارد موزه می‌شوند.

موزه تاریخ آمستردام به مناسبت بزرگداشت انقلاب فرهنگی و ضد اتوریته جوانان و زنان در دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ قرن بیستم در هلند، نمایشگاهی از فیلم و تصویر ترتیب داده است. این نمایشگاه به تحولات جنبش فرهنگی و دانشجویی دهه ۶۰ در هلند پرداخته است.

برای بسیاری که آن وقایع را شخصا تجربه کرده و در تظاهرات دانشجویی و اشغال دانشگاه آمستردام در سال ۱۹۶۹ شرکت داشتند، فرصتی استثنایی فراهم شده تا به گذشته‌های دور و جوانی خود بر گردند.

دانشجویان عاصی خواهان شرکت در تصمیم گیری‌های آموزشی و دموکراتیزه کردن دانشگاه بودند، به جنگ سرد و جنگ ویتنام اعتراض داشتند و با هم‌یاری مردم و احزاب مترقی در اعتراض به مسابقه تسلیحاتی، اتمی میان آمریکا و شوروی سابق، راه‌پیمایی‌های متعددی را برگزار کردند.

اما گروه‌های موسیقی راک و پاپ دهه ۶۰ و ۷۰ قرن بیستم هم، نقش مهمی در این انقلاب فرهنگی، بسیج جوانان، به راه انداختن جنبش صلح و ضد جنگ، جنبش هیپی‌ها و اعتراض به جنگ ویتنام بازی کردند.

سیاسی شدن بعضی از ستاره‌های پاپ مثل جان لنون و باب دیلان یکی از پیامدهای قیام دانشجویان اروپایی و جنبش ضد نژادپرستی و ضد جنگ در ایالات متحده آمریکا در آن سال‌ها بود.


جنبش هیپی‌ها، ۴۰ سال پیش در واکنش به کشتن هزاران شهروند ویتنامی توسط ارتش آمریکا در جنگ ویتنام، جنگ سرد، ترویج زندگی طبیعی و گریز از اتوریته و خشونت در مدت کوتاهی فراگیر شد.

جوانان با موهای بلند و دسته‌های گل در دست در کنسرت‌های عظیم پاپ و راک شرکت می‌کردند. آمستردام پایتخت هلند در سال‌های دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ قرن گذشته مرکزی جادویی برای هیپی‌ها بود. اگر چه در آن زمان هنوز مصرف مواد مخدر سبک در هلند ممنوع بود!

در آن سال‌ها جان لنون یکی از ستاره پاپ هم، پس از جداشدن از گروه معروف بیتل‌ها به فعالیت علیه جنگ و مبارزه برای صلح جهانی پرداخت. او و همسر هنرمندش یو کو اونو با ساختن ترانه‌های معروف مثل: تصور کن (Imagen) با استقبال جهانی روبرو شدند.

آمستردام همیشه در اروپا به علت داشتن سنت آزادی‌خواهی و تساهل، پناهگاه آزادی‌خواهان و روشنفکران اروپایی بوده است. اقامت جان لنون و همسرش در فاصله ۲۵- ۳۱ مارت در اتاق ۹۰۲ هتل هیلتون، آمستردام را در مرکز توجه رسانه‌های جهان قرار داد.

ژورنالیست‌ها اجازه داشتند از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب با آن‌ها مصاحبه کنند و فیلم و عکس بگیرند.

جان لنون و یوکو اونو مدتی بعد یک هفته هم در کانادا، در هتل هیلتون ملکه الیزابت بست نشستند و آلبوم معروف: «به صلح شانسی بده» از ساخته‌های معروف لنون در آن یک هفته بود.

جان لنون در اوایل دهه ۷۰ قرن گذشته به عنوان یک اکتیویست معروف و خطرناک در آمریکا شناخته می‌شد. او یک بار در مصاحبه‌ای گفته بود که بیتل‌ها از عیسی مسیح معروف‌تر شده‌اند.

این مساله باعث بایکوت فروش صفحات موسیقی بیتل‌ها در بعضی از ایالات آمریکا و اعتراض کلیسای واتیکان شد. فعالیت‌های لنون علیه جنگ در ویتنام باعث شد که دولت نیکسون به او اجازه اقامت در آمریکا را ندهد. اما او سرانجام پس از ماجرای واتر گیت و استعفای نیکسون توانست کارت سبز اقامت در این کشور را بگیرد.

در دسامبر ۱۹۸۰، لنون چهل ساله در نیویورک توسط یکی از هواداران سابق‌اش که بیمار روانی بود در مقابل خانه‌اش به قتل رسید. مرگ ناگهانی جان لنون باعث رونق دوباره موسیقی‌اش و فروش سرسام‌آور آثارش شد.

در سال ۲۰۰۸ از طرف واتیکان اعلامیه‌ای منتشر شد و جان لنون از طرف پاپ بخشیده شد!

اما داستان عکس‌های نیکو کوستر Nico Koster ، عکاس معروف هلندی هم در نوع خودش جالب است. او در مدت اقامت لنون و همسرش در آمستردام اجازه داشت که هر روز از آن‌ها عکس بگیرد. ولی تصادفا تمام فیلم‌های عکاسی‌اش را گم کرد.

جست‌وجوی او برای پیدا کردن فیلم‌های عکاسی به جایی نرسید و او زمین و زمان را هم به دزدیدن آن‌ها متهم کرد.

چهل سال بعد دخترش تمام نگاتیو عکس‌های جان و یوکو را از درون کارتنی در میان انبوه عکس‌های خودش پیدا کرد. نیکو کوستر امسال بعد از چهل سال موفق شد این عکس‌های تاریخی را در آمستردام و کشورهای دیگر اروپایی به نمایش بگذارد.